Lobbing w świetle teorii wyboru publicznego

Marcin Kalinowski

Lobbing jest integralną częścią procesu podejmowania decyzji publicznych w systemie przedstawicielskim. Udział podmiotów zewnętrznych w procesie stanowienia prawa budzi jednak wśród komentatorów sceny publicznej nieustanne spory i kontrowersje. Praktyka lobbingu podważa tezę, że instytucjonalizacja „wywierania wpływu na władzę” w bezpośredni sposób redukuje negatywne efekty społeczne tego zjawiska. Niniejsza publikacja stanowi próbę wyjścia poza obszar badań porównawczych w kierunku spojrzenia na zjawisko lobbingu poprzez cele, motywacje i reguły zachowań podmiotów współuczestniczących w procesie dochodzenia do decyzji publicznych. Podstawowym celem książki jest zobrazowanie mechanizmu lobbingu, który funkcjonuje w oparciu o wybory dokonywane przez poszczególnych uczestników procesu politycznego, zasoby, jakimi dysponują, ich wzajemne relacje oraz wewnętrzne uwarunkowania systemu przedstawicielskiego - wspólne dla państw zachodnich demokracji. Założona przez autora konwencja redukcjonistyczna zrodziła potrzebę odwołania się do teorii, która umożliwia badanie uwarunkowań systemowych demokracji jako wyniku łącznych skutków zachowania na poziomie jednostki lub grupy. Takie założenia wyjściowe spełnia teoria wyboru publicznego (public choice theory), która powstała na gruncie amerykańskim na przełomie lat 50. i 60. XX wieku. Wykorzystuje ona klasyczne instrumentarium badawcze ekonomii do objaśniania meandrów procesu politycznego.

Polityczna kreacja ładu ekonomicznego. Teoria i praktyka

Marcin Kalinowski, Andrzej Pieczewski (red.)

Władza polityczna posiada współcześnie ogromny wpływ na kreowanie wielu aspektów rzeczywistości gospodarczej. Niniejsze opracowanie stanowi głos w dyskusji na temat teoretycznych, historycznych oraz współczesnych powiązań systemu ekonomicznego z polityką. Jego celem jest przybliżenie czytelnikowi relacji i mechanizmów zachodzących pomiędzy politycznym systemem opartym na demokracji, a gospodarką w wymiarze krajowym i międzynarodowym.   Większość szkół ekonomicznych na ogół przyjmuje, że rynek jest najlepszym sposobem organizowania procesów gospodarczych, a system demokracji parlamentarnej najlepszą metodą sprawowania władzy. Wielość systemów gospodarczych opartych o tę zasadę jest faktem, jak i faktem jest różna ich sprawność, czy efektywność działania. Faktem także jest zróżnicowanie gospodarek ze względu na uwarunkowania kulturowo-historyczne. Po prostu demokracja i rynek nie jedno ma imię. Badanie tej różnorodności i trwałości systemów, określenie czynników wywołujących ich zmianę stanowi ważki temat badań ekonomicznych o dużych walorach praktycznych. Monografia zawiera wartościowy, interdyscyplinarny ładunek wiedzy.