Wojciech Jastrzębiec - w służbie monarchii i Kościoła

red. Bożena Czwojdrak, Feliks Kiryk, Jerzy Sperka

W 2016 roku przypadła 580. rocznica śmierci Wojciecha Jastrzębca, piastującego kolejno godności: biskupa poznańskiego, krakowskiego, arcybiskupa gnieźnieńskiego i kanclerza Królestwa Polskiego czasów króla Władysława Jagiełły. Jubileusz stał się okazją do zorganizowania w Sandomierzu konferencji poświęconej tej wybitnej postaci. Miejsce obrad nie było przypadkowe, Sandomierz gościł już bowiem wybitnych naukowców dwukrotnie, w 2005 i 2010 roku, kiedy to dyskutowano nad postaciami biskupa krakowskiego Zbigniewa Oleśnickiego i arcybiskupa gnieźnieńskiego Mikołaja Trąby. Konferencja poświęcona Wojciechowi Jastrzębcowi niejako zamyka tryptyk sandomierskich obrad. Jednakże w przypadku bohatera ostatniego naukowego spotkania ziemia sandomierska i samo miasto mają szczególne znaczenie, Wojciech Jastrzębiec urodził się bowiem w niedalekich od Sandomierza Łubnicach, a leżąca obok wieś Beszowa do tej pory szczyci się wspaniałym kompleksem kościelno‑klasztornym (popaulińskim) jego fundacji. To tam Jastrzębiec pobierał pierwsze nauki, a upór i ambicja pozwoliły mu sięgnąć po najwyższe stanowiska duchowne i koronne, osiągnąć status jednego z najbliższych współpracowników króla Władysława Jagiełły. Tym bardziej wydało nam się naturalne, że trzecia konferencja sandomierska powinna być poświęcona właśnie postaci Wojciecha, nieodrodnego syna tej ziemi. Organizacja konferencji spoczęła w rękach przedstawicieli Instytutu Historii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach – dr hab. Bożeny Czwojdrak i prof. dr. hab. Jerzego Sperki, oraz Instytutu Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie – em. prof. dr. hab. Feliksa Kiryka i prof. dr. hab. Zdzisława Nogi. W maju 2016 roku na nasze zaproszenie do Sandomierza przybyli naukowcy z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu i Krakowie, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytetu Gdańskiego, Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Podczas dwóch dni obrad – 23 i 24 maja – wygłoszono kilkanaście interesujących referatów, które wzbudziły burzliwą dyskusję. Sylwetkę Wojciecha Jastrzębca przeanalizowano pod kątem działalności kościelnej, politycznej, jego mecenatu artystycznego, prześledzono jego fundacje i najbliższe otoczenie. W trakcie obrad okazało się, że wiele zastałych do tej pory opinii na temat biskupa udało się zweryfikować i przedstawić w nowym świetle, zaprezentowano też nieznane dotychczas aspekty jego życia. Tym bardziej cieszymy się, mogąc oddać do Państwa rąk teksty wygłoszonych referatów, oczywiście poszerzonych i wzbogaconych w stosunku do wersji konferencyjnych, które – mamy nadzieję – zainteresują nie tylko historyków i historyków sztuki, ale także miłośników ziemi sandomierskiej. (fragment Wstępu)

Wojciech Kossak. Najwybitniejszy batalista

Luba Ristujczina

Malarstwo Wojciecha Kossaka jest takie, jak jego życie: dynamiczne, pełne rozmachu i ułańskiej fantazji. Poprzez sztukę dostarczał on widzom zmysłowej przyjemności, przywoływał minioną chwałę polskiego oręża, był piewcą bitew kampanii napoleońskiej i dramatycznych starć powstania listopadowego, admiratorem świata ziemiańskich dworów oraz entuzjastą zmysłowej urody świata. Batalistyce, sztuce portretu i realistycznej formie pozostał wierny do końca długiego życia, na przekór zmieniającym się trendom i modom. Dziś, po osiemdziesięciu latach od śmierci artysty, jego twórczość nadal budzi emocje.

Wojciech Szczęsny. Sportowi giganci

Mateusz Miga

Mówi o sobie, że jest leniwy, ale... nie wierzcie mu. Gdyby tak było, nie grałby w Arsenalu, Juventusie i reprezentacji Polski. Nie zostałby następcą legendarnego Gianluigiego Buffona. WOJTEK SZCZĘSNY po prostu uwielbia chodzić własnymi ścieżkami i robić wszystko po swojemu. Jako dziecko chciał być napastnikiem, ale pewnego dnia zrozumiał, że jego miejsce jest w bramce. Posłuchał ojca, w przeszłości świetnego bramkarza - założył rękawice i stanął między słupkami, a osiągnięciami wkrótce zdecydowanie go przerósł. Jego historia to opowieść o pasji, szczęściu i wielkiej pewności siebie. Młody Wojtek tak długo udawał, że niczym się nie przejmuje, że w końcu sam w to uwierzył. Gdy w szatni innych zjadały nerwy, on po prostu wychodził na boisko i robił swoje. Bez względu na to, czy był to mecz na osiedlowym podwórku, czy ćwierćfinał Ligi Mistrzów. Żółtodziób niepostrzeżenie stał się profesjonalistą. Jak to było - dowiesz się z tej książki.

Wojciech Zapała

Maria Konopnicka

Tytułowy Wojciech Zapała, ubogi starzec, mieszkał w skromnej chacie pod lasem. Mężczyzna przygarnął sierotę, a następnie wychowywał małego Antka najlepiej jak potrafił. Zapała wciąż opowiadał dziecku o swojej żołnierskiej przeszłości, w którą wpisany był kult Napoleona. Starzec obiecał sobie, że przed śmiercią spełni marzenie chłopca przedstawi mu cesarza.

Wojenna miłość

Joanna Jax

Nadciąga II wojna światowa. Tuż przed jej wybuchem Lidia i Władek postanawiają wziąć ślub. Drużbą pana młodego zostaje jego najlepszy przyjaciel, Konrad. Jednak to nie wojna najbardziej komplikuje życie młodej pary, ale uczucie, które niespodziewanie zrodzi się pomiędzy Lidią i Konradem. Skomplikowany miłosny trójkąt, dramat niemieckiej okupacji i lęk o własne życie to codzienność bohaterów, którzy muszą niemal każdego dnia dokonywać trudnych wyborów. Czy zwycięży namiętność czy męska przyjaźń? Jak daleko sięgają granice lojalności i czy mówienie prawdy jest zawsze najlepszym wyjściem z trudnej sytuacji? Na te pytania muszą odpowiedzieć sobie bohaterowie tej powieści, którzy balansują na granicy dobra i zła.

Wojenna odwaga Tom drugi

Robert Fujak

Druga część historii o niezwykłej miłości pomiędzy Ukrainką a Rosjaninem. Miłości, która wybuchła oszałamiającą intensywnością wbrew nadchodzącej wojnie. Aleksandra i Maciej to inteligentne i energiczne osoby. Oboje pracują i studiują. Łączy ich także płomienne uczucie, które rozwija się z prędkością błyskawicy. Los jednak nie sprzyja ich związkowi. Na drodze pary piętrzą się problemy, a nadciągające niepokoje wojenne sprawiają, że pętla wokół mężczyzny powoli się zaciska. Młodzi ludzie zostają poddani kolejnym próbom, które będą miały ogromny wpływ na ich przyszłość. Nieplanowana wyprawa do Charkowa przynosi kolejne wstrząsające doświadczenia, a towarzysząca dziewczynie troska o jedyną bliską osobę narasta z każdą godziną. Bezsilność rodzi ciągły niepokój i obawy. Czy Ola i Maciej dotrą na miejsce, nim będzie za późno? Czy nękana zmartwieniem o babcię dziewczyna zazna ukojenia? Czy mężczyzna jej życia zostanie zaakceptowany, a ich związek zyska aprobatę? Czy uda się mu zjednać sobie bliskich ukochanej? Czy para otrzyma błogosławieństwo? Czy mroczna przeszłość Macieja odbije się na jego obecnym życiu? W jaki sposób demony przeszłości upomną się o swoją należność? Odpowiedzi na te oraz inne pytania znajdziecie na stronach tej opowieści.

Wojenna odwaga Tom trzeci

Robert Fujak

Ostatnia część losów niezwykłej pary: Ukrainki i Rosjanina. Uczucie pomiędzy młodymi ludźmi pojawiło się w bardzo niesprzyjającym czasie, jednak pomimo przeciwności losu nie słabnie. Narastający niepokój i terror dodatkowo scementowują rozwijający się związek. Wbrew kolejnym trudnym doświadczeniom i traumatycznym wręcz wydarzeniom pomiędzy Aleksandrą i Maciejem układa się wspaniale. Akceptacja chłopaka przez najbliższych dziewczyny dodaje ich miłości skrzydeł. Nawet niespodziewany atak zorganizowanej grupy wojskowej nie jest w stanie zniweczyć ich marzeń. Po szokujących wydarzeniach pewnej zimowej nocy pojawiają się komplikacje, ale także zupełnie nowe i nieoczekiwane zwroty akcji. Szczęściu pary zagraża nieobliczalny i napędzany nienawiścią Mikołaj. Czy jego knowania przyniosą oczekiwane rezultaty? W obronie zakochanych staje uczciwy i pomocny Antek. Czy jego działania sprawią, że przyszłość narzeczonych znów będzie prezentowała się w jasnych barwach? Jak silne jest zło i ile prób podejmie, by zniszczyć wszystko co dobre? Ile nieszczęść jeszcze spadnie na bohaterów? Czy przepowiadana przez wielu wojna w końcu stanie się rzeczywistością? Jak wpłynie ona na realia ich życia? Odpowiedzi na wszystkie postawione tutaj pytania, a także na wiele innych znajdziecie na kartach tego tomu.

Województwo mińskie i Jeleńscy w życiu publicznym Rzeczypospolitej w latach 1764-1795 w świetle ich korespondencji

Dariusz Rolnik

W publikacji przedstawiono rodzinę Jeńskich w ujęciu genealogicznym oraz w sposób syntetyczny ukazano jej miejsce w województwie mińskim i całej prowincji litewskiej. W szczegółach opisano udział członków rodziny na sejmikach ziemskich i na sejmach oraz ich zaangażowanie w trybunałach. W publikacji przybliżono również życie społeczno-publiczne województwa mińskiego, z uwzględnieniem wzajemnych zależności i koneksji rodzinnych najważniejszych tamtejszych rodów. W tym kontekście pokazano sposoby osiągania sukcesu na drodze publicznej posługi, ale też polityczne meandry życia publicznego na Litwie.