Edith Percival. A Novel

May Agnes Fleming

The day was very hot. The crew lay in groups, idly, near the deck. The captain a stately man of about forty or so stepped up and down a quarter of the deck now letting his eyes wander around his people or give them some order. His companion was young, three to four years younger than him, with a frank beautiful face and laughing brown eyes. His look of careless ease was very different from the proud stock of his companion, but some secret connection of sympathy bound the two together.

Educated Evans

Edgar Wallace

Educated Evans is the first novel in the Evans series. These stories combine Wallaces talent for humor with his hallmark detective story themes. The eponymous principal character is a London racing tipster. Garrulous and delightfully ignorant of most of the subjects about which he professes to have knowledge, Evans provides the comic foil for the towering figure of The Miller, a formidable police detective named for his perpetual habit of chewing upon a length of straw. Together the pair form an uneasy partnership as they undertake various adventures in the worlds of racing and petty criminality.

Edukacja alternatywna

Melosik Zbyszko, Śliwerski Bogusław

Edukacja alternatywna rodzi liczne dylematy zarówno w teorii, jak i w praktyce, dlatego każda okazja do wymiany poglądów, idei, prezentacji rozwiązań teoretycznych i praktycznych, do prowadzenia sporów czy wzmacniania własnych celów i rodzajów zaangażowania będzie wpisywać się w dobro wspólne, z którego w kolejnych latach będą mogli korzystać inni, choć i nam zapewne ten udział przyda się do czegoś istotnego (zapewne tu i teraz trudnego do wymienienia). Spór o pedagogikę i edukację alternatywną jest podtrzymywany w wielu publikacjach teoretyków i praktyków oświatowych, podczas konferencji, sesji, w mediach oraz w programach i w treściach kształcenia nauczycieli czy wychowawców, ponieważ jest on symptomem nieustającej walki o wolność w kształceniu i wychowaniu młodego pokolenia. Upominanie się różnych podmiotów oświatowych o prawo do niezależnej myśli i praktyki edukacyjnej jest dla jednych dopominaniem się przede wszystkim o podstawowe prawo człowieka do bycia sobą w każdej sytuacji, do bycia prawdziwym, indywiduum; dla innych zaś wołaniem o powrót do źródeł i tradycji szkoły jako instytucji wszechwładzy i wszechwiedzy. Mamy nadzieję, że kolejny monograficzny tom studiów z pedagogiki alternatywnej uruchomi i podtrzyma debatę na jej temat. Zachęcamy do dyskusji, wymiany myśli, poglądów i nowych podejść do edukacji.

Edukacja do starości młodzieży szkolnej

Anna Trzcionka-Wieczorek

Z badań demograficznych wynika, że współczesne społeczeństwa starzeją się, a do grona państw określanych jako demograficznie stare należy Polska. W związku z tym przed młodym pokoleniem stoją nowe zadania związane z osiągnięciem dobrej jakości życia w starości oraz troską o seniorów z najbliższego środowiska. Autorka mając na uwadze istotę wczesnego przygotowania do zmian związanych z przejściem na emeryturę, kształtowania życzliwych postaw wobec seniorów oraz umiejętność integracji międzypokoleniowej podkreśla istotę edukacji do starości w szkolnictwie ogólnokształcącym. Opisuje najważniejsze zagadnienia związane ze starością, starzeniem się oraz zmianami demograficznymi w Polsce. Poddaje analizie treści związane z przygotowaniem do starości realizowane w szkole; podkreśla także rolę nauczyciela w kształtowaniu postaw młodzieży wobec osób starych, starości i inkluzji z seniorami. Na podstawie przeprowadzonych badań empirycznych w monografii zaprezentowano miejsce edukacji do starości w edukacji szkolnej oraz efekty kształcenia, czyli postawy badanych uczniów wobec starości i seniorów.

Edukacja dorosłych na Górnym Śląsku od Wiosny Ludów do wybuchu I wojny światowej

Beata Matusek

Książka składa się z 4 rozdziałów. Rozdział pierwszy ukazuje wpływ sytuacji polityczno-społecznej Górnego Śląska na rozwój edukacji dorosłych. Rozdział drugi zawiera teoretyczne podstawy rozwoju edukacji dorosłych na Górnym Śląsku na przełomie XIX i XX wieku. Rozdział trzeci prezentuje początki pracy oświatowej z człowiekiem dorosłym oraz przybliża sylwetki jej inicjatorów. Rozdział czwarty natomiast to spojrzenie na edukację dorosłych od strony popularyzowanych na przełomie XIX i XX wieku treści edukacyjnych. Treść rozważań stanowią trzy kierunki: edukacja ogólnokształcąca, społeczno-moralna (w tym religijna) oraz promocja zdrowego stylu życia i upowszechnianie treści zdrowotnych.

Edukacja dorosłych na Górnym Śląskuod Wiosny Ludów do wybuchu pierwszej wojny światowej Częśc 2. Instytucjonalne formy pracy oświatowej na Górnym Śląsku w latach 1848-1914

Beata Matusek

Edukacja dorosłych na Górnym Śląsku na przełomie XIX i XX wieku to niezwykle interesujący, związany z wieloma pytaniami temat. Oddana do rąk Czytelników monografia stanowi kontynuację wydanej w 2018 roku przez Oficynę Wydawniczą "Humanitas" monografii "Edukacja dorosłych na Górnym Śląsku od Wiosny Ludów do wybuchu I wojny światowej. Część 1 - Sytuacja polityczna Górnego Śląska. Prekursorzy pracy oświatowej. Kierunki rozwoju edukacji dorosłych (1848 -1914)". Dla pełnego obrazu podjętego problemu warto zapoznać się z pierwszym wydaniem książki. Oddana do rąk Czytelników monografia jest efektem czasochłonnych badań naukowych, których przedmiotem uczyniono treści i formy podejmowanych na rzecz ludności Górnego Śląska działań.

Edukacja finansowa i inkluzja bankowa w realizacji koncepcji Silver Economy

Marika Świeszczak, Monika Marcinkowska, Krzysztof Świeszczak, Iwa Kuchciak

Książka dotyczy najważniejszych mechanizmów i uwarunkowań procesu włączania w system bankowy poprzez podnoszenie świadomości finansowej społeczeństwa. Ze względu na prognozowane trendy demograficzne, prowadzące do zjawiska starzenia się całego społeczeństwa, w książce opisano wybrany element koncepcji silver economy, jakim jest aktywne uczestnictwo osób w wieku powyżej 50. roku życia w życiu społecznym, warunkowane świadomym i odpowiedzialnym korzystaniem z dostępnych produktów i usług finansowych. Diagnoza skali wykluczenia finansowego i poziomu wiedzy finansowej pozwoliła na wskazanie zależności między posiadaną wiedzą (zarówno teoretyczną, jak i praktyczną) a zakresem włączenia w system finansowy (w tym zwłaszcza bankowy). Analiza dostępności i atrakcyjności ofert bankowych dedykowanych osobom z segmentu 50+ oraz przegląd i ocena działań prowadzonych na rzecz zwiększenia wiedzy finansowej były podstawą do sformułowania rekomendacji pod adresem instytucji sektora bankowego oraz organizacji rządowych i pozarządowych, które mogą przyczynić się do wzmacniania kompetencji finansowych konsumentów powyżej 50. roku życia. Monografia jest efektem badań prowadzonych w ramach działalności statutowej oraz projektu „«Włączenie bankowe» jako kluczowy standard w realizacji koncepcji silver economy w województwie łódzkim”, finansowanego przez Bank Zachodni WBK w ramach programu „Santander Universidades”. 

Edukacja geograficzna na świecie i w Polsce - wybrane problemy

Arkadiusz Głowacz

Ideą przewodnią trzeciego tomu Prac Komisji Edukacji Geograficznej Polskiego Towarzystwa Geograficznego, który oddajemy do rąk Czytelników, jest prezentacja wyników badań dotyczących aktualnych problemów edukacji geograficznej w wybranych krajach na świecie oraz w Polsce. Problemy te dotyczą zarówno teoretycznych założeń i koncepcji programów kształcenia geograficznego, przyjmowanych celów i metod tego kształcenia, miejsca geografii w systemach edukacyjnych innych krajów, wyników analiz porównawczych, jak również niektórych praktycznych rozwiązań funkcjonujących w ramach edukacji geograficznej. 

Edukacja humanistyczna V4 dla klimatu. Rozpoznania - dobre praktyki - rekomendacje / The V4 Humanities Education for the Climate. Diagnoses - Best Practices - Recommendations

Red. Bernadeta Niesporek-Szamburska, Maria Wacławek, Zuzana Obertová, współpr. Ivana Dobrotová, ...

Publikacja jest efektem współpracy badaczy oraz nauczycieli z Polski, Czech, Słowacji i Węgier w ramach projektu "Edukacja humanistyczna V4 dla klimatu. Rozpoznania - dobre praktyki - rekomendacje" (VF 22020071), koordynowanego przez Interdyscyplinarne Centrum Badań nad Edukacją Humanistyczną w Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Publikacja przybliża problematykę zmian klimatycznych oraz ideę przeformułowania zadań współczesnej humanistyki w krajach V4 i na świecie. Artykuły podejmują zagadnienia związane z interdyscyplinarną perspektywą w akademickiej i szkolnej edukacji proekologicznej oraz prezentują szeroką przestrzeń jej realizacji: od teorii ekodydaktyki - uniwersyteckiej i szkolnej, przez badania edukacyjne, koncepcje nauczania, ekotransformacje w edukacji, nowe metodologie, aż po przykłady dobrych praktyk (w postaci scenariuszy lekcji, ekoaktywności czy prezentacji realizowanych projektów). Publikacja jest kierowana do środowisk uniwersyteckich i szkolnych, badaczy, dydaktyków i nauczycieli zainteresowanych interdyscyplinarną humanistyczną edukacją proekologiczną.

Edukacja i kultura. Różnorodność kontekstów i perspektyw

Agnieszka Gromkowska-Melosik, Eugenia Karcz-Taranowicz, Wiktor Żłobicki (red.)

Przesilenie, wynikające z głębokich przemian kulturowych i zagrożeń egzystencjalnych, przynosi wraz z sobą pytanie o status nauki w ogóle, a pedagogiki w szczególności. Momenty przełomowe w rozwoju współczesnego świata nasilają zapotrzebowanie na naukowo rzetelną wiedzę o szeroko rozumianej edukacji, ale jej tworzenie, gromadzenie i systematyzacja wciąż przebiegają w sposób dość daleki od ustalonych i ujednoliconych reguł budowania nauki. Wprawdzie edukacja, w całym bogactwie jej form i procesów, coraz częściej jest przedmiotem badań, zaznacza się jednak brak teoretycznej i metodologicznej dla nich bazy, którą mogłaby być odrębna dyscyplina naukowa dysponująca nie tylko własnym przedmiotem badań, ale także własną problematyką, własnym systemem pojęć, a więc językiem, własnymi regułami budowania wiedzy o edukacji. Chociaż wielu badaczy edukacji uznaje naukową autonomię pedagogiki, to jednak silny jest również pogląd, że badania nad edukacją mogą w sposób wyczerpujący być prowadzone jedynie przez rozwinięte wcześniej i w pełni dojrzałe dyscypliny naukowe, takie jak psychologia, socjologia, historia czy filozofia. Każda zmiana, także ta w obszarze edukacji, niesie za sobą pewien potencjał rozwoju i postępu. Publiczny dyskurs towarzyszący wprowadzanym zmianom może służyć uwalnianiu owego potencjału, staje się bowiem przestrzenią i kontekstem dla dialogów o wprowadzanych zmianach. Takie spojrzenie na edukację skłania do postawienia szeregu pytań odnoszących się do tego, co dzieje się w praktyce edukacyjnej i polskiej myśli pedagogicznej. Dyskurs dotyczący badań nad edukacją oraz jej problemów był treścią Zjazdu Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego, który odbył się w Poznaniu w dniach 20-22 września 2022 r., pod hasłem "Przesilenie. Budujmy lepszy świat w sobie i pomiędzy nami" i był kontynuacją pięknych oraz długich tradycji organizowania spotkań naukowych polskiego środowiska pedagogicznego. Efektem prac w zróżnicowanych tematycznie sekcjach jest kilka publikacji wieloautorskich, w tym niniejszy tom, który odzwierciedla wielowymiarowy, teoretyczno-praktyczny charakter zjazdowych dyskusji. Uczytelniamy tu relacje występujące między teorią a praktyką, między ustalonymi, w wyniku analiz teoretycznych i badań empirycznych, prawidłowościami opisującymi rzeczywistość edukacyjną a działaniami, które je przekształcają. Relacje, o których mowa, mogą być rozpatrywane jako wpływ teorii na praktykę lub wpływ zdiagnozowanych stanów praktyki na teorię. W prezentowanym tomie mamy do czynienia z różnorodnymi narracjami i rozmaitymi formami interpretacji zjawisk dotyczących edukacji i kultury. Treści mają walory interdyscyplinarne, filozoficzne, artystyczne, ale też pragmatyczne. Obok pytań o to, jak i co badać, pojawiają się pytania zasadnicze: czym jest, a jaka winna być edukacja, kultura, sztuka? Dzięki temu rozważania zawarte w monografii same stają się cząstką przestrzeni oraz kontekstów szeroko rozumianej edukacji. Zasygnalizowane problemy i postawione pytania znalazły wyraz w tekstach składających się na publikację. Wyodrębniono w niej dwie części: pierwszą - poświęconą kontekstom teoretycznym i drugą - zawierającą doniesienia z badań. Zatem spełniony wydaje się postulat komplementarności nauki budowanej zarówno na prezentacji wyników uzasadnionych teoretycznie badań, jak i na opracowaniach przeglądowych przedstawiających indywidualne poglądy, stanowiska i podejścia zarysowujące panoramę problemów współczesnej pedagogiki i innych dyscyplin społeczno-humanistycznych. Czternaście artykułów tworzy dopełniający się układ treściowy, pozostający w logicznym związku ze stawianymi pytaniami badawczymi. Zastrzec tu jednak należy, iż zgromadzony materiał nie pretenduje do miana usystematyzowanej wiedzy o edukacji. Jest przede wszystkim prezentacją poglądów na ten temat przedstawicieli różnych orientacji pedagogicznych, filozoficznych, stanowi interesującą poznawczo płaszczyznę wymiany poglądów, inspirującą do własnych poszukiwań badawczych.

Edukacja i wychowanie dzieci i młodzieży w czasopiśmiennictwie społeczno-kulturalnym Królestwa Polskiego w latach 1905-1918. Bibliografia adnotowana. Część 1

Renata Bednarz-Grzybek, Aneta Bołdyrew, Marta M. Kacprzak

Tom [...] przygotowano z należytą starannością metodologiczną. Przyjęte cezury chronologiczne są zasadne. Za datę początkową przyjęto 1905 rok, w którym miały miejsce znamienne wydarzenia polityczne w Rosji, ale także oświatowe, związane ze strajkiem szkolnym w Królestwie Polskim. Końcowa data to 1918 rok, czyli odzyskanie przez Polskę niepodległości. Okres ten obfitował we wzmożoną aktywność oświatową. Była ona wynikiem poznawania psychologii dziecka oraz zmiany w podejściu do wychowanka i ucznia [...]. Powstał ważny dla pedagogiki nurt Nowego Wychowania, którego przedstawiciele propagowali swobodny rozwój dziecka i jego aktywność. W tym czasie pojawiały się publikacje popularyzujące dokonania w tym zakresie. Miejscem przekazu nowej wiedzy stawała się też prasa [...]. Podjęte badania [...] mają ogromną wartość poznawczą, a dla badacza stają się przewodnikiem w poszukiwaniach tematycznych. Niniejsza praca ukazuje rzeczywistość początku XX wieku w Królestwie Polskim, obrazuje zainteresowanie przedstawicieli różnych dziedzin wiedzy zagadnieniami oświatowymi, dokumentuje dorobek kulturowy tego czasu. [...] W dotychczasowych prasoznawczych publikacjach bibliograficznych brakuje danych odnoszących się do ujęcia adnotowanego w odniesieniu do zagadnień edukacyjnych. Ta pozycja wypełni więc tę lukę. Z recenzji prof. Janiny Kamińskiej

Edukacja i wychowanie dzieci i młodzieży w czasopiśmiennictwie społeczno-kulturalnym Królestwa Polskiego w latach 1905-1918. Bibliografia adnotowana. Część 2

Renata Bednarz-Grzybek, Aneta Bołdyrew, Marta M. Kacprzak

To bardzo interesujące i potrzebne opracowanie, oparte na bogatym zbiorze materiałów źródłowych. Stanowi ważne kompendium wiedzy na temat roli prasy w życiu społecznym i polskiej kulturze na początku XX wieku. Ukazano w nim problematykę oświaty i wychowania, rolę młodego pokolenia, koncepcje polityki oświatowej oraz wizje szkolnictwa w warunkach braku państwowości. Formułowane w prasie postulaty dotyczyły budowania nowoczesnego systemu edukacji w realiach zaborów, a w końcowym okresie I wojny światowej służyły wypracowaniu podstaw tego systemu w niepodległym państwie. [...] W książce przedstawiono zatem ważne dla polskiego dziedzictwa kulturowego źródła i problemy badawcze. [...] Odpowiada też ona aktualnym wytycznym metodycznym i metodologicznym. [...] Z pewnością zainteresuje [...] historyków, pedagogów, literaturoznawców, kulturoznawców, medioznawców, specjalistów z zakresu informacji naukowej. Z recenzji dr. hab. Janusza R. Budzińskiego, prof. AP

Edukacja Jutra. Aspekty edukacji szkolnej

red. Kazimierz Denek, Aleksandra Kamińska, Piotr Oleśniewicz

Edukacja jutra. Kierunki rozwoju współczesnej edukacji

Aleksandra Kamińska, Piotr Oleśniewicz (red.)

Publikacja będąca pokłosiem XXIII Tatrzańskiego Sympozjum Naukowego. 

Edukacja jutra. Między ideałem a codziennością

Kazimierz Denek

W prezentowanej monografii Autor przedstawił między innymi nowator­skie ujęcie problematyki związanej z misją szkoły i jej przyszłością. Z treści publikacji wypływa głęboka i uzasadniona troska o dobro polskiej edukacji, szkoły i uczelni, nauczycieli, studentów i uczniów. Profesor w niniejszym dzie­le, podobnie jak we wszystkich swoich pracach, odważnie mówi o trudnej kondycji polskiej oświaty, wychowania i edukacji. W szczególności we frag­mencie Dziś i jutro edukacji ubolewa, że oświata, nauka i szkolnictwo wyższe w Polsce znajdują się w sytuacji kryzysowej. Istotne zagadnienia i problemy przybliża bardzo starannie, obiektywnie, a przede wszystkim często w aspekcie osobistych merytorycznych spostrzeżeń. Uczony odważnie eksponuje wszyst­ko to, co właściwe i warte uznania, ale również nie szczędzi krytyki sprawom wymagającym naprawy merytorycznej i organizacyjnej. Wskazuje na donio­słość problemów oświatowych, ustawodawczych, społecznych, gospodarczych i rynkowych. W ten sposób wyraża swoją troskę o organizację i jakość edu­kacji szkolnej i akademickiej. Uczony zdecydowanie mówi o sprawach doty­czących wielu odstępstw szkoły, nauczania i wychowania od edukacyjnych standardów europejskich. Uważa, że efektywność tych działań nie jest wystar­czająca wobec oczekiwań współczesności. Lektura opracowania przekonuje Czytelnika o trudnościach w stwierdzeniu, jaka jest polska szkoła i uczelnia w sytuacji gwałtownego wzrostu zainteresowania społeczeństwa kształceniem, co zdaniem Autora, w dużym stopniu doprowadziło do obniżenia poziomu kształcenia i wychowania. Oświata, nauka i szkolnictwo wyższe natrafiają na przeszkody w reformowaniu. W prognozowaniu edukacji znaczenie ma przede wszystkim dostosowywanie jej do wymagań społeczeństwa informa­cyjnego opartego na wiedzy.

Edukacja Jutra. Od tradycji do nowoczesności. Aksjologia w edukacji jutra

red. Kazimierz Denek, Aleksandra Kamińska, Piotr Oleśniewicz

Edukacja Jutra. Od uniwersytetu do starości. Aspekty edukacji osób dorosłych

red. Kazimierz Denek, Aleksandra Kamińska, Piotr Oleśniewicz

"(...) Problematyka edukacji osób dorosłych znajduje swoje odzwierciedlenie w wielu opracowaniach naukowych i metodycznych. Niniejsza książka jest kolejną pozycją wydawniczą o dorosłym człowieku funkcjonującym w warunkach społeczeństwa wiedzy, przed którym współczesna rzeczywistość edukacyjna i społeczna wyznacza wciąż nowe wyzwania, zadania i społeczno-zawodowe role. Cokolwiek by nie pisać o założonych i rzeczywistych rolach każdego człowieka dorosłego wyznaczonych przez współczesne uwarunkowania edukacji uniwersyteckiej, nie można pominąć kategorialnie traktowanych kompetencji i odpowiedzialności nauczyciela akademickiego (...)".

Edukacja Jutra. Systemowe aspekty organizacji szkolnictwa w Polsce

red. Kazimierz Denek, Aleksandra Kamińska, Piotr Oleśniewicz

"Do rąk Czytelników kierujemy monografię „Systemowe aspekty organizacji szkolnictwa w Polsce”. Jest to kolejna książka, jaka powstała w ramach cyklicznych spotkań tatrzańskich „Edukacja jutra”, zawierająca zbiór tekstów zakwalifikowanych do druku. Spotkań niemających odpowiednika w polskiej rzeczywistości naukowej, spotkań nie tylko pożytecznych, wartościowych, inspirujących, ale także integrujących różne specjalności pedagogiczne. Spotkania te od wielu lat są platformą kontaktów pedagogów z wielu ośrodków akademickich w Polsce, okazją wymiany doświadczeń, myśli i poglądów pedagogów, nauczycieli pracujących w różnych placówkach i na różnych poziomach edukacji, teoretyków i praktyków".

Edukacja jutra. Wartości - Wychowanie - Kształcenie

Aleksandra Kamińska, Piotr Oleśniewicz (red.)

Publikacja będąca pokłosiem XXIII Tatrzańskiego Sympozjum Naukowego. 

Edukacja Jutra. Współczesne zagadnienia wychowania i kształcenia. Zwrot w stronę edukacji jutra

Danuta Morańska (red.), Piotr Oleśniewcz (red.)

Autorzy artykułów odnieśli się do problematyki niezwykle szeroko, zwracając uwagę na kwestie rozwoju cywilizacyjnego. Podniesione zostały zagadnienia wpływu zmian cywilizacyjnych na świat wartości i kreowanie świata kultury w społeczeństwie informacyjnym. Omówione zostały problemy edukacyjne odnoszące się sposobu realizacji dydaktyki szkolnej, sprzyjającej rozwojowi niezbędnych do sprawnego i bezpiecznego funkcjonowania kompetencji oraz kwestii inkluzji społecznej i zawodowej osób o specjalnych potrzebach, które dzięki m.in. nowym możliwościom technologicznym i zmianie świadomości dotyczącej funkcjonowania tej grupy społecznej mogą na równych prawach w coraz większym stopniu korzystać z dostępu do edukacji i pracy.

Edukacja jutra. Współczesny stan etapów i dziedzin edukacji w Polsce

Aleksandra Kamińska-Małek, Piotr Oleśniewicz (red.)

(...) By móc zrealizować zadania wynikające ze zmienności i nietrwałości współczesnej kultury, trzeba  rozpocząć od namysłu nad edukacją – już tą dotyczącą dzieci najmłodszych. W trakcie studiów pedagogicznych wiele czasu poświęca się na zaznajomienie studentów ze specyfiką okresu dzieciństwa. Charakterystyczne dla niego są szerokie możliwości wszechstronnego rozwoju (m.in. w aspekcie fizycznym, intelektualnym,emocjonalnym), którego prawidłowe stymulowanie zaważy na przyszłej realizacji indywidualnego potencjału, tkwiącego w każdym dziecku. Jednak należy zadać sobie retoryczne pytania: Czy zawsze rozwój ten jest w pełni realizowany? Czy w wielu przypadkach dzieci pochodzących z tzw. patologicznych środowisk jest on realizowany w ogóle? Czy też wreszcie jest on odpowiednio indywidualizowany,z uwzględnieniem specjalnych potrzeb edukacyjnych (w tym rozwojowych) coraz większej grupy uczniów? Myślimy, że każdy pedagog i każda osoba zainteresowana indywidualnym rozwojem człowieka potrafi odpowiedzieć na te pytania.

Edukacja, kultura, sztuka - spoistość a integracja

red. Agata Rzymełka-Frąckiewicz, Teresa Wilk

Niniejszą publikacją uwagę Czytelnika pragniemy zorientować na wybranych obszarach codziennego życia obecnych – chociaż w różnym wymiarze – w każdej epoce, zarówno tych bardzo odległych jak i współczesnej. Te obszary, to edukacja, kultura i sztuka, każdy stanowiący odrębny/samodzielny byt, poddający się definiowaniu, analizom, badaniom, ale też każdy z nich ściśle korespondujący z pozostałymi, tworząc przestrzeń uzupełniającą i kreującą dla pozostałych. Podlegając jak wszystko przeobrażeniom, wymagają  reinterpretacji/zorientowania nie tyle na rozwój własny, ile na użyteczność społeczną, gotowość do zaangażowania w inne obszary ludzkiej aktywności. Analizując przeszłość można z pełnym przekonaniem stwierdzić, że akurat w przypadku edukacji, kultury i sztuki owa użyteczność oraz zaangażowanie w inne obszary było w każdym przypadku obecne. Co więcej użyte w tytule tomu: edukacja, kultura i sztuka tworzą transparentną sieć powiązań/relacji, która ilustruje, niezwykle istotną w pedagogice, zasadę wzajemności, wyrażającej się w sferze wzajemnych usług/wymiany. Można powiedzieć, że edukacja oraz kultura i sztuka zawsze wzajemnie się wspierały, warunkowały w rozwoju. Dobrze ilustrują to słowa Tadeusza Lewowickiego: „Edukacja jest wytworem kultury, a kultura trwa i rozwija się dzięki edukacji. Dzieje edukacji dostarczają niezliczonych dowodów na to, że dorobek kultury materialnej, a przede wszystkim kultury duchowej, był i pozostaje treścią i istotą oświaty w ogóle” (Lewowicki, 2003, s. 44). Zasadniczy cel opracowania, to próba uświadomienia, że te trzy obszary towarzyszą człowiekowi przez całe życie, z tym, że edukacja poprzez wymiar swej instytucjonalizacji oraz obowiązkowości staje się kwestią naturalną, wpisaną w codzienność - a z uwagi na permanentną potrzebę rozwoju/kształcenia - już nie tylko w okresie dzieciństwa i adolescencji. Kultura i sztuka, mimo że stale obecne w przestrzeni społecznej, nader często pozostają poza sferą świadomości człowieka, który ich nie zauważa, nie docenia i nawet marginalizuje. Wspomniana postawa, to efekt braku/niedostatku właściwej edukacji w tym zakresie. Dostrzegana nieobecność lub niedostatek edukacji w obszarze kultury/sztuki to zagrożenie dla jakości życia. Tym samym to pole, otwarta przestrzeń do zagospodarowania, zorientowania uwagi środowisk wychowawczych i społecznych – rodziców, nauczycieli, opiekunów, władz lokalnych i polityków – na istotność i potrzebę systematycznego, świadomego włączenia kultury i sztuki do szeroko rozumianego obszaru edukacji. Zaproponowane teksty opracowania wyrażają potrzebą ukazania nie tyle indywidualnej, ale nade wszystko wspólnej przestrzeni działania edukacji, kultury i sztuki, ich wzajemności w perspektywie przemian społeczno-kulturowych i cywilizacyjnych. Prezentowane tu rozważania eksponują wybrane aspekty życia społecznego w przedmiotowych obszarach, ukazując potrzeby i możliwości wzajemnego ich przenikania, wspierania i uzupełniania. Książka adresowana jest do studentów: pedagogiki, socjologii, polityki społecznej, pracy socjalnej, wiedzy o teatrze oraz organizacji i stowarzyszeń, instytucji społeczno – kulturalno – oświatowych funkcjonujących  w środowiskach lokalnych zaangażowanych w działania edukacyjne i rewitalizacyjne, zorientowane na zintegrowane projektowanie i rozwiązywanie problemów społecznych.

Edukacja kulturalna jako edukacja do wzrastania w człowieczeństwie

Katarzyna Olbrycht

Jest to pierwszy tom artykułów rozproszonych Katarzyny Olbrycht, uczonej cenionej nie tylko w środowisku  pedagogów, autorki  prac Prawda, dobro i piękno w wychowaniu człowieka jako osoby (2000r.) oraz O roli przykładu, wzoru, autorytetu i mistrza w wychowaniu osobowym  (2007r.), które  stanowią inspirację i odniesienie zarówno dla teoretyków jak i praktyków wychowania. Prezentowana publikacja powstała z inicjatywy wychowanków i współpracowników Pani Profesor, która na Uniwersytecie Śląskim utworzyła i prowadziła Instytut/ Zakład Edukacji Kulturalnej.  W tomie, na który składają się artykuły konferencyjne publikowane w monografiach zbiorowych jak i artykuły publikowane w czasopismach naukowych, szczególną „klamrę” stanowią dwa teksty -  otwierający O roli zachwytu w rozwoju człowieka  i zamykający Współczesne pytania  wokół relacji „mistrz-uczeń”  wygłoszone jako akademickie wykłady inauguracyjne, pierwszy w 1998 roku,  a ostatni w 2008 roku. Tym samym tworząc monografię – świadectwo drogi naukowej Katarzyny Olbrycht, pragniemy podkreślić, że oddajemy do rąk czytelników książkę, nie tylko zawodowej humanistki, ale przede wszystkim osoby, która będąc uczoną publicznie mówiła i zaświadczała o prawdzie, dobru i pięknie.        Katarzyna Olbrycht, profesor doktor habilitowany nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki, profesor zwyczajny Uniwersytetu Śląskiego w Zakładzie Edukacji Kulturalnej, w Instytucie Nauk o Edukacji Wydziału Etnologii i Nauk o Edukacji (w Cieszynie). Zainteresowania badawcze: edukacja aksjologiczna, edukacja kulturalna, wychowanie personalistyczne, pedagogika chrześcijańska. Wybrane publikacje: Sztuka a działania pedagogów (Katowice 1987 ); Edukacja aksjologiczna T. 1–4: Wymiary, kierunki, uwarunkowania (t. 1. Katowice 1994); Odpowiedzialność pedagoga (t. 2. Katowice 1995); O tolerancji (t. 3. Katowice 1995), Wybrane problemy przekazu wartości (t. 4. Katowice 1999); Prawda, dobro i piękno w wychowaniu człowieka jako osoby (Katowice 2000); Rola przykładu, autorytetu, wzoru i mistrza w wychowaniu osobowym (Toruń 2007); Upowszechnianie kultury – wyzwaniem dla edukacji kulturalnej (red.) K. Olbrycht, E. Konieczna, J. Skutnik (Wydawnictwo Adam Marszałek Toruń 2008); Inspiratorzy, projektodawcy i realizatorzy edukacji kulturalnej (red.) K. Olbrycht, D. Sieroń-Galusek (Toruń 2010). [03.10.2013].

Edukacja medialna a reklama. Studia teoretyczne i analizy empiryczne w kontekście środowiska szkolnego

Monika Frania

Cywilizacja medialna, zmediatyzowany świat, zapośredniczona rzeczywistość to tylko kilka określeń współczesnego środowiska życia człowieka. Nie wydaje się przesadą stwierdzenie, że media są dziś wszechobecne. Ich rozwój nigdy dotąd nie przebiegał tak szybko, a instrumentarium nie było tak szerokie. Dla potencjalnego odbiorcy media są źródłem zarówno szans, jak i zagrożeń. Edukacja medialna, rozumiana jako edukacja o mediach, do mediów i przez media stanowi odpowiedź na wyzwania czasu. Prezentowana książka jest próbą przybliżenia czytelnikowi istoty oraz stanu edukacji medialnej w Polsce, zwłaszcza w kontekście edukacji szkolnej. Porusza również problem reklamy jako komunikatu perswazyjnego. Zasadniczą cześć pracy stanowi analiza wyników badań dotyczących wpływu warsztatów z edukacji medialnej na odbiór reklam telewizyjnych u młodzieży licealnej. Autorka dąży również do przedstawienia opinii środowiska szkolnego na Śląsku na temat edukowania medialnego. Publikacja skierowana jest przede wszystkim do pracowników naukowych zainteresowanych problemem mediów w kontekście edukacji, ale również do czynnych nauczycieli, pedagogów, studentów.