Z duszą na ramieniu, czyli święta z Dziewuchami

Ada Johnson

W szkockim domu polsko-angielskiego małżeństwa Ady i Rossa Hudsonów trwają przygotowania do świąt Bożego Narodzenia. W gościnnych murach Strasznego Dworku zebrało się liczne towarzystwo, tworząc prawdziwy tygiel narodowości, kultur, a nawet… wymiarów. Tak to bywa, gdy jeden z gości jest etnografem badającym zwyczaje pogrzebowe Szkotów i niechcący sprowadza pod dach gospodarzy cmentarną zjawę. Szybko się okazuje, że niespokojna dusza oczekuje od mieszkańców dworku czegoś więcej niż miejsca przy wigilijnym stole. Czy Adzie uda się rozwikłać tajemnicę, zapobiec rozstrojowi nerwowemu co wrażliwszych jednostek i urządzić swym bliskim magiczne święta? Tego dowiecie się, przekraczając próg starego dworu, którego wnętrze wypełnione jest czarownymi zapachami, niebiańską muzyką i ludźmi radośnie pielęgnującymi różnorodne tradycje bożonarodzeniowe. A że trochę przy tym straszy…

Z dziejów afektu penalnego

Jarosław Utrat-Milecki, redakcja naukowa

Redakcja naukowa Jarosław Utrat-Milecki Opracowanie Z dziejów afektu penalnego stanowi trzeci tom serii Kultury Penalne. Tom ten, jak to anonsowaliśmy z Marianem Filarem, ma wprowadzić, mówiąc metaforycznie, "głębię" strategiczną do zarysowanego w tomie drugim nowego ujęcia polityki kryminalnej. Tom czwarty, przygotowany przez Jadwigę Królikowską, pozwoli natomiast na skonfrontowanie przeprowadzonych analiz z rzeczywistym aktualnym rozumieniem kary kryminalnej i wizji polityki kryminalnej w poglądach przedstawicieli polskiego wymiaru sprawiedliwości karnej.Wraz z rozwojem studiów kulturowych uwarunkowań polityki kryminalnej, co odnotowuje się na szerszą skalę, choć w sposób może niezbyt systematyczny od lat 90. XX w., na znaczeniu może zyskiwać zrozumienie różnych tematów i skojarzeń kulturowych, które także współcześnie wykorzystywane są w dyskursie penalnym. Trudno takie badania przeprowadzić inaczej niż w szerokim interdyscyplinarnym zakresie, co wymaga erudycji i przynajmniej na pewnym etapie szerszej współpracy specjalistów z różnych dyscyplin. W końcowym fragmencie tomu trzeciego przedstawiam wypracowane wspólnie z Marianem Filarem podejście do polityki kryminalnej, które nawiązuje do wcześniej prowadzonych badań integralnokulturowych kary kryminalnej. Jest to moim zdaniem tym ważniejsze, że w okresie tzw. ponowoczesnym następuje także zacieranie tożsamości kary jako środka pozbawiania ludzi cenionych wartości i polityka kryminalna coraz wyraźniej staje się elementem kontroli społeczeństwa poprzez zarządzanie przestępczością. Z Wprowadzenia Jarosława Utrata-Mileckiego

Z dziejów leksykografii polsko-łacińskiej. Przedmowy do słowników

Anna Lenartowicz-Zagrodna

Prezentowana publikacja to bardzo wartościowe krytyczne wydanie przedmów do słowników polsko-łacińskich z kilku stuleci. Może stanowić wstęp do kolejnego etapu badań nad dziejami leksykografii. Na pochwałę zasługuje nie tylko pomysł edycji przedmów, lecz także wykonanie tego zadania. Autorka bardzo dobrze orientuje się w historii leksykografii i realiach kulturowych oraz włożyła wiele pracy w znakomite tłumaczenia z łaciny na język polski. Przystępny język opisów i liczne objaśnienia sprawiają, że książka jest ważna zarówno dla specjalistów, jak i dla miłośników dawnej polszczyzny. Z recenzji dr hab. Lucyny Agnieszki Jankowiak, prof. IS PAN

Z dziejów leksykografii polsko-łacińskiej. Szkice o słownikarzach i słownikach (XVII-XIX w.)

Anna Lenartowicz-Zagrodna

Praca jest cenna m.in. dlatego, że chroni od zapomnienia leksykografów, którzy nie zasłużyli na to, aby o ich istnieniu wiedziała tylko garstka filologów (zapewne głównie filologów klasycznych). Pamiętać bowiem należy, że w dawnym systemie edukacji nauczanie łaciny ułatwiało także kształtowanie sprawności językowej użytkowników polszczyzny, gdyż dużo czasu poświęcano na tłumaczenia z łaciny na polski i z polskiego na łacinę. Poszczególne podrozdziały monografii zasługują na szczególne uznanie z powodu ogromu faktów, korekt biograficznych i księgoznawczych, opinii o poszczególnych słownikach - pochodzących nawet z kilku stuleci, uwag leksykografów o poprzednikach, wypowiedzi o polszczyźnie słowników itd. Rozmaite informacje o leksykografach - zwłaszcza wskazujące na ich "życiorysy językowe" - będą przydatne w badaniach nad polszczyzną słowników. Wartościowe są liczne fotokopie stron tytułowych słowników, kart części hasłowych słowników, podobizny leksykografów. Z monografii będą korzystali historycy leksykografii polsko-łacińskiej oraz historycy języka polskiego. Z recenzji prof. dr. hab. Tadeusza Lewaszkiewicza

Z dziejów parafii Włostów

Artur Lis

Ciekawe opracowanie autorstwa dr. Artura Lisa, poświęcone historii parafii Włostów, oparte na analizie materiałów źródłowych, tj.: rękopisów wizytacji kanonicznych, przeprowadzonych w parafii w latach: 1604 1764.

Z dziejów pieszych pielgrzymek staszowian do Matki Bożej Sulisławskiej

Agata Łucja Bazak

Opracowanie oparte na badaniu materiałów zgromadzonych w archiwach, poświęcone sulisławskiemu sanktuarium. Autorka w swojej pracy opisuje historię kościołów, dzieje cudownego obrazu Matki Bożej Sulisławskiej oraz pieszych pielgrzymek staszowian do Sulisławic. Praca przedstawia trud pątniczy podejmowany przez mieszkańców Staszowa współcześnie, a także w szczególnie trudnych okresach historii, m. in. po najeździe wojsk Jerzego Rakoczego w XVII w., po wybuchu epidemii cholery w mieście w 1831 r., w okresie dwudziestolecia międzywojennego, w czasie II wojny światowej i w okresie komunizmu. Całość została ubogacona dokumentacja fotograficzną.

Z dziejów polskiej historii sztuki. Studia i szkice

Adam Małkiewicz

Część pierwsza książki, o charakterze historycznym, dotyczy dziejów polskiej historii sztuki od czasu kształtowania się jej w Krakowie jako nowoczesnej dyscypliny badawczej w zasadzie do drugiej wojny światowej... Uzupełnieniem problemowego ujęcia dziejów polskiej historii sztuki w pierwszej części książki stała się jej część druga, obejmująca w układzie chronologicznym sześć biogramów uczonych. Pięć z nich dotyczy profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego: Juliana Pagaczewskiego, Adama Bochnaka, Jerzego Szablowskiego, Józefa Lepiarczyka i Lecha Kalinowskiego, jeden zaś został poświęcony Karolinie Lanckorońskiej... (ze Wstępu)

Z Dziejów Prawa. T. 10 (18)

red. Marian Mikołajczyk, red. Wojciech Organiściak

Kolejny tom czasopisma historyków prawa zawiera artykuły: Joanny Ożarowskiej dotyczący zasady praedia debent esse vicina w prawie rzymskim oraz jej znaczenia w polskim prawie cywilnym, Wojciecha Organiściaka na temat rozumienia przez Wincentego Skrzetuskiego „sądów zadwornych”, Michała Bożka dotyczący zasady demokracji w Konstytucji weimarskiej, Tomasza Szczygła na temat przestępstw przeciwko moralności w pracach Komisji Kodyfikacyjnej II Rzeczypospolitej, Katarzyny Todos o prawie prasowym w latach 1919–1939; Andrzej Drogoń z kolei pochyla się nad koncepcjami doktrynalnymi i wymiarem praktycznym postulowanych zmian statutu organicznego województwa śląskiego w okresie II RP, Anna Moszyńska zaś opisuje prawo spadkowe w nieznanym projekcie kodeksu cywilnego, Anna Stawarska-Rippel, opierając się na wewnętrznych dokumentach Ministerstwa Sprawiedliwości PRL, analizuje współpracę resortów sprawiedliwości państw socjalistycznych (w latach 1958–1963), zaś Jan Kil pochylił się nad prawem islamu. Część pierwszą czasopisma (zatytułowaną: Artykuły i rozprawy) wzbogacają dwa obcojęzyczne teksty: Ingrid Lenczowej pt. The Divorce Law in the Kingdom of Hungary oraz Martina Skaloša: Vznik Slovenskej republiky 1993 vo svetle politických a právnych aspektov. W części materiałowej znalazło się rzetelne opracowanie Ordynacji saskiej dla Woyska Posiłkowego w Polsce z roku 1715 autorstwa Wojciecha Organiściaka oraz fragment omawianego tekstu. Część recenzyjna zawiera tekst dotyczący książki Jacka Wijaczki pt. Kościół wobec czarów w Rzeczypospolitej w XVI–XVIII wieku (na tle europejskim). Tradycyjnie tom zamykają Kronika Katedry Historii Prawa oraz wykaz publikacji pracowników Katedry Prawa za 2016 rok.