Z dziejów pieszych pielgrzymek staszowian do Matki Bożej Sulisławskiej

Agata Łucja Bazak

Opracowanie oparte na badaniu materiałów zgromadzonych w archiwach, poświęcone sulisławskiemu sanktuarium. Autorka w swojej pracy opisuje historię kościołów, dzieje cudownego obrazu Matki Bożej Sulisławskiej oraz pieszych pielgrzymek staszowian do Sulisławic. Praca przedstawia trud pątniczy podejmowany przez mieszkańców Staszowa współcześnie, a także w szczególnie trudnych okresach historii, m. in. po najeździe wojsk Jerzego Rakoczego w XVII w., po wybuchu epidemii cholery w mieście w 1831 r., w okresie dwudziestolecia międzywojennego, w czasie II wojny światowej i w okresie komunizmu. Całość została ubogacona dokumentacja fotograficzną.

Z dziejów polskiej historii sztuki. Studia i szkice

Adam Małkiewicz

Część pierwsza książki, o charakterze historycznym, dotyczy dziejów polskiej historii sztuki od czasu kształtowania się jej w Krakowie jako nowoczesnej dyscypliny badawczej w zasadzie do drugiej wojny światowej... Uzupełnieniem problemowego ujęcia dziejów polskiej historii sztuki w pierwszej części książki stała się jej część druga, obejmująca w układzie chronologicznym sześć biogramów uczonych. Pięć z nich dotyczy profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego: Juliana Pagaczewskiego, Adama Bochnaka, Jerzego Szablowskiego, Józefa Lepiarczyka i Lecha Kalinowskiego, jeden zaś został poświęcony Karolinie Lanckorońskiej... (ze Wstępu)

Z Dziejów Prawa. T. 10 (18)

red. Marian Mikołajczyk, red. Wojciech Organiściak

Kolejny tom czasopisma historyków prawa zawiera artykuły: Joanny Ożarowskiej dotyczący zasady praedia debent esse vicina w prawie rzymskim oraz jej znaczenia w polskim prawie cywilnym, Wojciecha Organiściaka na temat rozumienia przez Wincentego Skrzetuskiego „sądów zadwornych”, Michała Bożka dotyczący zasady demokracji w Konstytucji weimarskiej, Tomasza Szczygła na temat przestępstw przeciwko moralności w pracach Komisji Kodyfikacyjnej II Rzeczypospolitej, Katarzyny Todos o prawie prasowym w latach 1919–1939; Andrzej Drogoń z kolei pochyla się nad koncepcjami doktrynalnymi i wymiarem praktycznym postulowanych zmian statutu organicznego województwa śląskiego w okresie II RP, Anna Moszyńska zaś opisuje prawo spadkowe w nieznanym projekcie kodeksu cywilnego, Anna Stawarska-Rippel, opierając się na wewnętrznych dokumentach Ministerstwa Sprawiedliwości PRL, analizuje współpracę resortów sprawiedliwości państw socjalistycznych (w latach 1958–1963), zaś Jan Kil pochylił się nad prawem islamu. Część pierwszą czasopisma (zatytułowaną: Artykuły i rozprawy) wzbogacają dwa obcojęzyczne teksty: Ingrid Lenczowej pt. The Divorce Law in the Kingdom of Hungary oraz Martina Skaloša: Vznik Slovenskej republiky 1993 vo svetle politických a právnych aspektov. W części materiałowej znalazło się rzetelne opracowanie Ordynacji saskiej dla Woyska Posiłkowego w Polsce z roku 1715 autorstwa Wojciecha Organiściaka oraz fragment omawianego tekstu. Część recenzyjna zawiera tekst dotyczący książki Jacka Wijaczki pt. Kościół wobec czarów w Rzeczypospolitej w XVI–XVIII wieku (na tle europejskim). Tradycyjnie tom zamykają Kronika Katedry Historii Prawa oraz wykaz publikacji pracowników Katedry Prawa za 2016 rok.

Z Dziejów Prawa. T. 11 (19) część 1

red. Marian Mikołajczyk, Wojciech Organiściak

Kolejny tom czasopisma wydawanego przez pracowników Katedry Historii ma specyficzny charakter. Składa się on bowiem z dwóch części. W pierwszej zamieszczone zostały artykuły oraz sprawozdania i wspomnienia, które zostały przygotowane przez pracowników Wydziału Prawa i Administracji UŚ z okazji jego 50-lecia. Wśród nich znajdują się teksty poruszające dzieje poszczególnych katedr, jak i wspomnienia o dawnych mistrzach. Część druga zawiera artykuły z różnych dziedzin prawa. Trzon stanowią artykuły historyczno-prawne. Jednakże czytelnik znajdzie tu również teksty poświęcone prawu rzymskiemu, nauczaniu prawa, teorii prawa oraz prawu administracyjnemu i finansowemu. Artykuły zostały opublikowane w kilku językach, a mianowicie w języku polskim, rosyjskim, słowackim oraz niemieckim. Tradycyjnie tom zamyka Kronika Katedry Historii Prawa oraz wykaz publikacji pracowników Katedry za 2017 rok.

Z Dziejów Prawa. T. 11 (19) część 2

red. Marian Mikołajczyk, Wojciech Organiściak

Kolejny tom czasopisma wydawanego przez pracowników Katedry Historii ma specyficzny charakter. Składa się on bowiem z dwóch części. W pierwszej zamieszczone zostały artykuły oraz sprawozdania i wspomnienia, które zostały przygotowane przez pracowników Wydziału Prawa i Administracji UŚ z okazji jego 50-lecia. Wśród nich znajdują się teksty poruszające dzieje poszczególnych katedr, jak i wspomnienia o dawnych mistrzach. Część druga zawiera artykuły z różnych dziedzin prawa. Trzon stanowią artykuły historyczno-prawne. Jednakże czytelnik znajdzie tu również teksty poświęcone prawu rzymskiemu, nauczaniu prawa, teorii prawa oraz prawu administracyjnemu i finansowemu. Artykuły zostały opublikowane w kilku językach, a mianowicie w języku polskim, rosyjskim, słowackim oraz niemieckim. Tradycyjnie tom zamyka Kronika Katedry Historii Prawa oraz wykaz publikacji pracowników Katedry za 2017 rok.

Z Dziejów Prawa. T. 2 (10)

Marian Mikołajczyk, red. Adam Lityński, Wojciech Organiściak

Kolejny tom tej serii zawiera artykuły i rozprawy z szeroko rozumianej historii prawa, omawiające między innymi: wpływ kościelnego doświadczenia w rozstrzyganiu sporów na formę procesu cywilnego w Europie, Wincentego Skrzetuskiego poglądy na temat sejmów w Rzeczypospolitej szlacheckiej, przestępczość w Polsce wieku Oświecenia, problem duchowieństwa i religii za rządów Rady Zastępczej Tymczasowej, genezę regulacji prawnej interpelacji poselskich w Sejmie Śląskim w latach 1922-1939, dekret Prawo rzeczowe z 1946 r., nowe prawo Polski Ludowej (1950 r.), ustrojowe i polityczne uwarunkowania początków Uniwersytetu Śląskiego, także "kierowniczą rolę PZPR" w strukturze tej Uczelni w 1968 r. W tomie tym znalazł się także materiał dydaktyczny na temat prawa pracy II Rzeczypospolitej oraz recenzje godnych uwagi prac z dziedziny historii prawa, jakie ukazały się na naszym rynku w latach 2006 i 2007.

Z Dziejów Prawa. T. 3 (11)

Marian Mikołajczyk, red. Adam Lityński, Wojciech Organiściak

Artykuły i rozprawy zamieszczone w kolejnym tomie studiów historycznoprawnych traktują m.in.: o powadze opinii kanonistów okresu klasycznego i neoklasycznego, poglądach Wincentego Skrzetuskiego na Senat w Rzeczypospolitej szlacheckiej, rządach Rady Zastępczej Tymczasowej w okresie insurekcji kościuszkowskiej, o radzieckim ustawodawstwie karnym w latach 1924-1953, rosyjskiej procedurze cywilnej w pracach sekcji postępowania cywilnego Komisji Kodyfikacyjnej II RP, koncepcjach ustrojowych Socjaldemokratycznej Partii Niemiec w latach 1945-1948, o pojęciu przestępstwa kontrrewolucyjnego w Polsce Ludowej oraz o sądownictwie powszechnym w pierwszych latach Polski Ludowej. W tomie zawarto także cenne materiały źródłowe, jak np. artykuły wojenne Augusta III Sasa z 1749 r.

Z Dziejów Prawa. T. 4 (12)

Marian Mikołajczyk, red. Adam Lityński, Wojciech Organiściak

W niniejszym tomie znalazły się teksty pracowników i współpracowników katowickiego ośrodka historycznoprawnego. Otwiera go przeglądowy artykuł R. Sobańskiego zatytułowany Prawo – nieodłączny towarzysz człowieka, będący owocem analiz nieodżałowanej pamięci wybitnego znawcy prawa kanonicznego nt. relacji człowiek – „prawo”. Kolejne artykuły obrazują niektóre zagadnienia osiemnastowiecznego prawa sądowego i ustroju Rzeczypospolitej szlacheckiej, jak stosowanie kary pozbawienia wolności przez ówczesny sąd grodzki w Krakowie (T. Adamczyk) czy Rada Nieustająca w opisie pijara Wincentego Skrzetuskiego (W. Organiściak). Rozprawa autorstwa R.M. Małajnego przedstawia anglosaską dziewiętnastowieczną doktrynę rozdziału władzy, natomiast A. Biłgorajski omawia genezę i ewolucję doktryny „wolnego rynku idei”. Znaczącym fragmentem prezentowanego tomu jest rozprawa J. Ciągwy nt. interpelacji poselskich w I Sejmie Śląskim (1922–1929). Artykuł A. Stawarskiej-Rippel podejmuje mało znane zagadnienie rekodyfikacji radzieckiego postępowania cywilnego, a praca M. Bożka – problematykę projektów konstytucyjnych „Demokratycznych Niemiec” w ujęciu Socjalistycznej Partii Jedności z 1946 r. Kolejne artykuły, autorstwa A. Watoły i M. Arndta, dotyczą zagadnień niezawisłości sędziowskiej i ochrony tajemnicy wojskowej w prawie Polski Ludowej. Obszerna rozprawa M. Łysko omawia orzecznictwo karno-administracyjne okresu gomułkowskiego. Z kolei zagadnienie niektórych współczesnych aspektów prawa rzymskiego podejmuje Ł.J. Korporowicz, prezentując je na przykładzie orzeczeń brytyjskiej Izby Lordów z lat 1999–2009. Niniejszy tom zawiera także omówienie i tekst osiemnastowiecznych artykułów wojskowych dla Milicji Karola Stanisława Radziwiłła. Można w nim również znaleźć recenzje następujących prac: Wzmocnienie niezawisłości sędziowskiej w Polsce i na Ukrainie w dobie przemian... (praca zbiorowa); Życiorysy. Ukraińcy z operacji Wisła represjonowani na Warmii i Mazurach w latach 1947–1956... (B. Łukaszewicz); Dyplomaci francuscy o Konstytucji 3 Maja (H. Kocój); Powstanie kościuszkowskie w świetle relacji z Warszawy posła austriackiego Benedykta de Cachégo... (H. Kocój) czy Wojskowy Sąd Rejonowy w Poznaniu (1946–1955)... (R. Leśkiewicz). Tom uzupełniają relacje z jubileuszy Profesora J. Ciągwy i Profesora A. Lityńskiego z Laudacją Profesora W. Uruszczaka oraz kronika i spis publikacji pracowników Katedry Historii Prawa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

Z Dziejów Prawa. T. 5 (13)

Marian Mikołajczyk, red. Adam Lityński, Wojciech Organiściak

Oddany do rąk Czytelników kolejny tom studiów adresowany jest głównie do historyków, w tym głównie historyków prawa, ustroju i doktryn politycznych. Zawiera artykuły i rozprawy zaproszonych gości zagranicznych oraz pracowników naukowych uczelni krajowych i instytucji naukowych (IPN), a także pracowników Katedry Historii Prawa Uniwersytetu Śląskiego i doktorantów. Całość otwiera artykuł o wpływie dobrej wiary na odpowiedzialność sprzedawcy za wady towaru w prawie rzymskim. Autorem studium zatytułowanego Zarys dziejów państwowoprawnych Wielkich Moraw jest jeden z zagranicznych współpracowników  Katedry Historii Prawa Uniwersytetu Śląskiego. Jedna z rozpraw podejmuje problematykę demokracji deliberacyjnej w Rzeczypospolitej Obojga Narodów. W tym obszarze badawczym mieści się także artykuł o liberum veto i konfederacjach w pracach Wincentego Skrzetuskiego. Zaprezentowano również problematykę organizacji administracji publicznej z przełomu XIX i XX wieku. Kilka kolejnych artykułów nawiązuje do problematyki prawnej okresu międzywojennego, jak modernizm w prawie radzieckim czy proces tworzenia granic państwowych i recepcji prawa Republiki Czechosłowackiej. Nowatorski charakter mają prace o pierwszej noweli konstytucyjnej z dnia 15 lipca 1920 roku zawierającej statut organiczny województwa śląskiego oraz o instytucji prawa odkupu w polskim kodeksie zobowiązań z 1933 roku. Kolejna grupa artykułów odnosi się głównie do rodzimej problematyki pierwszej dekady PRL, w tym kodeksu karnego wojska polskiego z 1944 roku, procedury, ustrojów i działalności sądów wojskowych w Polsce Ludowej do 1956 roku. Tom zawiera także analizy naukowe prób rozliczania tzw. stalinowskich prokuratorów oraz inwigilacji środowiska akademickiego Uniwersytetu Śląskiego w PRL przez Służbę Bezpieczeństwa. Wśród artykułów i rozpraw na uwagę zasługuje artykuł o koncepcjach ustrojowych niemieckich partii liberalnych tuż  po zakończeniu drugiej wojny światowej. W części Materiały źródłowe i dydaktyczne znalazło się wydawnictwo źródłowe w postaci artykułów wojskowych Hieronima Radziwiłła dla garnizonu słuckiego z 1733 roku. W niniejszym tomie zamieszczono ponadto 4 recenzje  prac: A.  Machnikowskiej  Prawo własności w Polsce w latach 1944–1981. Studium historycznoprawne, Z. Woźniczki  Represje na Górnym Śląsku po 1945 roku, R. Ptaszyńskiego  Wojskowy Sąd Rejonowy i Wojskowa Prokuratura Rejonowa w Szczecinie w latach 1946–1955 oraz A.J. Kukuły Hieronim hrabia Stroynowski: Prawnik -  ekonomista - fizjokrata (1752–1815). Całość zamyka Kronika oraz spis publikacji pracowników Katedry Historii Prawa za rok 2011.     

Z Dziejów Prawa. T. 6 (14)

Marian Mikołajczyk, red. Adam Lityński, Wojciech Organiściak

Artykuły, które weszły w skład kolejnego tomu niniejszej serii, poruszają bardzo zróżnicowane spektrum zagadnień. Autorami tekstów są historycy prawa z Polski, Kolumbii oraz Ukrainy. W tomie tym z dawnej historii znajdziemy opracowanie dotyczące reformy sądów i miejskiego prawa sądowego w XVIII w. oraz artykuł omawiający organizację cywilnych władz wojskowych w powstaniu kościuszkowskim. Kilka kolejnych artykułów przybliża problematykę związaną z recepcją francuskiego modelu instytucji prokuratora w Księstwie Warszawskim, procesem tworzenia zrębów niepodległej Kolumbii, historią kolonii polskiej w Mandżurii oraz ukraińskiej myśli prawniczej. W tomie znalazły się również teksty traktujące o XX w. Dwa pierwsze z nich dotyczą kwestii związanych z wojskowym postępowaniem karnym w II Rzeczypospolitej oraz prawem karnym na Kresach II Rzeczypospolitej w czasie drugiej wojny światowej. Kolejne artykuły odnoszą się do problematyki ustroju sądów wojskowych w pierwszych latach Polski Ludowej, początków prac na kodeksem postępowania cywilnego. W tomie zamieszczono również artykuł wspomnieniowy, poświęcony 60. rocznicy sądowego morderstwa gen. Augusta Emila Fieldorfa „Nila”. Grupę tekstów dotyczących XX w. zamyka opracowanie przybliżające sylwetkę i działalność biskupa spiskiego Jána Vojtašáka. W niniejszym tomie zamieszczono ponadto  recenzję pracy – Natalii Nowakowskiej: Królewski kardynał. Studium kariery  Fryderyka Jagiellończyka (1468–1503). Całość zamyka Kronika oraz spis publikacji pracowników Katedry Historii Prawa za rok 2013.

Z Dziejów Prawa. T. 7 (15)

Marian Mikołajczyk, red. Adam Lityński, Wojciech Organiściak

Kolejny tom Z Dziejów Prawa zawiera przede wszystkim teksty części referatów, jakie zostały wygłoszone w trakcie zorganizowanego przez Katedrę Historii Prawa Uniwersytetu Śląskiego II Sympozjum Historyków Państwa i Prawa Polskiego, które odbyło się 19 września 2013 r. Tematyka zawartych w tomie artykułów związana jest z ewolucją prawa od czasów wczesno-nowożytnych aż do czasów współczesnych. W tekstach dotyczących dawnej Polski autorzy omówili m.in. problemy związane z treścią i formą paktów konwentów, przekształcaniem się miejskiego prawa spadkowego do końca XVI wieku w Polsce, ewolucji odpowiedzialności za polowanie w cudzej puszczy czy też kształtowaniu się systemu biurokratycznego w czasach stanisławowskich. Drugą grupę stanowią prace poświęcone problemowi ewolucji prawa w XX wieku. Artykuły dotyczą zarówno zagadnień doktrynalnych, jak i dogmatyki prawa. Autorzy przybliżyli w nich kwestie związane z poglądami polskich prawników okresu międzywojennego na ewolucję radzieckiego prawa cywilnego, z przemianami jakim podlegała instytucja oskarżyciela posiłkowego w polskiej procedurze karnej, problematyką najmu lokali mieszkalnych w Polsce Ludowej, a także ewolucją rozstrzygania sporów kompetencyjnych na ziemiach polskich w XX i XXI w. Obok tekstów pokonferencyjnych znajdziemy również artykuły poświęcone działalności translatorskiej Wincentego Skrzetuskiego, prace omawiające niektóre aspekty wojskowego procesu karnego II RP oraz opracowanie przybliżające polskiemu czytelnikowi prace nad kodyfikacją prawa pracy w Republice Czeskiej. Całość zamyka Kronika oraz spis publikacji pracowników Katedry Historii Prawa za rok 2014.

Z Dziejów Prawa. T. 8 (16)

Wojciech Organiściak

W prezentowanym tomie „Z Dziejów Prawa” zebrano artykuły i rozprawy dotyczące następujących problemów: Konrad Graczyk pisze o wyroku niemieckiego Trybunału Ludowego z 1943 roku w sprawie kłamstwa katyńskiego, Elżbieta Romanowska analizuje sytuację ogólnego nadzoru prokuratorskiego w Polskich Siłach Zbrojnych w okresie od maja 1943 roku do lipca 1944 roku. Kwestię odpowiedzialności karnej żołnierzy za działanie na rozkaz w kodeksie karnym Wojska Polskiego z 1944 roku porusza Michał Arndt. Zagadnieniu propagandy faszyzmu oraz poniżania, lżenia i wyszydzania ustroju państwa w świetle orzecznictwa Sądu Okręgowego w Krakowie w latach 1946–1950 (w świetle artykułu 29 m.k.k. z 13 czerwca 1946 roku) poświęcił swój artykuł Karol Siemaszko. Z kolei Marta Paszek przedstawia historię Wojskowego Sądu Rejonowego w Katowicach (1946–1955). Kolejna autorka – Agnieszka Watoła, analizuje w swoim artykule pojęcie niezawisłości sędziowskiej w Polsce (1944–1956). Zagadnieniu przepisów szczegółowych o dziedziczeniu gospodarstw rolnych w Polsce Ludowej poświęciła swój tekst Anna Moszyńska. Zamykający pierwszą część tomu tekst dotyczy relacji PZPR i związków zawodowych w sądownictwie po sierpniu 1980 roku. W części, zatytułowanej Recenzje, omówieniu i analizie została poddana książka Nikołaja Iwanowa pt. Zapomniane ludobójstwo. Polacy w państwie Stalina. „Operacja polska” 1937–1938. Rocznik kończy Kronika Katedry Historii Prawa za rok 2014 oraz wykaz publikacji Katedry Prawa.

Z Dziejów Prawa. T. 9 (17)

red. Marian Mikołajczyk, red. Wojciech Organiściak

W prezentowanym tomie znalazły się artykuły: Wojciecha Organiściaka o wizji, autorstwa Wincentego Skrzetuskiego, na temat wojska w dawnej Rzeczypospolitej i jego reformie, Jana Kila o ekonomicznej doktrynie anarchoindywidualizmu, Adama Drozdka na temat cła w Polsce w okresie 1918–1939, wojskowe postępowanie  polowe i doraźne w II Rzeczypospolitej stanowi przedmiot analizy w artykule Tomasza Szczygła, o nadzorze Departamentu Służby Sprawiedliwości MON oraz Zarządu Sądownictwa Wojskowego nad wojskowymi sądami rejonowymi w latach 1946–1955 pisze Marta Paszek, z kolei Elżbieta Romanowska poświęciła swój tekst procesom karnym (w latach 1950–1956) przeciwko Mieczysławowi Siewierskiemu, zaś Edwardowi Szymoszkowi i jego działalności naukowej zostały poświęcone dwa teksty autorstwa Grzegorza Nancki. W części recenzyjnej znalazły się teksty dotyczące książek L. Kani, pt. Służba sprawiedliwości w Wojsku Polskim 1795–1945; P. Kołakowskiego, A. Krzaka, pt. Sprawa majora Jerzego Sosnowskiegow świetle dokumentów analitycznych Oddziału II SG WP i zeznań Franza Heinricha Pfeifera; R. Spałka, pt. Komuniści przeciwko komunistom; M. Szumiły, pt. Roman Zambrowski 1909–1977. Tom zamykają Kronika Katedry Historii Prawa za rok 2015 oraz wykaz publikacji pracowników tejże Katedry.

Z dziejów teorii i praktyki wychowania

Kupisiewicz Czesław

Autor w sposób syntetyczny zebrał w nim wiedzę dotyczącą przemian i ewolucji wiedzy dotyczącej  edukacji, wychowania a także kształtowania się teorii i praktyki pedagogicznej. Nawiązuje w planie swojej pracy do kanonicznego już wzoru jakim było opracowanie przez prof. Tatarkiewicza syntetycznej historii filozofii a potem historii estetyki. Szczególnie zwięzłe ujęcia dokonań poszczególnych przedstawicieli historycznej myśli pedagogicznej wydają się z jednej strony łączyć w sobie encyklopedyczną precyzję, z drugiej zachęcają czytelników do samodzielnego pogłębienia swojej wiedzy. Myślę, że to przesłanie Kupisiewicza będące zachętą do samokształcenia leżało u podstaw powstania tej książki. Jasność wywodu uzupełnia świetna redakcja typograficzna. Od wyróżnień poszczególnych okresów pedagogicznej wiedzy historycznej, wytłuszczenia ważnych definicji w tekście, po układ materiału, który autor sugeruje pogłębić we własnym zakresie. Jest to dzieło unikalne na polskim rynku podręczników akademickich. Gdyż dzięki interdyscyplinarnemu podejściu, książka ta może być pomocna nie tylko pedagogom, historykom wychowania lecz także psychologom, socjologom i filozofom. Skorzystają z niej oprócz studentów - nauczyciele akademiccy. Klarowny układ materiału sprzyja dydaktyce, a wiele pomocniczych podpunktów wytłuszczonych specjalnym oznakowaniem, sprawie wrażenie gotowych już konspektów.

Z dziejów Zagórza

red. nauk. Dariusz Rozmus, Sławomir Witkowski

Dzieje Zagórza, obecnie dzielnicy Sosnowca, jak do tej pory nie doczekały się obszernej publikacji historycznej. W tym tomie staraliśmy się zamieścić artykuły, które poszerzają wiedzę na temat historii i kultury Zagórza. Poruszają one tak istotne kwestie, jak początki osady (artykuły dra D. Rozmusa, dra S. Witkowskiego oraz dra J. Pierzaka) oraz późniejsze dzieje polityczne aż po czasy współczesne (artykuły mgr A. Makarskiej, dra M. Rudego). Nie pominięto również dziejów zagórskiego sportu (prof. dr hab. M. Ponczek, mgr A. Fryc) i zabytków (mgr A. Malinowska-Klimek). Przedstawiliśmy również w książce stare zdjęcia Zagórza z kolekcji Artura Ptasińskiego – regionalisty, a także współczesne impresje tego samego autora. Nie brakło również w naszych tekstach analizy utworu literackiego, którego akcja dzieje się w dziewiętnastowiecznym dworku Mieroszewskich (mgr M. Cyankiewicz).

Z dziennika berlińskiego

Max Frisch

Opracował i podał do druku Thomas Strässle przy współpracy Margit Unser. Max Frisch (19111991) był jednym z czołowych twórców literatury niemieckiej XX wieku. Niedługo po przeprowadzce do Berlina zaczął prowadzić codzienne zapiski, które złożyły się na dzieło unikatowe w jego dorobku literackim. Autor zażądał jednak, by z uwagi na bardzo osobisty charakter notatki te opublikowano dopiero po dwudziestu latach od jego śmierci. Ideowy spadkobierca Bertolda Brechta, przyjaciel Güntera Grassa i Uwe Johanssona, mistrz portretu psychologicznego, wnikliwy obserwator sytuacji politycznej, mieszkaniec Berlina Zachodniego śledzący zmiany po drugiej stronie muru, moralista wnikliwie przyglądający się relacjom międzyludzkim, starzejący się pisarz świadomy swojej sławy, mąż dużo młodszej kobiety autor Homo faber i Stillera daje się poznać z wielu stron. To nie jest brulion, tylko książka, od początku do końca skomponowana, prywatne zapiski też są na czysto, precyzyjnie sformułowane, to nie takie sobie notatki. Przymus formułowania jest ważny, inaczej zostaje tylko użalanie się nad sobą ta myśl przyświeca Frischowi w czasie pisania dziennika, który zaczyna w momencie przeprowadzki do nowego mieszkania w roku 1973, a kończy w chwili wyjazdu do USA rok później. Można tu odnaleźć Maxa Frischa w pełni, z bezmiernym bogactwem tematów, z właściwą mu przenikliwością psychologiczną i ciekawością spraw społecznych. Jörg Magenau, Süddeutsche Zeitung Istna skarbnica wiedzy, a przede wszystkim gęste, przesycone atmosferą epoki świadectwo. Helmut Böttiger, Deutschlandradio Kultur Z dziennika berlińskiego to portrety naszkicowane z wielką empatią. Volker Hage, Der Spiegel Zapiski Z dziennika berlińskiego obejmujące lata 19731974 to najobszerniejsza wypowiedź Frischa o stosunkach w NRD []. Dla współczesnego czytelnika będzie to relacja z obcego świata, niczym ponura opowieść o Niemczech z gatunku science fiction. Richard Kämmerlings, Die Welt To literackie wydarzenie, w którym Max Frisch obserwuje sam siebie. Focus Wnikliwe i interesujące są zapiski o elitach kulturalnych Berlina Wschodniego lat 70. Detlef Kuhlbrodt