Tradycje oporu w Andach. Mobilizacje indiańskochłopskie w Peru od XVI do XX wieku

Joanna Pietraszczyk-Sękowska

Monografia, w której uwzględniony został niemal pięćsetletni kontekst historyczny, jest efektem studiów nad złożonymi mechanizmami oporu ludności pochodzenia tubylczego wobec przemocy w Peru. Autorka poszukuje wzorów postaw obronnych mieszkańców sierry na przykładzie wybranych mobilizacji andyjskich – począwszy od pierwszych, zmityzowanych dziś indiańskich rebelii antykolonialnych, przez zrywy rojalistyczne i kreolsko-metyskie bunty z udziałem Indian w XIX wieku, aż po walki agrarne w poprzednim stuleciu oraz współczesne nam straże chłopskie (rondas campesinas) z północy kraju. Odnajdywanie podobieństw w działaniach obronnych ludności andyjskiej służy wskazaniu źródeł mobilizacji społecznych na terenie peruwiańskiej sierry, omówieniu charakteru ich przywództwa oraz ustaleniu przebiegu interakcji wiosek andyjskich ze światem zewnętrznym. Analiza i synteza bogatej literatury przedmiotu została przeprowadzona z perspektywy antropologicznej. Ważnym elementem podjętej refleksji jest omówienie „ewolucji” paradygmatów w historiografii Andów, w której przedstawiono kierunki przemian w sposobie myślenia o źródłach i wpływie ruchów indiańskochłopskich z różnych epok i regionów na historię Peru.