Prawne instrumenty zachowania równowagi finansowej państwa i ich skuteczność

Witold Grygorowicz

Skuteczność instrumentów prawnych służących zachowaniu równowagi finansów publicznych utożsamiana jest z przeciwdziałaniem realnemu zagrożeniu przekroczenia określonego progu. Równie istotne jest stworzenie instrumentarium prawnego, które pozwoli na długofalowe ograniczenie deficytu budżetu państwa, deficytu sektora finansów publicznych, a co za tym idzie – długu publicznego. Tym samym musi nastąpić przywrócenie właściwej funkcji tych restrykcji, tj. ich uprzedniości i prewencyjności. Główną kwestią wymagającą rozstrzygnięcia jest więc to, czy i w jakim zakresie restrykcje fiskalne zawarte w Konstytucji RP wymagają dopełnienia ustawowego w aktach prawnych przesądzających o kształcie ustroju finansów publicznych, tj. przede wszystkim w ustawie o finansach publicznych. Te i inne tematy kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania finansów publicznych zostały poruszone w niniejszej publikacji. Ogólnie rzecz ujmując, przedstawiono w niej proces normatywizacji instrumentów zarządzania państwem, mających na celu zachowanie równowagi finansowej. Autor pokazał, że za pomocą reguł fiskalnych zawartych w ustawach zwykłych nie jest możliwe stworzenie gwarancji prawnych przestrzegania norm konstytucyjnych dla zapewnienie równowagi finansów publicznych. Określił jednocześnie, jakie warunki muszą zajść, aby wspomnianą równowagę osiągnąć.