Lektury subwersywne. Filozoficzne eseje o literaturze i sztuce. Kant, Derrida, Lacan, Freud i inni

Paweł Dybel

Lektury subwersywne to lektury przekorne, w których teksty czyta się „pod włos”, wskazując na to, że zawarty w nich sens nie do końca pokrywa się z intencjami ich autorów. Jest on w pewnym sensie „mądrzejszy” od tego, co zamierzali powiedzieć, i często nie daje się z tym pogodzić. Efektem tego typu lektury jest przemieszczenie sensu tekstu, jego radykalne przewartościowanie. Tę przewrotną strategię interpretacyjną Dybel obiera zarówno w odniesieniu do wybranych filozoficznych tekstów Gadamera, Kanta, Derridy i Lacana, jak i do tekstów literackich Szekspira, Kafki, Schulza i Gombrowicza.  Wyrafinowanie takiej strategii polega na tym, że starając się z dużą precyzją zrekonstruować sens tych tekstów, dociera do jego ukrytych założeń, co każe mu poza ów sens wykroczyć i ukazać go w nowym świetle. Jeśli więc dokładnie przyjrzymy się estetyce Kanta, okazuje się, że ‒ wbrew temu, co twierdzi Gadamer ‒ pojęcie piękna jest w niej ściśle powiązane z tym, co etyczne; przeformułowana przez Derridę relacja między ergonem i parergonem dzieła, przemieszczona na plan ludzkiej egzystencji, wskazuje na zdumiewające pokrewieństwo doświadczenia piękna z doświadczeniem śmierci; twierdzenie Felman, że literatura jest ślepą subwersywną plamką psychoanalizy, implikuje między nimi relację kolistą, w której inspirują się nawzajem; zablokowane pragnienie Hamleta nie bierze się stąd, że – jak sugeruje Freud ‒ chce on zająć miejsce ojca przy matce, ale stąd, że nie jest ona zdolna do żałoby po zamordowanym mężu; okrutny sposób, w jaki w Procesie Kafki funkcjonuje prawo, nie wynika z jego deformacji, ale z samych podstaw prawa pozytywnego, ukształtowanego w tradycji europejskiej. Na podobne paradoksy możemy wskazać, przyglądając się bliżej motywom mesjańskim w prozie Schulza czy toposowi „gęby” u Gombrowicza. Nasz tradycyjny sposób lektury tych tekstów zatem się załamuje i oto nagle skonfrontowani jesteśmy z całkiem nowymi pytaniami.   

Lektury w czasie

Paweł Majerski

Czas pojęty fizycznie i filozoficznie (metafizycznie) nie jest głównym bohaterem zebranych tutaj tekstów, właściwie „jest-i-nie jest”. Żywiołowość czasu to zjawisko budujące, radujące dojrzewaniem i mądrością, ale też nadwątlające naszą obecność – cielesną, intelektualną, „tekstualną”; wpisuje się w egzystencję niepokojem i niepewnością, oczywistym prymatem w hierarchii losu. (fragment wstępu)

Lektury w ręku nauczyciela. Perspektywa polska i zagraniczna

Anna Janus-Sitarz

Czy i jak nauczyciel może przezwyciężyć uczniowską obojętność wobec książek? Autorzy artykułów zamieszczonych w tym tomie zakładają, że książka w ręku polonisty potrafi wpłynąć na postrzeganie literatury przez młodego człowieka albo w kategorii przymusu, albo ‒ świata odkryć i przyjemności. Przybliżają zatem te utwory, które mogą mieć siłę wzbudzania emocji i pobudzania myślenia o sobie, o „swoich” i „innych”, jeśli tylko nie pozwoli im się pokryć się patyną „szkolnej lektury”. Upominają się o niespieszną, wnikliwą lekturę, o nowe odczytania kanonicznych tekstów. Lektury w ręku nauczyciela. Perspektywa polska i zagranicznato zbiór interesujących artykułów wybitnych badaczy i nauczycieli języka polskiego oraz kandydatów do tego zawodu. Wszyscy oni przyglądają się, jak uczą literatury inni, poszukują inspiracji do podejmowania nowych strategii czytania w rodzimych i zagranicznych pracach literaturoznawców i dydaktyków literatury. Uważnie śledzą wyniki najnowszych polskich i światowych badań, rozpoznających potrzeby i preferencje czytelnicze młodych ludzi.   „Jakie utwory warto czytać na lekcjach literatury, aby rozbudzały emocje nastolatków i otwierały ich na myślenie o sobie i Innym? Jak je czytać? W jaki sposób zmieniać uczniowską niechęć do literatury? Skąd czerpać inspiracje w tym zakresie? Oto jedynie nieliczne pytania z wielu, na które czytelnik znajdzie odpowiedź (…). Jestem przekonana, że (…) tom będzie dobrze przyjęty przez szerokie grono odbiorców”.                                                                                  dr hab. Danuta Łazarska, prof. UP

Lelewel

Stanisław Wyspiański

„Lelewel” to dramat Stanisława Wyspiańskiego.  Składa się on z pięciu aktów i jest osnuty na tle wypadków sierpniowych w Warszawie 1831-go roku. Dramat ten jest surową krytyką kierownictwa politycznego powstania listopadowego oraz dowódców armii.

Lélia

George Sand

Le roman Lelia est une confession sincere dune femme noble et belle, mais froide comme une statue, déçue par lamour; un sentiment a survécu dans son âme agitée le besoin de croire en lamour et peut-tre en lamour divin. Le jeune poete Stenio aime passionnément Lelia et tente en vain de la faire revivre. La tendresse et la poésie des personnages, la beauté enchanteresse du style ne peuvent laisser indifférent. Le livre, sil nest pas completement autobiographique, reflete en tout cas les sentiments personnels ressentis par lauteur.

Lelów. Niech żyje śmierć

Jacek Podsiadło

Jacek Podsiadło Wychwyt Grahama Lelów. Niech żyje śmierć Niekształt jeziora jak andrzejkowa wróżba, wiatr, suchy szelest zeszłorocznych trzcin. 150 kilometrów w nogach, masło zmęczenia dobrze ubite w mięśniach. Jak ulirycznić rower, zabytkowe złożenie kilku podstawowych mechanizmów? Uczulenie na barwy, pojedyncze zapachy, dźwięki w pozycji izolowanej. Nos szarpie narkotyk powietrza. Gotowe obrazy: latawiec nad łąką maleńki... Jacek Podsiadło ur.7 lutego 1964 Najważniejsze dzieła:Nieszczęście doskonałe (1987), Niczyje, boskie (1998), Wychwyt Grahama (1999), Kra (2005), Przez sen (2014), Włos Bregueta (2016) Poeta, prozaik, tłumacz, dziennikarz, felietonista. Publikował w wielu czasopismach literackich, a jego twórczość przetłumaczono na angielski, niemiecki, słowacki, słoweński i ukraiński. Czołowy obok Marcina Świetlickiego poeta pokolenia bruLionu. Głosił poglądy anarchistyczne i pacyfistyczne. W latach 1993-2008 prowadził audycję Studnia w Radiu Opole, a od 2009 roku prowadzi internetowe Domowe Radio Studnia. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Lem: reaktywacja. Kongres Lemologiczny

pod redakcją Stanisława Beresia

 Ja z latami zacząłem mieć poczucie misji. Misji w tym sensie, że przyszedłem, aby pewne rzeczy powiedzieć, ludzie mają tego wysłuchać, a następnie świat ma być… może nie zbawiony i poprawiony, ale jednak, że się do ogólnej poprawy świata przyczynię” – pisał Stanisław Lem. Czy tak się stało? Czy jakakolwiek literatura może posiadać aż taką moc? A może dzieło Stanisława Lema nie pomogło w naprawie świata, ale ułatwiło niektórym z nas jego odbiór? „Lem: Reaktywacja. Kongres Lemologiczny” to pozycja obowiązkowa dla wszystkich fanów Stanisława Lema, wielbicieli literatury, filozofii i futurologii, ale też – a może przede wszystkim – nauki.  Autorowi „Solaris” najbardziej bowiem zależało na byciu docenionym przez przedstawicieli nauk ścisłych, sam się za kogoś takiego uważał, określał się mianem „ducha pierwszej klasy”, którym powinni zajmować się byty mu podobne. Tylko trochę żartował. „Lem: Reaktywacja. Kongres Lemologiczny” to w pewnym stopniu spełnienie jego marzenia. Książka powstała jako efekt organizowanego we Wrocławiu w 2016 Kongresu Lemologicznego. O twórczości Stanisława Lema rozmawiali przedstawiciele różnych dyscyplin – astronomowie, matematycy, informatycy, biolodzy, literaturoznawcy, językoznawcy, filozofowie oraz filmoznawcy. Ale nie tylko, bo jeden z rozdziałów książki to rozmowa autorów, których pisarstwo Lema ukształtowało – w tym ojca polskiego fantasy Andrzeja Sapkowskiego.  „Lem: Reaktywacja. Kongres Lemologiczny” to potężna pozycja, która ukazuje wielość kontekstów, w których można analizować Stanisława Lema. To setki stron wiedzy i opinii ekspertów i miłośników. Portret autora, filozofa, futurologa i człowieka.

Lem w PRL-u. czyli nieco prawdy w zwiększonej objętości

Wojciech Orliński

Lem w Polsce Ludowej, czyli wszystkie kręgi piekła. Perypetie genialnego pisarza w państwie absurdów. Wyjątkowa książka na 100. rocznicę urodzin Stanisława Lema Jaki urząd piętrzył przed Lemem największe trudności? W jaki sposób pisarz kupował samochody? Kogo chciał wieszać długo i etapami? Autorski wybór korespondencji pisarza z instytucjami systemu, urzędnikami i przyjaciółmi dokonany przez Wojciecha Orlińskiego obnaża, ile bezsensownych problemów i kumulujących się trudności czekało w PRL na człowieka, który ciężką pracą i talentem odniósł duży sukces. Odrzucenie scenariusza do Szpitala Przemienienia bez żadnego wyjaśnienia, zwodzenie w kwestii wydania powieści i brak wsparcia w sporach z enerdowskim wydawcą czy notoryczne trudności z naprawą wadliwych samochodów to tylko niektóre z nich. Jak każdy pracujący, nie mam zbyt wiele czasu, nie mniej dla zasady postanowiłem przynajmniej tę jedną sprawę załatwić do końca. W nadziei, że Pan będzie tego samego zdania, oczekuję zgodnie z KPA odpowiedzi, w której zechce Pan przeprosić za niewłaściwy stosunek urzędniczków Urzędu Pocztowego nr 14, nie jako pisarza, laureata państwowych nagród etc., ale jako zwyczajnego obywatela, wobec którego Poczta zobowiązana jest wypełniać całokształt usługowych czynności. Jak również, iż odpowiednim zarządzeniem zechce Pan radykalnie odmienić stosunki, panujące w w/w Urzędzie Pocztowym. Z poważaniem Stanisław Lem PRL był piekłem, w którym obywatel mógł tylko przenieść się z jednego kręgu do drugiego. Ale każda próba poprawienia sobie losu pod jednym względem, prowadziła do pogorszenia pod innym. Wojciech Orliński

Lem. Życie nie z tej ziemi

Wojciech Orliński

Koedycja z wydawnictwem Agora. Lem. Życie nie z tej ziemi to pierwsza w Polsce biografia autora Cyberiady. Korzystając z niepublikowanych dotąd źródeł, Orliński wyjaśnia duże i małe, poważne i zabawne tajemnice z życia pisarza. Jak Lem przeżył Holokaust? Czy kiedykolwiek uwierzył w komunizm?  Dlaczego w 1945 roku porzucił intratną karierę spawacza? Jak się nauczył czytać po angielsku?  Co sobie kupił za honorarium z Obłoku Magellana? O co chodziło w Solaris i dlaczego Andrzej Wajda w końcu jednak nie nakręcił ekranizacji? Jak korespondencyjna przyjaźń z Philipem K. Dickiem przerodziła się w nienawiść, w wyniku której Dick wysłał słynny donos na Lema do FBI? Co łączyło Lema z Karolem Wojtyłą? Czym się różniły pierwotne wersje Fiaska, Głosu Pana i Kataru od tego, co Lem ostatecznie wysłał wydawcy? Na czym polegała współpraca Lema z opozycją demokratyczną? Jaką tajemnicę skrywa szopa na zapleczu domu pisarza? Gdzie i kiedy Lem spróbował narkotyków i jakie miał przy tym doznania? Ile waży jamnik rubensowski? Jak w PRL wyglądał zakup samochodu, domu, New York Timesa, wejściówki na Kasprowy Wierch, stacyjki do fiata czy marcepanowego batonika? I co to właściwie jest sztamajza? Świetna książka! Dowiedziałem się z niej wielu rzeczy o własnym Ojcu. Tomasz Lem

Lemingi (#1). Lemingi. Młodzi, wykształceni i z wielkich ośrodków

Jerzy A. Krakowski

Lemingi. Młodzi, wykształceni i z wielkich ośrodków to zbiór 40 zabawnych, skłaniających do refleksji opowiadań z życia młodych pracowników korporacji. Karykaturalne przedstawienie ich poglądów, przyzwyczajeń i niepokojów. Książka stanowi kontynuację treści z facebookowego profilu o tej samej nazwie. Bogato ilustrowana. Wreszcie powstało coś o nas i dla nas. Z pewnością jest to przełomowa książka, która przynajmniej o jeden krok przybliży nas do Europy. Bardzo się cieszę, że wreszcie wiem, co należy myśleć. Alex, 21 lat Młodzi, wykształceni i z wielkich ośrodków od lat prowadzą działalność edukacyjną na fejsiku, to bardzo ważne, że książka w odważny sposób podejmuje te same, najważniejsze dla tego kraju tematy: nietolerancję, problem polskiego fashysmu i próby cywilizacyjnego dogonienia Europy, przy okazji promując pozytywny i nowoczesny styl życia. Dyskurs najwyższej próby. Fabian, 29 lat Potężny cios prosto w wąsatą gębę opresywnego polskiego patriarchatu. Odważne dekonstrukcje i śmiałe, niepoprawne dyskusje. Wiem już, jak powinien wyglądać nowoczesny patriotyzm, za co się wstydzić i co zrobić, żeby zasłużyć na miano prawdziwej Europejki. Dziękuję. Maryna, 25 lat Nareszcie pojawia się książka o nas młodych i wykształconych pracownikach korpo. Tysiącami przybywamy z małych ośrodków, aby po ukończeniu zaocznej wiedzy o Czukczach, rozpocząć karierę w korpo i polepszać wyniki naszych pracodawców. Mówią o nas pogardliwie słoiki, czy lemingi, ale to przecież my stanowimy sushi tej ziemi. Jagoda, 26 lat

Lemingi 2.0. Schodzimy do podziemia

Jerzy A. Krakowski

Hit internetu: dzika satyra na pokolenie ciepłej wody w kranie: "młodych, wykształconych z dużych miast". Bohaterów: Redakcję, kolegę -geja, Nowego z Tarnowa i frendziary z kolektywu zna cała Polska. W czasach opisanych w pierwszym tomie lemingi żyły jak w bajce, ale nic na tym świecie nie trwa wiecznie. Bojownicy o wolny dostęp do kiełków sushi tym razem jako partyzanci postępu, próbują przetrwać w obcym i okrutnym świecie zarządzanym przez prawicową podkarpacką juntę. Co robić, jak żyć? Jak dotrwać do kolejnych wyborów i jak chować opornik za medalikiem, który jest sprawdzany przez strażników przy wejściu do korpo? Dodatkową atrakcję "Lemingów 2.0" stanowią komiksy i rysunki Jana Tatury przygotowane specjalnie dla tego tomu.

Len

Hans Christian Andersen

Len Lato. Szumią lasy, kołyszą się zboża, pachną łąki kwieciste. Len zakwitł. Całe pole błękitnieje. Na zielonych łodyżkach patrzą w niebo kwiatki, drobne, błękitne, lekkie, delikatniejsze od skrzydeł motyla. Słońce je pieści, grzeje swymi promieniami, a chmury poją deszczem. I dobrze, miło zielonej roślince, jak dziecku, gdy je matka umyje, nakarmi i pocałuje. Len był bardzo szczęśliwy. — Mówią ludzie, że jestem piękny i wysoki — powtarzał sobie — że będzie ze mnie piękna sztuka płótna. [...]Hans Christian AndersenUr. 3 kwietnia 1805 r. w Odense na wyspie Fionii Zm. 4 sierpnia 1875 r. w Rolighed koło Kopenhagi Najważniejsze dzieła: baśnie: Brzydkie kaczątko, Calineczka, Dziewczynka z zapałkami, Dzielny ołowiany żołnierz, Królowa Śniegu, Księżniczka na ziarnku grochu, Krzesiwo, Mała Syrena, Nowe szaty cesarza, Słowik, Świniopas; powieści: Improwizator (1835), O.T. (1836), Tylko grajek (1837) Duński baśniopisarz i poeta. Po śmierci ojca, ubogiego szewca, który dla zarobku wziął udział w kampanii napoleońskiej, 14-letni Hans Christian opuścił dom i ruszył do Kopenhagi. Marzył o teatrze, lecz ani jego występy aktorskie, ani dzieła sceniczne (debiut 1829 r. Miłość na Wieży Mikołaja) nie zyskały uznania. Dzięki stypendium królewskiemu (1822) i wsparciu życzliwych ludzi skończył szkołę i został sławnym autorem. W uznaniu zasług otrzymał tytuł profesora (1851) i radcy (1874). Przyjaźnił się m.in. z Dickensem i braćmi Grimm. Andersen podkreślał, że jego baśnie są utworami poważnymi, nie tylko dla dzieci, ale i dla dorosłych. autor: Kamil Jackowicz Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Lena (#2). Lena z 8A

Beata Andrzejczuk

Opowieść inspirowana prawdziwymi wydarzeniami. Napisana dla młodzieży, o młodzieży i młodzieżowym językiem. Dynamiczna, zaskakująca wciągająca. Czas płynie nieubłaganie. Lena jest już w ósmej klasie. Wiele spraw się zmieniło i nadal zmienia. Za nią już pierwsza miłość i pierwsze porzucenie. Podejmie walkę o Antka czy też wróci do swojego hermetycznego świata bez uczuć i miłości? Czy uczucie, przed którym tak bardzo się kiedyś broniła, ale któremu w końcu uległa, sprawiło, że teraz inaczej patrzy na świat? Jak potoczą się losy skomplikowanej przyjaźni Leny, Niny i Kai? Przetrwa, czy nigdy już nie będzie tak samo? Kim jest Justyna, która bardzo zbliżyła się do Antka?

LENA. Detektyw. Tom 2

Marcelina Baranowska

Lena Dąbrowska wspólnie z braćmi prowadzi renomowane biuro detektywistyczne. Po odejściu Kai nie potrafi wybaczyć Hugonowi tego, co jej zrobił. W życiu i w pracy wspiera ją Jan Podolski - intrygujący, doświadczony detektyw. Łączy ich coś więcej, czego nie chcą przed sobą przyznać. Rozwijająca się między nimi więź zostaje poddana próbie, gdy ktoś zaczyna pozostawiać niepokojące znaki, które wydają się prowadzić do ich przeszłości. Lena i Jan muszą połączyć siły ze swoimi bliskimi, by odkryć, kto stoi za atakami i dlaczego chce zniszczyć to, co dla nich najważniejsze. Czy Lena i Jan zdołają się dowiedzieć, kto czyha na ich życie? Czy uczucie okaże się wystarczająco silne, aby mogli przeciwstawić się niebezpiecznym siłom, które dążą do ich zguby? Czy uważasz, że to, co nas łączy, jest tylko układem?

Lena z 7a

Beata Andrzejczuk

Lena jest uczennicą siódmej klasy. To zdystansowana do ludzi i świata nastolatka. Z pozoru dzika i samotna. Nigdy nie miała chłopaka, nigdy nie była zakochana. Twierdzi, że miłość nie jest jej do niczego potrzebna. Czy pojawienie się w klasie nowego kolegi Antka coś zmieni w jej życiu? Czy zdoła ona odkryć skrywaną przez niego głęboko tajemnicę? To także opowieść o przyjaźni trzech dziewcząt. Z jakimi trudnościami taka przyjaźń musi się zmierzyć? Czy ma szansę przetrwać? ,,Lena z siódmej A to opowieść inspirowana prawdziwymi wydarzeniami. Beata Andrzejczuk autorka bestsellerowych Pamiętników nastolatki teraz wraca na zupełnie nową serią. Dziewczyny pamiętajcie, coś się skończyło, coś się zaczyna

Lenartowicz

Maria Pawlikowska-Jasnorzewska

Maria Pawlikowska-Jasnorzewska Lenartowicz Złotniczeńku ty na niebie, chcę pić życie, nie mam z czego. Zrób mi kubek, proszę ciebie, z szczerozłota gwiaździstego! Zrób mi kubek! Zrób mi kubek! Ale, proszę, zrób mi ładnie, wyrzeźb wszystko w nim, co lubię: pieska, serce, gwiazdkę na dnie. Zrób mi lekki i nieduży, ale mocny zrób i trwały, ni... Maria Pawlikowska-Jasnorzewska Ur. 24 listopada 1891 w Krakowie Zm. 9 lipca 1945 w Manchesterze Najważniejsze dzieła: Szofer Archibald. Komedia w 3 aktach, Baba-Dziwo. Tragikomedia w 3 aktach, Niebieskie migdały, Różowa magia. Poezje, Pocałunki Poetka i dramatopisarka, córka malarza Wojciecha Kossaka, siostra satyryczki Magdaleny Samozwaniec. Specjalizowała się w krótkich utworach poetyckich, przywołujących na myśl starożytną tradycję epigramatu. Najczęściej pisała wiersze o tematyce miłosnej, zazwyczaj oparte na nieoczekiwanych konceptach. Nieobca była jej też tematyka pozycji kobiety w społeczeństwie. W czasie wojny tworzyła z kolei wiersze opisujące wpływ brutalnej historii na losy i mentalność ludzką. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.