Doświadczenia, problemy i wyzwania polskiej samorządności terytorialnej

Baciak Przemysław

Ponad trzydziestoletnie doświadczenia funkcjonowania samorządu terytorialnego w III RP pokazują, że samorządność jest zjawiskiem wieloaspektowym i niezwykle złożonym. Jednostki samorządu terytorialnego są wszakże zarówno wykonującymi zadania publiczne podmiotami władztwa administracyjnego, jak i wspólnotami mieszkańców działającymi na rzecz rozwoju swojego miasta czy regionu, konkurującymi z innymi samorządami o zainteresowanie turystów i inwestorów. Z tego też względu samorząd terytorialny i jego funkcjonowanie to przedmiot zainteresowania zarówno nauk o polityce i administracji, nauk prawnych, ekonomii i finansów, nauk o zarządzaniu, jak i socjologii, historii czy nauk o bezpieczeństwie.

Doświadczenia transformacji systemowej w państwach Europy Środkowej i Wschodniej

red. Marek Barański, Natalia Rudakiewicz, Maciej Guzy

Kraje Europy Środkowej i Wschodniej przebyły długą drogę reform mających na celu przede wszystkim demokratyzację władzy państwowej, urynkowienie i prywatyzację gospodarki oraz rozwój społeczeństwa obywatelskiego, korzystając w procesie modernizacji z doświadczeń państw zachodnich. Po 26 latach transformacji rodzą się dzisiaj pytania: Czy proces modernizacji państw Europy Środkowej i Wschodniej można uznać za zakończony? Czy „Wschód” dogonił „Zachód”? Pomimo pogłębiania integracji w ramach Unii Europejskiej wciąż istnieją rażące dysproporcje pomiędzy rozwiniętą Europą Zachodnią a europejskimi państwami postsocjalistycznymi. Europa Środkowa i Wschodnia jest obszarem bardziej podatnym na oddziaływanie czynników egzogennych, zwłaszcza wschodniego sąsiedztwa, szczególnie skutków polityki Federacji Rosyjskiej, odbudowującej swoją mocarstwową pozycję wobec europejskich i azjatyckich sąsiadów środkami militarnymi, destabilizując sytuację w regionie. Aktualność i waga tych zjawisk poszerzają pola badawcze i potrzebę systematycznego monitorowania polityki wschodniej Unii Europejskiej. Publikacja podzielona została na trzy bloki tematyczne. Część pierwsza poświęcona jest teoretyczno-filozoficznym aspektom transformacji. Autorzy starają się przedstawić teoretyczne tło sporów politycznych dotyczących transformacji politycznej z punktu widzenia wartości ideologicznego kontinuum od prawicowości do lewicowości. Drugi blok tematyczny dotyczy kwestii społecznych transformacji. Traktuje w głównej mierze o zmianach, jakie zachodzą w sferach kulturowych, gospodarczych i społecznych państw Europy Środkowej i Wschodniej podczas transformacji, z punktu widzenia różnych wskaźników rozwoju społecznego. Trzecia część monografii zawiera artykuły dotyczące kształtowania się i ewolucji narodowych systemów politycznych poszczególnych państw Europy Środkowej i Wschodniej z punktu widzenia oddziaływania czynnika endogennego oraz doświadczeń wysoko rozwiniętych państw demokratycznych. Wpływ wielorakich czynników na rozwój i przemiany polityczne zachodzące podczas procesu transformacji systemowej prowadzi do unikalnych doświadczeń w poszczególnych państwach, co stanowi podstawę do analiz porównawczych. Prezentacja dorobku badawczego autorów wywodzących się z różnych ośrodków akademickich stosujących różnorodne metodologie i narzędzia w obrębie zakreślonego przedmiotu badawczego powoduje, iż publikacja ma walor studium interdyscyplinarnego.

Doświadczenia w stosowaniu olanzapiny w warunkach oddziału stacjonarnego - przypadki kliniczne

Mateusz Łuc, Joanna Rymaszewska

Zarówno schizofrenia, jak i choroba afektywna dwubiegunowa wymagają przewlekłej terapii farmakologicznej przy uważnym oszacowaniu zysków i strat związanych z leczeniem. Stąd też dobór zleconego leku musi uwzględniać zarówno profil symptomów występujących u chorego, jak i współistniejące schorzenia oraz tolerancję dotychczas stosowanych preparatów. Poprzez blokadę receptorów dopaminergicznych olanzapina ma wpływ na objawy wytwórcze psychozy, a także umożliwia osiągnięcie stabilizacji w zakresie epizodów afektywnych. Istotnym problemem związanym ze stosowaniem olanzapiny jest wpływ leku na metabolizm węglowodanów i lipidów. Z tego powodu są zalecane edukacja pacjenta oraz wdrożenie odpowiedniej profilaktyki, w tym monitorowanie parametrów metabolicznych. Mimo ryzyka związanego z występowaniem powikłań metabolicznych u części chorych olanzapina pozostaje w czołówce leków przeciwpsychotycznych, biorąc pod uwagę bilans zysków i strat związanych z farmakoterapią. W artykule prezentujemy dwa przypadki kliniczne pacjentek, u których zastosowano olanzapinę w leczeniu schizofrenii oraz choroby afektywnej dwubiegunowej.

Doświadczenie duchowości. Konteksty filozoficzno-literackie

Anna Walczak, Artur Jocz

Przedmiotem naszych intelektualnych dociekań uczyniliśmy filozofię i literaturę, ponieważ również one - obok religii - roszczą sobie prawo do intelektualnej i artystycznej eksploracji doświadczenia duchowości. Dlatego o doświadczeniu duchowości mówimy w kontekście filozoficzno-literackim. Nie chodziło nam o zrekonstruowanie jakiejś teorii, która uwolni badany przedmiot od przypisywanej mu przez interpretacyjną tradycję niepoznawalności i niejednoznaczności. Nasz zamiar jest o wiele skromniejszy - chcemy mówić o doświadczeniu duchowości dwoma językami: filozofii i literatury. Pierwsza część książki charakteryzuje się zatem większym stopniem ogólności formułowanych rozważań. Natomiast w części drugiej skupiamy się na analizie literackiego doświadcze(a)nia duchowości, czyli jej artystycznych wizualizacjach. Piszemy przede wszystkim o pewnej istotnej potencji literatury, która manifestuje się wykraczaniem poza jej wąsko rozumianą funkcję poetycką. Sprowadza się ona do chęci artystycznego uchwycenia kategorii, która od zawsze była związana z religią i filozofią - duchowości i jej doświadcze(a)nia. W ten sposób zostaje przerzucony swoisty intelektualny most pomiędzy ogółem i szczegółem. Ze Wstępu

Doświadczenie estetyczne i wspólnota spektaklu

Katarzyna Kasia

Na czym opiera się współczesna wspólnota? Czy tym, co konstytuuje nasze poczucie przynależności, jest historia, tradycja, wiara w mit? Na czym opieramy swoją tożsamość? W jakim stopniu wynika ona z bycia członkinią lub członkiem jakiejś grupy? Jaką rolę odgrywa w tym spektakl medialny rozgrywający się przed nami i angażujący naszą uwagę właściwie bez większych przerw? Czy spektakl - dzięki globalizacji i nowym elektronicznym mediom - wytwarza szczególny rodzaj powszechnego zaangażowania? A może właśnie zastępuje i przesłania faktyczne uczestnictwo i poczucie bliskości? W kontekście tych pytań istotne staje się zagadnienie doświadczenia estetycznego: na ile zachowuje ono swój transformujący potencjał? Natłok bodźców o charakterze estetycznym może przecież prowadzić do uodpornienia się na ich działanie. Książka Doświadczenie estetyczne i wspólnota spektaklu to próba zmierzenia się między innymi z tymi kwestiami i zarazem omówienie ich w szerokim kontekście teorii filozoficznych odnoszących się do kategorii pozoru, edukacji estetycznej i "słabego myślenia". Katarzyna Kasia - filozofka, absolwentka Wydziału Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, stypendystka Ministerstwa Spraw Zagranicznych Republiki Włoskiej i Fundacji Kościuszkowskiej, visiting professor w Princeton University. Wykłada w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych i w Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza. Autorka książki Rzemiosło formowania (2008), tłumaczka prac współczesnych włoskich filozofów: Estetyka. Teoria formatywności Luigiego Pareysona oraz Poza interpretacją. Znaczenie hermeneutyki dla filozofii współczesnej i Nie być Bogiem Gianniego Vattimo.

Doświadczenie lektury. Między krytyką literacką a dydaktyką literatury

Krzysztof Biedrzycki, Anna Janus-Sitarz

Czytelnik dostaje do rąk książkę, w której zostały zebrane wypowiedzi krytyków literackich i badaczy krytyki, dydaktyków literatury i nauczycieli języka polskiego, teoretyków i historyków literatury. Układają się one w ciąg refleksji nad doświadczeniem lektury i otwierają przestrzeń do dyskusji o lekturze spontanicznej i profesjonalnej, o miejscu książki w świecie zdominowanym przez kulturę audiowizualną i cyfrową, o kryzysie czytelnictwa. Czytanie, bliski kontakt z literaturą, przeżywanie lektury są to doświadczenia, którymi warto się dzielić z innymi uczestnikami życia kulturalnego, czy będą to spontaniczni czytelnicy, czy uczniowie nakłaniani do obcowania z dziełami przez nauczyciela. Jak zachęcać ich do spotkań z literaturą, zarażać radością czytania i jednocześnie pogłębiać czytelnicze kompetencje? Warto kontynuować rozmowę na ten temat.

Doświadczone sekreta smażenia konfitur i soków

Florentyna Niewiarowska, Wanda Malecka

Doświadczone sekreta smażenia konfitur i soków Opis: Oryginalna książka kucharska z roku 1880! Doświadczone sekreta smażenia konfitur i soków oraz robienia konserw, galaret, marmolad, lodów, wódek, likierów, nalewek, ratafij, najrozmaitszych konserw owocowych w spirytusie i occie, owoców suszonych w cukrze itp. Bardzo wartościowa i przydatna dla wszystkich, którzy lubią spełniać się w kuchni!

Dotacje i finansowanie Twojej firmy. Praktyczny poradnik krok po kroku dla zaczynających swój biznes

Małgorzata Bakuła

Jestem praktykiem biznesu i od 20 lat pracuję w bankowości i finansach. Jako ekspert z wieloletnim doświadczeniem pozyskałam ponad 500 dotacji na założenie firmy oraz napisałam ponad 100 biznesplanów będących załącznikami do aplikacji o środki unijne. Udzieliłam ogromnej ilości kredytów dla małych i średnich przedsiębiorców ponieważ, według mnie, każdy biznes to indywidualna historia, inne potrzeby i inne możliwości. Uczę początkujących przedsiębiorców skutecznego działania we współczesnym, dynamicznie rozwijającym się świecie. Pomagam zamienić wizje na realne zyski i wskazuję jak można w tani sposób pozyskać finansowanie, które pozwoli rozwinąć skrzydła.

Dotknąć gwiazd

Zula Ankanon

Kiedy liczba serduszek na Instagramie miesza się z ponurą rzeczywistością Daniel po dziesięciu latach wychodzi z więzienia. Nikt na niego nie czeka, poza tym jego sąsiedzi wciąż widzą w nim tylko mordercę, a ludzie ze światka przestępczego, w którym się obracał przed wyrokiem, nie zapominają. Anastazja jest influenserką. Świetnie zarabia, jej profil na Instagramie cieszy się ogromną popularnością. Sława ma jednak ciemne strony, o czym Anastazja boleśnie się przekonuje. Pewnej nocy na moście dochodzi do przypadkowego spotkania dwójki nieznajomych. Daniel, nie mając nic do stracenia, chce skoczyć. Anastazja ratuje niedoszłego samobójcę, po czym znika. Daniel, budząc się następnego dnia, odkrywa, co jeszcze zrobiła dla niego jego wybawicielka. Za wszelką cenę postanawia ją odnaleźć. Nie wie, jak mało pozostało mu czasu

Dotknąć jednego słowa. Rozważania inne od innych

ks. Jan Twardowski

Chciałbym dotknąć jednego słowa z tekstu dzisiejszej Ewangelii (). Siedzi w słowniku pośród tysiąca słów, jak gdyby nigdy nic, a można zamyślić się nad nim, jak nad świętym obrazkiem. Wyraz, z którym się nie liczymy. Zapominamy o nim. Przeskakujemy jak przez płotek () Tymczasem ten niewielki wyraz jest wzruszający. Zawsze siedzący poza królem na wysokim tronie biedny kopciuszek na małym stołeczku. Jaki to wyraz? Ksiądz Jan Twardowski (19152006), kaznodzieja o duszy poety, polonista z pasją detektywa, komentując Pismo Święte, często wybierał z niego pojedyncze słowa i brał je pod lupę. Szukał w nich ukrytych znaczeń, symboliki, by następnie budować homilie wokół tego jednego, wyodrębnionego wyrazu (na przykład: kubek, sieć, tunika, wół, wróbel, pokój, złodziej, małoduszny, łowić, gdyby, teraz). Skupiał się na jego pochodzeniu, rozumieniu w realiach Biblii, aktualności w dzisiejszym języku. A że sam o sobie mówił, że jest inny od innych, to i tego typu homilie można uznać za inne od innych. Stanowią one źródło dla zebranych w niniejszej książce rozważań. Pokazują, co można wyczytać poprzez analizę jednego wyrazu. Książka Dotknąć jednego słowa. Rozważania inne od innych pokazuje językową pasję Jana Twardowskiego i uczy zatrzymywania się na szczególe. W myśl przyjętej przez księdza poetę zasady: szczegół zbliża do poznania dogłębniejszego i bardziej wnikliwego.

(Dotknięciem wróżki...)

Tadeusz Miciński

Tadeusz Miciński W pośród Raju (Dotknięciem wróżki) Dotknięciem wróżki mchy szmaragdowe mienią się w barwne perskie makaty. Z swych grot podziemnych wyszły różowe królewny i w perłach błyskają ich szaty. Zwiędłe tojady chylają głowę, a w aksamitach puszą się pleśnie. Iskrzy się farfor, bronz i bławaty, p... Tadeusz Miciński Ur. 9 listopada 1873 w Łodzi Zm. w lutym 1918 pod Czertykowem na Białorusi Najważniejsze dzieła: W mroku gwiazd, Kniaź Patiomkin, W mrokach złotego pałacu czyli Bazylissa Teofanu, Nietota. Księga tajemna Tatr, Xiądz Faust Prozaik, poeta, dramaturg, publicysta; zafascynowany gnozą, mistycyzmem, towianizmem, głosił idee panslawistyczne i mesjanistyczne. Urodził się w rodzinie inteligenckiej w Łodzi, ukończył szkołę średnią w Warszawie, następnie studiował w Krakowie (UJ, literatura polska, historia) oraz w Berlinie i Lipsku (filozofia i psychologia). Był członkiem radykalnych ugrupowań studenckich; pracował jako nauczyciel domowy. W 1896 r. debiutował poematem ,,Łazarze" i otrzymał drugą nagrodę krakowskiego ,,Czasu" za opowiadanie Nauczycielka (1896). Podczas studiów zagranicznych zaprzyjaźnił się ze Stanisławem Przybyszewskim i Wincentym Lutosławskim, filozofem i mesjanistą, propagatorem abstynencji, wówczas wykładającym w Hiszpanii; tam też ożenił się (1897) z Marią Dobrowolską, pochodzącą z zamożnego ziemiaństwa, co zabezpieczyło jego byt materialny i pozwoliło poświęcić się pracy intelektualnej i twórczej. Po powrocie do kraju osiadł w Krakowie, często przebywał też w Zakopanem, gdzie przyjaźnił się ze Stanisławem Witkiewiczem (ojcem), współpracował z krakowskim ,,Życiem". W 1902 r. wydał swój jedyny tom poezji W mroku gwiazd, później pisał jedynie poematy, często wplecione w większe całości. W 1906 r. opublikował tom artykułów Do źródeł duszy polskiej oraz dramat Kniaź Patiomkin, a w 1909 r. ukazał się kolejny dramat historyczny, tym razem z dziejów Cesarstwa Bizantyńskiego, W mrokach złotego pałacu (...). Następnie związał się z Warszawą. Wydał dwie ważne powieści Nietotę (1910) i Xiędza Fausta (1913), do których krytyka odniosła się z pełnym zastrzeżeń dystansem. Publikował m.in. w ,,Tygodniku Ilustrowanym", a w 1914 r., podczas wybuchu konfliktu bałkańskiego wyjechał do Sofii jako korespondent tygodnika "Świat". W latach 1915--1918 przebywał w Rosji, w Moskwie współpracował z czasopismami ("Gazeta Polska", "Russkoje słowo", "Russkije wiedomosti") oraz kołem literacko-artystycznym przy Domu Polskim, był oficerem oświatowym w korpusie polskim Józefa Dowbora-Muśnickiego. W drodze powrotnej korpusu do kraju, Miciński zginął w przypadkowym starciu czy napadzie, zabity przez chłopów lub żołnierzy Gwardii Czerwonej; dokładna data śmierci nie jest znana. Z pozostałych rękopisów wydano pośmiertnie m.in. dramat Termopile, powieści Wita, Mene-Mene-Thekel-Upharisim oraz poemat Niedokonany. Będąc twórcą Młodej Polski, Miciński kształtuje odrębny styl, oparty na odrębnym również światopoglądzie. Przedstawiał wizję świata jako pola walki dobra ze złem (manicheizm), opowiadając się zarazem za moralnym obowiązkiem doskonalenia siebie, własnego narodu i świata (realizacja idei wolności). Jego symbolizm przechyla się niekiedy w kierunku surrealizmu, jego twórczość dramatyczna, określana jako ekspresjonistyczna, wykracza w kierunku misteriów filozoficznych; operując poetyką snu, strumienia świadomości, Miciński nie wahał się przeplatać te wysokie tony mistyczne analizą społeczną i groteską. Zafascynowany nim Witkacy czerpał wiele inspiracji artystycznych z twórczości Micińskiego, ponadto zadedykował mu Nienasycenie oraz sportretował w jednej z postaci z młodzieńczej powieści 622 upadki Bunga. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Dotknij i przeciągnij. Projektowanie gier na ekrany dotykowe

Scott Rogers

Jednym palcem do sukcesu! Ekrany dotykowe opanowały świat. Są wygodne i intuicyjne, a ich obsługa nie sprawia żadnych problemów nawet najmłodszym użytkownikom. Jednocześnie dają one ogromne pole do popisu projektantom gier i aplikacji użytkowych. Kto nie zna największego hitu ostatnich lat - gry, której głównymi bohaterami są ptaki? Ta gra wykorzystuje tylko jeden palec! Przekonaj się sam, na co zwrócić uwagę przy tworzeniu aplikacji i gier pod kątem możliwości ekranów dotykowych. Nie mogłeś trafić na lepszą pozycję poświęconą tej tematyce! W trakcie lektury dowiesz się, jak opracować interesującą i wciągającą fabułę gry, stworzyć postacie, które pokochają użytkownicy, oraz skorzystać z rzeczywistości rozszerzonej. Ponadto znajdziesz tu odpowiedzi na pytania, czy warto stosować wirtualne joysticki oraz jak wprowadzić fizykę do swoich gier. Na sam koniec dowiesz się, jak opublikować swoje dzieło w sklepach z aplikacjami dla różnych platform. Książka ta charakteryzuje się dużą dawką dobrego humoru, zawiera liczne przykłady prawdziwych aplikacji oraz wywiady z profesjonalnymi deweloperami. To idealne źródło informacji dla projektantów gier i aplikacji dla urządzeń z ekranami dotykowymi. Sięgnij po tę książkę i: znajdź źródło sukcesu popularnych gier sprawdź, jak przygotować dobrą fabułę stwórz bohaterów uwielbianych przez użytkowników wprowadź fizykę do Twojego wirtualnego świata odnieś sukces na rynku gier Twórz porywające gry na ekrany dotykowe!

Dotknij nieba

Marta Nowik

A może rzucić wszystko i wyjechać nad morze? Malwina zostawia za sobą stresującą pracę i nieudany związek. Przeprowadza się do Jantaru - urokliwej miejscowości znanej z pięknych plaż i bursztynów. Wsłuchując się w szum fal, próbuje uporać się z pogmatwanym życiem. Czy przeszłość jej na to pozwoli? Pewnego dnia podczas spaceru nad morzem spotyka Gabriela, który początkowo budzi w niej mieszane uczucia. Jednak to dzięki niemu jej codzienność staje się pełna niespodzianek. Czy Malwina dotknie swojego nieba i w końcu poczuje się szczęśliwa? Czy uda się jej odnaleźć miłość? Marta Nowik opowiada o ludziach, którzy mimo problemów poszukują jasnej strony życia. Przypomina, że czasem wystarczy serdeczna dłoń i szczery uśmiech, aby odzyskać nadzieję.

Dotknij, przesuń, potrząśnij. Od pomysłu do gry na iPhone'a i iPada

Todd Moore

Zrealizuj swój pomysł na grę i odnieś sukces! Nawet jeśli rynek gier i aplikacji mobilnych nie prześcignął jeszcze rynku tych produktów dla komputerów osobistych, to wkrótce to zrobi. Miliony użytkowników, przystępne ceny oraz powszechny dostęp do ekranów dotykowych, GPS i internetu — wszystko to sprawia, że gry na iPhone’a czy iPada są często o wiele bardziej atrakcyjne niż ich odpowiedniki przeznaczone na zwykłe komputery. Najważniejszy jest pomysł na grę. Musi być nowatorski, atrakcyjny i wciągający. Jeśli już go masz, ten przewodnik pokaże Ci, w jaki sposób przejść do utworzenia prawdziwej i-aplikacji. Przedstawiony proces konstruowania rzeczywistej gry pozwoli Ci zdobyć podstawy dotyczące narzędzia Xcode i języka Objective-C. Jednocześnie nauczysz się, jak implementować logikę gry, przygotowywać grafikę i efekty dźwiękowe, a także opracować sztuczną inteligencję dla gracza-komputera. Już wkrótce możesz zdobyć sławę i czerpać z tego wymierne korzyści! Z tą książką w ręku każdy programista zamieni pomysł na rzeczywisty produkt, gotowy do rozpowszechniania w sklepie iTunes App Store. Zacznij od prostej gry, wymagającej utworzenia jedynie około dwudziestu wierszy kodu Zbuduj całkowicie od początku grę w hokeja na stole Poznaj najlepsze praktyki w zakresie śledzenia wielu dotyków na ekranie Stwórz animację i przygotuj funkcje wykrywania kolizji Wykorzystaj niezbędne narzędzia do przygotowania atrakcyjnej grafiki dla gry Dopracuj fizykę w grze, aby nadać jej większy realizm Nagraj i przeprowadź edycję efektów dźwiękowych oraz utwórz własną muzykę odtwarzaną w tle Zaprojektuj gracza-komputer, grającego na różnych poziomach trudności Zamień pomysł na produkt gotowy do rozpowszechniania w sklepie iTunes App Store! Todd Moore założył firmę TMSOFT, by konstruować wyjątkowe aplikacje i gry przeznaczone dla smartfonów. Stworzona przez niego popularna gra Card Counter została wyróżniona przez Engadget, "Los Angeles Times" oraz CNET TV. Najpopularniejsza aplikacja Todda — White Noise — zdobyła uznanie iTunes App Store, "Health Magazine", "Washington Post", "PC Magazine" i Late Night with Jimmy Fallon.

Dotknij serca

Nika Kardasz

Przyjechałam go zniszczyć, a nie kochać. Borys jest trenerem i najbardziej kocha piłkę nożną, ale w końcu jest gotowy otworzyć serce na miłość. Pewnego dnia w jego życiu pojawiają się dwie piękne kobiety, Lena i Maja. Obie mają mnóstwo tajemnic i powodów by rozkochać go w sobie. Na początku ich intencje nie są szczerze, ale wszystko się zmienia, kiedy uczucia wymykają się spod kontroli, a do serca zaczyna pukać miłość. Jest końcówka sezonu piłkarskiego, a w życiu Borysa dzieje się prawdziwa rewolucja. Mężczyzna gubi się pomiędzy obowiązkami, a uczuciami, które zmieniają się jak w kalejdoskopie. Pragnie Mai, troszczy się o Lenę, czuje nienawiść, zazdrość i ogromne przytłoczenie. A tajemnice powoli zaczynają wychodzić z mroku

Dotyk

Adania Shibli

Dziewczynka stoi w słońcu obok zbiornika na wodę i dłonią ściera z niego rdzę, jakby to były płatki złota. Dziewczynka siedzi na pace pikapa, a ojciec wiezie ją na szczyt wzgórza, z którego wyrasta tęcza. Dziewczynka szuka w szafie czarnych ubrań, w których pójdzie na pogrzeb brata. "Dotyk" to proza złożona z niepozornych obrazów, zza których przeziera groza codziennego życia we współczesnej Palestynie. Główna bohaterka tej noweli, bezimienna mała dziewczynka, mierzy się z dojmującym poczuciem niedopasowania, całe dnie spędzając w milczeniu. Świata doświadcza - a my, czytający, wraz z nią - poprzez szczegół: portret zmarłego brata wiszący nad telewizorem, widok w lusterku wstecznym samochodu, w którym zamyka się na długie godziny, strzępy rozmów dorosłych o masakrze w Sabrze i Szatili. W końcu azylem staje się dla niej literatura, ale ceną, jaką za to płaci, jest dalsza izolacja od najbliższych i pogłębiające się doświadczenie wyobcowania. * Fragment: Dziewczynka przestała spożywać posiłki razem z rodzeństwem, bo więcej przy nich było krzyku niż jedzenia. Jadała sama, potem sama zasypiała w salonie, bo krzyki sióstr niosły się aż do sypialni. Później ojciec zbudował ścianę oddzielającą jej posłanie od kanapy dla gości, ponieważ goście robili jeszcze więcej hałasu niż rodzeństwo. Lecz dźwięki wciąż do niej podpełzały przez otwory w drzwiach, szczelinę między dolną częścią drzwi a podłogą, między drzwiami a framugą, i ze wszystkich miejsc. Za dnia szła daleko na pola, wieczorem siedziała w ojcowskim samochodzie i wracała do domu dopiero wtedy, kiedy wszyscy usnęli. Kluczyki do samochodu kładła na kominku i szła do swojego pokoju, a kiedy rozlegał się kolejny dźwięk, oddalała się. Samotność strzegła dla dziewczynki miejsca pośród ciszy. * Adania Shibli - urodziła się w 1974 roku w Palestynie. Autorka powieści, m.in. "Drobnego szczegółu" nominowanego do Międzynarodowego Bookera, tekstów scenicznych, opowiadań i esejów, które były publikowane w różnych antologiach, albumach o sztuce i magazynach literackich. Wykładała na Uniwersytecie Nottingham, obecnie pracuje na Uniwersytecie Birzeit w Palestynie.