Słowiańska terminologia techniczna (na materiale polskim, rosyjskim i bułgarskim)

Julia Mazurkiewicz-Sułkowska

Rozwój techniki oraz brak odczuwalnych granic terytorialnych w badaniach naukowych powodują konieczność szybkiego opracowania terminologii porządkującej nowe pojęcia oraz znalezienia ekwiwalentów powstałych terminów w innych, terminologicznie zabezpieczonych, językach świata. Obecnie brakuje opracowań konfrontatywnych, zawierających analizę materiału ze wszystkich trzech słowiańskich grup językowych i badających relację między pojęciem technicznym a jego realizacjami terminologicznymi w różnych językach pokrewnych. Do tych badań niezbędna jest zarówno wiedza językoznawcza, jak i techniczna oraz wieloletnie doświadczenie w pracy z tekstami branżowymi w kilku językach. W tym celu wybrano jeden z fundamentalnych działów techniki – budowę i eksploatację maszyn. Ma on wieloletnią tradycję i można w jego przypadku mówić o przyjętej przez środowisko fachowców jednoznacznej leksyce konwencjonalnej Słownik branżowy (aneks) obejmuje terminologię z trzech języków słowiańskich i w przyszłości może być wykorzystany do pokazania różnic między omawianymi systemami terminologicznymi, a także szczegółowej analizy słowotwórczej czy analizy diachronicznej. Liczba pojęć i terminów w każdym z badanych języków nie odpowiadają sobie nawzajem. Ustalono źródła dysproporcji i określono podstawowe typy ekwonimów. W związku z tym, że w terminologii wszystkich trzech języków przeważają terminy o źródłosłowie rodzimym, a podstawowym sposobem rodzimej nominacji jest metaforyzacja, opisano nominację metaforyczną. 

Słowiańska wiedźma. Rytuały, przepisy i zaklęcia naszych przodków

Dobromiła Agiles

"Magia wraca do nas wraz ze starymi wierzeniami - a może nigdy nas nie opuściła..." Żyje tu i teraz. Rozumie przyrodę i czerpie z jej dóbr - w szufladzie trzyma korzeń jarzębiny, a wieczorami okadza dom jałowcem. Na jej szyi widnieje amulet, z ust wypływają słowa zaklęć. Szykuje się do obchodów nadchodzącego sabatu. Słowiańska czarownica drzemie w kobiecym sercu i pomaga w życiowych wyborach, smutkach i radościach. Gdy pozwolisz jej rozkwitnąć, poczujesz w sobie ogromny dar, bezgraniczną wdzięczność i wielką siłę. Dobromiła Agiles w swojej książce dzieli się wiedzą i wskazówkami, które zapoznają cię ze światem wierzeń i rytuałów naszych przodkiń - od wprowadzenia do wicca i rodzimowierstwa, poprzez opisy poszczególnych sabatów, po przepisy, zaklęcia, a nawet słowiańską gimnastykę.

Słowiański krąg. Słowo - myśl - obraz w tradycji i współczesności

red. Aneta Banaszek-Szapowałowa

Monografia dedykowana jest Profesor Ewie Straś. Współpracownicy i przyjaciele z Instytutu Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu Śląskiego oraz innych ośrodków w kraju i za granicą podzielili się na łamach tych stron rezultatami naukowego oglądu słów, myśli i obrazów słowiańskiego kręgu. W pięciu rozdziałach zgromadzonych jest 26 tekstów, w których autorzy przyjmują perspektywę semazjologiczną, onomazjologiczną czy translatoryczną, badają konkretne teksty dawne i współczesne, podejmują się omówienia zagadnień teoretycznych i praktycznego zastosowania metod i narzędzi lingwistycznych, omawiają określone przejawy działalności człowieka – nie tylko komunikacyjnej – w takich sferach jak władza, media, bezpieczeństwo. Większość tekstów ma charakter porównawczy, najczęściej analizowane są zagadnienia dotyczące języka polskiego i rosyjskiego, a także czeskiego.

Słowiański narodpis

P. J. Szafarzyk

Słowiański narodpis to rys całej Słowiańszczyzny, który przedstawia nam gdzie i jakie szczepy i gałęzie wielkiego plemienia słowiańskiego zamieszkują, na jakie się języki, narzecza, podrzecza i różnorzecza mowa słowiańska w ustach milionów ludzi dzieli się i cieniuje wytyka każdemu narzeczu charakterystyczne cechy właściwe i daje przykłady mowy poszczególnych języków i narzeczy. A w końcu w przytaczanych oryginalnych pieśniach gminnych daje nam zaznać każde narzecze słowiańskie. Podaje nam też statystyczny wykaz wszystkich Słowian, tak pod względem języka, jak pod względem wyznania i państwa, do którego są wcielonymi.

Słowiański rodowód

Paweł Jasienica

Arcyciekawa wędrówka po praojczyźnie Słowian Słowiański rodowód to cykl reportaży, zbiór opowiadań, które autor snuje, wizytując liczne stanowiska archeologiczne prowadzone w latach 50. i 60. ubiegłego wieku. Jest w Biskupinie, Igołomii, Gieczu, Wiślicy, na Ślęży i Wolinie, w Tumie i na Świętym Krzyżu. Wszędzie tam wyciągane z ziemi artefakty świadczą o nas, naszej kulturze i sile przetrwania. Autor pisze tak: ...Linia prosta nakreślona pomiędzy najdalej obecnie na zachodzie i wschodzie położonymi punktami władania Słowian liczy około siedmiu tysięcy kilometrów. Uczeni nadal wiodą spory o praojczyznę wszystkich Słowian. Można przyjąć, że w okresie historycznie decydującym o ich późniejszym rozwoju, czyli pomiędzy VI wiekiem przed Chrystusem a IV nowej ery, zajmowali oni ziemie od Odry do środkowego biegu Dniepru... Na ogół Słowiańszczyzna przetrwała w większości ziem, które zajęła w dobie wielkich wędrówek. Znikła jedynie tam, gdzie musiała stawić czoło takiej wszechstronnej sile, jak Niemcy, to znaczy między Łabą a Odrą...

Słowiańskie baśnie i bajki

Mieczysław Rościszewski

Bogaty i pasjonujący zbiór baśni i bajek ludów słowiańskich. Słowianie, jak każda społeczność, mieli swoje legendy i podania, w których oprócz ludzi występowały smoki, diabły, czarownice, wodniki i zwierzęta mówiące ludzkim głosem. Słowiańskie baśnie i bajki zawierają 35 utworów pochodzących z różnych kręgów kultury słowiańskiej. Znajdziemy tu opowieści z wielu krajów, od Bałkanów po Europę Środkową. W książce nie brakuje elementów fantastycznych i zjawisk nadprzyrodzonych. Zebrane, przetłumaczone i wydane przez Bolesława Londyńskiego pod pseudonimem Mieczysław Rościszewski, w swoim założeniu miały nie tylko bawić, ale również uczyć i napominać, nawet jeśli czasami wiało z nich grozą.

Słowiańskie bogi i demony. Z rękopisu Bronisława Trentowskiego

Tadeusz Linkner

Jakie atrybuty posiadał Perun? Kim była Mokosz? Jak przedstawiany był Światowid? Który naród najczęściej modlił się do Wołosa? Za jakie sprawy odpowiedzialny był Radagost? Gdzie czczony był Rugewit? Skąd zwyczaj topienia Marzanny? Odpowiedzi znajdziesz w tej książce. Tadeusz Linkner sięgnął do rękopisu Bronisława Trentowskiego, romantycznego badacza mitologii słowiańskiej. Trentowski był pierwszym, który tak oryginalnie usystematyzował słowiańskie wierzenia. Jego praca Wiara słowiańska albo etyka piastująca wszechświat nigdy nie została opublikowana. Tutaj mamy okazję poznać ponad trzystu słowiańskich bogów i demonów.

Słowiańskie formuły nowoczesności - ideały i iluzje przemiany. Studia dedykowane Profesor Barbarze Czapik-Lityńskiej

red. Lech Miodyński

Refleksja zawarta w tekstach umieszczonych w tomie dotyczy kategorii nowoczesności – jej historycznej zmienności, afirmacji i także dewaluacji. Podejmuje problematykę zawieszenia kultur oraz literatur południo- i zachodniowosłowiańskich między wartościami konserwatyzmu / tradycjonalizmu i utopijnej wiary w zbawczy postęp, jak i wyjątkowej roli jaką kategoria ta odegrała w artystycznych ruchach awangardowych oraz rozmaitych konfliktach generacyjnych – szczególnie w XX wieku. Nawiązuje też przy tym bezpośrednio do różnorodnych programów przemiany form zbiorowej świadomości, projektów ideologicznych i konkretnych poetyk. Praca adresowana jest do odbiorców zainteresowanych mechanizmami modernizacji form wyrazu w literaturze i sztuce narodów południowo- i zachodniosłowiańskich oraz ideowym zapleczem zjawisk przewartościowujących rozumienie postępu w  kulturze.

Słowiańskie metody oczyszczania organizmu

Jana Iger

Jeśli odczuwasz zmęczenie czy ból, może to oznaczać, że twój organizm jest zakwaszony, zagrzybiony, zatruty. W tej książce znajdziesz skuteczne metody oczyszczania oparte na medycynie naturalnej i zasadach energetycznych. Wskazówki, ćwiczenia i przepisy pomogą ci przywrócić równowagę. Odkryjesz tu terapie naturalne na oczyszczanie jelit, nerek, okrężnicy i wątroby. Wykonasz test na sprawdzenie, czy jesteś zanieczyszczony, zakwaszony, zagrzybiony. Będziesz mógł też sprawdzić, czy jesteś zatruty metalami ciężkimi. Poznasz domowe sposoby na oczyszczanie z pasożytów oraz metody pielęgnacji zębów. W oczyszczaniu organizmu pomogą ci środki na oczyszczanie limfy, krwi, płuc, naczyń krwionośnych. Sekretne przepisy na oczyszczenie organizmu i odzyskanie zdrowia.

Słowiańskie rzeki w Europie. Przyczynek do starożytności słowiańskich

Teofil Tomicki

UWAGA! e-book jest skanem zapisanym w formacie PDF. Plik pdf uniemożliwia przeszukiwanie i kopiowanie tekstu REPRINT. 1. Praca niniejsza jest owocem nowej metody, którą lingwistyczno-semazjologiczną pozwolę sobie nazwać, zastosowaną po raz pierwszy przy badaniu starożytności słowiańskich. Zawiera ona poniższą treść: Pojęcie toponimiki i jej podział. Wielkie jej znaczenie dla etnografii, historii politycznej i lingwistyki. Literaturę toponomastyczną. 2. Znaczenie toponomastyki dla badań nad starożytnościami słowiańskimi. Pojęcie starożytności. Starożytności słowiańskie i ich zagadnienia. Dotychczasowe wyniki badań nad starożytnościami słowiańskimi. 3. Metoda badania imion topograficznych w ogóle. Zasady główne i zasady ogólne co do każdego rodzaju imiennictwa. Środki badania główne: lingwistyka i wiedza przyrodnicza. Środki pomocnicze: psychologia ludu na łonie przyrody i oględziny naoczne. 4. Nazwy rzeczne słowiańskie. Rzeki słowiańskie pod względem postaci zewnętrznej. Trzy gromady nazw rzecznych słowiańskich rodzimych: nazwy pełne, nazwy uproszczone i nazwy skażone. Gromada czwarta: nazwy rzeczne słowiańskie w przeróbce obcej. 5. Nazwy rzek słowiańskich pod względem wewnętrznego znaczenia. Podział na trzy gromady w ogóle. Każda z trzech gromad i poszczególne działy. Nazwy rzeczne ogólne (rodzajowe): wzięte z otoczenia rzeki, od roślin, ze świata zwierzęcego, od kopalin, innych rzek, zjawisk przyrody. 6 Nazwy rzeczne nadane ze względu na samo tło (ziemię): od ludzkich urządzeń i osad ludzkich. 7. Nazwy rzeczne nadane od właściwości wody lub rzeki: od barwy wody, od przejrzystości wody, pienistości wody, smaku wody, zapachu wody, ciepłoty wody, żyzności wody, ze względu na postać łożyska rzecznego, od rozmiarów rzeki, ze względu na gromadzenie i tracenie wody przez rzekę, od dźwięku rzeki, wyrażające ruchliwość rzeki, określające działanie rzek na okolice, nazwy rzek zamienne i przenośne (metaforyczne) jako osobnych istot. 8. Spis nazw rzek.

Słowiańskie serce

Anna Krzysteczko

Polska, XIII wiek. W sercu Żywiecczyzny mieszka Sambor, charyzmatyczny zakonnik, który dzięki bogatej wiedzy medycznej i altruizmowi cieszy się poważaniem wśród okolicznej ludności. Pewnego dnia ratuje życie młodej dziewczyny i noworodka. Ten szlachetny uczynek wywołuje lawinę nieoczekiwanych wydarzeń, a bogobojny medyk staje przed nie lada wyzwaniem. Kim jest Żywka i jaka tajemnica stoi za jej pojawieniem się pod kapliczką Świętego Krzyża? Co łączy dziewczynę z rycerskim rodem herbu Przedświt? Słowiańskie serce to pełna zwrotów akcji powieść historyczno-obyczajowa z wątkiem miłosnym. Anna Krzysteczko snuje barwną opowieść o ludziach, których losy wyznaczane są przez wielkie namiętności, niebezpieczne intrygi oraz słowiańskie obrzędy i zwyczaje.

Słowiańskie siedlisko

Monika Rzepiela

Rok 966. W osadzie Polana wciąż żyje się według pradawnych pogańskich zwyczajów. Matka puszcza karmi, odziewa i chroni ludzi.Dni oraz pory roku naznaczają ich dolę odwiecznym rytmem pracy i odpoczynku, a bogowie czuwają. Dwie siostry – Rzepka i Dziewanna – zakochują się w Dobromirze, mężnym woju z książęcej drużyny. Jedna z nich zwraca się po pomoc do szeptuchy, ale czy ziołami i magią można zdobyć miłość? Mieszkańcy pogańskiej kniei wiodą proste życie, lecz okrutny los o nich nie zapomina. Tymczasem Mieszko I, mąż czeskiej księżniczki Dobrawy, przyjmuje chrzest święty. Władca sprzymierza się z chrześcijańskim światem dla dobra i spokoju poddanych. To niesie za sobą dalekosiężne skutki. Przygoda, miłość, historia i czas wielkiej zmiany – to wszystko w nowej powieści z cyklu Saga Polska. Tym razem autorka zaprasza Czytelników do pogańskiej Polski u progu przyjęcia nowej wiary.

Słowiańskie siedlisko. Dar Rzepki

Monika Rzepiela

Związek Dziewanny i Dobromira zakończył się tragicznie. Ukąszona przez jadowitą żmiję młoda żona i matka przed śmiercią łączy dłonie Rzepki i swego męża, wyrażając pragnienie, by się pobrali i zostali rodzicami małego Radosława. W niedługim czasie Rzepka rodzi bliźnięta – Milenę i Ludomira – które wychowują się razem z synem Dziewanny. Mijają lata i dzieci dorastają. Każde poznaje miłość i musi wybrać własną drogę, na której szczęście przeplata się z bólem, radość ze smutkiem, a nadzieja z rozpaczą. Taki już jest człowieczy los, że raz dobro, raz zło rozdaje, a bohaterom nie pozostaje nic innego, jak się podporządkować. Napisana z epickim rozmachem powieść ukazuje świt nowych idei będących konsekwencją przyjęcia chrztu przez Mieszka I. Świat starych pogańskich wierzeń z wolna ustępuje miejsca nowej wierze, która na zawsze odmieni oblicze rodzącego się Piastowego państwa.

Słowiedźma

Anna Szumacher

Wyczekiwana kontynuacja Słowodzicielki Oto opowieść o tym, co się dzieje, kiedy książka wciągnie was odrobinę za mocno. Jeśli Cyan myślała, że utknięcie we wnętrzu powieści jest najgorszym, co mogło ją spotkać, to musiała szybko zmienić zdanie. Znalazła się bowiem w ciele głównego bohatera historii, księcia Aenaia. Razem ruszą na poszukiwanie Głosu. Odnalezienie go nie będzie łatwe, bo w tej swoistej grze o tron bierze też udział pewien tajemniczy srebrzystowłosy książę, nieusłuchana i zdeterminowana księżniczka oraz smoki.

Słowik

H.C. Andersen

Na zielonej gałązce, w ogrodzie chińskiego cesarza, swoje gniazdo uwił słowik. Jego piękny śpiew przyciągał do ogrodu turystów z całego świata. Gdy sława ptasiego śpiewaka dotarła do samego cesarza, władca zaprosił go do swojego pałacu. Słowik traktowany był po królewsku, jednak pewnego dnia cesarz otrzymał tajemniczą przesyłkę. W środku znajdował się nakręcany sztuczny ptak, który bez zmęczenia wygrywał piękną melodię. Czy to oznacza koniec kariery prawdziwego słowika? Choć Słowik" nie należy do grona najpopularniejszych baśni Andersena, to warto zapoznać się z jego treścią. Piękna historia o wrażliwości i przyjaźni, których nie da się zastąpić nawet drogimi imitacjami.

Słowik

Hans Christian Andersen

Słowik Wiele lat upłynęło od zdarzenia, które wam chcę opowiedzieć, więc posłuchajcie, zanim ludzie całkiem o nim zapomną. Wiecie zapewne, że cesarz chiński jest Chińczykiem, zarówno jak jego doradcy i w ogóle wszyscy mieszkańcy tego kraju. Otóż pałac tego cesarza należy do najpiękniejszych gmachów w całym świecie: olbrzymi, wspaniały i z najcieńszej porcelany, tak kruchej i delikatnej, że prawie dotknąć się jej nie można. Dokoła pałacu rozciąga się ogród, pełen najrzadszych, najpiękniejszych kwiatów. [...]Hans Christian AndersenUr. 3 kwietnia 1805 r. w Odense na wyspie Fionii Zm. 4 sierpnia 1875 r. w Rolighed koło Kopenhagi Najważniejsze dzieła: baśnie: Brzydkie kaczątko, Calineczka, Dziewczynka z zapałkami, Dzielny ołowiany żołnierz, Królowa Śniegu, Księżniczka na ziarnku grochu, Krzesiwo, Mała Syrena, Nowe szaty cesarza, Słowik, Świniopas; powieści: Improwizator (1835), O.T. (1836), Tylko grajek (1837) Duński baśniopisarz i poeta. Po śmierci ojca, ubogiego szewca, który dla zarobku wziął udział w kampanii napoleońskiej, 14-letni Hans Christian opuścił dom i ruszył do Kopenhagi. Marzył o teatrze, lecz ani jego występy aktorskie, ani dzieła sceniczne (debiut 1829 r. Miłość na Wieży Mikołaja) nie zyskały uznania. Dzięki stypendium królewskiemu (1822) i wsparciu życzliwych ludzi skończył szkołę i został sławnym autorem. W uznaniu zasług otrzymał tytuł profesora (1851) i radcy (1874). Przyjaźnił się m.in. z Dickensem i braćmi Grimm. Andersen podkreślał, że jego baśnie są utworami poważnymi, nie tylko dla dzieci, ale i dla dorosłych. autor: Kamil Jackowicz Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.