Szkice o antyku. T. 1: Antyk odczytany na nowo

red. Anna Kucz, red. Patrycja Matusiak

Publikacja Szkice o antyku jest próbą ukazania różnorodnych możliwości odczytywania antyku na przestrzeni wieków. Wokół tematu nawiązywania do antyku i zależności od nurtów z niego wypływających oscylują głównie spostrzeżenia Moniki Mansfeld, Łukasza Tomanka, Moniki Czarnuch, Iwony Słomak, a także Claudio Salmeri. Należyte rozpoznawanie i kolekcjonowanie szczegółów kultury antycznej, zwłaszcza z żywotów wielkich postaci świata antycznego doprowadzić może do namysłu nad całością duchowego doświadczenia starożytności. Panegiryki, żywoty, biografie oraz autobiografie starożytnych postaci to niewyczerpane źródło inspiracji, które były odczytywane wedle paradygmatów, zmieniających się wraz z tendencjami epok i ich uwarunkowaniami historycznymi. Sposób, w jaki patrzono na daną postać, niejednokrotnie kształtował się proporcjonalnie do wzrostu wiedzy na jej temat. Zmiany metod badawczych pozwoliły na formułowanie nowych hipotez i wyciąganie odmiennych, zaskakujących wniosków. Ten aspekt badawczy ze szczególnym uwzględnieniem treści propagandowych oraz panegirycznych podkreślają w swoich analizach Paulina Pietrzyk, Przemysław Chudzik, Maciej Gaździcki, Adrian Szopa, Aleksander Musiał. Artykuły Romualda Żurka, Adama Marcisza i Ewy Kurek zwracają uwagę na metamorfozy, jakim ulegała biografia i w jaki sposób zmieniał się wizerunek wielkich postaci świata starożytnego wraz z ponownymi odczytaniami ich śladów na kartach historii literatury. Zamieszczone artykuły mają charakter interdyscyplinarny i z pewnością pomogą „wedrzeć się do samego serca starożytności”. W tym celu trzeba dysponować arsenałem instrumentów charakterystycznych dla filologa, filozofa, teologa, historyka, psychologa, muzykologa, archeologa, teatrologa, których zdobywanie i osiągnięcie optymalnego stopnia posługiwania się nimi w sposób precyzyjny trwa latami, a nawet dziesiątkami lat. Stąd też studiom badawczym i dydaktycznym nad szeroko rozumianą kulturą antyczną, które mają charakter interdyscyplinarny i prowadzone są w ramach kilku dyscyplin naukowych, poświęcony jest ostatni artykuł niniejszej publikacji autorstwa Tadeusza Aleksandrowicza. 

Szkice o antyku. T. 2: Śmierć w antycznej kulturze śródziemnomorskiej

red. Anna Kucz, Patrycja Matusiak

Drugi tom Szkiców o antyku, którego tematem jest Śmierć w antycznej kulturze śródziemnomorskiej zawiera jedenaście artykułów omawiających z różnych perspektyw fenomen śmierci w antyku. Chociaż w kwestii namysłu nad śmiercią jesteśmy bezradni, bowiem tajemnicę śmierci każdy zabiera ze sobą, celem rozważań jest nie tyle wymknąć się jej czy być poza jej obrębem, a jedynie zobrazować śmierć, która w świecie antyku była źródłem lęku, refleksji i fascynacji. Potwierdzeniem tego są liczne nawiązania Autorów i Autorek, którzy w swych artykułach zaprezentowanych w drugim tomie Szkiców o antyku sięgają do mitów, religii, obrzędów, tradycji literackiej i filozoficznej, symboli utrwalonych w kulturze antycznej. Publikacja jest adresowana do filologów klasycznych, literaturoznawców, filozofów, historyków, teologów, mediewistów i religioznawców, a także do wszystkich zainteresowanych antykiem i zagadnieniem śmierci w antycznej kulturze śródziemnomorskiej.

Szkice o antyku. T. 3: Hermeneutyka wina

Red. Anna Kucz, Patrycja Matusiak

W trzecim tomie Szkiców o antyku, zatytułowanym Hermeneutyka wina, kierujemy uwagę na nieustanną obecność wina w kulturze sródziemnomorskiej. W poszczególnych artykułach publikacji pragniemy przybliżyć rozmaite aspekty wina oraz ich związek z konkretnym miejscem i czasem. Zamieszczone artykuły mają charakter interdyscyplinarny i przyczynią się do refleksji nad fenomenem wina jako zjawiska bardziej złożonego od literatury. Hermeneutyka wina jest również wyrazem szacunku oraz sympatii dla Profesora Mariana Szarmacha i wyraża wdzięczność za Jego wielkoduszność, której doświadczamy w Katedrze Filologii Klasycznej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach i nie tylko.

Szkice o antyku. T. 4: Lingua coloris

red. Anna Kucz, Patrycja Matusiak

Czwarty tom Szkiców o antyku, którego tematem jest Lingua coloris zawiera dziewięć artykułów omawiających z różnych perspektyw zagadnienie koloru w antyku, zarówno w dziełach sztuki (rzeźbie, malarstwie, ceramice itp.), jak i w literaturze – poprzez szczegółowe analizy odniesień do konkretnych kolorów i jako terminu retorycznego. Publikacja jest adresowana do osób zajmujących się i interesujących światem starożytnym – filologów klasycznych, literaturoznawców, filozofów, historyków, historyków sztuki, archeologów czy religioznawców.

Szkice o antyku T 5. Antyczne techniki perswazyjne

Edyta Gryksa, Patrycja Matusiak

Piąty tom Szkiców o antyku, poświęcony jest zagadnieniom związanym z antycznymi technikami perswazyjnymi.  Zawiera 11 artykułów artykułów omawiających temat z uwzględnieniem interpretacji ikonografii i literatury - zarówno antycznej, jak i współczesnej. Publikacja adresowana jest do osób interesujących się antykiem i jego recepcją w czasach późniejszych, m.in. filologów klasycznych, literaturoznawców, historyków czy archeologów. Edyta Gryksa, doktor nauk humanistycznych w dziedzinie literaturoznawstwa w Katedrze Filologii Klasycznej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Autorka monografii „Obraz Rzymu u Florusa” (Tarnów 2017). Obecnie zajmuje się realizacją projektu badawczego poświęconego łacińskiej poezji łowieckiej i pasterskiej (Gracjusz Faliskus, Kalpurniusz Sykulus). Członek Polskiego Towarzystwa Filologicznego oraz The Roman Society. [czerwiec 2019] Patrycja Matusiak, doktor nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa, adiunkt w Katedrze Filologii Klasycznej Uniwersytetu Śląskiego. Autorka książki „Obraz Hannibala w literaturze antycznej” (2015). Współredaktorka „Szkiców o antyku” oraz czasopisma „Scripta Classica”. W swoich badaniach zajmuje się tematyką kartagińską (Hannibal i wojny punickie), historiograficzną oraz recepcyjną (antyk w komiksie). [czerwiec 2019]

Szkice o antyku. T. 6: Człowiek w relacji z naturą

red. Edyta Gryksa

Tom pokonferencyjny prezentuje prace z zakresu antycznego łowiectwa. W opublikowanych w nim tekstach znaleźć można informacje dotyczące etyki polowań, odniesienia do animal studies. Przeważająca część rozdziałów dotyczy polowań w starożytności. Do analiz wykorzystane zostały teksty Platona, Nemezjana, Arriana czy Luxoriousa. Nie brak ponadto odwołań do literatury wieków późniejszych: „Dziadów” Adama Mickiewicza czy przekładów łacińskich traktatów myśliwskich opracowanych przez Bruno Kicińskiego. Zachowana chronologia czasowa pozwala prześledzić zakres zmian jakie zachodziły w sposobach polowania i och ogólnej ocenie na przestrzeni wieków.

Szkice o modernizmie

Bartosz Kowalczyk

Książka ta, będąca pod względem formalnym zbiorem esejów, czy może raczej szkiców, połączonym wszak wspólnym polem eksploracji, nadrzędną myślą i mającym w końcu charakter monograficzny, dotyczy przede wszystkim literatury, malarstwa i muzyki, co nie oznacza, że nie znajdzie się w niej miejsce dla teatru czy filmu – być może to one są dobrym przykładem estetyki interdyscyplinarnej, stanowiąc syntezę ww. dziedzin, angażując najważniejsze dla estetyki zmysły wzroku, słuchu, a także intelekt. W skład owych szkiców wchodzą takie, które traktują temat z perspektywy czysto poznawczej – starają się one zreferować pewne aspekty badanego obszaru. Zaliczają się do nich takie rozdziały, jak wspomniane już Podwaliny modernizmu czy Metamodernizm, które zamykają rozważania pomiędzy klasycznym ujęciem modernizmu a jego szczególną mutacją, wkraczającą w XXI w. Ponadto rozdziały te stanowią teoretyczną klamrę dla dominującej w zbiorze grupy szkiców wpisującej się w literaturoznawczą praktykę interpretacyjną. Do tych z kolei należą Modernistyczna koncepcja artysty, Eidolon, Grzech pierworodny, Mythopoeia, Właściwe miejsce, niewłaściwy czas, Język przejmuje kontrolę i O bezsensowności obserwacji. Każdy z nich eksploruje odrębny – aczkolwiek pozostający w bezpośredniej relacji z pozostałymi – aspekt nowoczesności, przejawiający się w poszczególnych dziełach stanowiących przedmiot interpretacji. Autor posługuje się w nich narzędziami właściwymi dla komparatystyki literackiej, a metodologia łączy w sobie elementy XX-wiecznych szkół teoretycznych, partycypujących w tradycji hermeneutycznej (np. psychoanalizy, strukturalizmu czy dekonstrukcji mającej swoje korzenie w hermeneutyce podejrzeń). Niewczesne postscriptum, znajdujące się nie na końcu tekstu właściwego, ale zamykające wewnętrzną, interpretacyjną część zbioru, stanowi pozornie tylko oderwaną od reszty impresję na temat jednego z istotnych symboli modernizmu, który być może został przez jego zwolenników nieco błędnie odczytany.

Szkice o (nie)oryginalności. Konteksty i interpretacje

Ryszard Solik

Szkice o (nie)oryginalności – najogólniej rzecz ujmując – to rozważania o oryginalności i nad oryginalnością dzieła sztuki. Oryginalność należy dziś do grupy najważniejszych kategorii deskryptywnych sztuki, ale też tworzących z nią różne konfiguracje, zarówno w obszarze praktyki artystycznej, jak i dyskursów teoretycznych. Ustabilizowana przez modernizm ranga oryginalności (w efekcie także nowości, niekonwencjonalności, wyjątkowości), uczyniła z oryginalności jedną z wiodących i szczególnie pożądanych własności sztuki nowoczesnej, o niebagatelnym wpływie na proces redefiniowania granic doświadczenia artystycznego. I choć mówimy tu o pojęciu o historycznie ugruntowanych (od XIX wieku) pozytywnych konotacjach, wzajemność relacji ze sztuką (w diachronicznym ujęciu) nie jest i wcale nie była tak jednoznaczna, jak mogłoby się wydawać. Dotyczy to doświadczenia oryginału i oryginalności zarazem. Poruszane tutaj kwestie odwołują się do historycznej niejednoznaczności kategorii oryginalności, kontekstów redefinicji, dyskursu nowoczesności; omawiają zmienność kryteriów, ich konwencjonalizm i lokalność, a także niektóre dylematy związane ze współczesną praktyką artystyczną, której ekspansywność, różnomedialność czy interaktywność niejednokrotnie podają w wątpliwość zasadność tradycyjnych zestawów interpretacyjnych sztuki, jak również kryterialną efektywność części pojęć, w tym kategorii oryginalności. Publikacja adresowana jest do grona czytelników i przedstawicieli różnych dyscyplin humanistyki zajmujących się szeroko rozumianą teorią i historią sztuki, ale także twórców, krytyków sztuki oraz studentów szczególnie kierunków artystycznych. W dalszej kolejności do szerokiej rzeszy potencjalnych odbiorców i uczestników współczesnej kultury artystycznej.

Szkice o pożytkach z retoryczności teorii literatury i o niepokojach z nią związanych

Adam Regiewicz

Książka Adama Regiewicza to, wbrew pierwszemu możliwemu skojarzeniu, nie tylko kolejne opracowanie na temat dyskursywności teorii literatury, jej uwikłania w metafory, uzależnienia od języka, który rzekomo jedynie bada. Ważniejsze okazuje się w niej, że w sytuacji pewnego impasu zaufania do teorii, jej słabszej pozycji w politykach komunikacji humanistycznej, Regiewicz szuka sposobów, dzięki którym teoria literatury może znowu udanie przemówić, znaleźć nowe pojęcia i obrazy, aby móc nakłonić ucho odbiorcy do wysłuchania jej racji. Wymowność teorii literatury, możliwość przeprowadzenia przez nią udanej akcji perswazyjnej, przekonania do swej zasadniczej wartości przez dziedzinę kilka razy już uśmiercaną w ostatnich dekadach, to coś rzeczywiście dziś odzyskiwanego i książka ta włącza się w ów interesujący wysiłek. Jest to zarazem opracowanie warte uwagi z powodu inwencyjności, upartego poszukiwania nowych miejsc i kontekstów mogących stać się hic et nunc scenami współczesnej myśli teoretycznoliterackiej, na których to scenach refleksja ta może z powodzeniem występować i z nową swadą przemawiać. prof. Tomasz Mizerkiewicz

Szkice o przekładzie literackim. Literatura rodem z Quebecu w Polsce

Joanna Warmuzińska-Rogóż

Monografia Szkice o przekładzie literackim. Literatura rodem z Quebecu w Polsce jest pierwszym opracowaniem mającym na celu opis istniejących przekładów literatury quebeckiej w języku polskim. Badaczka łączy perspektywę historycznoliteracką oraz przekładoznawczą: przybliża zatem rodzimemu odbiorcy kontekst i problematykę analizowanych dzieł, ukazując wybrany korpus badawczy przez pryzmat konkretnych ram teoretycznych, które wydają się najbardziej odpowiednie do opisu najbardziej reprezentatywnych zjawisk i problemów tłumaczeniowych. Autorka zastanawia się kolejno nad kwestią wyboru dzieł do przekładu i decyzjami wydawców oraz charakteryzuje parateksty cechujące przełożone na język polski quebeckie powieści. Opisuje szerzej jedyną istniejącą do tej pory serię przekładową, czyli powstałe w odstępie niemal stu lat dwa tłumaczenia należącej do kanonu literackiego powieści Maria Chapdelaine Louisa Hémona. Na podstawie przekładów czterech ważnych dla rozwoju powieści w Quebecu dzieł: Agaguka Yves’a Thériaulta, Une saison dans la vie d’Emmanuel Marie-Claire Blais, Kamouraski Anne Hébert i La fille qui aimait trop les allumettes Gaétana Soucy’ego ukazuje rolę tłumacza i nieodzownej w jego działalności inwencji. Przybliża ponadto polskiemu czytelnikowi zjawisko literatury neoquebeckiej (fr. écritures migrantes), czyli tworzonej przez autorów urodzonych poza Quebekiem, badając kolejno możliwości przekładu przesyconej wielością kodów kulturowych prozy pochodzącego z Haiti Dany’ego Laferrière’a oraz tekstów mającej polskie korzenie Régine Robin. Odrębny rozdział traktuje o specyfice twórczości najważniejszego dla rozwoju quebeckiego teatru dramatopisarza, Michela Tremblaya, oraz o niepośledniej roli, jaką we wszystkich jego utworach, także prozatorskich, odgrywa joual, czyli socjolekt używany w Montrealu. Autorka podejmuje ponadto próbę opisu specyfiki antologii, czyli publikacji typowej dla przekładowego rynku wydawniczego. Pretekstem do poruszenia tego zagadnienia jest obecność na liście polskich przekładów literatury quebeckiej dwujęzycznej Antologii poezji Quebeku (1985) oraz Antologii współczesnej noweli quebeckiej (2011). Monografię zamyka refleksja na temat obrazu literatury quebeckiej na podstawie przekładów i tekstów krytycznych publikowanych w czasopismach literackich.

Szkice o zbrodni w kulturze staropolskiej (XV-XVII wiek). Między faktem, historią a literaturą

Beata Stuchlik-Surowiak

Książka przybliża dawne zbrodnie, do których doszło w Polsce w okresie od XV do XVII wieku. Podstawowym źródłem do poznania tego zagadnienia są staropolskie kroniki, pamiętniki oraz inne dokumenty życia społecznego. Głównym celem pracy jest znalezienie odpowiedzi na pytanie o wzajemne relacje między faktem historycznym, jakim było zabójstwo/morderstwo popełnione w określonym czasie na konkretnej osobie przez danego sprawcę bądź sprawców, a późniejszymi jego śladami pozostawionymi w rozmaitych tekstach kultury na przestrzeni różnych epok. Im bardziej spektakularny czyn, tym liczniejsze świadectwa jego popełnienia, ale również - tym większa rozbieżność szczegółów i wielość interpretacji. Przedmiotem rozprawy jest zatem próba naukowego zbadania tych przekazów.

Szkice węglem

Henryk Sienkiewicz

Szkice węglemczyli epopeja pod tytułem: Co się działo w Baraniej Głowie Rozdział pierwszy. W którym zabieramy znajomość z bohaterami i zaczynamy się spodziewać, że coś więcej nastąpi We wsi Barania Głowa w kancelarii wójta gminy cicho było jak makiem siał. Wójt gminy, niemłody już włościanin nazwiskiem Franciszek Burak, siedział przy stole i z natężoną uwagą gryzmolił coś na papierze; pisarz zaś gminny, młody i pełen nadziei pan Zołzikiewicz, stał pod oknem i dłubał w nosie lub opędzał się od much. [...]Henryk SienkiewiczUr. 5 maja 1846 r. w Woli Okrzejskiej na Podlasiu Zm. 15 listopada 1916 r. w Vevey (Szwajcaria) Najważniejsze dzieła: nowele: Za chlebem (1880), Janko Muzykant (1880), Latarnik (1882); powieści: Trylogia (Ogniem i mieczem 1883-83, Potop 1886, Pan Wołodyjowski 1888), Quo vadis (1896), Krzyżacy (1900), W pustyni i w puszczy (1911) Polski powieściopisarz i publicysta, laureat Nagrody Nobla za ?całokształt twórczości? (1905). Studiował (1866-71) na różnych wydziałach Szkoły Głównej i rosyjskiego UW, lecz żadnego nie ukończył. Pracował jako dziennikarz (felietony pod pseud. ?Litwos?) i jako korespondent w Ameryce Pn. (1876-78). Wiele podróżował (Konstantynopol, Ateny, Zanzibar). Debiutował w 1872 r. powieścią współczesną Na marne oraz tendencyjnymi nowelami Humoreski z teki Worszyłły. Sławę przyniosły mu powieści historyczne. Działacz społeczny: ufundował (1889) stypendium, z którego korzystali m.in. Wyspiański, Konopnicka, Przybyszewski i Tetmajer; założył sanatorium przeciwgruźlicze dla dzieci w Bystrem; wyjechawszy do Szwajcarii w 1914 r. organizował pomoc ofiarom wojny w Polsce. autor: Cezary Ryska Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Szkice węglem

Henryk Sienkiewicz

  “Szkice węglem" to nowela Henryka Sienkiewicza, laureata literackiej Nagrody Nobla, jednego z najpopularniejszych polskich pisarzy przełomu XIX i XX w. Akcja utworu toczy się w biednej, polskiej wsi Barania Głowa, w drugiej połowie XIX wieku. Główny bohater, pisarz gminny Zołzikiewicz, wykorzystuje chłopów dla swoich korzyści.  Utwór publikowany był niekiedy pod pełnym tytułem: Szkice węglem, czyli, Epopeja pod tytułem „Co się działo w Baraniej Głowie”.

Szkice węglem

Henryk Sienkiewicz

Szkice węglem opisuje dramat chłopskiej rodziny z drugiej połowy XIX wieku. By uchronić męża przed wzięciem go na długie lata do rosyjskiego wojska, żona oddaje się pisarzowi gminnemu Zołzikiewiczowi. Ten obiecał kobiecie wyreklamować męża, czego jednak nie czyni. Zdradzony i zdesperowany Rzepa zabija żonę...

Szkice z andragogiki i gerontologii

Olga Czerniawska

Autorka od wielu lat stara się wprowadzić do andragogiki i gerontologii badania biograficzne i myśl biograficzną, jako metody pracy z ludźmi dorosłymi i starszymi. Od lat o tym pisze i mówi przy różnych okazjach, prowadzi seminaria w oparciu o tę metodę. Lansuje tematy, które wydają się kluczowe dla andragogiki: dorosłość, role społeczne rodziców, starość, a ostatnio podróż jako projekt edukacyjny, pamięć serca, pamięć szkoły, rola przeszłości w życiu, środowisko niewidzialne oraz zegar społeczny.

Szkice z cmentarzy

Maria Konopnicka

Refleksje poświęcone cmentarzom, śmierci i przemijaniu. Rozważania o kresie istnienia zostają przedstawione w kilku odsłonach, między innymi we wspomnieniach o poecie Robercie Hamerlingu oraz podczas wizyt na cmentarzach w Austrii.

Szkice z filozofii głupoty

Bartosz Brożek, Michał Heller, Jerzy Stelmach

Głupota to słowo posiadające w języku polskim 283 synonimy występujące w co najmniej 28 różnych grupach znaczeniowych. W Szkicach zostały opisane wyłącznie „przypadki zawinione” wynikające z gnuśności, ewentualnie etycznej niegodziwości określonych osób, a nie przypadki, na które ktoś nie mógł mieć żadnego wpływu. Autorzy opisują swoje własne doświadczenia związane z głupotą i głupcami w myśl przekonania, że każda próba mająca na celu „policzenie” i „ponazywanie” głupoty jest warta zachodu. Trzej wybitni profesorowie i myśliciele: M. Heller, J. Stelmach i B. Brożek po świetnie przyjętym Sporze o rozumienie (CCPress 2019) ponownie zdecydowali się na współpracę. Ich „Szkice z filozofii głupoty” to wyjątkowy, wyrafinowany intelektualnie, ale także… zabawny zbiór traktatów, anegdot, czy – jak wolą Autorzy – szkiców, swoisty „strumień świadomości” trzech uczonych.

Szkice z metodologii językoznawstwa i filozofii języka

Piotr Stalmaszczyk

Niniejsze szkice podejmują problematykę splotu językoznawstwa i filozofii języka, ze szczególnym zwróceniem uwagi na dokonania generatywizmu w językoznawstwie (w duchu Noama Chomsky'ego i Raya Jackendoffa) oraz analitycznej filozofii języka (nawiązującej do tradycji sięgającej Gottloba Fregego, Ludwiga Wittgensteina i Bertranda Russella). Pierwszy rozdział przywołuje trylemat Gorgiasza i wskazuje na jego konsekwencje dla typologii nauk oraz dla zrozumienia uniwersalności języka. Po omówieniu zagadnienia postępu w filozofii, w drugim rozdziale przedstawione zostaje pojęcie paradygmatu i jego użyteczność w naukach humanistycznych i społecznych, a przede wszystkim w językoznawstwie. Paradygmat jest tu postrzegany jako sposób porządkowania i opisywania świata. Kolejne rozdziały poświęcone są paradygmatom językoznawstwa generatywnego (zwłaszcza przejściu od paradygmatu formalnego do mentalistycznego), podstawowym pojęciom z zakresu filozofii języka i językoznawstwa, a także rozwojowi współczesnej pragmatyki. Dalsze rozdziały proponują rozszerzenie semantyki pojęciowej o element pragmatyczny, a także elementarną semantykę kategorialną dla predykacji. Pracę zamykają uwagi na temat rozszerzenia pola badań w kognitywno-analitycznej tradycji filozofii nowożytnej. Jednym z celów książki jest historiograficzny i porządkujący przegląd wybranych idei i teorii, co pociąga za sobą obfitość cytatów i omówień literatury źródłowej, a także obszerna końcowa bibliografia (ze szczególnym uwzględnieniem istotnych, a nierzadko wymagających przypomnienia, pozycji w języku polskim). Tak obszerna bibliografia pozwala również na umieszczenie prowadzonych rozważań w odpowiednim kontekście historycznym i metodologicznym.

Szkice ze stylistyki lingwistycznej. Очерки по лингвостилистике

Jarosław Wierzbiński

Opracowanie Jarosława Wierzbińskiego dobrze wpisuje się w nurt współczesnych badań nad tekstem literackim z uwzględnieniem jego trzech wymiarów: strukturalnego, spójnościowego i pragmatycznego. Autor podzielił monografię, muszę to podkreślić, w sposób oryginalny na dwie części. Pierwsza napisana jest po polsku, druga – po rosyjsku. Język wywodu jako kryterium podziału mnie przekonuje. Stwarza ono możliwość zapoznania się z opisem podobnych zagadnień w dwu językach. Już sama taka konfrontacja w obrębie jednego opracowania jest poznawczo cenna dla rusycystów, bo przecież do nich monografia jest głównie adresowana. Tak więc polski czytelnik o języku Zoszczenki i Czechowa przeczyta po polsku, natomiast o okazjonalizmach Majakowskiego - po rosyjsku. Z recenzji prof. UŚ dra hab. Andrzeja Charciarka

Szkicownik poetycki

Maria Pawlikowska-Jasnorzewska

Zapraszam do zakupu ebooka "Szkicownik poetycki" autorstwa Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, który otworzy przed Tobą niezwykły świat jej twórczości. To zbiór, w którym każdy fragmetn jest jak misternie wykonany szkic, ukazujący różnorodność ludzkich emocji i przeżyć. Pawlikowska-Jasnorzewska, jedna z najwybitniejszych polskich poetek, w sposób niezrównany potrafi oddać piękno codzienności i głębię ludzkich relacji. "Szkicownik poetycki" to nie tylko książka do czytania, to prawdziwe doświadczenie artystyczne, które poruszy Twoje serce i umysł, inspirując do refleksji nad życiem i sztuką słowa.

Szkicując

Agnieszka Toczko

"Szkicowanie" nie ma nic z brudnopisowości, szybkości, prowizoryczności. To raczej - jak w rysunku - lekkie, precyzyjnie pociągnięcia służące nakreśleniu całości. (...) Pociągnięcia budujące interesującą, dojrzałą opowieść o życiu kobiety, w której miłość i śmierć, ludzie i zwierzęta, nadzieja i rozpacz, świat i pustka, przeszłość i teraźniejszość splatają się ze sobą w egzystencjalnym doświadczeniu i literackim zapisie tego doświadczenia. Z recenzji dr hab. Doroty Kozickiej, prof. UJ Wśród nurtów przepływających przez ten osobisty, poetycki raptularz wyróżnić możemy przenikającą wszystkie wiersze kobiecość, specyficzny, kobietom tylko właściwy sposób widzenia świata i reagowania na niego. To kobiecość świadoma wywieranej na niej presji przez świat, który usiłuje odebrać jej autonomię i tożsamość, zadaje rany, po których pozostają blizny (cykl "Kiedy zabijali"). (...) Autorka tych wierszy przemawia własnym, rozpoznawalnym głosem, nie zawdzięcza niczego rówieśnikom, poetyckim modom, "duchowi epoki" (...). Z recenzji dra Jerzego Illga

Szkielet

Rabindranath Tagore

Rabindranath Tagore Głodne kamienie Szkielet tłum. Franciszek Mirandola W pokoju przytykającym do naszej sypialni wisiał na ścianie ludzki szkielet. W nocy wiatr wpadający przez okno dzwonił jego kośćmi. Przez cały dzień myśmy wydzwaniali na nich. Uczyliśmy się osteologii od pewnego studenta medycyny, gdyż opiekun nasz postanowił wykształcić nas we wszystkich umiejętnościach tego świata. Czy mu się to udało, nie potrzebujemy mówić tym, którzy nas znają, dla innych ni... Rabindranath Tagore Ur. 7 maja 1861 w Kalkucie Zm. 7 sierpnia 1941 w Kalkucie Najważniejsze dzieła: Dom i świat, Wspomnienia. Błyski Bengalu, Głodne kamienie, Poczta, Gitanjali (Pieśni ofiarne) Poeta, pisarz, muzyk i malarz, działacz społeczny, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (1913). Pochodził z zamożnej i światłej rodziny, która wydała wielu artystów, mecenasów, myślicieli i działaczy społecznych. Najmłodszy z kilkanaściorga rodzeństwa, wcześnie stracił matkę. Nie lubił i unikał szkoły, a wszechstronną edukację zawdzięczał głównie domowi rodzinnemu. Zgodnie z wolą ojca próbował swoich sił na studiach prawniczych w Brighton w Anglii, ale prędko zrezygnował i wrócił do Indii. W 1883 r. ożenił się, z czasem na świat przyszło pięcioro dzieci, z których dwoje zmarło w dzieciństwie. Pisał w bengali i po angielsku. W swoich utworach poruszał tematy społeczne: kwestię niesprawiedliwości systemu kastowego, praw kobiet i dzieci, wagi wychowania i edukacji, a także sprawę niepodległości Indii. Wyznawał poglądy pacyfistyczne. Wiele podróżował i utrzymywał kontakty z wieloma artystami, działaczami i politykami. W 1913 jako pierwszy mieszkaniec Azji został laureatem Nagrody Nobla. W 1950 r. pieśń Rabindranatha Tagore została ogłoszona hymnem państwowym niepodległych Indii. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Szkielet bez palców

Jerzy Edigey

Wrocław, lata 60. XX wieku. Robotnicy rozbierający szczątki kamienicy natrafiają na ludzkie zwłoki z odciętymi palcami u obu rąk. Początkowo wydaje się, że to upiorna pozostałość po wojnie. W miarę postępów śledztwa prowadzonego przez milicjantów i Zakład Kryminalistyki okazuje się jednak, że trup ma nie więcej niż 4 lata. Niewielka powieść opisuje praktyki śledcze ówczesnej Milicji Obywatelskiej.

Szkiełko tłumacza i oko poety. Eseje

Karl Dedecius

  „«Słowa mają skutki!» Kto w to wierzy, nie mówi niczego bez przyczyny, nie pisze bez zamiaru. Kto ma swoim słuchaczom i czytelnikom coś do powiedzenia, zastanawia się nad skutkami tego, co mówi. Dedecius dba o wypowiedź jasną, niekiedy także prowokacyjną, ale i stara się wyważyć estetyczne i etyczne oddziaływanie własnych słów. Wyczucie formy, dbałość o przyjemność (nie tylko u tłumacza) płynącą z wieloznaczności słów, wariacje z wariantami zwrotów mowy i myśli chroni go najwidoczniej nawet wtedy przed natrętnym moralizatorstwem, kiedy w ostatecznej konsekwencji chodzi mu właśnie o moralność: na przykład kiedy apeluje o uchronienie kultury przed spłyceniem i dowolnością. (...) Jak to gdzieś napisał Dedecius? Książki powinny być «pożywne i strawne». Tutaj język jest sztuką i informacją, rozpuszczalnikiem i spoiwem jednocześnie. Teksty Dedeciusa zdradzają wielką emocjonalną bliskość do filologii (w pierwotnym znaczeniu tego słowa) i pewną rezerwę wobec zapatrzonego w teorię literaturoznawstwa. Pozostają zaangażowanymi esejami nawet wtedy, kiedy przejmują zadania słownikowe lub trafiają pomiędzy uczone rozprawy. Obca jest im także, w zależności od sytuacji, denuncjacyjna lub hymniczna poza krytyki literackiej. Ta ostatnia właściwość pisarstwa Dedeciusa wyznaczać może pole napięć między nim, «darem losu dla literatury polskiej i niemieckich czytelników», jak go nazwał Marcel Reich-Ranicki, a samym Reich-Ranickim (ur. 1920) właśnie, także z Polski pochodzącym «papieżem» niemieckiej krytyki literackiej.”   Ze Wstępu Andreasa Lawatego