Edukacja i wychowanie dzieci i młodzieży w czasopiśmiennictwie społeczno-kulturalnym Królestwa Polskiego w latach 1905-1918. Bibliografia adnotowana. Część 2

Renata Bednarz-Grzybek, Aneta Bołdyrew, Marta M. Kacprzak

To bardzo interesujące i potrzebne opracowanie, oparte na bogatym zbiorze materiałów źródłowych. Stanowi ważne kompendium wiedzy na temat roli prasy w życiu społecznym i polskiej kulturze na początku XX wieku. Ukazano w nim problematykę oświaty i wychowania, rolę młodego pokolenia, koncepcje polityki oświatowej oraz wizje szkolnictwa w warunkach braku państwowości. Formułowane w prasie postulaty dotyczyły budowania nowoczesnego systemu edukacji w realiach zaborów, a w końcowym okresie I wojny światowej służyły wypracowaniu podstaw tego systemu w niepodległym państwie. [...] W książce przedstawiono zatem ważne dla polskiego dziedzictwa kulturowego źródła i problemy badawcze. [...] Odpowiada też ona aktualnym wytycznym metodycznym i metodologicznym. [...] Z pewnością zainteresuje [...] historyków, pedagogów, literaturoznawców, kulturoznawców, medioznawców, specjalistów z zakresu informacji naukowej. Z recenzji dr. hab. Janusza R. Budzińskiego, prof. AP

Edukacja Jutra. Aspekty edukacji szkolnej

red. Kazimierz Denek, Aleksandra Kamińska, Piotr Oleśniewicz

Edukacja jutra. Kierunki rozwoju współczesnej edukacji

Aleksandra Kamińska, Piotr Oleśniewicz (red.)

Publikacja będąca pokłosiem XXIII Tatrzańskiego Sympozjum Naukowego. 

Edukacja jutra. Między ideałem a codziennością

Kazimierz Denek

W prezentowanej monografii Autor przedstawił między innymi nowator­skie ujęcie problematyki związanej z misją szkoły i jej przyszłością. Z treści publikacji wypływa głęboka i uzasadniona troska o dobro polskiej edukacji, szkoły i uczelni, nauczycieli, studentów i uczniów. Profesor w niniejszym dzie­le, podobnie jak we wszystkich swoich pracach, odważnie mówi o trudnej kondycji polskiej oświaty, wychowania i edukacji. W szczególności we frag­mencie Dziś i jutro edukacji ubolewa, że oświata, nauka i szkolnictwo wyższe w Polsce znajdują się w sytuacji kryzysowej. Istotne zagadnienia i problemy przybliża bardzo starannie, obiektywnie, a przede wszystkim często w aspekcie osobistych merytorycznych spostrzeżeń. Uczony odważnie eksponuje wszyst­ko to, co właściwe i warte uznania, ale również nie szczędzi krytyki sprawom wymagającym naprawy merytorycznej i organizacyjnej. Wskazuje na donio­słość problemów oświatowych, ustawodawczych, społecznych, gospodarczych i rynkowych. W ten sposób wyraża swoją troskę o organizację i jakość edu­kacji szkolnej i akademickiej. Uczony zdecydowanie mówi o sprawach doty­czących wielu odstępstw szkoły, nauczania i wychowania od edukacyjnych standardów europejskich. Uważa, że efektywność tych działań nie jest wystar­czająca wobec oczekiwań współczesności. Lektura opracowania przekonuje Czytelnika o trudnościach w stwierdzeniu, jaka jest polska szkoła i uczelnia w sytuacji gwałtownego wzrostu zainteresowania społeczeństwa kształceniem, co zdaniem Autora, w dużym stopniu doprowadziło do obniżenia poziomu kształcenia i wychowania. Oświata, nauka i szkolnictwo wyższe natrafiają na przeszkody w reformowaniu. W prognozowaniu edukacji znaczenie ma przede wszystkim dostosowywanie jej do wymagań społeczeństwa informa­cyjnego opartego na wiedzy.

Edukacja Jutra. Od tradycji do nowoczesności. Aksjologia w edukacji jutra

red. Kazimierz Denek, Aleksandra Kamińska, Piotr Oleśniewicz

Edukacja Jutra. Od uniwersytetu do starości. Aspekty edukacji osób dorosłych

red. Kazimierz Denek, Aleksandra Kamińska, Piotr Oleśniewicz

"(...) Problematyka edukacji osób dorosłych znajduje swoje odzwierciedlenie w wielu opracowaniach naukowych i metodycznych. Niniejsza książka jest kolejną pozycją wydawniczą o dorosłym człowieku funkcjonującym w warunkach społeczeństwa wiedzy, przed którym współczesna rzeczywistość edukacyjna i społeczna wyznacza wciąż nowe wyzwania, zadania i społeczno-zawodowe role. Cokolwiek by nie pisać o założonych i rzeczywistych rolach każdego człowieka dorosłego wyznaczonych przez współczesne uwarunkowania edukacji uniwersyteckiej, nie można pominąć kategorialnie traktowanych kompetencji i odpowiedzialności nauczyciela akademickiego (...)".

Edukacja Jutra. Systemowe aspekty organizacji szkolnictwa w Polsce

red. Kazimierz Denek, Aleksandra Kamińska, Piotr Oleśniewicz

"Do rąk Czytelników kierujemy monografię „Systemowe aspekty organizacji szkolnictwa w Polsce”. Jest to kolejna książka, jaka powstała w ramach cyklicznych spotkań tatrzańskich „Edukacja jutra”, zawierająca zbiór tekstów zakwalifikowanych do druku. Spotkań niemających odpowiednika w polskiej rzeczywistości naukowej, spotkań nie tylko pożytecznych, wartościowych, inspirujących, ale także integrujących różne specjalności pedagogiczne. Spotkania te od wielu lat są platformą kontaktów pedagogów z wielu ośrodków akademickich w Polsce, okazją wymiany doświadczeń, myśli i poglądów pedagogów, nauczycieli pracujących w różnych placówkach i na różnych poziomach edukacji, teoretyków i praktyków".

Edukacja jutra. Wartości - Wychowanie - Kształcenie

Aleksandra Kamińska, Piotr Oleśniewicz (red.)

Publikacja będąca pokłosiem XXIII Tatrzańskiego Sympozjum Naukowego. 

Edukacja Jutra. Współczesne zagadnienia wychowania i kształcenia. Zwrot w stronę edukacji jutra

Danuta Morańska (red.), Piotr Oleśniewcz (red.)

Autorzy artykułów odnieśli się do problematyki niezwykle szeroko, zwracając uwagę na kwestie rozwoju cywilizacyjnego. Podniesione zostały zagadnienia wpływu zmian cywilizacyjnych na świat wartości i kreowanie świata kultury w społeczeństwie informacyjnym. Omówione zostały problemy edukacyjne odnoszące się sposobu realizacji dydaktyki szkolnej, sprzyjającej rozwojowi niezbędnych do sprawnego i bezpiecznego funkcjonowania kompetencji oraz kwestii inkluzji społecznej i zawodowej osób o specjalnych potrzebach, które dzięki m.in. nowym możliwościom technologicznym i zmianie świadomości dotyczącej funkcjonowania tej grupy społecznej mogą na równych prawach w coraz większym stopniu korzystać z dostępu do edukacji i pracy.

Edukacja jutra. Współczesny stan etapów i dziedzin edukacji w Polsce

Aleksandra Kamińska-Małek, Piotr Oleśniewicz (red.)

(...) By móc zrealizować zadania wynikające ze zmienności i nietrwałości współczesnej kultury, trzeba  rozpocząć od namysłu nad edukacją – już tą dotyczącą dzieci najmłodszych. W trakcie studiów pedagogicznych wiele czasu poświęca się na zaznajomienie studentów ze specyfiką okresu dzieciństwa. Charakterystyczne dla niego są szerokie możliwości wszechstronnego rozwoju (m.in. w aspekcie fizycznym, intelektualnym,emocjonalnym), którego prawidłowe stymulowanie zaważy na przyszłej realizacji indywidualnego potencjału, tkwiącego w każdym dziecku. Jednak należy zadać sobie retoryczne pytania: Czy zawsze rozwój ten jest w pełni realizowany? Czy w wielu przypadkach dzieci pochodzących z tzw. patologicznych środowisk jest on realizowany w ogóle? Czy też wreszcie jest on odpowiednio indywidualizowany,z uwzględnieniem specjalnych potrzeb edukacyjnych (w tym rozwojowych) coraz większej grupy uczniów? Myślimy, że każdy pedagog i każda osoba zainteresowana indywidualnym rozwojem człowieka potrafi odpowiedzieć na te pytania.

Edukacja, kultura, sztuka - spoistość a integracja

red. Agata Rzymełka-Frąckiewicz, Teresa Wilk

Niniejszą publikacją uwagę Czytelnika pragniemy zorientować na wybranych obszarach codziennego życia obecnych – chociaż w różnym wymiarze – w każdej epoce, zarówno tych bardzo odległych jak i współczesnej. Te obszary, to edukacja, kultura i sztuka, każdy stanowiący odrębny/samodzielny byt, poddający się definiowaniu, analizom, badaniom, ale też każdy z nich ściśle korespondujący z pozostałymi, tworząc przestrzeń uzupełniającą i kreującą dla pozostałych. Podlegając jak wszystko przeobrażeniom, wymagają  reinterpretacji/zorientowania nie tyle na rozwój własny, ile na użyteczność społeczną, gotowość do zaangażowania w inne obszary ludzkiej aktywności. Analizując przeszłość można z pełnym przekonaniem stwierdzić, że akurat w przypadku edukacji, kultury i sztuki owa użyteczność oraz zaangażowanie w inne obszary było w każdym przypadku obecne. Co więcej użyte w tytule tomu: edukacja, kultura i sztuka tworzą transparentną sieć powiązań/relacji, która ilustruje, niezwykle istotną w pedagogice, zasadę wzajemności, wyrażającej się w sferze wzajemnych usług/wymiany. Można powiedzieć, że edukacja oraz kultura i sztuka zawsze wzajemnie się wspierały, warunkowały w rozwoju. Dobrze ilustrują to słowa Tadeusza Lewowickiego: „Edukacja jest wytworem kultury, a kultura trwa i rozwija się dzięki edukacji. Dzieje edukacji dostarczają niezliczonych dowodów na to, że dorobek kultury materialnej, a przede wszystkim kultury duchowej, był i pozostaje treścią i istotą oświaty w ogóle” (Lewowicki, 2003, s. 44). Zasadniczy cel opracowania, to próba uświadomienia, że te trzy obszary towarzyszą człowiekowi przez całe życie, z tym, że edukacja poprzez wymiar swej instytucjonalizacji oraz obowiązkowości staje się kwestią naturalną, wpisaną w codzienność - a z uwagi na permanentną potrzebę rozwoju/kształcenia - już nie tylko w okresie dzieciństwa i adolescencji. Kultura i sztuka, mimo że stale obecne w przestrzeni społecznej, nader często pozostają poza sferą świadomości człowieka, który ich nie zauważa, nie docenia i nawet marginalizuje. Wspomniana postawa, to efekt braku/niedostatku właściwej edukacji w tym zakresie. Dostrzegana nieobecność lub niedostatek edukacji w obszarze kultury/sztuki to zagrożenie dla jakości życia. Tym samym to pole, otwarta przestrzeń do zagospodarowania, zorientowania uwagi środowisk wychowawczych i społecznych – rodziców, nauczycieli, opiekunów, władz lokalnych i polityków – na istotność i potrzebę systematycznego, świadomego włączenia kultury i sztuki do szeroko rozumianego obszaru edukacji. Zaproponowane teksty opracowania wyrażają potrzebą ukazania nie tyle indywidualnej, ale nade wszystko wspólnej przestrzeni działania edukacji, kultury i sztuki, ich wzajemności w perspektywie przemian społeczno-kulturowych i cywilizacyjnych. Prezentowane tu rozważania eksponują wybrane aspekty życia społecznego w przedmiotowych obszarach, ukazując potrzeby i możliwości wzajemnego ich przenikania, wspierania i uzupełniania. Książka adresowana jest do studentów: pedagogiki, socjologii, polityki społecznej, pracy socjalnej, wiedzy o teatrze oraz organizacji i stowarzyszeń, instytucji społeczno – kulturalno – oświatowych funkcjonujących  w środowiskach lokalnych zaangażowanych w działania edukacyjne i rewitalizacyjne, zorientowane na zintegrowane projektowanie i rozwiązywanie problemów społecznych.

Edukacja kulturalna jako edukacja do wzrastania w człowieczeństwie

Katarzyna Olbrycht

Jest to pierwszy tom artykułów rozproszonych Katarzyny Olbrycht, uczonej cenionej nie tylko w środowisku  pedagogów, autorki  prac Prawda, dobro i piękno w wychowaniu człowieka jako osoby (2000r.) oraz O roli przykładu, wzoru, autorytetu i mistrza w wychowaniu osobowym  (2007r.), które  stanowią inspirację i odniesienie zarówno dla teoretyków jak i praktyków wychowania. Prezentowana publikacja powstała z inicjatywy wychowanków i współpracowników Pani Profesor, która na Uniwersytecie Śląskim utworzyła i prowadziła Instytut/ Zakład Edukacji Kulturalnej.  W tomie, na który składają się artykuły konferencyjne publikowane w monografiach zbiorowych jak i artykuły publikowane w czasopismach naukowych, szczególną „klamrę” stanowią dwa teksty -  otwierający O roli zachwytu w rozwoju człowieka  i zamykający Współczesne pytania  wokół relacji „mistrz-uczeń”  wygłoszone jako akademickie wykłady inauguracyjne, pierwszy w 1998 roku,  a ostatni w 2008 roku. Tym samym tworząc monografię – świadectwo drogi naukowej Katarzyny Olbrycht, pragniemy podkreślić, że oddajemy do rąk czytelników książkę, nie tylko zawodowej humanistki, ale przede wszystkim osoby, która będąc uczoną publicznie mówiła i zaświadczała o prawdzie, dobru i pięknie.        Katarzyna Olbrycht, profesor doktor habilitowany nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki, profesor zwyczajny Uniwersytetu Śląskiego w Zakładzie Edukacji Kulturalnej, w Instytucie Nauk o Edukacji Wydziału Etnologii i Nauk o Edukacji (w Cieszynie). Zainteresowania badawcze: edukacja aksjologiczna, edukacja kulturalna, wychowanie personalistyczne, pedagogika chrześcijańska. Wybrane publikacje: Sztuka a działania pedagogów (Katowice 1987 ); Edukacja aksjologiczna T. 1–4: Wymiary, kierunki, uwarunkowania (t. 1. Katowice 1994); Odpowiedzialność pedagoga (t. 2. Katowice 1995); O tolerancji (t. 3. Katowice 1995), Wybrane problemy przekazu wartości (t. 4. Katowice 1999); Prawda, dobro i piękno w wychowaniu człowieka jako osoby (Katowice 2000); Rola przykładu, autorytetu, wzoru i mistrza w wychowaniu osobowym (Toruń 2007); Upowszechnianie kultury – wyzwaniem dla edukacji kulturalnej (red.) K. Olbrycht, E. Konieczna, J. Skutnik (Wydawnictwo Adam Marszałek Toruń 2008); Inspiratorzy, projektodawcy i realizatorzy edukacji kulturalnej (red.) K. Olbrycht, D. Sieroń-Galusek (Toruń 2010). [03.10.2013].

Edukacja medialna a reklama. Studia teoretyczne i analizy empiryczne w kontekście środowiska szkolnego

Monika Frania

Cywilizacja medialna, zmediatyzowany świat, zapośredniczona rzeczywistość to tylko kilka określeń współczesnego środowiska życia człowieka. Nie wydaje się przesadą stwierdzenie, że media są dziś wszechobecne. Ich rozwój nigdy dotąd nie przebiegał tak szybko, a instrumentarium nie było tak szerokie. Dla potencjalnego odbiorcy media są źródłem zarówno szans, jak i zagrożeń. Edukacja medialna, rozumiana jako edukacja o mediach, do mediów i przez media stanowi odpowiedź na wyzwania czasu. Prezentowana książka jest próbą przybliżenia czytelnikowi istoty oraz stanu edukacji medialnej w Polsce, zwłaszcza w kontekście edukacji szkolnej. Porusza również problem reklamy jako komunikatu perswazyjnego. Zasadniczą cześć pracy stanowi analiza wyników badań dotyczących wpływu warsztatów z edukacji medialnej na odbiór reklam telewizyjnych u młodzieży licealnej. Autorka dąży również do przedstawienia opinii środowiska szkolnego na Śląsku na temat edukowania medialnego. Publikacja skierowana jest przede wszystkim do pracowników naukowych zainteresowanych problemem mediów w kontekście edukacji, ale również do czynnych nauczycieli, pedagogów, studentów.

Edukacja międzykulturowa- konteksty

Grzybowski Przemysław Paweł

Edukacja międzykulturowa konteksty to opracowanie adresowane do uczestników zajęć poświęconych zróżnicowaniu kulturowemu w różnych okolicznościach. Może służyć jako praktyczna pomoc naukowa oraz źródło inspiracji dla studentów, nauczycieli i badaczy. Zawiera wybór kilkunastu artykułów wcześniej opublikowanych w opracowaniach pokonferencyjnych. Oprócz teoretycznych i metodologicznych podstaw pedagogiki międzykulturowej w perspektywie historycznej ukazują one zróżnicowanie kulturowe w kontekstach od najbardziej popularnych tożsamości i migracji po rzadziej opisywane, m.in. kontaktów biznesowych, problemów osób ubogich, wykluczanych, chorych i umierających traktowanych jako Obcy. Opowiadają też o próbach poszukiwania wspólnego języka (np. esperanto) i możliwości wykorzystania Internetu w edukacji międzykulturowej. Dociekliwy Czytelnik znajdzie tu liczne odesłania do źródeł zagranicznych i stron internetowych, pozwalające poszerzyć wiedzę na opisywane tematy. Książkę uzupełnia obszerny przewodnik bibliograficzny zawierający ponad 2000 tytułów literatury przedmiotu w kilkunastu językach (oprócz polskiego m.in. w angielskim, francuskim, hiszpańskim, niemieckim, słowackim, włoskim). To niewątpliwie jeden z największych w Polsce tego rodzaju wybór, nieoceniony dla Czytelników dokonujących tematycznego przeglądu najczęściej cytowanych źródeł, w trakcie przygotowania badań, pisania prac semestralnych, dyplomowych. Można w nim znaleźć dokładnie oznaczone (tytuł, nazwa wydawnictwa, miejsce i rok wydania) odesłania do zarówno klasycznych prac naukowych z różnych dyscyplin (m.in. pedagogika, psychologia, antropologia, socjologia); opracowań międzydyscyplinarnych i porównawczych; leksykonów i encyklopedii; jak i niecodziennych, kontrowersyjnych źródeł z dziedziny multikulti.

Edukacja międzykulturowa na rzecz zrównoważonego rozwoju

Aneta Rogalska-Marasińska

Inspiracją do powstania książki była potrzeba podzielenia się z Czytelnikiem obserwacjami oraz naukową refleksją nad współczesną wielokulturową rzeczywistością społeczną i współtworzącym ją człowiekiem. Autorka łączy prezentowaną problematykę z postulatem naprawy relacji międzyludzkich i międzykulturowych poprzez zgodę na powszechną realizację idei zrównoważonego rozwoju, którą postrzega jako niezbędny dziś cel aktywności społeczności globalnej. Sugeruje wykorzystanie edukacji międzykulturowej, dostrzegając w niej najbardziej uzasadnione narzędzie wychowawcze, aby wielokulturowa społeczność globu dokonała zmiany swoich postaw i wybrała odbudowę podstawowych środowisk życia ludzi (przyrodniczego, kulturowego, społecznego i gospodarczego) na zasadach harmonii i współbycia, z odrzuceniem narracji zysku, rabunkowej gospodarki, przymusu rywalizacji oraz niechęci wobec drugiego człowieka. Znaczącym i nowatorskim spojrzeniem na wyzwania zrównoważonego rozwoju jest odwołanie się do obszaru kultury, który jest jednym z głównych, a zarazem najczęściej pomijanych filarów koncepcji zrównoważenia.

Edukacja migracja. Edukacja międzykulturowa w kontekście kryzysu migracyjnego z perspektywy krajów V4

Redakcja: Emilii Kledzik, Małgorzaty Praczyk

Co warto wiedzieć kryzysie migracyjnym? Czy znajomość historii i literatury może nas ustrzec przed ksenofobią? Jak reagować na mowę nienawiści? Grono specjalistów z różnych dziedzin nauki mierzy się z wyzwaniem "strachu przed innością" i sposobami jego oswajania. Książka Edukacja migracja. Edukacja międzykulturowa w kontekście kryzysu migracyjnego z perspektywy krajów V4 to spójny przekaz naukowy, którego istotnym walorem jest umiejętne pogodzenie teorii z praktyką. Jest to lektura dla każdego, bez względu na profil jego wykształcenia, szczególnie polecana pedagogom, wychowawcom i nauczycielom. Książka pod redakcją Emilii Kledzik i Małgorzaty Praczyk.