E-Books
54513
E-book

Zespół jelita nadwrażliwego - czynniki ryzyka i znaczenie leków spazmolitycznych. Punkt widzenia gastroenterologa i psychologa

Anita Gąsiorowska, Katarzyna Opuchlik

Zespół jelita nadwrażliwego (IBS) to często występujące w populacji osób dorosłych przewlekłe schorzenie o charakterze czynnościowym, które ma istotny negatywny wpływ na jakość życia pacjentów. W praktyce klinicznej IBS charakteryzuje się nawracającymi bólami brzucha i zaburzeniami rytmu wypróżnień. W celu rozpoznawania IBS międzynarodowa grupa ekspertów opracowała kryteria rzymskie IV. Patofizjologia IBS ma charakter wieloczynnikowy i obejmuje wpływ następujących czynników: dysbioza mikrobioty jelitowej, wzrost przepuszczalności jelit, aktywację komórek układu odpornościowego, nadwrażliwość trzewną i nieprawidłowe interakcje w zakresie osi jelitowo-mózgowej. Postępowanie terapeutyczne obejmuje modyfikacje stylu życia, edukację i nawiązanie dobrych relacji z chorym. Kolejny krok stanowi farmakoterapia ukierunkowana na dominujące objawy kliniczne IBS oraz psychoterapia. Leki rozkurczowe wpływają korzystnie na redukcję bólów brzucha, poprawę w zakresie motoryki z wydłużeniem czasu pasażu okrężnicy, co zmniejsza częstotliwość wypróżnień, szczególnie w IBS z dominującą biegunką.

54514
E-book

Zespół jelita nadwrażliwego - wspólny problem, indywidualne podejście

Barbara Skrzydło-Radomańska, Bartosz J. Sapilak

Zespół jelita nadwrażliwego charakteryzuje się nawracającym bólem brzucha występującym co najmniej raz w tygodniu przez ostatnie 3 miesiące, przy wystąpieniu objawów co najmniej 6 miesięcy wcześniej, związanych z co najmniej dwiema cechami: wypróżnieniem, zmianą częstości wypróżnień, zmianą wyglądu stolca. Według Kryteriów rzymskich IV chorobę stwierdza się na podstawie objawów klinicznych. Nie dotyczy to osób po 50. r.ż. (a w przypadku krewnych pierwszego stopnia pacjentów z rakiem jelita grubego po 45. r.ż.) oraz z objawami alarmowymi. Ze względu na brak jednego czynnika etiologicznego leczenie zespołu jelita nadwrażliwego polega na zmniejszeniu nasilenia symptomów i poprawie jakości życia chorego. Postępowanie niefarmakologiczne obejmuje dietę bogatą w błonnik i modyfikację mikrobioty. W ramach farmakoterapii najskuteczniejsze są leki rozkurczowe stosowane bezpośrednio na mięśniówkę gładką, hamujące napływ wapnia, takie jak: drotaweryna, mebeweryna i alweryna. Wykazano również skuteczność leków przeciwdepresyjnych, co potwierdza, że zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego są manifestacją dysfunkcji osi mózg-jelito-mikrobiota.

54515
E-book

Zespół jelita nadwrażliwego w czasie epidemii. Obserwacje po 2 latach pandemii

Maria Janiak

Zespół jelita nadwrażliwego pozostaje wciąż najczęstszą przyczyną zgłaszalności pacjentów do gabinetów gastroenterologicznych. Okres epidemii i związane z nim poczucie braku bezpieczeństwa chorych, utrudniony bezpośredni kontakt z lekarzem prowadzącym, gorsze przeżywanie izolacji wyrażające się nieprzestrzeganiem przez pacjentów zasad dystansu społecznego prowadziły do pogłębienia dolegliwości i w konsekwencji do pogorszenia jakości życia. Mnogość objawów u chorych z zespołem jelita nadwrażliwego uniemożliwia poddawanie ich terapii tylko jednym lekiem. W postaci biegunkowej od ponad 60 lat zastosowanie wciąż znajduje mebeweryna.

54516
E-book

Zespół metaboliczny

Artur Mamcarz

Zbiorowe opracowanie problemu, na który składają się hiperinsulinemia, insulinooporność, dyslipidemia, nadciśnienie tętnicze, hiperlipidemia i choroba wieńcowa. Teksty stanowiące opracowanie napisane zostały z uwzględnieniem najnowszych i najważniejszych odkryć przez naukowców, farmakologów i klinicystów różnych specjalności. Dzięki temu czytelnicy będą mieli możliwość spojrzenia na zespół metaboliczny z wielu perspektyw: diabetologicznej, kardiologicznej, hipertensjologicznej. Nakreśliła je czołówka polskich autorytetów danych dyscyplin. W pracy nie zabrakło także spojrzenia gastrologów, nefrologów, endokrynologów, specjalistów medycyny rodzinnej, chirurgów i ginekologów. Głos w sprawie zespołu metabolicznego zabrali także specjaliści od genetyki i farmakologii klinicznej, prawidłowego żywienia i aktywności fizycznej.

54517
E-book

Zespół nieprzystosowania społecznego

Emma Popik

W społeczeństwie luksusu ludzi atakuje nieznana dotychczas choroba. Zespół Nieprzystosowania Społecznego ma podłoże cywilizacyjne. Powstaje i rozwija się z nadmiaru dóbr. Coraz więcej osób zmaga się z jej objawami, choć na szczęście znajdują się tacy, którzy oferują innowacyjne terapie... i zarabiają na tym majątek! Czyżby ktoś był zdolny do wmawiania ludziom nieistniejącej choroby dla celów zarobkowych? W społeczeństwie nastawionym na konsumpcję liczy się tylko zaspokajanie potrzeb obywateli. Nawet jeśli najpierw trzeba je wymyślić...

54518
E-book

Zespół Turnera. Głosy i doświadczenia. t.1. Książka dla dzieci, t.2

Ewa Maciejewska-Mroczek, Magdalena Radkowska-Walkowicz, Maria Reimann, redakcja naukowa

Zespół Turnera. Głosy i doświadczenia t.1 Redakcja naukowa Ewa Maciejewska-Mroczek, Magdalena Radkowska-Walkowicz, Maria Reimann Autorki przedstawiają analizę społecznego konstruowania kobiecości, „idealnego” obrazu ciała, ról przypisanych do płci, znaczenia macierzyństwa, pokazują, kiedy te dominujące konstrukcje mają znaczenie, a kiedy są podważane. Zespół Turnera występuje tylko u kobiet, jest zbiorem cech zewnętrznych i pewnych wad wrodzonych, spowodowanych brakiem lub uszkodzeniem drugiego chromosomu X. W literaturze medycznej jest dobrze opisany, a w praktyce klinicznej spotykany nie tak rzadko (rodzi się z nim 1 na 2500 dziewczynek). Zespół Turnera to jednak nie tylko jednostka medyczna, to także wielowymiarowy fakt kulturowy, który pojawia się w konkretnym kontekście historycznym i geograficznym i lokuje w ciałach uwikłanych w społeczne koncepcje zdrowia, płci czy macierzyństwa. Autorki tekstów składających się na książkę korzystały z różnych metodologii i źródeł, przyglądały się więc doświadczeniu życia z zespołem Turnera z wielu punktów widzenia. Dzięki temu możemy nie tylko zbliżyć się do świata dziewcząt i kobiet z zespołem Turnera, ale też zadać istotne pytania na temat własnego sposobu doświadczania rzeczywistości. Magdalena Radkowska-Walkowicz, Maria Reimann Zespół Turnera. Głosy i doświadczenia. Książka dla dzieci, t.2 O zespole Turnera można powiedzieć na pewno, że występuje tylko u kobiet i że przydarza się rzadko, rodzi się z nim w przybliżeniu jedna na dwa i pół tysiąca dziewczynek. Bardzo często te dziewczynki nie rosną tak szybko, jak ich koleżanki, dlatego muszą codziennie dostawać zastrzyki z hormonem wzrostu. Wiele z nich, kiedy staje się nastolatkami, nie dojrzewa też tak jak inne dziewczynki (bez odpowiednich leków nie dostają na przykład miesiączki, później też zmienia się ich ciało w ciało kobiet — wolniej rosną im piersi) i musi dostawać specjalne leki hormonalne.

54519
E-book

Zespół wygrany czy przegrany? W co grają ludzie w firmach

Joanna Malinowska-Parzydło

Joanna Malinowska-Parzydło w Onet Rano. #WIEM >> Oglądaj! MP 129: Zespół wygrany czy przegrany? Rozmawiam z Joanną Malinowską-Parzydło >> Posłuchaj! Ciemna czy jasna strona zarządzania? Zmień reguły gry! Marzysz o przełożonym, który zbuduje u Ciebie autorytet i zapyta ludzkim głosem o życie w pracy, a nie tylko o błędy i kejpiaje? Chcesz być wiarygodnym liderem, za którym zespół pójdzie w ogień? Jesteś zmęczony korpopląsami, manipulacjami, brakiem sensu w pracy, nieautentycznością szefa lub członków zespołu? Nie jesteś sam. Zbyt wiele osób myśli o pracy jak o umieraniu od poniedziałku do piątku w folwarku, Mordorze i na polu walki. Jako szeregowy lider lub pracownik możesz nie mieć wpływu na zarząd, firmę lub tzw. global. Masz za to wpływ na relacje w Twoim zespole, możesz mądrze zakwestionować złe, nieskuteczne zasady i dążyć do zmiany reguł gry. Zapraszam w podróż po specyficznej mapie zespołowych krain i gier międzyludzkich. Zespół wygrany czy przegrany? W co grają ludzie w firmach wraz ze stanowiącym jego część Atlasem gier (nie tylko) korporacyjnych to książka napisana przez życie, ludzi i firmy. Chciałabym napisać, że wszelkie podobieństwo do osób i sytuacji jest przypadkowe - ale minęłabym się z prawdą. W firmach znajdziemy niejednego Władcę marionetek, Sprzedawcę małp, Biegającego z taczką, znienawidzonego Korpokaprala lub inne opisane w grach mało chwalebne postaci - podczas gdy marzy nam się zespół 4.0 na wzór Tolkienowskiej Drużyny Pierścienia lub plemienia Na'vi z filmu Avatar. Tak - ludzie, zgodnie ze swoją naturą, grają. W firmowe piekło lub niebo, umieranie lub rozwój. A Ty, jako lider lub członek zespołu, masz wpływ na zasady gry i wybór scenariusza - na to, czy będzie on prowadził ku Jasnej Stronie Zarządzania. Wybierz przyjazną dla siebie krainę w Atlasie gier (nie tylko) korporacyjnych, która gwarantuje pracę w poczuciu sensu i atmosferze zaufania. Ja wybrałam Younicorn! W swoim zawodowym życiu przeczytałem wiele książek "rozwojowych" i biznesowych. Ta zdecydowanie wyróżnia się na ich tle. Po pierwsze, nie jest przeintelektualizowana - wręcz przeciwnie, daje sam łatwo przyswajalny konkret. Po drugie, opiera się na autentycznych historiach z polskiego biznesu, a nie badaniach tzw. amerykańskich naukowców. Dostajemy w niej śmieszno-straszne opisy tego, co ludzie robią sobie w pracy. Na koniec każdej gry zaś otrzymujemy narzędzia do poprawienia własnej sytuacji: test autodiagnostyczny i przestrzeń na autorefleksję, o której zapominamy w codziennej gonitwie, pośród targetów, KPI i milestone'ów. Autorka, którą jako twórca Mordoru na Domaniewskiej cenię za kierowanie na Jasną Stronę Zarządzania, przedstawia sposoby diagnozowania sytuacji swojej i zespołu oraz wskazuje kroki niezbędne do przejścia z Ciemnej, na Jasną Stronę firmowej Mocy. Jeśli więc szukasz wskazówek, jak wydostać się z zawodowego Mordoru lub innej gry korporacyjnej, w którą grasz, to znajdziesz je w tej książce. Rafał Ferber, założyciel fanpage'a Mordor na Domaniewskiej i agencji Runaways

54520
E-book

Zestaw narzędzi do administracji Windows: efektywne rozwiązania dla specjalistów IT Resource Kit

Dan Holmes

Rozstrzygające źródło skutecznych rozwiązań dla administratorów Windows Poznaj realistyczne i pragmatyczne podejście do codziennych zadań, które stoją przed administratorami systemów. Ten Zestaw rozwiązań prezentuje wskazówki i najlepsze rozwiązania rzeczywistych problemów i zagadnień. Ponad 100 innowacyjnych koncepcji pozwoli zwiększyć sprawność zarządzania i efektywność systemów Windows(R). Dowiedz się, jak: * Wykorzystać zarządzanie oparte na rolach do zmaksymalizowania kontroli nad zasobami przedsiębiorstwa, * Wbudować wymagania przenośności, elastyczności i bezpieczeństwa w infrastrukturę danych użytkowników, * Rozszerzyć możliwości administracyjne poprzez modyfikację konsoli MMC, * Zautomatyzować wdrażanie folderów udostępnionych, * Zaprojektować delegację administracji Active Directory opartą na zasadzie najmniejszych przywilejów, * Tworzyć grupy z dynamicznym zarządzaniem członkostwem, * Wdrożyć samoraportowanie systemu, aby było wiadomo, kto, kiedy i gdzie się logował, * Zautomatyzować wdrażanie oprogramowania i zarządzanie zmianami bez korzystania z dodatkowych narzędzi innych firm, * Zapewnić zaawansowane zarządzanie dokumentami i możliwości współdziałania w skali całego przesiębiorstwa. Na dysku CD (Dla czytelników eBook'a obraz dysku CD towarzyszącego książce jest dostępny na stronie wydawcy - dokładny link podano we wstępie eBook'a): * Ponad 75 skryptów, * Łącza do narzędzi dla Internet Information Services, Windows PowerShell, Microsoft(R) System Center Operations Manager i innych, * Łącza do dodatkowych źródeł informacji, dokumentów i grup dyskusyjnych, * Przykładowe rozdziały z 15 książek Microsoft Press o podobnej tematyce, * W pełni przeszukiwalną wersję książki w formacie eBook (w języku angielskim).

54521
E-book

Zeszyt "Architektura" nr 16, Obrazy architektury. Reprezentacje idei architektonicznej w kontekście współczesnej kultury wizualnej

Krzysztof Koszewski

Obraz stanowi nie tylko nośnik i odzwierciedlenie idei architektonicznej – co jest przedmiotem rozważań w niniejszej książce – ale jest także tworzywem architektury, wpływając na jej fundamentalne cechy i kondycję. Prezentowana książka stanowi próbę zbliżenia dwóch światów, traktując przedstawienia idei jako swoistą oś dyskursu. Próba ta może być z pewnością uzupełniana, gdyż wspomniany obszar dotyczący wizualności i praktyk z nią związanych zmienia się dynamicznie i wciąż poszerza, zmieniając tym samym kontekst obrazów architektury.   Obrazy architektury, będące przedmiotem rozważań w kolejnych rozdziałach, spełniają trzy kryteria – są odbierane jako wrażenie wizualne, zostały wytworzone jako reprezentacja (nie jest to sam odbiór wizualny dzieła w przestrzeni) i pozostają skoncentrowane istotowo wokół projektowania, ukazując intencjonalnie jakiś aspekt dzieła architektury, które dopiero ma powstać.

54522
E-book

Zeszyt "Architektura" nr 17, Planowanie przestrzenne jako narzędzie ochrony wartości przyrodniczych na przykładzie Kampinoskiego Parku Narodowego

Małgorzata Mirecka

Zakres zainteresowań zawodowych autorki oscyluje wokół zagadnień kształtowania przestrzeni i narzędzi temu służących w obowiązującym porządku prawnym. W pierwszym rozdziale publikacji omówiono genezę ochrony przyrody na świecie i w Polsce oraz przeprowadzono analizę obowiązujących w tym zakresie przepisów krajowych, z odniesieniem do zmian dokonanych w nich w ostatnich latach. Ze względu na szczególną rolę, jaką w ogólnokrajowym systemie ochrony przyrody pełnią parki narodowe, jeden z nich postanowiono wybrać jako pole dalszych badań. Wybrano Kampinoski Park Narodowy – położony w bezpośrednim sąsiadztwie Warszawy i stanowiący cześć stołecznej aglomeracji. Presja urbanistyczna na park jest olbrzymia i pomimo nałożonych od wielu lat reżimów ochronnych wydaje się trudna do powstrzymania. Ogólną charakterystykę parku, jego położenia, środowiska przyrodniczego, form ochrony i występujących tu zjawisk przestrzennych zawarto w drugim rozdziale pracy. W rozdziale trzecim odniesiono się do dokumentów wyrażających politykę przestrzenną na poziomie kraju i województwa – badaniami objęto Koncepcję Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 i Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego, wskazując miejsce Kampinoskiego Parku Narodowego w ogólnokrajowym i regionalnym systemie obszarów chronionych. W czwartym rozdziale zbadano realizację ochrony wartości przyrodniczych na gminnym poziomie planowania, poddając analizie dokumenty planistyczne szczebla lokalnego, czyli studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin „parkowych” oraz wybrane miejscowe plany zagospodarowania. Przeprowadzone badania pozwoliły na sformułowanie w podsumowaniach kolejnych rozdziałów monografii wielu stwierdzeń, dotyczących genezy ochrony przyrody w Polsce, zmian legislacyjnych oraz związków między przepisami z zakresu ochrony przyrody, środowiska, krajobrazu, gruntów rolnych i leśnych z planowaniem i zagospodarowaniem przestrzennym, a także na postawienie diagnozy w zakresie skuteczności planowania przestrzennego w ochronie wartości przyrodniczych. Wnioski autorskie mają na celu wzmocnienie planistycznych narzędzi ochrony wartości przyrodniczych.

54523
E-book

Zeszyt czasów żałoby

Szymon Kamiński

Chwile bywają ulotne, a za każdą śmiercią stoi ból i rozpacz. Zeszyt czasów żałoby to ciekawa kompozycja wierszy, przemyśleń i krótkich opowiadań. Tematyką przewodnią jest proces umierania, śmierć, oraz radzenie sobie z targającymi nas emocjami w czasie przeżywania żałoby. Śmierć... koniec wszystkiego czy etap przejściowy?

54524
E-book

Zeszyt walki duchowej. Czas duchowej przemiany

ks. Teodor Sawielewicz

Trzymasz w ręku notatnik duchowy. Użyte do jego stworzenia papier i farba drukarska nie mają większego znaczenia, ale jeżeli dodasz do nich pragnienie chwały Bożej i walki o poprawę jakości twojej wiary, wtedy powstanie naprawdę wybuchowa mieszanka. Jestem przekonany, że podjęcie tego wyzwania spowoduje wybuch, który pochłonie twoje wady, przepali lęki i pragnienia. Siła odrzutu spowoduje, że diabeł zostanie strącony do piekła, a ty będziesz bezpiecznie i z radością chodził nawet pośrodku płomieni utrapienia. Błogosławię cię w imię Jezusa, byś zapragnął Boga, który jest Ogniem Pożerającym. W nowym wydaniu Zeszytu Walki Duchowej znajdziesz także treści dla osób żyjących w związkach niesakramentalnych, dla osób trwających w grzechu ciężkim. Bardzo bym chciał, żebyś odkrył na nowo miłość Boga do Ciebie, nawet jeśli wydaje Ci się, że jesteś daleko od Niego. On na Ciebie czeka. Teodor Sawielewicz ksiądz katolicki archidiecezji wrocławskiej, rekolekcjonista, charyzmatyk a przy tym streamer, youtuber, tiktoker. Pasjonat głoszenia Słowa Bożego. Zaraz po swoich święceniach kapłańskich w 2017 roku rozpoczął projekt ewangelizacyjny Teobańkologia, z którego każdego dnia korzysta kilkaset tysięcy osób. Znany głównie z prowadzenia różańca i modlitw wstawienniczych na żywo o godz. 20:30.

54525
E-book

Zeszyty Piotrowe 1. Biblioteczka w pigułce

Elżbieta Stanek

Dwudziesty pierwszy wiek. Wszyscy zalatani, śpieszący, ścigający się z czasem. Jak tu jeszcze znaleźć chwilę na przeczytanie dobrej książki? Zmęczeni po pracy i licznych innych obowiązkach padamy na twarz, a najlepiej odpoczywamy przy telewizji lub w Internecie. A książka? Kto na to ma czas? Może co najwyżej co trzeci emeryt. Jestem emerytką, ale nie znaczy to, że ta książka jest tylko dla emerytów. Wręcz przeciwnie. Chciałabym zaprezentować moją biblioteczkę w pigułce. Mam sporo książek dotyczących duchowości Kościoła katolickiego, które w ostatnich latach przeczytałam. Ponieważ ich treść jest jak skarb znaleziony na roli, postanowiłam je rozpowszechnić, przedstawiając zwłaszcza te strony, które są dla mnie szczególnie bliskie, a dają nadzieję i pokój serca. Mamy pokój mimo drastycznego podziału między Polakami. Hybrydowe podjazdy reżimu Łukaszenki dodatkowo jeszcze próbują nas podłamać i przestraszyć. Przez nasze położenie geograficzne niemal od początku istnienia państwa Mieszka I narażeni jesteśmy niestety na wszelkiego rodzaju konflikty zewnętrzne. Cieszmy się zatem słońcem, wiatrem i deszczem, świergotem ptaków i wonią kwiatów i ziół. Cieszmy się przyjaźnią z Bogiem, niech nic i nikt nam tego nie zakłóca. Co będzie potem? Nie wiadomo, ale miejmy wiarę i nadzieję, a najwięcej miłości i dobra w sobie. Zło dobrem zwyciężaj. Życie jest bardzo krótkie, a przed nami wieczność. Jaka będzie? To zależy od nas teraz. Śpieszmy się kochać ludzi, bo odchodzą tak szybko...

54526
E-book

Zeus. Królestwo Oriona. Tom 1

Emilia J. Lee

Świat starożytnych bogów, aniołów, magii i nauki. Mity i legendy, które ożywają Elena jest młodą, z pozoru zwykłą Ziemianką, która na swojej drodze spotyka rudowłosą piękność, Hestię. Choć wieczorem zasypia we własnym łóżku, budzi się lata świetlne od niego. Na dalekiej planecie, w królestwie Oriona. Tam czekają na nią inni olimpijscy bogowie, w tym najważniejszy z nich, Zeus, nieprzystępny, groźny i niepokonany. Ma wobec ludzkości okrutny plan i tylko Elena może powstrzymać najwyższego z bogów przed jego realizacją. Dziewczyna bowiem ma coś, czego Zeus pragnie. Czy sny pozwolą Elenie przekonać srogiego stwórcę, by dał ludzkości jeszcze jedną, ostatnią szansę? Czy pod kamienną maską i żelaznym sercem kryje się coś więcej? Wyrusz do innego wymiaru, by sprawdzić, czy to, co przeżywa Elena, jest jej nową rzeczywistością, czy jedynie burzliwym, choć przepięknym snem Posłuchaj audiobooka:  

54527
E-book

Zew Jadeitowego Zenitu

Adam Piekielny

"W pewnym momencie, w środku nocy, miałem nawet wrażenie, że to nie ja czytałem, a to książka czytała ze mnie, zupełnie jakby żyła, a do tego miała własny rozum". Tajemnicza biblioteka braci Konah, której jeszcze do niedawna nikt nie widział, a obecnie przyciąga w swoje progi kolejnych bohaterów opowiadań Adama Piekielnego. Każdy z nich przekracza jej próg tu ni to przypadkiem, ni to wiedziony magiczną siłą. Każdy wychodzi z niebotycznych rozmiarów księgą, której lektura determinuje jego dalsze losy. Student etnologii, kolekcjoner jaj jubilerskich czy pisarz cierpiący na niemoc twórczą - różne światy, różne historie. Wszyscy staną jednak oko w oko z bogiem o przeszywającym, zielonym spojrzeniu. Świetna propozycja dla miłośników mrocznych opowieści Lovecrafta.

54528
E-book

Zew krwi

Jack London

Niezwykła historia rozgrywająca się w Jukon w Kanadzie podczas tak zwanej Gorączki Złota. Głównym bohaterem opowieści jest pies o imieniu Buck, mieszaniec bernardyna i owczarka szkockiego. Wszystko rozpoczyna się na ranczu w Santa Clara Valley w Kalifornii, kiedy Buck zostaje wykradziony ze swojego domu i sprzedany jako pies zaprzęgowy na Alaskę. W surowym środowisku staje się coraz bardziej dziki, jest zmuszony do walki o przetrwanie i dominację nad innymi psami. Na swojej drodze spotka ludzi dobrych i złych, musi sprostać niezwykłym wyzwaniom. W końcu zrzuca z siebie powłokę cywilizacji i opierając się na pierwotnym instynkcie i doświadczeniu, staje się przywódcą w dziczy.