Poeta ze średniowiecznej ekstazy. Ksiądz Antoni Szandlerowski (1878-1911)

Katarzyna Badowska, Dorota Samborska-Kukuć

Książka zawiera rozprawy i szkice o życiu i twórczości młodopolskiego poety i dramatopisarza Antoniego Szandlerowskiego (1878-1911). To twórca nietuzinkowy i pełen sprzeczności. Był księdzem, ale - zgodnie z duchem modernizmu katolickiego, zdecydowanie potępianego przez Kościół - nad dogmatyzm przedkładał myślenie o teologii i religii jako o ekspresji uczuć ludzi wierzących. Talent literacki realizował nie w twórczości religijnej, lecz - wywołując tym dezaprobatę władz kościelnych - w utworach beletrystycznych, na dodatek silnie inspirowanych dziełami Stanisława Przybyszewskiego, uznawanego za gorszyciela, erotomana i satanistę. Nad środowiska duszpasterskie przedkładał towarzystwo ludzi sztuki. Złożył śluby czystości, lecz złamał celibat. Żył na plebanii z kobietą (i to Żydówką), lecz nie zrzucił sutanny. Skonfliktowany z przełożonymi, zamiast okazać im posłuszeństwo, wystąpił przeciw nim z paszkwilem. Został pochowany bez krzyża, ponieważ taka była jego ostatnia wola, w przypadku księdza - niewątpliwie skandalizująca. I co najważniejsze - jednym z dominujących tematów twórczości Szandlerowskiego stała się miłość zmysłowa, ujmowana jako doznanie sakralne i mistyczne. Twórczość księdza-poety oraz jej recepcja rozpięta między uwielbieniem a zapomnieniem to interesujące zagadnienie badawcze. Zwłaszcza w Łodzi, gdzie Szandlerowski - jako wikary w kościele Podwyższenia Świętego Krzyża - odnosił pierwsze, i od razu znaczące, sukcesy literacko-dramaturgiczne.

Poetics

Aristotle

The first part of this essay gives a general description of the term poetics. At first, Aristotle claims that any art is based on a mimesis, or imitation. Aristotle proves this by arguing that curiosity is peculiar to any person. In particular, the curiosity of observing all sorts of unpleasant things, for example, images of dead animals, and getting pleasure from it.

Poetycka tanatosonika. Dźwięki przemocy zbrojnej w wierszach z lat 1939-1945

Dobrawa Lisak-Gębala

"Tanatosoniką" nazwał J. Martin Daughtry "ekstremalną fuzję przemocy i dźwięków". Ten neologizm, utworzony od greckiego thanatos ("śmierć") i łacińskiego sonus ("dźwięk"), służy jako określenie dla wyjątkowo głośnych hałasów militarnych i zwraca uwagę na ich brutalne oddziaływanie na słuchaczy. W okresie II wojny światowej tego rodzaju skrajne doświadczenia wielokrotnie stawały się udziałem obywateli polskich - cywilów w bombardowanych miastach, żołnierzy krajowych i zagranicznych frontów, członków ruchu oporu czy więźniów, którzy nasłuchiwali bliskich egzekucji. Część "świadków nausznych" starała się przenieść swoje przeżycia i wygasłe już złowrogie wibracje na wiersze-dokumenty. Utwory te składają się na bogate i niejednorodne archiwum, obszernie analizowane przez autorkę monografii. Każe ono myśleć o współsłuchaniu tanatosoniki przez osoby funkcjonujące w latach wojny na odmienne sposoby, w tym ofiary i świadków Zagłady. Monografia Dobrawy Lisak-Gębali jest na polskim rynku wydawnictw akademickich książką wyjątkową - pierwszą tak obszerną rozprawą poświęconą akustycznemu doświadczeniu wojny ujętemu w ramy ekspresji poetyckiej i to taką, która z analiz tego, co audialne, nie czyni dodatku do badania poetyki wierszy, lecz konsekwentnie sytuuje je w centrum badawczego zainteresowania. Jest to książka par excellence interdyscyplinarna, zajmująca z powodzeniem miejsce wśród studiów literaturoznawczych oraz pośród kulturoznawczych opracowań z zakresu sound studies. prof. dr hab. Dariusz Brzostek Dobrawa Lisak-Gębala - pracuje w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego, na którym ukończyła studia kulturoznawcze i polonistyczne. Autorka książek Ultraliteratura (2014) i Wizualne odskocznie (2016). Publikowała między innymi w "Holocaust and Genocide Studies", "Orbis Litterarum", "Tekstach Drugich", "Pamiętniku Literackim" i "Przestrzeniach Teorii". Zajmuje się badaniem literatury polskiej XX i XXI wieku oraz intermedialności.

Poetyckie doświadczanie religii. Tadeusz Kijonka, Stanisław Krawczyk, Jerzy Szymik

Dominik Chwolik

Sfera religijna bliska jest każdemu człowiekowi, niezależnie od różnic doktrynalnych czy poglądów. Doświadczanie sacrum łączy dorobki poetyckie Tadeusza Kijonki, Stanisława Krawczyka i Jerzego Szymika. W przypadku ich twórczości spostrzegamy nie tyle odniesienia do „religijności śląskiej”, ile do uniwersum polskiej pobożności. W części pracy dotyczącej poezji Kijonki autor podejmuje przede wszystkim temat kontrastu między wiarą dziecka a dorosłego, jak również wynikające z niego wątki, dotyczące ciała, choroby i śmierci. Ponadto przygląda się kreacji matki – ziemskiej oraz niebieskiej (Maryi). Najważniejszym, zdaniem autora, tematem w twórczości Krawczyka jest zaś motyw tajemnicy (Boga, człowieka, także samego poety) oraz nawiązujący do tematu religijności wątek kobiecy (obraz własnej żony i matki). W poezji Szymika autor dostrzega natomiast próbę nieustannego zbliżania się do Boga (Miłości) w codzienności (m.in. w chorobie, posłudze kapłańskiej czy pracy wykładowcy) i w czasie podróży. Poetyckie doświadczanie religii... oparte zostało na klasycznych dla religioznawstwa rozważaniach Rudolfa Otta, Williama Jamesa oraz Mircei Eliadego, wzbogacone ponadto o współczesne konteksty, myśli Jana Pawła II i Josepha Ratzingera (Benedykta XVI).

Poetyka

Arystoteles

Poetyka to utwór Arystotelesa, filozofa, jednego z trzech – obok Sokratesa i Platona – najsławniejszych filozofów starożytnej Grecji.   Dzieło Arystotelesa przedstawia teorię struktury i odbioru dzieła literackiego. Jest to pierwszy w historii podręcznik poetyki opisowej i poetyki normatywnej.  Poetyka jest powszechnie uznawana za “Bibilię” scenarzystów filmowych.  

Poetyka kulturowa a praktyka Joanny Bator

Angelika Siniarska-Tuszyńska

Joanna Bator często eksploruje złożoność relacji międzyludzkich, kulturowe konflikty oraz przemiany społeczne, zanurzając czytelnika w bogatym i wielowątkowym świecie. Publikacja Angeliki Siniarskiej-Tuszyńskiej daje pogłębiony wgląd w twórczość tej pisarki, ale proponuje również interesujące analizy relacji literatury ze światem społecznym i strategii narracyjnych jako sposobu bycia w świecie. Jest też książką o żywiole języka, o przekształcającej i uzdrawiającej mocy opowieści. Zbieranie i snucie historii są ważnymi składnikami tożsamości bohaterów i bohaterek Bator, ich narzędziem emancypacyjnym, a dla samej pisarki pisanie to forma terapii. Poetyka kulturowa a praktyka Joanny Bator łączy zalety stylu naukowego, z jego szczegółowością i wymogiem opisywania źródeł, z potoczystym, jasnym stylem. Może więc znaleźć czytelników i czytelniczki również poza światem akademickim. Monografia Siniarskiej-Tuszyńskiej jest pierwszą całościową interpretacją twórczości tej uznanej polskiej pisarki. Z recenzji dr hab. Doroty Koczanowicz, prof. UWr

Poetyka migracji. Doświadczenie granic w literaturze polskiej przełomu XX i XXI wieku

red. Przemysław Czapliński, Renata Makarska, Marta Tomczok

Tom „Poetyka migracji” poświęcony jest zjawisku końca emigracji i skupia się na ostatniej polskiej fali emigranckiej – lat 80. XX wieku. Kolejne rozdziały dokumentują teoretyczne dyskusje nad pojęciami emigracji, postemigracji, migracji i pamięci. Do badanych zagadnień należą polemika z tradycją emigracji oraz kondycja (e)migranta. Literatura ostatniej fali emigracji prezentuje różne typy nowego bohatera: to m.in. wysiedlony, azylant i gastarbeiter. Jednym z centralnych zjawisk opisywanych w książce jest twórczość polskich (i pochodzących z Polski) autorów żyjących w Niemczech. Obok takich nazwisk jak Janusz Rudnicki, Dariusz Muszer, Natasza Goerke, Krzysztof Niewrzęda i Artur Becker mowa tu również o przedstawicielach tzw. pokolenia Podolskiego (Magdalena Felixa, Paulina Schulz). „Poetyka migracji” jest wspólnym polsko-niemieckim projektem naukowym i wydawniczym, to pierwsza tak szeroka publikacja na temat literatury „emigracji solidarnościowej”. W wersji niemieckiej ukazała się jako „Polnische Literatur in Bewegung. Die Exilwelle der 1980er Jahre” w 2013 roku w wydawnictwie transcript. Publikacja adresowana jest głównie do polonistów i germanistów, ale również do szerokiego grona czytelników zainteresowanych tematem (e)migracji.

Poetyka tektoniczna

Joanna Ślósarska

Poetyka tektoniczna – ostatnia książka profesor Joanny Ślósarskiej – zabiera czytelnika w daleką i głęboką intelektualnie podróż po wciąż niedoopisanych pograniczach pomiędzy dyskursem przyrodoznawczym a humanistycznym, pamięcią komunikacyjną a kulturową, ukazując złożoną kondycję sztuki – narracyjnej i wizualnej – która podlega semantycznym i syntaktycznym nieciągłościom, deformacjom, destabilizacjom, nawarstwieniom, rozszczelnieniom czy uskokom. Wędrówkę rozpoczynamy od spotkania z traktatami o malarstwie Jacques’a Derridy i José Saramago, następnie śladami Klausa Schmidta docieramy do archeologicznych pozostałości prehistorycznego sanktuarium. Rozdział trzeci to przystanek nad rzeką Kamila Sipowicza, w czwartym zaś spotykamy starosłowiańskie boginki i demony. Rozdział ostatni dotyczy tektoniki obiektu wizualnego, a jego częścią stały się obrazy Autorki i fotografie przydrożnej, dziecięcej ekspresji świata.

Poetyka totalna. O antropologii literatury Northropa Frye\'a

Kamila Żukowska

Książka Kamili Żukowskiej Poetyka totalna. O antropologii literatury Northropa Frye’a jest cennym uzupełnieniem prac poświęconych teorii mitokrytycznej wybitnego amerykańskiego badacza mitu. Autorka, opierając się na opus magnum badacza (słynna Anatomia krytyki ukazała się w Polsce zupełnie niedawno), przeprowadza wnikliwą analizę jego teorii, opierając się na swej szerokiej wiedzy z antropologii i literaturoznawstwa po to, by badania Frye’a nad mitem jako kategorią analizy literatury umiejscowić w kontekście szerszej refleksji humanistycznej. Zadanie to było niełatwe, bowiem Frye budując swój system, posługuje się klasycznymi pojęciami, nadając im zupełnie nowe znaczenie, wychodząc poza intuicyjne ścieżki hermeneutyczne. Autorka jednak potrafiła mu sprostać, odnajdując powiązania we Frye’owskim myśleniu o micie jako rudymentarnej jednostce znaczeniowej z myśleniem m.in. strukturalnym (porównanie pojęcia „mitu” m.in. z koncepcją C. Levi-Straussa) czy kognitywnym, udowadniając, że kategoria przestrzeni używana przez Frye’a pozwala na potraktowanie Frye’owskiego rozumienia mitu w kategoriach uniwersalnych jako rudymentarnej formy ogólnoludzkiego myślenia o świecie.    „(…) Dociekania Autorki mają charakter szczegółowy, ale zarazem nieszablonowy, co sprawia, że pracę tę czyta się z dużym zainteresowaniem. Praca Kamili Żukowskiej ukazuje również możliwe ścieżki heurystyczne, którymi mogą podążać badacze posługujący się metodą analizy literatury skonstruowanej przez Frye’a: tekst potraktowany jako symboliczna konstrukcja oparta na podstawowych doświadczeniach człowieka przekształconych przez ludzki umysł w mity może bowiem stanowić jeden z wyznaczników aksjologii czy światopoglądu nie tylko autora, ale danego społeczeństwa, co samo w sobie otwiera badaczom drogę do szerokiej refleksji nad kulturą”.   dr hab. Artur Przybysławski

Poezja

Edgar Allan Poe

Jeśli pragniesz odkryć niezwykły świat poezji, pełen mrocznych nastrojów, głębokich emocji i niezapomnianych obrazów, ebook "Poezja" autorstwa Edgara Allana Poe jest idealnym wyborem. Ta wyjątkowa kolekcja 24 utworów poetyckich mistrza literatury. "Poezja" to obowiązkowa lektura dla każdego miłośnika poezji, który pragnie posmakować prawdziwej literackiej doskonałości i poczuć magię słów jednego z największych autorów wszech czasów.

Poezja

Maurice Maeterlinck

„Poezja” to zbiór utworów Maurice’a Maeterlincka, laureata Nagrody Nobla w dziedzinie literatury oraz czołowego przedstawiciela symbolizmu. „Poezja” to zbiór 14 utworów autorstwa Maurice’a Maeterlincka. W skład tego zbioru wchodzą takie dzieła jak „Piękność wewnętrzna”, „Życie głębokie” oraz „Spojrzenia”.

Poezja

William Butler Yeats

  “Poezja” to zbiór wierszy William Butler Yeats, laureata Nagrody Nobla w dziedzinie literatury, poety, dramaturga i filozofa.   W skład tego zbioru wchodzą takie wspaniałe wiersze jak: Gdy posiwiejesz, Ephemera, Smutek pasterza, Szaleństwo króla Golla, Śmierć Cuhoolina, Troska miłości, W ogrodzieśmy się spotkali czy Wyspa na jeziorze w Innisfree

Poezja

Victor Hugo

„Poezja” to zbiór piętnastu wspaniałych utworów poetyckich, autorstwa Victor Hugo. W całej twórczości poetyckiej Hugo zauważalne są wspólne cechy i tematy. Najważniejsze uczucia wyrażane w jego utworach to miłość do rodziny (zwłaszcza dzieci i wnuków) oraz współczucie dla wykluczonych i skrzywdzonych ludzi, przechodzące w umiłowanie i troskę wobec całej ludzkości. W swoich wierszach Hugo nie definiuje idei i nie przeprowadza logicznych rozumowań – zamiast tego, rozpatrując zagadnienia filozoficzne i rozważając problemy uniwersalne, tworzy wizje. Jego poezja nie jest dydaktyczna, lecz stanowi ciąg kojarzonych ze sobą obrazów.

Poezja Josipa Severa w perspektywie muzyczności

Anna Ruttar

Książka pt. Poezja Josipa Severa w perspektywie muzyczności bada fenomen muzyczności w dziele współczesnego kultowego poety chorwackiego. Josip Sever, miłośnik performance`u i publicznych wystąpień, którego rola w oddziaływaniu na chorwacką scenę literacką jest nieoceniona, w swojej twórczości inspirował się literą, dźwiękiem i muzyką, deklarując, iż „dźwięk dyktuje sens”. Muzyczność w poezji Josipa Severa pozostawała jak dotąd problemem w niewielkim tylko stopniu zbadanym. Interpretacja tekstów poetyckich Severa w prezentowanej książce uwydatnia szeroki zasięg i funkcję fenomenu muzyczności oraz pokazuje wachlarz możliwości jego realizowania nie tylko na płaszczyźnie fonicznej, ale i tematycznej, konstrukcyjnej, estetyczno-kulturowej. Zagadnienie muzyczności zostało rozpatrzone pod kątem kultury awangardowej, postmodernistycznej de-realizacji założeń awangardowych (tzw. projektu cywilizacyjnego nomadyzmu), nawiązań do tradycji poetyckiej Augustina Tina Ujevicia i kultury Dalekiego Wschodu. Książka adresowana jest do slawistów, komparatystów, miłośników badań interdyscyplinarnych i wszystkich tych, których intryguje dialog literatury i muzyki. 

Poezja miłosna

Praca zbiorowa

Miłość może być namiętna, ślepa, bezgraniczna, niespełniona, wielka, pierwsza jej definicji jest niemal tyle, ilu jest poetów. Przez tysiąclecia inspirowała wizjonerskich i znakomitych twórców. Prezentowany zbiór zawiera wybór najpiękniejszych wierszy miłosnych autorstwa między innymi Bolesława Leśmiana, Leopolda Staffa, Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej czy Williama Butlera Yeatsa. Zachwyci, pocieszy i zainspiruje każdego, kto kiedykolwiek zasmakował miłości.

Poezja Młodej Polski. Wybór

Praca zbiorowa

Wybór wierszy wybitnych twórców młodopolskich, m.in. Jana Kasprowicza, Kazimierza Przerwy-Tetmajera, Bolesława Leśmiana, Tadeusza Boya-Żeleńskiego czy Tadeusza Micińskiego. Młoda Polska to po długim okresie pozytywistycznej niechęci do poezji epoka wielkiego do niej powrotu. Moderniści opowiadali się za poezją niezaangażowaną społecznie za sztuką dla sztuki, kultem piękna i duchowości. Poeci przełomu XIX i XX w. dawali także wyraz znużeniu i rozczarowaniu, które przytłaczały nie tylko ich samych, lecz także większą część społeczeństwa fin de siecleu. Ich przejmująca, pełna niepokoju poezja stała się dokumentem choroby wieku, kryzysu wartości i ideałów. Wyrażała zniechęcenie brzydotą świata i brak wiary w kulturę europejską.

Poezja naszych dni, tom 2

Antologia

Poezja naszych dni to zbiór wierszy opublikowanych przez Wydawnictwo Borgis w ramach projektu, którego celem było stworzenie antologii poezji współczesnej podejmującej tematy bliskie człowiekowi XXI wieku. W książce znalazło się 165 utworów 34 poetów – są to teksty zarówno debiutantów, jak i pisarzy mogących pochwalić się sporym dorobkiem literackim. Autorzy reprezentują różne pokolenia, wykonują różne zawody, pochodzą z różnych zakątków Polski, więc spojrzenie każdego z nich na otaczającą nas rzeczywistość jest inne i niepowtarzalne. Różnorodna jest również tematyka wierszy – mówią one o miłości i rozmaitych jej obliczach, opiewają piękno natury, ale też pokazują kruchość naszej egzystencji. Kilka z nich nawiązuje do życia w cieniu pandemii koronawirusa oraz szukania swego miejsca w postpandemicznej rzeczywistości. Pomimo swej odmienności wszystkie teksty opublikowane w drugim tomie antologii Poezja naszych dni składają się na portret świata, w którym żyjemy, gdzie problemy codzienności są równie ważne jak ponadczasowe uczucia i wartości.

Poezja naszych dni, tom 3

Antologia

Poezja naszych dni  to zbiór wierszy opublikowanych przez Wydawnictwo Borgis w ramach projektu, którego celem było stworzenie antologii poezji współczesnej podejmującej tematy bliskie człowiekowi XXI wieku. W książce znalazło się 169 utworów 43 poetów – są to teksty zarówno debiutantów, jak i pisarzy mogących pochwalić się sporym dorobkiem literackim. Autorzy reprezentują różne pokolenia, wykonują różne zawody, pochodzą z różnych zakątków Polski, więc spojrzenie każdego z nich na otaczającą nas rzeczywistość jest inne i niepowtarzalne. Różnorodna jest również tematyka wierszy – mówią one o miłości i rozmaitych jej obliczach, opiewają piękno natury, ale też pokazują kruchość naszej egzystencji. Kilka z nich nawiązuje do życia w cieniu pandemii koronawirusa oraz szukania swego miejsca w postpandemicznej rzeczywistości. Pomimo swej odmienności wszystkie teksty opublikowane w trzecim tomie antologii Poezja naszych dni składają się na portret świata, w którym żyjemy, gdzie problemy codzienności są równie ważne jak ponadczasowe uczucia i wartości.

Poezja naszych dni, tom 4

Antologia

Poezja naszych dni  to zbiór wierszy opublikowanych przez Wydawnictwo Borgis w ramach projektu, którego celem było stworzenie antologii poezji współczesnej podejmującej tematy bliskie człowiekowi XXI wieku.   W książce znalazło się 90 utworów 24 poetów – są to teksty zarówno debiutantów, jak i pisarzy mogących pochwalić się sporym dorobkiem literackim. Autorzy reprezentują różne pokolenia, wykonują różne zawody, pochodzą z różnych zakątków Polski, więc spojrzenie każdego z nich na otaczającą nas rzeczywistość jest inne i niepowtarzalne. Różnorodna jest również tematyka wierszy – mówią one o miłości i rozmaitych jej obliczach, opiewają piękno natury, ale też pokazują kruchość naszej egzystencji. Kilka z nich nawiązuje do największego dramatu ostatnich miesięcy – wojny, która wybuchła 24 lutego 2022 roku na Ukrainie, a także do kondycji współczesnego człowieka, któremu przyszło żyć w tak niestabilnych czasach.   Pomimo swej odmienności wszystkie teksty opublikowane w czwartym tomie antologii Poezja naszych dni składają się na portret świata, w którym żyjemy, gdzie problemy codzienności są równie ważne jak ponadczasowe uczucia i wartości.

Poezja naszych dni, tom 5

Antologia

Poezja naszych dni to zbiór wierszy opublikowanych przez Wydawnictwo Borgis w ramach projektu, którego celem było stworzenie antologii poezji współczesnej podejmującej tematy bliskie człowiekowi XXI wieku. W książce znalazło się 210 utworów 55 poetów - są to teksty zarówno debiutantów, jak i pisarzy mogących pochwalić się sporym dorobkiem literackim. Autorzy reprezentują różne pokolenia, wykonują różne zawody, pochodzą z różnych zakątków Polski, zatem spojrzenie każdego z nich na otaczającą nas rzeczywistość jest inne i niepowtarzalne. Różnorodna jest również tematyka wierszy - mówią one o miłości i rozmaitych jej obliczach, opiewają piękno natury, ale też pokazują kruchość naszej egzystencji. Kilka z nich nawiązuje także do kondycji współczesnego człowieka, któremu przyszło żyć w dzisiejszych niestabilnych czasach - w cieniu niedawnej epidemii koronawirusa i w obliczu wciąż toczącej się wojny w Ukrainie. Pomimo swej odmienności wszystkie teksty opublikowane w piątym tomie antologii "Poezja naszych dni" składają się na portret świata, w którym żyjemy, gdzie problemy codzienności są równie ważne jak ponadczasowe uczucia i wartości.

Poezja naszych dni, tom 6

Ryszard Bielecki, Dariusz Tomasz Bochnar, Anna D. Charęza, Anna Ciesielska, ...

"Poezja naszych dni" to zbiór wierszy opublikowanych przez Wydawnictwo Borgis w ramach projektu, którego celem było stworzenie antologii poezji współczesnej podejmującej tematy bliskie człowiekowi XXI wieku. W książce znalazło się 229 utworów 58 poetów - są to teksty zarówno debiutantów, jak i pisarzy mogących pochwalić się sporym dorobkiem literackim. Autorzy reprezentują różne pokolenia, wykonują różne zawody, pochodzą z różnych zakątków Polski, zatem spojrzenie każdego z nich na otaczającą nas rzeczywistość jest inne i niepowtarzalne. Różnorodna jest również tematyka wierszy - mówią one o miłości i rozmaitych jej obliczach, opiewają piękno natury, ale też pokazują kruchość naszej egzystencji. Ważne miejsce zajmują również utwory poświęcone tematyce wojennej, dotyczące przede wszystkim rozpoczętej w 2022 roku wojny na Ukrainie. Liczne konflikty zbrojne toczące się obecnie na naszej planecie pociągają za sobą wyraźny zwrot ku nieco już zapomnianej poezji wojennej. Jest on widoczny także w niniejszym tomiku. Pomimo swej odmienności wszystkie teksty opublikowane w szóstym tomie antologii "Poezja naszych dni" składają się na portret świata, w którym żyjemy, gdzie problemy codzienności są równie ważne jak ponadczasowe uczucia i wartości. Lista Autorów Ryszard Bielecki, Dariusz Tomasz Bochnar, Anna D. Charęza, Anna Ciesielska, Aleksandra Marzena Czerniakowska, Dorota Czerska, Ilona Karolina Dąbrowska, DomiNike, Julia Dymek, Łukasz Galus, Alina Gierun, Julia Gotkiewicz, Klaudia Górecka, Julia Górka, Sylwia Iglewska-Noińska, Karolina Iskierka, Zofia Jabłonowska-Ratajska, Karolina Jurkiewicz, Piotr Kałążny, Klaudia Kania, Izabela Kosowska, Ewa Kowalska, Małgorzata Kramarczyk, Agata Król, Paulina Kruk, Agnieszka Krupicka, Katarzyna Krzemińska, Magdalena Krzywotulska, Maria Kujawa-Szymonowicz, Maja Kulczycka, Jacek Kursa, Grażyna Lipska-Matuszak, Elżbieta Litwin-Sondej, Remigiusz Maliszewski (Johan Swenson), M.B. Morgan, Jerzy Naszkowski, Adrian Olszewski, Beata Ostrowska, Aleksander Pilecki, Krystian Plis, Ewelina Przespolewska, Bożena Puchała-Wolak, Krzysztof Rudek, Anna Sadowska, Wiktoria Sidorowicz, Ewa Sioło, Mariola Sternahl, Jakub Sułkowski (Jacob E. Spriggs), Mariusz Surmacz, Katarzyna Tarasek, Janina Węglarz, Magdalena Wieczorczuk, Piotr Więcławski, Marcin Wiktorski, Tomasz Wojciechowski, Grzegorz Zajączkowski, Karol Zemła, Beata Zielińska

Poezja paradoksów - paradoksy w poezji. Poetycka teologia księży Jana Twardowskiego, Janusza Stanisława Pasierba, Wacława Oszajcy

Magdalena Ochwat

„Paradoksy — pisał Carl Gustav Jung w książce Psychologia a religia — w przedziwny sposób należą do największych dóbr duchowych […], a wszystkie wypowiedzi religijne zawierają logiczne sprzeczności i zasadniczo niemożliwe stwierdzenia”. Obserwację tę, niewątpliwie słuszną, potwierdza już pobieżna analiza języka, jakim posługuje się Biblia. Zarówno w Starym, jak i w Nowym Testamencie, w tym w samej nauce Jezusa Chrystusa, odnajdujemy wiele konstrukcji opartych na sprzecznościach. Stwierdzenia takie, jak: „ziarno, jeśli nie obumrze, nie wyda owocu” (J 12,24), „tak ostatni będą pierwszymi, a pierwsi ostatnimi” (Mt 20,16) czy „kto chce znaleźć swe życie, straci je, a kto straci swe życie z mego powodu, znajdzie je” (Mt 10,38—39), przeszło dwa tysiące lat tworzyły pejzaż chrześcijańskiej kultury i do dziś stanowią o rozpoznawalności charakteru dyskursu religijnego. Dlatego również nauka Kościoła, dogmaty — niepodważalne twierdzenia religijne — w nieunikniony sposób opierają się na paradoksie. Wystarczy wszak przywołać najważniejsze prawdy wiary: trzy osoby są jednym Bogiem, Maryja jest jednocześnie dziewicą i matką, Bóg jest miłosierny i sprawiedliwy zarazem, zmarli powstaną z martwych, a Chrystus objawił się w postaci Boga Człowieka, narodził się w określonym czasie oraz miejscu — wieczność spotkała się ze śmiertelnością. Chrześcijaństwo cechuje się więc znaczącym nasyceniem sprzecznościami i nie zawsze dającymi się pojąć paradoksami. Z takimi konstrukcjami w sposób szczególny stykają się kapłani, rozważając trudne, czasem ukryte, sensy języka Ewangelii. Świadomość sprzeczności w istotny sposób wyznacza ich paradygmat myślowy, determinuje ich refleksję o języku i słowie, która przekłada się na poetykę wypowiedzi, a czasem stanowi jej temat. (fragment Wstępu)

Poezja polskiego baroku

Praca zbiorowa

Sebastian Grabowiecki, Wespazjan Kochowski, Jan Andrzej Morsztyn czy Daniel Naborowski, mistrzowie barokowego konceptu, poruszają najgłębiej ukryte emocje. W przewrotny sposób piszą o ulotności i marności ludzkiego życia, o poczuciu pustki i przeplatającej wszystko miłości, raz gorzkiej, raz bolesnej, raz smutnej. Zachwycają przy tym bogactwem skojarzeń i barwnością języka.

Poezja polskiego oświecenia

Praca zbiorowa

Niekwestionowanym mistrzem polskiej poezji oświeceniowej był Ignacy Krasicki, w którego satyrach jak w krzywym zwierciadle odbijał się świat ludzi i obyczajów. Gorzkie prawdy ujmował on w lekkie, sarkastyczne formy, które potęgowały prześmiewczy wydźwięk i jeszcze bardziej skłaniały do refleksji. Obok Krasickiego na uwagę zasługuje także sentymentalna twórczość Franciszka Karpińskiego oraz skandalizujące utwory Tomasza Kajetana Węgierskiego.