Islamska Republika Iranu na arenie międzynarodowej. Motywacje i kierunki polityki

Robert Czulda

Autorami są polscy i zagraniczni badacze współczesnego Iranu, w tym spora ich część pochodzi z Iranu. W ten sposób udało się stworzyć nietuzinkowy, różnorodny oraz w dużej mierze holistyczny obraz tego państwa. Artykuły są bowiem często opisem nie tyle z zewnątrz - badacza, który przygląda się państwu i nakłada na nie swoją optykę - ile od wewnątrz, a zatem autorów mieszkających w Iranie lub się z niego wywodzących. Z recenzji dr hab. Katarzyny Górak-Sosnowskiej Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Jakie są dążenia Iranu? Co chce osiągnąć Republika Islamska w regionie? Jakie są jej motywacje, szanse i oczekiwania? Skąd wynika często diametralnie odmienna ocena zasadniczych kwestii przez irańskich decydentów i Zachód? Próba odpowiedzi na przynajmniej część z tych pytań stanowi aspirację prezentowanej książki. W tym celu poproszono wybitnych ekspertów od Iranu, by zmierzyli się z najbardziej palącymi tematami. dr Robert Czulda Uniwersytet Łódzki

Polityka bezpieczeństwa Wielkiej Brytanii w latach 1945-1955

Robert Czulda

Po zakończeniu II wojny światowej Wielkiej Brytanii przyszło prowadzić politykę z pozycji upadającego mocarstwa, swoistego syndyka imperialnej masy upadłościowej. Całość wpływów i zamorskich posiadłości została uzyskana na długo przed II wojną światową, która praktycznie nie przyniosła nowych stref interesu. Wychowani na sukcesach Imperium oraz bohaterstwie Horatio Kitchenera i Cecila Rhodesa, dumni Brytyjczycy przez długi czas nie zamierzali pogodzić się z utratą swojego znaczenia. Nawet jeśli Wielka Brytania nie była już globalną potęgą, to Brytyjczycy tak ją ciągle postrzegali. Był to swoisty dogmat brytyjskiej polityki. W wyraźny sposób rzutowało to na politykę zagraniczną i obronną, rzeczywistość bowiem (coraz mniejsza siła i wpływy) ścierała się z fałszywą autopercepcją. Nadal jednak działali jak mocarstwo, które ma swoje interesy na całym świecie. Pomimo ambicji i zabiegów polityka imperialna stawała się coraz bardziej „obroną pewnego konceptu, wartości politycznej niż realizowaniem konkretnych działań operacyjnych”. Brytyjczycy przez długi czas nie chcieli się jednak z tym pogodzić wychodząc z założenia, że ich naród i państwo zbyt wiele poświęciły, by „zostać zredukowanym do roli zimnej i nic nieznaczącej wysepki, na której wszyscy powinni ciężko pracować żyjąc z połowu śledzi i uprawy kartofli”. 

Problemy bezpieczeństwa Bliskiego Wschodu i Północnej Afryki (MENA)

Radosław Bania, Robert Czulda, Krzysztof Zdulski

Nasilająca się wojna w Syrii, pojawienie się tzw. Państwa Islamskiego, prowadzona przez nie walka nie tylko w Iraku i Syrii, ale również na innych obszarach, wojna domowa w Jemenie, dekompozycja władzy w Libii zmuszają do zadbania zarówno o bezpieczeństwo na obszarze Bliskiego Wschodu i Północnej Afryki (Middle East and North Africa – MENA), jak i zmniejszenie oddziaływania pojawiających się zagrożeń nie tylko w skali regionalnej, ale też globalnej. Współczesne państwa arabskie, efekt spuścizny kolonialnej, w znacznej większości są tworami autorytarnymi. Brak jest tu pluralizmu politycznego, wolności słowa i otwartości systemu politycznego. Ustroje tych państw spełniają, co prawda, formalne kryteria demokracji, jest to jednak demokracja fasadowa. Region MENA jest uznawany za jeden z najbardziej niestabilnych, a zarazem niezwykle istotnych dla bezpieczeństwa międzynarodowego obszarów współczesnego świata. Na jego sytuację wpływają spory, konflikty, a także różnorodne procesy społeczne, polityczne i gospodarcze. Złożoność tych czynników, ich zasięg oraz zakres powodują, że przenikają się tam problemy bezpieczeństwa wewnętrznego i międzynarodowego. Autorzy przybliżają Czytelnikom wiele aspektów dotyczących wyzwań i zagrożeń bezpieczeństwa na Bliskim Wschodzie oraz w Północnej Afryce. Ponadto wyjaśniają ich wpływ na poziom bezpieczeństwa innych regionów, zwłaszcza Europy oraz ukazują ich znaczenie dla polityki mocarstw, przede wszystkim Stanów Zjednoczonych.