Przestrzeń - literatura - doświadczenie. Z inspiracji geopoetyki

red. Tomasz Gęsina, Zbigniew Kadłubek

Opracowania pomieszczone w tomie Przestrzeń – literatura – doświadczenie bardzo spójnie wpisują się w nurt komparatystyki literackiej. Zdolności komparatystyczne polegają bowiem na umiejętności dostrzegania ruchów i przepływu materii i idei. Wynikają one też z podejścia (zaczerpniętego od  Akexandra  von Humboldta), w myśl którego nauka, filozofia i poezja nie są odseparowane od siebie, lecz tworzą spójną całość. Dotarcie do tej całości umożliwia nomadyzm intelektualny pozwalający na przekraczanie spetryfikowanych granic klasyfikacji myślenia. Przepływ myśli, materii i idei wiąże się też z praktyką podróżowania – tworząc swoistą geopoetykę z jej otwartością miejsca i traktowaniem Drogi jako celu samego w sobie. Stąd bierze się postulat, by „zmieszać się ze światem, by wyjść poza siebie i stworzyć pisanie-wędrowanie czy wiersz-świat”. Z tymi ideami mierzą się Autorzy prezentowanych opracowań.

Przestrzeń i polityka. Z dziejów niemieckiej myśli politycznej

Anna Wolff-Powęska, Eberhard Schulz

Mamy zaszczyt przedstawić klasyczne dzieło prof. Anny Wolff- Powęskiej podsumowujące niemiecką myśl geopolityczną ostatnich stuleci. Podstawy nowoczesnej antropogeografii powstały w Niemczech a kult rozumu i racjonalnego postępowania sięga w tym państwie połowy XVIII w., kiedy nastąpiło połączenie Prus Wschodnich z Brandenburgią. Powinnością nauki stało się wspieranie władzy dążącej do potęgi państwa. Postulaty poszerzenia zasięgu terytorialnego państwa wymagały rzeczowego uzasadnienia. Powstało powszechne przekonanie o celowości prowadzenia imperialnej polityki, gdyż tylko taka jest godna wielkiego narodu. Dlaczego Niemcy inaczej patrzą na Europę niż konkurujące z nimi mocarstwa morskie? Czy hegemonia Niemiec na kontynencie europejskim była naturalną kontynuacją rozwoju państwa niemieckiego? Jak daleko sięgał rzeczywisty horyzont zainteresowań geopolityki niemieckiej? Czym była Polska i przestrzeń dawnej polskiej państwowości dla niemieckich myślicieli? Książka pozwala zrozumieć postępowanie Niemców i ich przywódców przez ostatnie stulecia, umożliwia zapoznanie się z klasycznymi teoriami Friedricha Ratzela, Karla Haushofera, Ericha Obsta, i Reinharda Höhna.

Przestrzeń i regiony w nowoczesnej gospodarce. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Stanisławowi Korenikowi

Dorota Rynio, Alicja Zakrzewska-Półtorak red.

W monografii dokonano przeglądu warstwy teoretycznej oraz badań empirycznych w zróżnicowanych wymiarach czasu, dotyczących zmian w analizie przestrzeni, regionów i jednostek lokalnych. Książkę podzielono na trzy bloki tematyczne, które stanowią: I. Przestrzeń i miasta we współczesnych uwarunkowaniach; II. Samorząd terytorialny i obszary funkcjonalne; III. Zrównoważony rozwój i jego wymiary. Rozważania zawarte w publikacji zobrazowano wieloma przykładami - zarówno z Polski, jak i zagranicznymi, co wskazuje nie tylko na walory teoretyczne opracowania, lecz także na jego wartość empiryczną. Zakres analiz przedstawionych w monografii wynika z głównych trendów społeczno-gospodarczych w nowoczesnej gospodarce regionalnej. Zakres ten dobrze ilustruje zainteresowania i specjalizacje badawcze prof. dr. hab. Stanisława Korenika. Publikacja jest wyrazem szacunku i docenienia aktywności badawczej Profesora obchodzącego jubileusz 35-lecia pracy naukowej.

Przestrzeń kwantowa. Pętlowa grawitacja kwantowa i poszukiwanie struktury przestrzeni, czasu i Wszechświata

Jim Baggott

"Przestrzeń kwantowa" jest jedną z pierwszych w świecie książek opisujących kwantową teorię grawitacji. Twórcy nowej teorii - podobnie jak twórcy teorii strun - stawiają sobie za cel rozwiązanie najważniejszego problemu współczesnej fizyki: pogodzenie ogólnej teorii względności z mechaniką kwantową. Pętlowa grawitacja kwantowa wydaje się obecnie lepszą kandydatką, ponieważ w teorii strun występują problemy, które sprawiają wrażenie przeszkód nie do pokonania. W swojej najnowszej książce Jim Baggott relacjonuje fascynującą historię badań nad pętlową grawitacją kwantową, opisując pionierskie prace dwóch najważniejszych twórców tej teorii, Lee Smolina i Carla Rovellego. Odkrycie pętlowej grawitacji kwantowej i jej rozwój były dla mnie wspaniałą przygodą. Jim doskonale oddał wszystkie emocje towarzyszące tym pracom i świetnie wyjaśnił najważniejsze pojęcia. Carlo Rovelli, autor "Siedmiu krótkich lekcji fizyki" Jim Baggott jest wielokrotnie nagradzanym autorem książek popularnonaukowych, byłym wykładowcą Uniwersytetu w Reading. Publikuje artykuły w "New Scientist" i "Nature". W Polsce ukazały się jego książki: "Teoria kwantowa. Odkrycia, które zmieniły świat", "Higgs. Odkrycie boskiej cząstki", "Pożegnanie z rzeczywistością. Jak współczesna fizyka odchodzi od poszukiwania naukowej prawdy", "Początek. Naukowa historia stworzenia" oraz "Masa. Od greckich atomów do pól kwantowych".

Przestrzeń społeczno-kulturowa złożonego układu osadniczego

Jerzy Runge

Konurbacja katowicka formowała się od końca XVIII wieku na pograniczu dwóch państw - Polski i Niemiec. W tym sensie był to obszar ich peryferii. Trwałe i dynamiczne interakcje między różnymi grupami narodowo-etnicznymi powodowały przenikanie się kultur. Od połowy XX wieku ten złożony układ osadniczy stanowił już centrum rozwoju społeczno-gospodarczego na skalę ponadregionalną. W wyniku różnokierunkowych migracji zachodzących pod wpływem intensywnej industrializacji kształtowały się relacje społeczne między migrantami a ludnością miejscową (autochtoniczną), jak i między samymi imigrantami. Celem niniejszej książki jest analiza dawnej wielokulturowości wybranych miast konurbacji katowickiej na tle metodologiczno-terminologicznym oraz wskazanie, w jakim zakresie owa cecha może stanowić atut we współczesnych przemianach społeczno-gospodarczych obszaru. Czasowe i przestrzenne nakładanie się różnego pochodzenia powiązań i relacji społeczno-kulturowych skłania autora do sformułowania pojęć: genotypu kultury oraz pierwotnego i wtórnego genotypu kultury, a także do egzemplifikacji kształtowania genotypów kulturowych w konurbacji katowickiej.

Przestrzeń, w której wszystko się wydarza

Barbara Monika Sadowska

Przestrzeń, w której wszystko się wydarza to miejsce gdzieś we współczesnej Europie. Odległe, a jednocześnie bliższe niż myśl, niż dotyk nawet. To miejsce, w którym przestają istnieć granice dzielące ludzi. To także moment, zatrzymany kadr. Tam właśnie przebywają wszyscy bohaterowie opowiadań: Irakijczyk, Holenderka, Angielka, Polka. Ci wszyscy ludzie, którym dane było spojrzeć sobie w oczy i przejrzeć się w nich niczym w lustrze. Zabawne, czasem smutne historie przeplatają się ze sobą, tworząc kalejdoskop doświadczeń emigrantki zarobkowej, która zupełnie przez przypadek, w zwykłym byciu obok drugiego człowieka, dostrzega sens miłości, radości, obfitości. Odnajduje swoje wewnętrzne dziecko i zauważa, że istnieje, bo ma obok siebie bratnią duszę. Poznaje, czym jest empatia i dowiaduje się, na czym polega akceptacja. Dotyka obiektywnej prawdy i uczy się myśleć pozytywnie. Czas staje się wężem zjadającym swój własny ogon. Nie ma większego znaczenia. Przestrzeń, w której wszystko się wydarza znajduje się całkiem blisko, niekoniecznie w innym kraju czy na innym kontynencie. Ona jest w tobie i z tobą.

Przestrzeń Ziemi Świętej w szesnastowiecznych deskrypcjach polskich pielgrzymów

Katarzyna Ossowska-Kulińska

Publikacja stanowi oryginalne i syntetyczne ujęcie problematyki chorograficznej, która od książki Dariusza Rotta z 1995 roku nie była przedmiotem systematycznych studiów. O ile zajmowano się topiką, gatunkami literatury podróżniczej, o tyle źródłami, które przywołuje Autorka w pracy, już nie, a jeśli tak, to nie w takim zakresie, jak w studium Przestrzeń Ziemi Świętej w szesnastowiecznych deskrypcjach polskich pielgrzymów. Z recenzji prof. dr hab. Marty Wojtkowskiej-Maksymik W książce poprawnie określono szereg historycznoliteracki deskrypcji Ziemi Świętej pióra polskich autorów, które ukazały się w XVI wieku: Terrae Sancte et urbis Hierusalem descriptio... Anzelma Polaka, itinerarium Jana Tarnowskiego, diariusz Jana Goryńskiego oraz opis podróży do Ziemi Świętej, Syrii i Egiptu Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła Sierotki. [...] Zanalizowano szczegółowo zakres prezentowania w nich obszaru Ziemi Świętej, co stanowi w polskim piśmiennictwie naukowym zasadniczo nowe zagadnienie badawcze. To pierwsze takie nowoczesne, syntetyczne ujęcie przedmiotowej kwestii. Z recenzji prof. dr. hab. Dariusza Rotta

Przeszło 70 lat Sojuszu Północnoatlantyckiego. Geneza, stan obecny i perspektywy

Józef M. Fiszer (red. nauk.)

Poruszane w monografii zagadnienia nie tylko są aktualne, lecz także niezwykle ważne z punktu widzenia rozwoju wiedzy na temat funkcjonowania NATO na przestrzeni 70 lat jego funkcjonowania. Niezmiernie ważnym aspektem jest odniesienie się w treści także do najnowszych zdarzeń, zjawisk i procesów, które mają ogromny wpływ na zastaną rzeczywistość. W publikacji ujęto szereg zagadnień zarówno z perspektywy wewnętrznej funkcjonowania Sojuszu, jak i jego roli oraz znaczenia na arenie międzynarodowej.

Przeszłość

Cyprian Kamil Norwid

Przeszłość Nie Bóg stworzył przeszłość, i śmierć, i cierpienia,  Lecz ów, co prawa rwie;  Więc nieznośne mu dnie,  Więc, czując złe, chciał odepchnąć spomnienia.    Acz nie byłże, jak dziecko, co wozem leci,  Powiadając: „O, dąb  Ucieka w lasu głąb!”  Gdy dąb stoi, wóz z sobą unosi dzieci.    Przeszłość jest to dziś, tylko cokolwiek dalej:  Za kołami to wieś,  Nie jakieś tam coś, gdzieś,  Gdzie nigdy ludzie nie bywali!...    [...]Cyprian Kamil NorwidUr. 24 września 1821 w Laskowie-Głuchach Zm. 23 maja 1883 w Paryżu Najważniejsze dzieła: Vade-mecum (1858-1866), Promethidion. Rzecz w dwóch dialogach z epilogiem (1851), Bema pamięci żałobny rapsod (1851), Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie (styczeń 1856), Do obywatela Johna Brown (1859), Wanda (1851), Krakus. Książę nieznany (1851), Czarne kwiaty (1856), Białe kwiaty (1856), Quidam. Przypowieść (1855-1857), Cywilizacja. Legenda (1861), Archeologia (1866), Rzecz o wolności słowa (1869), Pierścień Wielkiej Damy, czyli Ex-machina Durejko (1872), Ad leones! (1883) Polski poeta, prozaik, dramatopisarz, eseista, tworzył także prace plastyczne. Jego edukacja miała charakter niesystematyczny, można więc powiedzieć, że we wszystkich uprawianych dziedzinach sztuki był samoukiem. Będąc żarliwym miłośnikiem piękna, służył mu nie tylko jako poeta, ale także jako rysownik, akwarelista, medalier i rzeźbiarz. Zaliczany jest do grona największych polskich romantycznych poetów emigracyjnych: utrzymywał nie tylko osobiste kontakty, ale również literacką wymianę zdań z najwybitniejszymi postaciami z tego kręgu - Z. Krasińskim, A. Mickiewiczem, J. Słowackim, F. Chopinem. Jednakże charakter twórczości Norwida każe historykom literatury łączyć go z nurtem klasycyzmu i parnasizmu. W swojej twórczości stworzył i ukształtował na nowo takie środki stylistycznie jak: przemilczenie, przybliżenie, zamierzona wieloznaczność, swoiste wykorzystanie aluzji, alegorii i symbolu. Teksty Norwida nasycone są refleksją filozoficzną. Jeśli chodzi o postawę ideową, Norwid był tradycjonalistą, ale zarazem wrogiem wszystkiego, co nazywano nieoświeconym konserwatyzmem. Początkowo związany z warszawskim środowiskiem literackim (m. in. z Cyganerią Warszawską), większość swego życia spędził poza krajem. Przebywał w wielu miastach europejskich: Dreźnie, Wenecji, Florencji, Rzymie (podczas Wiosny Ludów), Berlinie, Paryżu, a w 1853 r. udał się do Stanów Zjednoczonych. Zza oceanu wrócił jednak na wieść o wojnie krymskiej (później jeszcze wielkie ożywienie poety wywołał wybuch powstania 1863r.), by zamieszkać w Londynie, a następnie ponownie w Paryżu. Tu też zmarł w nędzy, w przytułku, w Domu św. Kazimierza i został pochowany na cmentarzu w Montmorency. Żył nader skromnie, cierpiał z powodu nasilającej się stopniowo głuchoty i ślepoty, chorował na gruźlicę. Za życia zdołał niewiele ze swych utworów wydać, był twórcą niezrozumianym i niedocenianym, stał się wielkim odkryciem dopiero w okresie Młodej Polski za sprawą obszernej publikacji pism poety przygotowanej przez Z. Przesmyckiego (pseud. Miriam), redaktora Chimery w latach 1901-1907. Wielkie zasługi dla przywrócenia Norwida literaturze polskiej uczynił autor wydania krytycznego Pism wszystkich (1971-1976) J. W. Gomulicki. autor: Marta KwiatekKupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Przeszłość jest prologiem

Jacek Bartosiak

Czy w razie konfliktu Polska będzie celem dla Rosji? Czy możliwe jest odwrócenie sojuszy między USA, Polską i Rosją? Czy Chinczycy zakwestionuja ład swiatowy? Na czym polega chińska strategia wobec USA? Dlaczego na naszych oczach rozpada się stary ład światowy i jak wykuwa się nowy porządek świata? Czy Amerykanie mają problem z Niemcami? Czy napięcie na Półwyspie Koreańskim rzutuje na sytuację w Europie Środkowej? Jaka była idea Piłsudskiego? Na co choruje Rosja? Dr Jacek Bartosiak. Dyrektor Programu Gier Wojennych i Symulacji Fundacji Pułaskiego w Warszawie, Senior Fellow w The Potomac Foundation w Waszyngtonie. Zajmuje się strategiami i planowaniem nowoczesnego pola walki. Doktorat uzyskał z geostrategii Zachodniego Pacyfiku i Eurazji. Współpracuje w wieloma instytucjami w Polsce i za granicą, zajmującymi się bezpieczeństwem. Autor ksiażek: "Pacyfik i Eurazja. O wojnie" oraz "Rzeczpospolita między lądem a morzem. O wojnie i pokoju". Od września 2018 roku do lutego 2019 roku prezes spółki odpowiedzialnej za budowę Centralnego Portu Komunikacyjnego.

Przeszłość mówi

Edward Leszczyński

Prze­szłość mó­wi To nie­praw­da, żem ja już umar­ła,  to nie­praw­da, nie wierz te­mu, ma­ły, --  jam się tyl­ko z twych ra­mion wy­dar­ła,  co w bez­sil­nym uści­sku omdla­ły.    No, nie dą­saj się, nie; to nie zna­czy,  żeś był sła­by w swej do­li bo­le­snej;  jam już z ra­mion nie ta­kich si­ła­czy  ucie­ka­ła w eter bez­cie­le­sny.    Wzię­łam z so­bą wszyst­ko co ko­cha­ne,  wszyst­ko, wszyst­ko, coś na­zy­wał two­jem --  patrz, kró­le­stwa mo­je cza­ro­wa­ne,  snów-pa­mią­tek za­lud­nio­ne ro­jem.    Tam w prze­stwo­rzach pod mą wład­ną stra­żą  so­bo­wtó­ry chwil umar­łych ży­ją,  wszyst­kie pa­trzą two­ją wła­sną twa­rzą,  w krę­gu gwiaz­dy obłęd­nej się wi­ją. [...]Edward LeszczyńskiUr. 5 czerwca 1880 w Przemyślu Zm. 26 września 1921 w Krakowie Najważniejsze dzieła: Cupio dissolvi, Jolanta, Płomień ofiarny, Kabaret szalony, Piosenki Zielonego Balonika, Wiosenne niebo, Atlantyda, Konik Zwierzyniecki, Harmonia słowa Poeta i dramaturg; szwagier Tadeusza Boy'a Żeleńskiego, współtwórca (i współautor tekstów) kabaretu Zielony Balonik, członek redakcji ,,Muzeionu". Debiutował w 1901 r. tomikiem nastrojowych, impresyjnych, młodopolskich poezji; artystycznie pozostawał pod wpływem Przybyszewskiego (poemat prozą Cupio dissolvi 1903), a w twórczości dramatycznej w kręgu oddziaływania twórczości Wyspiańskiego. (poemat dramatyczny Jolanta 1904, dramat Atlantyda 1909). Jest autorem wstawek nawiązujących do wydarzeń aktualnych w Betlejem polskim Rydla. Z wykształcenia filozof (doktorat na UJ 1905), wydał studium teoretyczno-literackie Harmonia słowa, podejmujące problematykę języka w sposób pokrewny ówczesnym symbolistom europejskim. Jest autorem przekładu Teatru cudowności Cervantesa i Zwiastowania Paula Claudela. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Przeszłość niepokonana. Sztuka niemiecka po 1945 roku jako przestrzeń i medium pamięci

Justyna Balisz-Schmelz

Książka Justyny Balisz-Schmelz Przeszłość niepokonana. Sztuka niemiecka po 1945 roku jako przestrzeń i medium pamięci jest pierwszym opracowaniem tej problematyki na gruncie polskim. Co ciekawe, pod wieloma względami wydaje się pionierska także z perspektywy niemieckiej historii sztuki, w ramach której do tej pory nie powstała monografia poświęcona temu zagadnieniu. Jak podkreśla autorka, nie chodzi o sztukę po Holokauście, lecz o recepcję drugiej wojny światowej we wszelkich jej przejawach, co dotychczas umykało uwadze badaczy, skoncentrowanych głównie na analizie traumy wynikającej z Shoah. Wart podkreślenia jest również fakt, że dzięki tej książce na gruncie polskiej humanistyki po raz pierwszy udał się proces unarzędziowienia teorii pamięciologicznych obojga Assmannów, głównie zaś Aleidy Assmann w analizach wybranych dzieł sztuki. Metodologia w ujęciu Justyny Balisz-Schmelz stała się kluczem do stawiania pytań i rozumienia, a nie jedynie zewnętrznym „rynsztunkiem”, który nie znajdowałby zastosowania na poziomie analitycznym. Autorka przepracowuje teorie Assmannów w taki bowiem sposób, że działają one zarówno w makro-, jak i w mikroskali, co stanowi doskonałe uzupełnienie wydanych nareszcie po polsku fundamentalnych tekstów Assmannów.    Z recenzji dr hab. Marty Smolińskiej, prof. UAP

Przeszłość praktyczna

Hayden White

Przeszłość praktyczna to kolejny tom antologii tekstów uznanego za najwybitniejszego teoretyka historii w świecie anglojęzycznym, amerykańskiego badacza teorii i historii historiografii - Haydena White’a. Po wydanej przez Universitas w 2000 roku Poetyce pisarstwa historycznego (red. Ewa Domańska i Marek Wilczyński; wydanie II poprawione i uzupełnione 2010) oraz tomie Proza historyczna (red. Ewa Domańska, 2009), proponowany zbiór będzie zawierać zarówno nowe teksty White’a opublikowane w ciągu ostatnich sześciu lat, jak i artykuły starsze, które warto przywołać w związku z rosnącym w Polsce zainteresowaniem posthumanizmem, utopią, myśleniem systemowym, postkolonialnym podejściem do badań przeszłości Europy Wschodniej, oraz współczesną sztuką jako medium badania przeszłości. Książka składa się z jedenastu artykułów poprzedzonych wstępem Haydena White’a przygotowanym specjalnie dla przygotowywanego tomu, posłowiem Ewy Domańskiej, aktualną bibliografią prac White’a oraz indeksem osób i pojęć. Wybór zawiera zarówno teksty teoretyczne, jak i analityczne, które ukazują warsztat badawczy White’a i stanowią egzemplifikację jego podejścia do badania tekstów. Ponadto tom podejmuje kwestie społecznej użyteczności historii. W ujęciu White’a, dostarcza ona wiedzy pozwalającej na rozwiązywanie problemów dnia dzisiejszego zarówno jednostce, jak i wspólnocie. Wybrane artykuły ujawniają także moralizatorski aspekt pisarstwa amerykańskiego badawcza, za którego podejściem stoi bardzo konkretna wizja ludzkiej podmiotowości wywodząca się z egzystencjalizmu koncentrującym się na kwestii wyborów i odpowiedzialności. Pokazują one, że w przypadku White’a należałoby mówić nie tyle o jego filozofii historii, ile o specyficznej, konsekwentnie przez niego propagowanej filozofii podmiotu, która stoi w centrum jego widzenia historii i z której wypływa proponowana przez niego refleksja na temat wyobraźni, języka, dyskursu i narracji.   Konkretne problematyka rozpatrywana w logicznym następstwie, unikanie scjentystycznego żargonu, przejrzysty wywód, który pozwala śledzić argumentacje, a także jasno zdefiniowane pojęcia ułatwiające zrozumienie charakterystycznej dla White’a siatki kategorialnej – te wszystkie cechy stylu Autora powodują, że jego teksty są przystępne i przyjazne nawet dla czytelników, którzy nie zajmują się teorią literatury czy teorią i historią historiografii, a zainteresowani się relacjami między literaturą i historią, faktem i fikcją oraz ogólnie epistemologicznym, estetycznym i etycznym wymiarem pisarstwa produkującego wiedzę o przeszłości.   Przeszłość praktyczna jest książką podręcznikową, przeznaczoną nie tylko dla pracowników i studentów instytutów polonistyki i historii, gdzie prace Haydena White’a weszły do kanonu literatury obowiązkowej, lecz także dla archeologów, antropologów, historyków sztuki, kulturoznawców i socjologów, zainteresowanych literackim wymiarem humanistycznego dyskursu naukowego, społecznym użytkowaniem wiedzy o przeszłości (badania pamięci, tożsamości), jak i awangardowymi podejściami w badaniach humanistycznych.

Przeszłość, teraźniejszość i przyszłość Łodzi. Tom 2. Przestrzeń miasta przemysłowego. Zbiór studiów z okazji 200 lat Łodzi przemysłowej

Ewa M. Boryczka, Kamil Śmiechowski

W roku 2020 Łódź obchodziła dwusetlecie swojej historii przemysłowej. Jubileusz ten stał się podstawą do zorganizowania debaty naukowej nad historią przemysłową i przyszłością naszego miasta, a pokłosiem cyklu spotkań przygotowanych przez Interdyscyplinarne Centrum Studiów Miejskich jest niniejsza, druga już publikacja. Podczas debaty postawiliśmy wiele istotnych pytań. Jak kształtowała się przestrzeń miasta przemysłowego? Jak zmieniła się Łódź w okresie transformacji? W jakim kierunku zmierza dziś polityka przestrzenna miasta? Co wpływa na jej przeobrażenia i co zmienia Łódź współcześnie? Jak przemysłowa przeszłość determinuje przyszłość miasta? Jak zmieniła się Łódź i dokąd podąża? W książce zostały podjęte dwa główne wątki rozważań dotyczące transformacji oraz przestrzeni Łodzi – jej przeszłości, teraźniejszości i przyszłości. Pierwsza część obejmuje procesy transformacji miasta – od wolno rozwijającej się małej wsi z okresu do XV wieku, przez czas prosperity miasta przemysłowego w XIX stuleciu, po miasto poprzemysłowe, zmierzające ku dalszej transformacji i regeneracji. Druga część koncentruje się na przestrzeni miasta Łodzi i jej przeobrażeniach, a także na czynnikach i uwarunkowaniach tych przekształceń. Spoglądając na Łódź głównie z perspektywy planowania przestrzennego, gospodarki przestrzennej, geografii społeczno-ekonomicznej, zarządzania, ochrony środowiska, architektury i urbanistyki, chcieliśmy wzbogacić nowe interdyscyplinarne podejście do studiów miejskich.

Prześcignąć swój czas. Kariera Ireny Szewińskiej od kulis

Maciej Petruczenko

W światłach jupiterów, na najsłynniejszych arenach świata pojawiła się nagle i zupełnie niespodziewanie także dla niej samej, kiedy była nastoletnią uczennicą warszawskiego liceum im. Jarosława Dąbrowskiego. Pozostała wielką postacią światowego sportu do ostatnich swych dni. Kibice zapamiętali Irenę Szewińską głównie przez pryzmat jej olimpijskich medali, jej wielkość jednak znacznie wykraczała poza ramy samego sportu. O sportowych wyczynach Irenissimy, ale też jej niezwykle skomplikowanym i intensywnym życiu opowiada dziennikarz Przeglądu Sportowego Maciej Petruczenko człowiek, z którym znała się, także na stopie towarzyskiej, od młodzieńczych lat. Dlatego oprócz danych statystycznych jednoznacznie wskazujących, że Szewińska była jedną z największych postaci w historii współczesnego sportu, w książce jest także wiele informacji jakim była człowiekiem. O tym, że nigdy nie zdradzała przyjaciół, a największe przyjaźnie pielęgnowała przez całe życie. O tym, że była też obiektem politycznych ataków, często za sprawą ludzi z jej najbliższego kręgu. Autor odkrywa też kulisy jej kilku spektakularnych sportowych wpadek powodem nie były nonszalancja czy zbyt duża pewność siebie, ale... słaby wzrok, co miało szczególne znaczenie podczas skoku w dal czy biegu sztafetowego... Urodzona w Leningradzie, wychowana w Warszawie, obywatelka świata, która sławą nie ustępuje Marii Skłodowskiej-Curie, jest w książce Prześcignąć swój czas przedstawiana także oczami jej przyjaciółek i rywalek z bieżni. Całość nie tylko wsparł merytorycznie, ale również fotograficznie jej mąż Janusz Szewiński, który okazał się skrupulatnym dokumentalistą sportowej kariery Irenissimy.

Prześmieszki dla Agnieszki

Izabela Czerniakowska-Wencel

Czy można wyleczyć się z miłości do mleczy? Dlaczego Kangur ciągle tak skacze? Czemu Króliczek nie chce się bawić? Gdzie są niby muchy w tym moim nosku? Prześmieszki dla Agnieszki to książka wyjątkowa, inspiracją do jej napisania była miłości córki autorki do zwierząt. Prześmieszki nie tylko bawią, ale także uczą i wzruszają. Zręczne gry językowe, urocze opowieści i cała gromada przemiłych, nie tylko zwierzęcych, bohaterów staną się z pewnością okazją do wspólnych uśmiechów przy rodzinnym czytaniu.