Ponad DSM. Ku alternatywnej, opartej na procesach diagnozie i terapii zaburzeń psychicznych

Steven C. Hayes, Stefan G. Hofmann

Psycholodzy i psychoterapeuci od lat skupiali się na diagnozach opartych na zespołach objawów, tworząc przy tym prężnie rozwijającą się dziedzinę wiedzy naukowej. Obecnie jednak takie podejście budzi coraz więcej wątpliwości. Stosowanie klasyfikacji takich jak DSM i protokołów terapeutycznych dostosowanych do poszczególnych zaburzeń nie przyczyniło się bowiem do lepszego zrozumienia problemów zdrowia psychicznego. Klinicyści często zarzucają protokołom nadmierną sztywność, która nie pozwala skutecznie pomagać klientom, oraz zmagają się z problemem przypisywania jednej osobie wielu diagnoz psychiatrycznych w tym samym czasie. Ponadto, jak pokazują badania, zgodność diagnozy między poszczególnymi diagnostami jest niewystarczająca. W tej rewolucyjnej książce uznani klinicyści i badacze proponują rozwiązanie alternatywne. Zamiast o leczeniu jednostek chorobowych ujętych w DSM piszą o pomaganiu konkretnym osobom zmagającym się z konkretnymi problemami w określonym kontekście ich życia. Wskazują, jak ważne jest zrozumienie związków przyczynowych między bodźcami a reakcjami i historią klienta dla zidentyfikowania i obrania za cel interwencji podstawowych procesów, które prowadzą do rozwoju psychopatologii. Autorzy przedstawiają koncepcję nowego systemu diagnostycznego i dostosowane do niego sposoby interwencji. Bazują przy tym na procesach psychologicznych, które wywołują rozmaite objawy, ale same w sobie są podobne w różnych zespołach objawów. Wyrażają nadzieję, że koncentracja na procesach zmiany zbliży do siebie badaczy i praktyków z różnych obszarów. Wielką wartość publikacji stanowi oparcie prezentowanych koncepcji na wynikach badań naukowych. Dzięki tej książce specjaliści w zakresie zdrowia psychicznego poznają nowe sposoby rozpoznawania złożoności cierpienia człowieka. Zaznajomią się ze strategiami elastyczniejszego leczenia wielu różnych problemów psychicznych i ze wskazówkami dotyczącymi opracowywania konceptualizacji przypadku, która uwzględnia podstawowe procesy psychologiczne odpowiadające za powstanie i podtrzymywanie problemu klienta. Dowiedzą się, jak zbudować solidne podstawy spersonalizowanej, opartej na dowodach diagnozy alternatywnej wobec tej bazującej na zespole objawów. Ta przełomowa książka zmienia podejście do diagnozy i interwencji, wyznaczając nowe standardy psychoterapii opartej na dowodach naukowych.

PONAD LĘKIEM. Strategie terapii poznawczo-behawioralnej i uważności pozwalające przezwyciężyć lęk, strach i zamartwianie się

Stefan G. Hofmann

Lęk jest powszechnie doświadczaną emocją, która działa niczym system alarmowy w naszym ciele. Pomaga nam unikać sytuacji zagrażających życiu i pobudza nas, byśmy przygotowali się na niebezpieczeństwo. Zdarza się jednak, że przejmuje kontrolę nad naszym życiem, zaburzając nasze funkcjonowanie i powodując stres niewspółmierny do okoliczności. Zamartwiamy się tym, co może się zdarzyć, lub w nieskończoność rozpamiętujemy przeszłe wydarzenia. Aby poradzić sobie z trudnymi emocjami, zazwyczaj zaczynamy unikać sytuacji, które je wywołują. To przynosi szybką ulgę, ale na dłuższą metę utrudnia nam osiąganie zamierzonych celów, wzmacnia lęk i nie pozwala dostrzec, że nasze obawy są nierealistyczne. Pojawić się też mogą nieprzyjemne doznania fizyczne: ból głowy, nudności, uczucie zmęczenia, a także kłopoty ze snem, z koncentracją i podejmowaniem decyzji oraz nerwowość, drażliwość i poczucie, że jest się na skraju wytrzymałości. Lęk i zamartwianie się wywołują wiele cierpienia, przeszkadzając w odczuwaniu spełnienia i szczęścia w życiu. Niniejszy poradnik zawiera oparte na dowodach naukowych strategie radzenia sobie z lękiem i zamartwianiem się, które wykorzystują elementy terapii poznawczo-behawioralnej i techniki uważności. Dowiesz się z niego, w jaki sposób myśli, zachowania i doznania fizyczne tworzą błędne koło lęku, które sprawia, że czujemy się jak w pułapce. Znajdziesz tu skuteczne ćwiczenia z zakresu uważnej świadomości zakotwiczające w bieżącej chwili, a także narzędzia, dzięki którym powstrzymasz zachowania unikowe i zmierzysz się z własnymi obawami. Co najważniejsze, odkryjesz, co wywołuje u ciebie lęk, i poznasz rozwiązania dopasowane do twoich potrzeb. Postępując zgodnie z podanymi wskazówkami, będziesz w stanie zmienić swój umysł, a tym samym całe swoje życie. Lęk przestanie mieć nad tobą kontrolę i zaczniesz żyć tak, jak pragniesz. Dzięki zamieszczonym w książce przykładom i praktycznym ćwiczeniom dowiesz się, jak: zaprzestać unikania i stawiać czoło sytuacjom, które budzą w tobie lęk, rozpoznać i zmienić negatywne wzorce myślenia, poradzić sobie z doznaniami fizycznymi, które towarzyszą lękowi, zdystansować się od pełnych niepokoju myśli, rozpoznać i zmienić zachowania, które podtrzymują lęk, realizować to, na czym najbardziej ci zależy, mimo obaw i niepewności. Jeśli często odczuwasz lęk, znasz ten problem na wylot po co więc masz stosować jedno, rzekomo uniwersalne podejście, skoro możesz sięgnąć po takie, które będzie pasowało do twoich potrzeb? Niniejszy poradnik, napisany przez jednego z czołowych światowych ekspertów od poznawczo-behawioralnego podejścia do emocji, zawiera najskuteczniejsze sposoby radzenia sobie z lękiem. Zaprezentowane w postaci przejrzystych modułów, dają się one bez trudu opanować i stosować zarówno łącznie, jak i jako osobne strategie. Badania wskazują, że owe moduły swego rodzaju mikroumiejętności są wysoce skuteczne i warte poznania. Gorąco polecam! Steven C. Hayes twórca terapii akceptacji i zaangażowania, autor książek W pułapce myśli i Umysł wyzwolony Ten poradnik może odmienić los osób cierpiących z powodu lęku. Odwołuje się do najnowszej, opartej na wynikach badań naukowych wiedzy na temat strategii terapeutycznych nakierowanych na łagodzenie najważniejszych jego objawów. Stefan Hofmann, znany na całym świecie badacz i klinicysta specjalizujący się w leczeniu zaburzeń lękowych, przedstawia w kilku modułach szczegółowe instrukcje, jak radzić sobie z tym wszystkim, co leży u podstaw uporczywego lęku. Czytelnicy znajdą tu opisy przypadków, przejrzyste formularze i przystępne objaśnienia. Poradnik stanowi budującą odmianę na tle licznych dostępnych na rynku samopomocowych książek na temat lęku. dr David A. Clark emerytowany profesor na wydziale psychologii University of New Brunswick, autor książki The anxious thoughts workbook

Terapia poznawczo-behawioralna oparta na procesach

Stefan G. Hofmann, Steven C. Hayes

Dwaj wybitni badacze Steven C. Hayes i Stefan G. Hofmann stworzyli książkę przełomową, która łączy korzyści płynące z różnych modeli w ramach terapii poznawczo-behawioralnej, w tym nurtów tak zwanej trzeciej fali. Jest to pierwsza tak wszechstronna publikacja zawiera przegląd najważniejszych założeń, dziedzin i obszarów stanowiących teoretyczne fundamenty tytułowego podejścia jako zbioru empirycznie zweryfikowanych terapii, a także szczegółowe omówienie podstawowych kompetencji klinicznych w zakresie interwencji behawioralnych, poznawczych, doświadczeniowych oraz opartych na akceptacji i uważności. Pozwala dogłębnie zrozumieć podstawowe procesy zmiany w ramach wdrażanych interwencji, które powinien znać każdy klinicysta. Stanowi olbrzymi krok naprzód w rozwoju przedmiotowej dziedziny, wyznaczając nowe standardy psychoterapii opartej na dowodach.