Aktualności Kadrowe 2025, numer 273, Zastosuj gotowe tabele urlopu proporcjonalnego

Szymon Sokolik

Nowy rok przynosi dodatkowe święto obniżające wymiar czasu pracy - 24 grudnia. W styczniowym numerze Aktualności kadrowych znajdziesz tabele dni i godzin pracy dla różnych okresów 2025 r. i różnych wymiarów etatu. Piszemy też o zmianie ważnej dla rodziców wcześniaków, którym będzie przysługiwał dodatkowy urlop macierzyński. Przyglądamy się postępom zmian: w zakresie zatrudniania cudzoziemców, nowych mechanizmów wsparcia rynku pracy i zasad pracy w przypadku wysokiej temperatury. Początek roku to również tradycyjny czas wyliczania wymiaru urlopu poszczególnych pracowników. Te wyliczenia są niezbędne wtedy, gdy pracownik jest zatrudniony na niepełny etat lub przez część roku (albo jednocześnie - na część etatu i przez część roku). Przedstawiamy więc gotowe tabele wskazujące, jaki będzie wymiar urlopu w różnych przypadkach Jak pracodawca powinien zareagować na wniosek uprawnionego pracownika o pracę zdalną czy elastyczne rozwiązania czasu pracy? Kiedy może odmówić? W numerze znajdziesz tabelę, która to podsumuje, a także coś nowego - przykładowe wzory zapisów "odmawiających", z podaniem przyczyn Poruszamy m.in. dwa ważne tematy dotyczące zleceniobiorców. Pierwszy wskazuje, jakie są obowiązki wobec zleceniobiorcy pracującego zdalnie. Drugi wyjaśnia, co wynika z orzecznictwa, jeśli chodzi o zakaz konkurencji zleceniobiorcy. I wreszcie jeszcze jedna praktyczna rzecz: przykłady podsumowujące prawidłowe sposoby odpracowania wyjść prywatnych. Zapraszamy do lektury styczniowych Aktualności kadrowych.

Aktualności ochrony środowiska, nr 238

Praca zbiorowa

O zmianach prawnych w ochronie środowiska możesz przeczytać w tekście na str. 4, a o rewolucji w gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi planowanej na rok 2025 na str. 6. Ewidencja odpadów stanowi podstawę właściwej realizacji obowiązku sprawozdawczego w zakresie gospodarowania odpadami, dlatego warto sprawdzić przed zakończeniem roku, czy była ona prowadzona sumiennie i nie zawiera żadnych błędów. Wskazówki w tym zakresie znajdziesz w artykule na str. 10. Od 28 grudnia 2024 r. obowiązują także przepisy rozporządzenia w sprawie umożliwienia ładowania urządzeń za pośrednictwem gniazda USB typu C. Mają one na celu uporządkowanie m.in. rynku elektroodpadów. Chcesz wiedzieć więcej? Zajrzyj na str. 11

Aktualności ochrony środowiska, nr 239

Praca zbiorowa

Od 2025 roku obowiązują stawki zawarte w obwieszczeniu ministra klimatu i środowiska z 13 sierpnia 2024 r. w sprawie wysokości stawek kar za przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu na rok 2025. Co ono zmienia? Zajrzyj na str. 4. Czy w związku z emisją niezorganizowaną, podmiot, powinien rozliczać emisję z procesu sprzątania w raporcie składanym do KOBiZE i sprawozdaniu środowiskowym do marszałków województw? Odpowiedź znajdziesz na str. 11. Rozporządzenie z 13 czerwca 2024 r. w sprawie ustanowienia ram środków na rzecz wzmocnienia europejskiego ekosystemu produkcji technologii neutralnych emisyjnie stanowi jeden z aktów wprowadzających określone regulacje w obszarze zrównoważonych zamówień publicznych. Czego dotyczą te regulacje? Dowiesz się z tekstu na str. 12.

Aktualności ochrony środowiska, nr 240

Praca zbiorowa

Przyjęto ustawę z 27 listopada 2024 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw. Ustawa weszła w życie 28 grudnia 2024 r., ale jej przepisy będą obowiązywały w różnych terminach. Jakie zmiany wprowadza? Dowiesz się dzięki lekturze tekstu na str. 3. Sprawozdanie o wytwarzanych odpadach i o gospodarowaniu odpadami sporządzają m.in. wytwórcy odpadów zobowiązani do prowadzenia ewidencji odpadów. Czy w takim sprawozdaniu należy uwzględniać wszystkie rodzaje odpadów wytwarzane w firmie, możesz sprawdzić w tekście na str. 9. Jeżeli natomiast nie jesteś pewien, które punkty informacji o środowisku powinieneś uzupełnić w informacji składanej do urzędu marszałkowskiego do 31 marca 2025 r., to zajrzyj na str. 10.

Aktualności ochrony środowiska, nr specjalny 122

Praca zbiorowa

Odpady komunalne to odpady bytowe, powstające w gospodarstwach domowych oraz odpady pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter i skład są podobne do odpadów z gospodarstw domowych. Jaki zakres sprawozdawczości obejmuje te odpady? Na podstawie prowadzonej ewidencji odpadów odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości mają obowiązek sporządzania rocznych sprawozdań. Sprawozdanie jest przekazywane wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta do 31 stycznia za poprzedni rok kalendarzowy, za pośrednictwem systemu BDO. Jakie działy składają się na ten dokument? Które z nich musisz uzupełnić? O czym należy pamiętać? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziesz na str. 4. Także prowadzący PSZOK, z wyłączeniem gminy, ma obowiązek sporządzania rocznych sprawozdań. Sprawozdanie również jest przekazywane wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta do 31 stycznia za poprzedni rok kalendarzowy za pośrednictwem systemu BDO. Więcej informacji na temat tego rodzaju sprawozdań znajdziesz na str. 6. Natomiast gminy na podstawie sprawozdań złożonych przez podmioty odbierające i zbierające odpady komunalne oraz prowadzące PSZOK sporządzają sprawozdanie wójta, burmistrza lub prezydenta miasta w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi. Przedmiotowe sprawozdanie jest przekazywane za pośrednictwem systemu BDO marszałkowi województwa i wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska do 31 marca za poprzedni rok kalendarzowy. Jeżeli interesują Cię te zagadnienia, koniecznie zajrzyj na str. 9.

Aktualności ochrony środowiska, nr specjalny 123

Praca zbiorowa

Roczne sprawozdanie dotyczące substancji zubożających warstwę ozonową (SZWO), fluorowanych gazów cieplarnianych (f-gazów) i pozostałych fluorowanych gazów cieplarnianych oraz raport do KOBiZE za rok 2024 przedsiębiorcy powinni złożyć do 28 lutego 2025 roku. Podmiot korzystający ze środowiska wprowadza do Krajowej bazy raport zawierający informacje wskazane w art. 6 ust. 2 ustawy o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji. Jeśli chcesz wiedzieć, jaki jest zakres raportu do KOBiZE, koniecznie zajrzyj na str. 6. Składanie raportu do KOBiZE powoduje powstawanie różnych problemów i wątpliwości wśród podmiotów. W artykule na str. 8 znajdują się rozwiązania najczęstszych z nich. Bazy Danych Sprawozdań (BDS) o Substancjach Zubażających Warstwę Ozonową i Fluorowanych Gazach Cieplarnianych to internetowy system, przez który składa się sprawozdania dotyczące m.in. obrotu i stosowania tych substancji. Osoba wypełniają ca formularz rejestracyjny w imieniu podmiotu przekazującego sprawozdanie staje się administratorem konta tego podmiotu. Jakie informacje powinno zawierać sprawozdanie do BDS? Dowiesz się dzięki lekturze tekstu na str. 13.

Aktualności ochrony środowiska, nr specjalny 124

Praca zbiorowa

System kaucyjny to system, w którym przy sprzedaży produktów w opakowaniach na napoje jednorazowego albo wielokrotnego użytku, będących napojami, pobiera się kaucję, która jest zwracana użytkownikowi końcowemu w momencie zwrotu odpowiednio opakowania objętego systemem kaucyjnym albo odpadu opakowaniowego powstałego z opakowania objętego systemem kaucyjnym. System ten ma zostać uruchomiony 1 października 2025 r. Ustawodawca zdecydował, że system kaucyjny jest najlepszym rozwiązaniem, aby osiągnąć cele związane ze zbieraniem i recyklingiem butelek PET. Z tego powodu znowelizowano ustawę opakowaniową i wprowadzono do niej przepisy dotyczące systemu kaucyjnego. Jak ma on wyglądać w Polsce? Sprawdź na str. 9. Założeniem systemu jest, aby konsument mógł przekazać odpady opakowaniowe (butelki plastikowe i puszki) bądź opakowania (wielorazowe butelki szklane) możliwie blisko miejsca zamieszkania. Jaką rolę w tym zadaniu odegrają punkty zbierania, dowiesz się dzięki informacjom w tekście na str. 13. System kaucyjny obejmuje wielu użytkowników - wprowadzających, jednostki handlowe i inne punkty odbioru, zbierających i przetwarzających odpady oraz podmioty reprezentujące. Każdy z uczestników jest zobowiązany do prowadzenia własnej dokumentacji. Więcej na temat tej dokumentacji przeczytasz na str. 14

Akty prawa miejscowego - aktualne problemy w świetle doktryny i orzecznictwa

Sylwester Szczepaniak

Akty prawa wewnętrznie obowiązującego a uchwały organów prawniczych samorządów zawodów zaufania publicznego

Agnieszka Wiktorzak

Ustrojodawca w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.1 określił dwa rodzaje źródeł prawa, to znaczy akty prawa powszechnie obowiązującego i akty prawa wewnętrznie obowiązującego. Zarówno akty pra-wa powszechnie obowiązującego, jak i akty prawa wewnętrznie obowiązującego są aktami normatywnymi wydanymi przez centralne organy państwowe. Nale-ży zauważyć, że w doktrynie nie ma jednoznacznego stanowiska dotyczącego zakresu podmiotowego oraz przedmiotowego aktów prawa wewnętrznie obo-wiązującego. Niektórzy przedstawiciele doktryny wyrażają pogląd, że katalog aktów prawa wewnętrznie obowiązującego jest otwarty pod względem podmio-tów (między innymi prawniczych samorządów zawodów zaufania publicznego) upoważnionych do wydawania tego rodzaju aktów. (fragment wstępu)

Aktywizacja - innowacja - akulturacja. (Glotto)dydaktyka a kryzys migracyjny

Paulina Kaźmierczak, Martyna Marszał, Agnieszka Dobrowolska

Tom jest rezultatem konferencji studencko-doktoranckiej zatytułowanej "Aktywizacja - innowacja - akulturacja. (Glotto)dydaktyka a kryzys migracyjny", która zgromadziła młodych badaczy z całego kraju pragnących podzielić się doświadczeniami związanymi z nauczaniem języka polskiego jako obcego. Zagadnienia w nim poruszane są odpowiedzią na dynamicznie zmieniające się potrzeby adeptów polszczyzny, którzy podczas nauki chcą być pobudzani do działania (aktywizowani), najlepiej z wykorzystaniem unowocześnionych (innowacyjnych) metod dydaktycznych. W całym procesie nauczania nie może też zabraknąć miejsca na poszerzanie świadomości kulturowej (akulturacji), ponieważ jest to nieodłączne ogniwo współczesnej rzeczywistości. Te właśnie kwestie stanowią temat rozważań zawartych w publikacji.

Aktywizacja - innowacja - inspiracja w (glotto)dydaktyce

Beata Grochala, Michalina Pokorska, Małgorzata Syrek

Artykuły w tomie umieszczono w obrębie dwóch części. Pierwsza, pt. Aktywizacja i innowacja a nauczanie zdalne, zawiera sześć artykułów poświęconych różnorodnym aspektom nauczania zdalnego: aplikacjom, kanałom na YouTube, portalom edukacyjnym pomocnym w nauce języka polskiego jako obcego lub języków obcych oraz opisom cennych doświadczeń nauczycieli w pracy zdalnej. [...] W części drugiej, pt. Inspiracje a metody nauczania, znajduje się osiem artykułów o rozmaitym charakterze. Autorzy prezentują w nich różnorodne inspiracje (psychologię pozytywną, warsztaty z dociekań filozoficznych), strategie, metody aktywizacji i samooceny, a także analizy materiałów dydaktycznych oraz propozycje metodyczne do zwrócenia uwagi na trudności nauki w Polsce dzieci reemigrantów. Z recenzji dr hab. Agaty Małyski, prof. UMCS Autorzy poszczególnych tekstów poszukują nowych narzędzi w nauczaniu języka polskiego i dociekają ich skuteczności, sprawdzając je przez pogłębioną analizę teoretyczną i praktyczną. Są to bardzo ważne opisy, które wynikają nie tylko z praktycznego doświadczenia lektorów, lecz także z refleksji teoretycznej czy przynajmniej zbadania efektywności przez opis wyników ankietowych. [...] W dużej części artykuły dotyczą metod aktywizacji w nauczaniu zdalnym, które pozostanie z nami również po wygaśnięciu pandemii. Przedstawione inspiracje na pewno będą wykorzystane przez lektorów czy nauczycieli nie tylko języka polskiego. Z recenzji dr hab. Anny Majewskiej-Tworek, prof. UWr

Aktywizacja edukacyjna i zawodowa mieszkańców a jakość życia w miastach peryferyjnych

red. Adam Bartoszek, Urszula Swadźba

Prezentowana książka jest owocem projektu badawczego dotyczącego następstw ruchliwości edukacyjnej i zawodowej dla jakości życia w miastach peryferyjnych. Badania terenowe – w których wykorzystano metodę sondażowo-porównawczą – przeprowadzono w Raciborzu i Lublińcu w województwie śląskim oraz w Nysie i Głogówku w województwie opolskim. Podstawą wyboru tych miast były trzy główne kryteria: położenie przestrzenne, obecność ludności rdzennie śląskiej i zróżnicowanie procesów migracji mieszkańców miast poza granice kraju; a także przekształcenia ich struktury gospodarczej z przemysłowej na postprzemysłową. Autorzy poszczególnych rozdziałów zaprezentowali kluczowe dane dla oceny zasobów i dynamiki kapitału ludzkiego w małych i średnich miastach. Opracowanie Bożeny Pastwy stanowi próbę identyfikacji potencjału demograficznego i cech społeczno-kulturowych populacji badanych miast w okresie transformacji. Adam Bartoszek z kolei analizuje edukacyjną i społeczno-zawodową ruchliwość mieszkańców oraz członków elit lokalnych w powiązaniu z oceną warunków życia w swoim mieście. Urszula Swadźba poszukuje odpowiedzi na pytania o czynniki kształtujące aktywność edukacyjną w połączeniu ze strategiami lokalnymi oraz z innowacyjnością zasobów ludzkich z badanych gospodarstw domowych. Rafał Muster przedstawia diagnozę problemów aktywizacji kapitału ludzkiego na lokalnych rynkach pracy wraz z oceną instytucjonalnego oddziaływania na adaptację do ich potrzeb przez osoby bezrobotne i poszukujące zatrudnienia. Charakterystyka zakorzenienia badanych w przestrzeni społeczno-kulturowej prezentowana w kolejnym rozdziale przez Marka Dziewierskiego dopełnia obraz badanych miejscowości. W końcowym rozdziale książki Adam Bartoszek i Urszula Swadźba podsumowują następstwa ruchliwości kapitału ludzkiego dla jakości życia w badanych miastach.

Aktywizacja zawodowa osób z niepełnosprawnością. Aspekty ekonomiczne i społeczne

Dorota Kobus-Ostrowska

Choć żyjemy w czasach pełnych innowacyjnych rozwiązań, niepełnosprawni mają znacznie większą szansę popaść w ubóstwo, doświadczyć izolacji, a nawet upokorzenia niż ludzie sprawni. Niezwykle niepokojącą kwestią, podejmowaną w niniejszej książce, jest wysoki poziom bierności zawodowej osób z niepełnosprawnością w Polsce. Zdaniem autorki sytuacja ta wymaga jak najszybszych zmian, żeby w analizowanej grupie aktywność zawodowa stała się cechą dominującą. Aby sprostać nowym wyzwaniom, trzeba uwzględnić potrzeby osób z różnym rodzajem dysfunkcji, różnym stopniem niepełnosprawności oraz w różnym wieku. Wieloletnie doświadczenia w realizacji projektów skierowanych na aktywizację zawodową osób z niepełnosprawnością w Polsce nie przyniosły znaczących efektów. Niezbędne staje się więc pochylenie nad innymi sprawdzonymi już rozwiązaniami, stosowanymi w takich krajach europejskich, jak: Dania, Finlandia, Francja, Szwecja czy Wielka Brytania, które zostały zaprezentowane w tej publikacji.

Aktywna sprzedaż ubezpieczeń. Jak wdrożyć się i przetrwać w branży ubezpieczeniowej

Adam Staniszewski

Praca w charakterze agenta ubezpieczeniowego jest obecnie jedną z najłatwiejszych profesji do podjęcia. Jednak utrzymanie się w tej branży to trudne wyzwanie. Pozyskiwanie nowych klientów oraz obsługa bieżących wymagają żelaznej dyscypliny i konsekwencji oraz kluczowych umiejętności z zakresu telemarketingu (umawianie spotkań), psychologii (rozumienie potrzeb klienta) i sprzedaży (finalizowanie umów). Dlatego oddaję w Twoje ręce model AIDDA(S), który pomaga skutecznie utrzymać kontrolę nad procesem sprzedaży oraz rozwinąć niezbędne kompetencje w zakresie aktywnej sprzedaży ubezpieczeń.  Książka ta powstała przede wszystkim z myślą o osobach, które dopiero zaczynają pracę w branży ubezpieczeń i nigdy wcześniej nie sprzedawały lub nie musiały aktywnie budować bazy klientów. Jestem jednak przekonany, że również agenci z kilkuletnim stażem odnajdą w niej dobre praktyki, które zainspirują ich do ulepszenia dotychczasowego systemu pracy. Adam Staniszewski — trener, wykładowca akademicki i praktyk sprzedaży ubezpieczeń. Z wykształcenia humanista z tytułem doktora. Jako praktyk aktywnie sprzedawał ubezpieczenia na życie i majątkowe oraz wdrażał do pracy nowych agentów ubezpieczeniowych. Jako trener specjalizuje się w szkoleniach z zakresu procesu sprzedaży, aktywnego pozyskiwania rynku, budowania relacji z klientem oraz komunikacji interpersonalnej i motywacji. W wolnym czasie pasjonuje się piłką nożną i bieganiem. 

Aktywna strona nieskończoności

Carlos Castaneda

Carlos Castaneda (1925-98) - amerykański (urodzony w Peru) antropolog, psycholog, autor bestsellerów takich jak "Nauki Don Juana", "Podróż do Ixtlan", "Odrębna rzeczywistość",  w sumie wiele milionów sprzedanych egzemplarzy, przełożonych na 17 języków. Ale też mag, używający środków odurzających, piszący o nich, mający swoich wyznawców, wielbicieli ale też i fanatycznych wrogów. W 1960 miał on spotkać szamana z plemienia Yaqui o imieniu don Juan Matus. Jego doświadczenia z don Juanem stały się  dlań bodaj najważniejszą życiową inspiracją.  W książce "Aktywna strona nieskończoności" została napisana po 13 latach od tego pierwszego spotkania. Jest to w zasadzie ostatnia (kolejne to już w pewnym sensie rekonstrukcje jak "Koło czasu") i bodaj najbardziej osobista opowieść Carlosa Castanedy, wydana zresztą dopiero po jego śmierci.  Czy Don Juan w ogóle istniał, czy był tylko niezwykłym wytworem wyobraźni autora - właśnie w tej książce znajdziemy szereg wyjaśnień.

Aktywne starzenie się. Przeciwdziałanie barierom

Barbara Szatur-Jaworska, Piotr Szukalski

 Aktywne starzenie się to nic innego, jak zdolność ludzi do tego, aby mimo upływu lat wieść produktywne życie w sferze społecznej i gospodarczej. Oznacza to, że potrafią oni dokonywać elastycznych wyborów w zarządzaniu swoim czasem na przestrzeni życia – czasem poświęcanym na naukę, pracę, odpoczynek i zapewnienie opieki innym. Postulat aktywizacji rozpatrywany jest głównie w kontekście podnoszenia efektywnego wieku emerytalnego, zarządzania wiekiem w miejscu pracy, podnoszenia kompetencji pracowników i dbałości o stan zdrowia. W niniejszej książce uwaga autorów została skoncentrowana na późniejszej fazie życia, zaś wszystkie zamieszczone opracowania łączy chęć określenia tych elementów życia społecznego, które zagrażają jak najdłuższemu utrzymaniu aktywności przez osoby starsze lub znajdujące się na przedpolu starości. Autorzy zwracają uwagę na różnorodne uwarunkowania polskiej starości i aktywności ludzi starych – prawne, instytucjonalne, społeczne. Opracowania te stanowią kontynuację badań prowadzonych przez Zespół do spraw Osób Starszych.