Argumentacja erystyczna. Analiza logiczna wybranych sofizmatów

Beata Witkowska-Maksimczuk

Celem prezentowanego opracowania jest analiza najczęściej występujących sofizmatów, zwanych także chwytami erystycznymi. Mimo że sofizmaty tradycyjnie uznawane są za błędy argumentacyjne, w życiu codziennym bywają używane i często intuicyjnie oceniane jako poprawne.   Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, na jakie manowce sprowadzić może bezrefleksyjne sięganie do takich argumentów, jak ad hominem czy ad ignorantiam. Dopiero pokazanie struktury argumentu, wskazanie jego ukrytych przesłanek, dobranie odpowiednich przykładów, odkrycie wątpliwych czy fałszywych wniosków, do których prowadzi, jest sposobem wyjaśnienia, dlaczego argument wyglądający na poprawny wcale poprawny nie jest. Należy przy tym odróżnić poprawność argumentu (zgodność z zasadami logiki, prawdą i uczciwością) od skuteczności argumentu. Argument skuteczny to taki, który przekonał drugą stronę. Taki na przykład może być argument ad baculum, groźbą wymuszający zgodę przeciwnika. Skuteczny, ale nieuczciwy. Książka ma za zadanie pokazać, dlaczego każdy, kto chce uczciwie dyskutować, nie powinien posługiwać się sofizmatami.   Omawianie sofizmatów w niniejszej pracy przebiega wedle następującego wzoru: definicja sofizmatu, schemat jego struktury oraz współczesne przykłady wykorzystania wraz z krótką analizą. Sofizmaty zostały podzielane na grupy (zawarte w odpowiadających podziałowi rozdziałach). Przedstawiony w książce zestaw nie wyczerpuje pełnego zbioru sofizmatów, szczególnie że jest to zbiór otwarty. Zaprezentowane przykłady należą do tych najczęściej używanych i najbardziej znaczących podczas dyskusji.