Od mobilnosti do interakcije. Dramsko pismo i kazalište u Bosni i Hercegovini, Crnoj Gori, Hrvatskoj, na Kosovu, u Makedoniji, Sloveniji i Srbiji

red. Gabriela Abrasowicz, Leszek Małczak

Słowo redaktora serii Pierwsza naukowa pozycja wydana w serii Biblioteka Przekładów Literatur Słowiańskich pt. Od mobliności do interakcji. Dramat i teatr w Bośni i Hercegowinie, Czarnogórze, Chorwacji, Kosowie, Macedonii, Słowenii i Serbii nawiązuje do ubiegłorocznej dwutomowej publikacji polskich przekładów współczesnego dramatu chorwackiego zatytułowanej (Nie)tylko fragmenty. Jest owocem naukowo-artystycznej konferencji zorganizowanej w Uniwersytecie Śląskim w Katowicach w listopadzie 2018 roku. Uczestnicy konferencji z Bośni i Hercegowiny, Chorwacji, Czarnogóry, Macedonii i Serbii podkreślali, że była to pierwsza tego typu inicjatywa od rozpadu Jugosławii i pierwsze wspólne spotkanie na neutralnym gruncie. W poszczególnych rozdziałach składających się na monografię ich autorzy poruszają problematykę związaną albo z wąsko rozumianym przekładem jako tłumaczeniem międzyjęzykowym, albo szeroko rozumianym przekładem; tłumaczą i interpretują twórczość dramatyczną i teatralną z kilku krajów i kultur południowej Słowiańszczyzny. Przekład staje się dziś jednym z najważniejszych i najgłębszych sposóbów myślenia o świecie, doświadczania i tłumaczenia otaczającej nas rzeczywistości. Zwrot translacyjny stanowi jeden z niepodważalnych przełomów we współczesnej humanistyce, a tytułowa dla niniejszych rozważań mobliność jest kondycją nie tylko współczesnego świata. Wśród Autorów monografii znaleźli się przedstawiciele różnych środowisk, teoretycy i praktycy dramatu oraz teatru, komparatyści, teatrolodzy, literaturoznawcy, przekładoznawcy, reżyserzy, dyrektorzy instytucji kulturalnych związanych z teatrem oraz dramatopisarze.

Otwarte zakończenie. Wybór współczesnego dramatu czarnogórskiego

Red. Gabriela Abrasowicz, Magdalena Koch, Leszek Małczak

W antologii Otwarte zakończenie zaprezentowano wybór współczesnych dramatów czarnogórskich w opracowaniu krytycznym. Wszystkie zawarte w tomie teksty powstały w ciągu ostatnich dwóch dekad i uzupełniają obraz współczesnego dramatopisarstwa europejskiego. Na kształt tej twórczości wpływ miały osiągnięcia przedstawicieli i przedstawicielek starszych generacji twórców rodzimych, a także praktyka artystów zachodnioeuropejskich. W drodze artystycznych negocjacji powstała jednak odrębna jakość. Prezentowane w dramatach treści, mimo specyfiki i kolorytu lokalnego, mają ładunek uniwersalny i rezonują z rzeczywistością w ujęciu globalnym. Problematyka tych utworów obejmuje m.in. słabo rozpoznane w Polsce czarnogórskie realia antropologiczno-kulturowe, fakty historyczne aktualizowane w kontekście współczesnych wydarzeń oraz relacje Czarnogóra - Jugosławia i Czarnogóra - Europa. Warto zaznaczyć, że antologia stanowi prawdopodobnie pierwszy na świecie wybór dramatu czarnogórskiego w przekładzie na język obcy.