Innowacje w wybranych sektorach gospodarki

Zbigniew Chyba, Stanisław Marciniak, Bartłomiej Gładysz

Przygotowywana przez zespół pracowników i współpracowników Instytutu Organizacji Systemów Produkcyjnych Wydziału Inżynierii Produkcji Politechniki Warszawskiej monografia jest kolejną, trzecią już, z cyklu publikacji poświęconych zagadnieniom innowacji i zarządzania innowacjami. Tym razem autorzy pragną przyjrzeć się tworzeniu nowoczesnych rozwiązań na poziomie mezoekonomicznym, z perspektywy funkcjonowania sektorówi branż gospodarki. Cytując Faulknera: "proces określania granic sektora jest sam w sobie bardziej sztuką niż nauką ścisłą, jednak ma wielką wagę dla sprecyzowania atrakcyjności danego sektora. Jeżeli przyjmiemy zawężoną definicję sektora w kategoriach produktu, powstaje niebezpieczeństwo, że analizie naszej umkną krytyczne aspekty otoczenia konkurencyjnego". W tradycyjnym ujęciu branża to zbiór podmiotów gospodarczych oferujących na sprzedaż podobne wyroby czy usługi, a sektor to grupa przedsiębiorstw wytwarzających wyroby będącesubstytutami. W innym ujęciu pojęcie sektora dotyczy rodzaju działalności, zaś branża - produktów. Często terminy branża i sektor stosowane są w praktyce zamiennie. Tematyka terminologii i definiowania branży i sektora stanowi zagadnienie samo w sobie i jest poza zakresem niniejszej monografii. Uzasadniając powstanie niniejszej, trzeciej z cyklu, monografii z dziedziny innowacji, należy podkreślić, że jej celem jest uchwycenie i zilustrowanie pewnych mechanizmów związanych z innowacjami na poziomie mezoekonomicznym i z tego punktu widzenia przyjęte zostanie podejście, w którym branża i sektor są synonimami i nie zawierają zawężenia znaczeniowego do podobnych produktów lub substytutów ani rodzaju działalności lub produktów.

Przedsiębiorczość technologiczna w procesie kreowania przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstw wysokich technologii

Zbigniew Chyba

Celem monografii jest ocena związków między kształtowaniem przedsiębiorczości technologicznej a tworzeniem przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstw wysokich technologii.   Monografia składa się z dziewięciu rozdziałów, wstępu i zakończenia. Pierwsze pięć rozdziałów zawiera treści teoretyczne i stanowią część teoretyczną pracy. Rozdziały szósty, siódmy, ósmy i dziewiąty zawierają wyniki badań ilościowych i jakościowych przedsiębiorstw sektora @high-technology i stanowią część empiryczną pracy.   Rozdział pierwszy zawiera teoretyczne podstawy przedsiębiorczości, różne rozumienie pojęcia, dyskusje definicji oraz wybrane modele i teorie przedsiębiorczości. Zwrócono w nim szczególna uwagę na przedsiębiorczość intelektualną, w tym wybrane przejawy przedsiębiorczości innowacyjnej, takie jak przedsiębiorczość technologiczna i akademicka.   W rozdziale drugim przedstawiona jest charakterystyka technologii jako strategicznego zasobu organizacji, w tym definicje i klasyfikacje według różnych kryteriów. Scharakteryzowano pojęcie potencjału technologicznego i jego kluczowych determinant. Przeprowadzono w nim również dyskusję kluczowych metod oceny i selekcji technologii.   W rozdziale trzecim została przedstawiona charakterystyka przedsiębiorczości technologicznej, dyskusja definicji pojęcia, a także czynniki wpływające na kształtowanie przedsiębiorczości technologicznej.   W rozdziale czwartym problematyka przedsiębiorczości technologicznej została rozszerzona o szeroką analizę determinant przedsiębiorczości technologicznej i ich wpływ na rozwój analizowanej koncepcji na poziomie indywidualnym i instytucjonalnym.   W rozdziale piątym została przedstawiona dyskusja pojęcia konkurencji oraz konkurencyjności na różnych poziomach i w jej różnych wymiarach. Następnie omówiono koncepcje przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstw, jej parametry i mierniki, a także główne modele przewagi konkurencyjnej w odniesieniu do podejścia pozycyjnego i zasobowego w strategicznym zarządzaniu organizacjami.   W rozdziale szóstym przedstawiona została koncepcja pracy badawczej, procedury przeprowadzenia badań ilościowych i jakościowych, sformułowane hipotezy badawcze, a także charakterystyka zbiorowości badawczej i próby badawczej. Zaprezentowano również wyniki badań dotyczące wpływu opcji pozyskiwania technologii na rozwój przedsiębiorczości technologicznej w przedsiębiorstwach high-tech.   W rozdziale siódmym omówione zostały wyniki badań, dotyczących wpływu poszczególnych determinant na kształtowanie przedsiębiorczości technologicznej. Zaprezentowano również wyniki badań, dotyczące wpływu opcji pozyskiwania technologii oraz roli ośrodków innowacji i przedsiębiorczości w kształtowaniu przedsiębiorczości technologicznej w firmach high-tech.   W rozdziale ósmym została zaprezentowana ocena kluczowych determinant przedsiębiorczości technologicznej oraz czynników warunkujących kreowanie przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstw, dokonana przez przedstawicieli kierownictwa badanych podmiotów sektora zaawansowanych technologii. Przedstawiono również korelację poziomu przedsiębiorczości technologicznej z poziomem osiąganej przewagi konkurencyjnej analizowanych przedsiębiorstw.   W ostatnim, dziewiątym rozdziale przedstawione zostały studia przypadków pięciu przedsiębiorstw, charakteryzujących się wysokim poziomem oszacowanej przedsiębiorczości technologicznej, a także wysoką oceną konkurencyjności na rynku. Były to zarówno podmioty o rodowodzie akademickim, jak i inne przedsiębiorstwa innowacyjne o wysokim ładunku działalności badawczo-rozwojowej.   Pracę zamyka podsumowanie kluczowych wyników badań wraz z weryfikacją postawionych hipotez badawczych. Wnioski wynikające z przeprowadzonych badań empirycznych i ich ocen zostały wzbogacone o rekomendacje dotyczące możliwych kierunków dalszych badań w rozpatrywanej tematyce.

Uwarunkowania tworzenia i możliwości rozwoju akademickich przedsiębiorstw w Polsce

Zbigniew Chyba

Przedsiębiorczość akademicka jest zjawiskiem wzbudzającym szerokie zainteresowanie – zarówno teoretyków zarządzania, jak również menedżerów praktyków. Wpisuje się w nowatorski nurt badań nad innowacyjnością przedsiębiorstw – szczególnie tych, które funkcjonują w sektorze zaawansowanych technologii. Umożliwia tworzenie pomostu między nauką a biznesem oraz takie wykorzystanie kapitału intelektualnego pracowników naukowych, które stanowi szansę na zwiększenie innowacyjności i konkurencyjności polskiej gospodarki. Monografia jest skierowana do szerokiego kręgu odbiorców. Może stanowić podręcznik dla studentów i doktorantów kierunków technicznych i menedżerskich, a także źródło informacji dla tych wszystkich, którzy interesują się różnymi aspektami przedsiębiorczości w Polsce.