Jagiellonowie. Złoto i rdza

Sławomir Leśniewski

Historia dynastii, która doprowadziła Polskę do szczytu potęgi, ale i zapoczątkowała jej powolny upadek. Okres panowania Jagiellonów blisko dwa wieki rządzenia w Polsce i na Litwie, ale też lata królowania w Czechach i na Węgrzech to czas paradoksów. Ród, który wydał tak wielkie talenty polityczne, pozostawił kraj pełen niedomkniętych tematów. Dlaczego dynastia, która rzuciła wyzwanie Habsburgom, zeszła ze sceny cicho, nie podejmując walki o polityczne przetrwanie, jak uczynili to Piastowie? Jak to możliwe, że w czasie największego rozkwitu państwa rozpoczął się proces jego nieodwracalnej korozji? Sławomir Leśniewski, autor bestsellerowego Drapieżnego rodu Piastów, w swojej 30 książce historycznej przenosi nas do przesyconego blaskiem świata renesansowych rezydencji i czasów militarnej potęgi, która wzbudzała podziw i szacunek całej Europy. Kreśli portrety monumentalnych i wybitnych monarchów z rodu Władysława Jagiełły i Kazimierza Jagiellończyka jak i postaci tragicznych, poległych na polu bitwy Władysława Warneńczyka i Ludwika II Jagiellończyka. Poznamy słabości tych, którzy, jak Jan Olbracht czy ostatni z rodu Zygmunt August, często stawiali uciechy stołu i łoża ponad sprawy państwa. Pełnoprawnymi bohaterkami tych historii będą zaś wyjątkowe, nietuzinkowe kobiety, jak matka królów Elżbieta Rakuszanka, Bona Sforza czy Barbara Radziwiłłówna. To za czasów Jagiellonów rozdane zostały karty w rozgrywce decydującej o losach naszej części Starego Kontynentu. Swoje atuty mieli słabnący, ale nie dający o sobie zapomnieć Krzyżacy, rosnąca w siłę Moskwa, ekspansywna Turcja i cierpliwe cesarstwo Habsburgów. A Jagiellonowie? Jak sprawnymi okazali się graczami? Pasjonująca historyczna opowieść o niekwestionowanej wielkości i zmarnowanych szansach. AUDIOBOOK CZYTA MACIEJ GĄSIOREK

Jak to było naprawdę?

Marek Latasiewicz

Książka "Jak było naprawdę?" to zbiór ponad 20 historii, który na stałe zapisały się kartach polskiego sportu. Publikacja bierze pod lupę mity i legendy ze sportowego światka, które swego czasu wstrząsnęły Polską. Co faktycznie działo się za drzwiami szatni polskiej reprezentacji podczas mundialu w Hiszpanii w 1982 roku i dlaczego wypad na miasto musiał dojść do skutku? Co tak naprawdę wydarzyło się na warszawskim lotnisku Okęcie i dlaczego do dziś to jeden z najgłośniejszych skandali w polskiej piłce? Czy Orły Górskiego były ekipą bez skazy? Grzegorz Lato obala mit legendarnej drużyny przybliżając kulisy afery łapówkarskiej na mundialu '82. Ponadto rozwikłana zostanie tajemnica sprinterki Stanisławy Walasiewicz, a może powinniśmy napisać Stanisława? Przyjrzymy się legendzie polskiego żużla Edwardowi Jancarzowi i jego wyboistej drodze na pomniki, poznamy pięściarza, który w bardzo tajemniczych okolicznościach nie wygrał z George'm Foremanem podczas Igrzysk Olimpijskich w Mexico City i innego boksera, który został pierwszym polskim mistrzem świata w 1978 roku. Dlaczego kolarscy wirtuozi Stanisław Szozda i Ryszard Szurkowski za sobą nie przepadali? Skąd wziął się fenomen Adama Małysza i jego innowacyjnej diety, którą cały świat skoków narciarskich zna do dziś pod nazwą bułka z bananem? Czy polska reprezentacja hokeja mogła sprawić sensację na Igrzyskach w Calgary i dlaczego na przeszkodzie stanął barszcz?

Jak zabijać, to tylko we Lwowie

Mariusz Gadomski

Ze względu na najpiękniejsze pogrzeby ludzie specjalnie przyjeżdżali do Lwowa, aby tam umierać - mawiał znany XIX-wieczny pisarz i satyryk Jan Lam. Zaś Szczepcio i Tońcio śpiewali: "I gdybym się kiedyś urodzić miał znów... Tylko we Lwowie!" Mariusz Gadomski zabiera nas w podróż do przedwojennego Lwowa. Nie będziemy jednak wraz z nim podziwiać wspaniałych zabytków i oddychać niepowtarzalną atmosferą miasta, ale poznamy bezwzględnych morderców, ich motywy i makabryczne zbrodnie. Autor w oparciu o archiwalne wydania gazet lwowskich i publikacje wspomnieniowe rekonstruuje mrożące krew w żyłach historie kryminalne, którymi żyło całe miasto. Kto stał za brutalnym mordem w zakonie karmelitów? Kim był Hieronim Cybulski, zabójca prostytutek, zwany lwowskim Kubą Rozpruwaczem? Co zwiastował skrzek wron nad hyclową górą na Kleparowie? To nie będzie Lwów pachnący chlebem kulikowskim, tętniący intelektualną atmosferą znakomitych uczelni i rozśpiewany o każdej porze dnia i nocy, ale Lwów mrocznych zaułków, pokątnych interesów i krwawych porachunków. Aż trudno uwierzyć, że historie opisane w tej publikacji wydarzyły się naprawdę. Uwaga! Tylko dla czytelników o mocnych nerwach! Mariusz Gadomski (ur. 1961) - absolwent Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych UW. Autor zbioru reportaży o dawnym kryminalnym Lublinie pt. "Z Lublina donoszą. Ohydny mord", współpracownik m.in. "Tygodnika Zamojskiego" i "Kuriera Lubelskiego". Interesuje się historia Lublina i dawnych Kresów. Miłośnik turystyki rowerowej, mocnych thrillerów i równie mocnej kawy.

Kajś [edycyj ślnsk]. Gyszichta ô Grnym Ślnsku

Zbigniew Rokita

Bez wiynkszość życi widzioł żech Ślnzkw za jaskiniowcw ze kilofym i roladm. Swoj ślnskość żech wypiyroł. We podstawwce pani Chmiel grała nm na cyji Rot, a j niy mioł pojyńci, iże tyn Niymiec ze pieśni, co pluje we twrz, ôn bł mj praôjciec. Ô swojich korzyniach żech wiedzioł mało. Niy wierzł żech, iże na Ślnsku przed wojnm sie ôdbyła jak historyj. Moji antynaci byli choby z inkszyj planety, nosiyli jakeś niymożebne miana: Urban, Reinhold, Lieselotte. Niyskorzij była ta nazistowsk burdelmama, majr z Kaukazu, prastarzik na delegacyjach w Polsce we wrześniu 1939, nagrobek ze zeszkrobanym mianym przi kmpoście. Coś pynkało. Spokopił żech, iże za ôgrodzyniym trefiyła sie alternatywn historyj, dzieje ôdwrcne na rymby. Postanowiłch sie posmykać po ôkolicy, sprbować słożyć to w cołkość. I czegoch tam niy znd: hned milijn ludzi, co deklarujm nrodowość, co niy istniyje, katastrof ekologiczn niyznmych mir, gyszichty ô polskij kolniji, ô separatyzmach i ludzi, co idm niy za tym manszaftym, co trza. Ôto nasz silezjognij. Zbigniew Rokita Autr tyj ważnyj ksinżki wyznw, iże dugo sie przeprszoł ze swojm ślnskościm. Terz pmg nm zrozumieć dramat krajiny, co leży na pograniczu kultur i historyje czymu Ślnsk durch je kajś, a niy w cyntrum polskij świadmości. Małgorzata Szejnert

Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku

Zbigniew Rokita

Przez większość życia uważałem Ślązaków za jaskiniowców z kilofem i roladą. Swoją śląskość wypierałem. W podstawówce pani Chmiel grała nam na akordeonie Rotę, a ja nie miałem pojęcia, że ów plujący w twarz Niemiec z pieśni był moim przodkiem. O swoich korzeniach wiedziałem mało. Nie wierzyłem, że na Śląsku przed wojną odbyła się jakakolwiek historia. Moi antenaci byli jakby z innej planety, nosili jakieś niemożliwe imiona: Urban, Reinhold, Liselotte. Później była ta nazistowska burdelmama, major z Kaukazu, pradziadek na delegacjach w Polsce we wrześniu 1939, nagrobek z zeskrobanym nazwiskiem przy kompoście. Coś pękało. Pojąłem, że za płotem wydarzyła się alternatywna historia, dzieje odwrócone na lewą stronę. Postanowiłem pokręcić się po okolicy, spróbować złożyć to w całość. I czego tam nie znalazłem: blisko milion ludzi deklarujących nieistniejącą narodowość, katastrofę ekologiczną nieznanych rozmiarów, opowieści o polskiej kolonii, o separatyzmach i ludzi kibicujących nie tej reprezentacji co trzeba. Oto nasza silezjogonia. Zbigniew Rokita

Kamienie musiały polecieć. Wymazywana przeszłość Podlasia

Aneta Prymaka-Oniszk

Doświadczenia mniejszości często nie mieszczą się w oficjalnej historii. W północno-wschodniej Polsce także niewiele wspominano o tutejszej białorusko-prawosławnej społeczności: bieżeństwie, powojennych przesiedleniach i zbrodniach, a zwłaszcza o napięciach międzywyznaniowych i etnicznych. Aneta Prymaka-Oniszk przełamuje to milczenie. Jeździ po podlaskich wsiach, rozmawia z mieszkańcami i historykami, czyta archiwalne dokumenty, a zdobytą wiedzę konfrontuje z mitami o stosunkach polsko-białoruskich. Pokazuje, co uformowało prawosławną mniejszość w okolicach Białegostoku, Bielska Podlaskiego, Hajnówki, Siemiatycz, Sokółki. Robi to, by zrozumieć historię swojej rodziny oraz to, jak przeszłość kształtuje nas współczesnych mieszkańców Polski. O tym, że mój dziadek został zastrzelony w maju 1945 roku w swoim domu pod Kuźnicą, wiedziałam od zawsze. Przez bandę, dodawano ściszonym głosem. Nie kazano o tym milczeć, ale rozumiałam, że tak trzeba. Kiedy po latach postanowiłam poznać lepiej tę historię, długo kluczyłam obok. Nie rozdrapuj starych ran, słyszałam. Jednocześnie obserwowałam, że przeszłość coraz częściej służy do rozgrywania teraźniejszości, że rozdaje się na jej podstawie etykiety bohaterów i zdrajców, a za dowód winy wystarcza nieraz fakt, że ktoś został zabity. Zaczęłam wsłuchiwać się uważniej w rodzinną opowieść, zaglądałam do archiwów, wertowałam książki, przyglądałam się okolicznym pomnikom. Poszłam też do sąsiadów z drugiej strony pogranicznych podziałów, tą reporterską zasadą łamiąc tutejszy zwyczaj przemilczania trudnej przeszłości. Powstała historia o pogranicznym sąsiedztwie i o wspólnym życiu. O tym, że jedni występują czasem przeciwko drugim, a potem wciąż żyją obok, w pozornej niepamięci. Dzieci siedzą razem w szkolnych ławkach i dzielą się na przerwach kanapką. Tylko ciocia Luda drży ze strachu, by nikt nie odkrył, że wśród nocnych napastników rozpoznała brata koleżanki. Nie chodziło mi o rzucanie oskarżeń. Raczej o zrozumienie, co stało się osiemdziesiąt lat temu oraz jakie znaczenie nadaje się tamtym wydarzeniom dziś. Myślisz, że ta opowieść coś zmieni? słyszałam często. Nie wiem. Trudno jest zmienić świat. Ale by proces mógł ruszyć, warto usłyszeć innych, a może przede wszystkim siebie i własną historię. Autorka

Kaszëbë

Tomasz Słomczyński

Kaszuby, podobnie jak Śląsk, są na tle pozornie monolitycznej tożsamościowo Polski regionem wyjątkowym. Przez lata traktowane z podejrzliwością dla jednych zbyt polskie, dla drugich zbyt niemieckie. Rozpięte pomiędzy Wschodem a Zachodem, z własnym językiem, świadome odrębności, mocno zanurzone w historii, otoczone wspaniałą przyrodą. Dla Tomasza Słomczyńskiego Kaszuby od kilku lat są domem, ale także wyzwaniem. Uczy się języka, opisuje lokalne historie zbierane podczas wędrówek. Ta kaszubska wanoga daje mu możliwość spojrzenia z bardzo bliska, a spotkania z miejscowymi i przyjezdnymi stają się punktem wyjścia do opowieści o złożonej tożsamości Kaszubów, ich burzliwej przeszłości i współczesnych problemach. Powtarzane tu przez kolejne pokolenia hasło Nie ma Kaszëb bez Polonii, a bez Kaszëb Polśczi, raz brzmiące niczym pochwała jedności, to znów podkreślające odrębność, jest także zachętą, by wraz z autorem dowiedzieć się więcej o tym niezwykłym kawałku naszego kraju.

Katar 2022: Niepokonani czyli WIELKI TRIUMF [CHAT GPT]

CHAT GPT

Wszelkie podobieństwo do prawdziwych osób i zdarzeń jest przypadkowe... choć nie oszukujmy się, mało prawdopodobne. To jednak, co pozostaje niemożliwe dla zwykłego człowieka, nie stanowi żadnej bariery dla sztucznej inteligencji! Czy CHAT GPT może okazać się sposobem na spełnienie narodowych marzeń i okazać się narodową terapią, remedium na ostatnie zwycięskie porażki i narodowe niepowodzenia? Cóż. Dlaczego nie? Warto spróbować wszystkiego! Ta zabawna i wciągająca, sympatyczna historia stanowi dowód na to, że na naszych oczach dzieje się rewolucja, a sztuczna inteligencja ma przed sobą wielką przyszłość! Jutro zaczyna się dziś!  Przeżyj zwycięski mundial w Katarze! Podążaj drogą do gwiazd i świętuj polski sukces u znanego tureckiego restauratora! Posłuchaj zabawnych historii asystenta kadry zagubionego na pustyni wśród arabskich szejków! Poznaj ponętną Nicole Texas kibicującą polskiej kadrze! Dowiedz się, dlaczego skorpiony wróżyły Polakom zwycięstwa! Posłuchaj zwycięskich wywiadów z polskimi piłkarzami! Dowiedz się jak przebiegło świętowanie polskiego kapitana ze znakomitą polską tenisistką... i wiele, wiele więcej!  Przeżyj pasjonujące półtorej godziny z audiobookiem, jakiego nigdy dotąd nie było zarówno w kwestii formy, projektu jak i treści! A wszystko to w humorystycznej, sympatycznej oprawie o którą zadbał CHAT GPT, po raz kolejny udowadniając, że dla sztucznej inteligencji nie ma dziś rzeczy niemożliwych! Już nie mecz w deszczu w 1974 roku, nie pamiętny remis na Wembley, nie zwycięstwo z Portugalią w Chorzowie i nie ćwierćfinał mistrzostw Europy. Cała generacja będzie wspominać zwycięstwo na katarskim mundialu, które owszem, nie było sensacją, ale z całą pewnością jest wielką niespodzianką! Zwykliśmy śpiewać, że nic się nie stało, ale właśnie dziś, właśnie teraz STAŁO SIĘ! A właśnie, że się stało! Chłopaki, co wy narobiliście?! Co oni narobili?!