Poeta nowy. Coś nowego

Łukasz Opaliński

Łukasz Opaliński (ur. 1612, zm. 1662), pisarz polityczny, satyryk, moralista, teoretyk literatury. Jego twórczość (głównie polityczno-społeczna) łączy w sobie elementy ostrej krytyki polskich elit połowy XVII stulecia z nowatorstwem artystycznym. Opaliński jest autorem erudycyjnego dialogu Rozmowa Plebana z Ziemianinem, łacińskiej apologii Polski (Polonia defensa) oraz podręcznika etyki De officiis libri tres. Sławę przyniosła mu jednak satyra menipejska Coś nowego (w niniejszym tomie), a także poetycki traktat Poeta nowy (w niniejszym tomie), w którym prezentował swe poglądy na temat roli i funkcji poezji.

Poeta romantyczny i nieromantyczne czasy. Juliusz Słowacki w drodze do Europy - pamiętniki polskie na tropach narodowej tożsamości

German Ritz

Zestawione w pierwszej części rozprawy rozpatrują twórczość Słowackiego w trojakim aspekcie poetologicznym: konstrukcji poetyckiego Ja, ironii i frenezji, która ostatecznie wydaje się ośrodkiem wyobraźni Słowackiego. Te przekrojowe spojrzenia przeplatają się z licznymi analizami szczegółowymi, przy czym poemat W Szwajcarii z połowy lat 30. XIX w. i powstały po spotkaniu z Towiańskim Ksiądz Marek wyznaczają najbardziej radykalne stanowiska w twórczości poety i niejako składają się na janusowe oblicze, zwrócone ku Europie i ku Polsce; w środku znajduje się Mazepa, kultowa postać romantyzmu, a także, przede wszystkim na Zachodzie, „kolonialistyczna” projekcja, rzutowana ponad granicami kultur na kresowe stepy, u Słowackiego wielorako przesunięta i odbita w polskiej perspektywie. W drugiej części zamieszczono inny projekt epoki romantycznej i Polski, rysujący się we wspomnieniach – dłuższą rozprawę, która systematycznie bada rozmaite „miejsca pamięci” polskich memuarystów. Jest rzeczą oczywistą, że dostajemy w ten sposób obraz Polski odmienny tego, jaki podsuwają wielcy romantycy.

Poeta ze średniowiecznej ekstazy. Ksiądz Antoni Szandlerowski (1878-1911)

Katarzyna Badowska, Dorota Samborska-Kukuć

Książka zawiera rozprawy i szkice o życiu i twórczości młodopolskiego poety i dramatopisarza Antoniego Szandlerowskiego (1878-1911). To twórca nietuzinkowy i pełen sprzeczności. Był księdzem, ale - zgodnie z duchem modernizmu katolickiego, zdecydowanie potępianego przez Kościół - nad dogmatyzm przedkładał myślenie o teologii i religii jako o ekspresji uczuć ludzi wierzących. Talent literacki realizował nie w twórczości religijnej, lecz - wywołując tym dezaprobatę władz kościelnych - w utworach beletrystycznych, na dodatek silnie inspirowanych dziełami Stanisława Przybyszewskiego, uznawanego za gorszyciela, erotomana i satanistę. Nad środowiska duszpasterskie przedkładał towarzystwo ludzi sztuki. Złożył śluby czystości, lecz złamał celibat. Żył na plebanii z kobietą (i to Żydówką), lecz nie zrzucił sutanny. Skonfliktowany z przełożonymi, zamiast okazać im posłuszeństwo, wystąpił przeciw nim z paszkwilem. Został pochowany bez krzyża, ponieważ taka była jego ostatnia wola, w przypadku księdza - niewątpliwie skandalizująca. I co najważniejsze - jednym z dominujących tematów twórczości Szandlerowskiego stała się miłość zmysłowa, ujmowana jako doznanie sakralne i mistyczne. Twórczość księdza-poety oraz jej recepcja rozpięta między uwielbieniem a zapomnieniem to interesujące zagadnienie badawcze. Zwłaszcza w Łodzi, gdzie Szandlerowski - jako wikary w kościele Podwyższenia Świętego Krzyża - odnosił pierwsze, i od razu znaczące, sukcesy literacko-dramaturgiczne.

Poetics

Aristotle

The first part of this essay gives a general description of the term poetics. At first, Aristotle claims that any art is based on a mimesis, or imitation. Aristotle proves this by arguing that curiosity is peculiar to any person. In particular, the curiosity of observing all sorts of unpleasant things, for example, images of dead animals, and getting pleasure from it.

Poetycka tanatosonika. Dźwięki przemocy zbrojnej w wierszach z lat 1939-1945

Dobrawa Lisak-Gębala

"Tanatosoniką" nazwał J. Martin Daughtry "ekstremalną fuzję przemocy i dźwięków". Ten neologizm, utworzony od greckiego thanatos ("śmierć") i łacińskiego sonus ("dźwięk"), służy jako określenie dla wyjątkowo głośnych hałasów militarnych i zwraca uwagę na ich brutalne oddziaływanie na słuchaczy. W okresie II wojny światowej tego rodzaju skrajne doświadczenia wielokrotnie stawały się udziałem obywateli polskich - cywilów w bombardowanych miastach, żołnierzy krajowych i zagranicznych frontów, członków ruchu oporu czy więźniów, którzy nasłuchiwali bliskich egzekucji. Część "świadków nausznych" starała się przenieść swoje przeżycia i wygasłe już złowrogie wibracje na wiersze-dokumenty. Utwory te składają się na bogate i niejednorodne archiwum, obszernie analizowane przez autorkę monografii. Każe ono myśleć o współsłuchaniu tanatosoniki przez osoby funkcjonujące w latach wojny na odmienne sposoby, w tym ofiary i świadków Zagłady. Monografia Dobrawy Lisak-Gębali jest na polskim rynku wydawnictw akademickich książką wyjątkową - pierwszą tak obszerną rozprawą poświęconą akustycznemu doświadczeniu wojny ujętemu w ramy ekspresji poetyckiej i to taką, która z analiz tego, co audialne, nie czyni dodatku do badania poetyki wierszy, lecz konsekwentnie sytuuje je w centrum badawczego zainteresowania. Jest to książka par excellence interdyscyplinarna, zajmująca z powodzeniem miejsce wśród studiów literaturoznawczych oraz pośród kulturoznawczych opracowań z zakresu sound studies. prof. dr hab. Dariusz Brzostek Dobrawa Lisak-Gębala - pracuje w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego, na którym ukończyła studia kulturoznawcze i polonistyczne. Autorka książek Ultraliteratura (2014) i Wizualne odskocznie (2016). Publikowała między innymi w "Holocaust and Genocide Studies", "Orbis Litterarum", "Tekstach Drugich", "Pamiętniku Literackim" i "Przestrzeniach Teorii". Zajmuje się badaniem literatury polskiej XX i XXI wieku oraz intermedialności.

Poetyckie doświadczanie religii. Tadeusz Kijonka, Stanisław Krawczyk, Jerzy Szymik

Dominik Chwolik

Sfera religijna bliska jest każdemu człowiekowi, niezależnie od różnic doktrynalnych czy poglądów. Doświadczanie sacrum łączy dorobki poetyckie Tadeusza Kijonki, Stanisława Krawczyka i Jerzego Szymika. W przypadku ich twórczości spostrzegamy nie tyle odniesienia do „religijności śląskiej”, ile do uniwersum polskiej pobożności. W części pracy dotyczącej poezji Kijonki autor podejmuje przede wszystkim temat kontrastu między wiarą dziecka a dorosłego, jak również wynikające z niego wątki, dotyczące ciała, choroby i śmierci. Ponadto przygląda się kreacji matki – ziemskiej oraz niebieskiej (Maryi). Najważniejszym, zdaniem autora, tematem w twórczości Krawczyka jest zaś motyw tajemnicy (Boga, człowieka, także samego poety) oraz nawiązujący do tematu religijności wątek kobiecy (obraz własnej żony i matki). W poezji Szymika autor dostrzega natomiast próbę nieustannego zbliżania się do Boga (Miłości) w codzienności (m.in. w chorobie, posłudze kapłańskiej czy pracy wykładowcy) i w czasie podróży. Poetyckie doświadczanie religii... oparte zostało na klasycznych dla religioznawstwa rozważaniach Rudolfa Otta, Williama Jamesa oraz Mircei Eliadego, wzbogacone ponadto o współczesne konteksty, myśli Jana Pawła II i Josepha Ratzingera (Benedykta XVI).

Poetyka

Arystoteles

Poetyka to utwór Arystotelesa, filozofa, jednego z trzech – obok Sokratesa i Platona – najsławniejszych filozofów starożytnej Grecji.   Dzieło Arystotelesa przedstawia teorię struktury i odbioru dzieła literackiego. Jest to pierwszy w historii podręcznik poetyki opisowej i poetyki normatywnej.  Poetyka jest powszechnie uznawana za “Bibilię” scenarzystów filmowych.  

Poetyka kulturowa a praktyka Joanny Bator

Angelika Siniarska-Tuszyńska

Joanna Bator często eksploruje złożoność relacji międzyludzkich, kulturowe konflikty oraz przemiany społeczne, zanurzając czytelnika w bogatym i wielowątkowym świecie. Publikacja Angeliki Siniarskiej-Tuszyńskiej daje pogłębiony wgląd w twórczość tej pisarki, ale proponuje również interesujące analizy relacji literatury ze światem społecznym i strategii narracyjnych jako sposobu bycia w świecie. Jest też książką o żywiole języka, o przekształcającej i uzdrawiającej mocy opowieści. Zbieranie i snucie historii są ważnymi składnikami tożsamości bohaterów i bohaterek Bator, ich narzędziem emancypacyjnym, a dla samej pisarki pisanie to forma terapii. Poetyka kulturowa a praktyka Joanny Bator łączy zalety stylu naukowego, z jego szczegółowością i wymogiem opisywania źródeł, z potoczystym, jasnym stylem. Może więc znaleźć czytelników i czytelniczki również poza światem akademickim. Monografia Siniarskiej-Tuszyńskiej jest pierwszą całościową interpretacją twórczości tej uznanej polskiej pisarki. Z recenzji dr hab. Doroty Koczanowicz, prof. UWr

Poetyka migracji. Doświadczenie granic w literaturze polskiej przełomu XX i XXI wieku

red. Przemysław Czapliński, Renata Makarska, Marta Tomczok

Tom „Poetyka migracji” poświęcony jest zjawisku końca emigracji i skupia się na ostatniej polskiej fali emigranckiej – lat 80. XX wieku. Kolejne rozdziały dokumentują teoretyczne dyskusje nad pojęciami emigracji, postemigracji, migracji i pamięci. Do badanych zagadnień należą polemika z tradycją emigracji oraz kondycja (e)migranta. Literatura ostatniej fali emigracji prezentuje różne typy nowego bohatera: to m.in. wysiedlony, azylant i gastarbeiter. Jednym z centralnych zjawisk opisywanych w książce jest twórczość polskich (i pochodzących z Polski) autorów żyjących w Niemczech. Obok takich nazwisk jak Janusz Rudnicki, Dariusz Muszer, Natasza Goerke, Krzysztof Niewrzęda i Artur Becker mowa tu również o przedstawicielach tzw. pokolenia Podolskiego (Magdalena Felixa, Paulina Schulz). „Poetyka migracji” jest wspólnym polsko-niemieckim projektem naukowym i wydawniczym, to pierwsza tak szeroka publikacja na temat literatury „emigracji solidarnościowej”. W wersji niemieckiej ukazała się jako „Polnische Literatur in Bewegung. Die Exilwelle der 1980er Jahre” w 2013 roku w wydawnictwie transcript. Publikacja adresowana jest głównie do polonistów i germanistów, ale również do szerokiego grona czytelników zainteresowanych tematem (e)migracji.

Poetyka tektoniczna

Joanna Ślósarska

Poetyka tektoniczna – ostatnia książka profesor Joanny Ślósarskiej – zabiera czytelnika w daleką i głęboką intelektualnie podróż po wciąż niedoopisanych pograniczach pomiędzy dyskursem przyrodoznawczym a humanistycznym, pamięcią komunikacyjną a kulturową, ukazując złożoną kondycję sztuki – narracyjnej i wizualnej – która podlega semantycznym i syntaktycznym nieciągłościom, deformacjom, destabilizacjom, nawarstwieniom, rozszczelnieniom czy uskokom. Wędrówkę rozpoczynamy od spotkania z traktatami o malarstwie Jacques’a Derridy i José Saramago, następnie śladami Klausa Schmidta docieramy do archeologicznych pozostałości prehistorycznego sanktuarium. Rozdział trzeci to przystanek nad rzeką Kamila Sipowicza, w czwartym zaś spotykamy starosłowiańskie boginki i demony. Rozdział ostatni dotyczy tektoniki obiektu wizualnego, a jego częścią stały się obrazy Autorki i fotografie przydrożnej, dziecięcej ekspresji świata.

Poetyka totalna. O antropologii literatury Northropa Frye\'a

Kamila Żukowska

Książka Kamili Żukowskiej Poetyka totalna. O antropologii literatury Northropa Frye’a jest cennym uzupełnieniem prac poświęconych teorii mitokrytycznej wybitnego amerykańskiego badacza mitu. Autorka, opierając się na opus magnum badacza (słynna Anatomia krytyki ukazała się w Polsce zupełnie niedawno), przeprowadza wnikliwą analizę jego teorii, opierając się na swej szerokiej wiedzy z antropologii i literaturoznawstwa po to, by badania Frye’a nad mitem jako kategorią analizy literatury umiejscowić w kontekście szerszej refleksji humanistycznej. Zadanie to było niełatwe, bowiem Frye budując swój system, posługuje się klasycznymi pojęciami, nadając im zupełnie nowe znaczenie, wychodząc poza intuicyjne ścieżki hermeneutyczne. Autorka jednak potrafiła mu sprostać, odnajdując powiązania we Frye’owskim myśleniu o micie jako rudymentarnej jednostce znaczeniowej z myśleniem m.in. strukturalnym (porównanie pojęcia „mitu” m.in. z koncepcją C. Levi-Straussa) czy kognitywnym, udowadniając, że kategoria przestrzeni używana przez Frye’a pozwala na potraktowanie Frye’owskiego rozumienia mitu w kategoriach uniwersalnych jako rudymentarnej formy ogólnoludzkiego myślenia o świecie.    „(…) Dociekania Autorki mają charakter szczegółowy, ale zarazem nieszablonowy, co sprawia, że pracę tę czyta się z dużym zainteresowaniem. Praca Kamili Żukowskiej ukazuje również możliwe ścieżki heurystyczne, którymi mogą podążać badacze posługujący się metodą analizy literatury skonstruowanej przez Frye’a: tekst potraktowany jako symboliczna konstrukcja oparta na podstawowych doświadczeniach człowieka przekształconych przez ludzki umysł w mity może bowiem stanowić jeden z wyznaczników aksjologii czy światopoglądu nie tylko autora, ale danego społeczeństwa, co samo w sobie otwiera badaczom drogę do szerokiej refleksji nad kulturą”.   dr hab. Artur Przybysławski

Poezja

Edgar Allan Poe

Jeśli pragniesz odkryć niezwykły świat poezji, pełen mrocznych nastrojów, głębokich emocji i niezapomnianych obrazów, ebook "Poezja" autorstwa Edgara Allana Poe jest idealnym wyborem. Ta wyjątkowa kolekcja 24 utworów poetyckich mistrza literatury. "Poezja" to obowiązkowa lektura dla każdego miłośnika poezji, który pragnie posmakować prawdziwej literackiej doskonałości i poczuć magię słów jednego z największych autorów wszech czasów.

Poezja

Maurice Maeterlinck

„Poezja” to zbiór utworów Maurice’a Maeterlincka, laureata Nagrody Nobla w dziedzinie literatury oraz czołowego przedstawiciela symbolizmu. „Poezja” to zbiór 14 utworów autorstwa Maurice’a Maeterlincka. W skład tego zbioru wchodzą takie dzieła jak „Piękność wewnętrzna”, „Życie głębokie” oraz „Spojrzenia”.

Poezja

William Butler Yeats

  “Poezja” to zbiór wierszy William Butler Yeats, laureata Nagrody Nobla w dziedzinie literatury, poety, dramaturga i filozofa.   W skład tego zbioru wchodzą takie wspaniałe wiersze jak: Gdy posiwiejesz, Ephemera, Smutek pasterza, Szaleństwo króla Golla, Śmierć Cuhoolina, Troska miłości, W ogrodzieśmy się spotkali czy Wyspa na jeziorze w Innisfree

Poezja

Victor Hugo

„Poezja” to zbiór piętnastu wspaniałych utworów poetyckich, autorstwa Victor Hugo. W całej twórczości poetyckiej Hugo zauważalne są wspólne cechy i tematy. Najważniejsze uczucia wyrażane w jego utworach to miłość do rodziny (zwłaszcza dzieci i wnuków) oraz współczucie dla wykluczonych i skrzywdzonych ludzi, przechodzące w umiłowanie i troskę wobec całej ludzkości. W swoich wierszach Hugo nie definiuje idei i nie przeprowadza logicznych rozumowań – zamiast tego, rozpatrując zagadnienia filozoficzne i rozważając problemy uniwersalne, tworzy wizje. Jego poezja nie jest dydaktyczna, lecz stanowi ciąg kojarzonych ze sobą obrazów.

Poezja Josipa Severa w perspektywie muzyczności

Anna Ruttar

Książka pt. Poezja Josipa Severa w perspektywie muzyczności bada fenomen muzyczności w dziele współczesnego kultowego poety chorwackiego. Josip Sever, miłośnik performance`u i publicznych wystąpień, którego rola w oddziaływaniu na chorwacką scenę literacką jest nieoceniona, w swojej twórczości inspirował się literą, dźwiękiem i muzyką, deklarując, iż „dźwięk dyktuje sens”. Muzyczność w poezji Josipa Severa pozostawała jak dotąd problemem w niewielkim tylko stopniu zbadanym. Interpretacja tekstów poetyckich Severa w prezentowanej książce uwydatnia szeroki zasięg i funkcję fenomenu muzyczności oraz pokazuje wachlarz możliwości jego realizowania nie tylko na płaszczyźnie fonicznej, ale i tematycznej, konstrukcyjnej, estetyczno-kulturowej. Zagadnienie muzyczności zostało rozpatrzone pod kątem kultury awangardowej, postmodernistycznej de-realizacji założeń awangardowych (tzw. projektu cywilizacyjnego nomadyzmu), nawiązań do tradycji poetyckiej Augustina Tina Ujevicia i kultury Dalekiego Wschodu. Książka adresowana jest do slawistów, komparatystów, miłośników badań interdyscyplinarnych i wszystkich tych, których intryguje dialog literatury i muzyki.