Pożegnanie jesieni

Stanisław Ignacy Witkiewicz

Najsłynniejsza powieść Stanisława Ignacego Witkiewicza. Jak sam pisał są to: przeżycia bandy zdegenerowanych byłych ludzi na tle mechanizującego się życia. Erotyczno-intelektualny świat dekadencji przeżywający kryzys egzystencjalny pchany ku upadkowi przez nową ideę niwelizmu, rewolucji społecznej i dyktatury nowego człowieka. Jakże prawdziwa wizja upadku epoki i tego, co nadejdzie niebawem. Pisana w 1926 r. choć mniej szokuje dzisiaj ówczesną pornografią czy wyzwoleniem erotycznym, to zachwyca przenikliwością opisu przemian jakie nadejdą za paręnaście lat na świecie. Prawdziwie wizjonerski obraz historii pisany prawie sto lat temu. Pożegnanie jesieni to powieść intelektualna, filozoficzna, a jednocześnie psychologizująca, w której najważniejszą rolę odgrywają analizy stanów psychicznych, przemyślenia i dyskursy metafizyczne, egzystencjalne i historiozoficzne. Część odbiorców odczytywała ją podobnie jak wystawiane wcześniej utwory dramatyczne Witkacego: na poły groteskowa proza skłoniła ich do traktowania utworu jako autorskiej zabawy, szyderstwa i żartu. Inni przeciwnie, zauważyli, że jest to utwór pisany serio, ale krytykowali powieść za to, że jest to „osobista spowiedź autora” i dlatego jest tylko „pseudopowieścią”. Nieprzychylne przyjęcie Pożegnania jesieni nie zniechęciło Witkacego do napisania następnej powieści podobnego typu, Nienasycenia.

Pożegnanie jesieni

Stanisław Ignacy Witkiewicz

Pożegnanie jesieni to najsłynniejsza powieść Stanisława Ignacego Witkiewicza, w której autor kreśli katastroficzno-erotyczną wizję upadku dekadenckiego świata w literacko brawurowy sposób. W obliczu zbliżającej się rewolucji bohaterowie Witkacego usiłują nadać sens swemu kończącemu się życiu poszukując tajemnicy Istnienia, szamocą się między sztuką a życiem, erotyką, narkotykami a filozofowaniem. Głównym tematem powieści są, wg słów samego autora, przeżycia bandy zdegenerowanych byłych ludzi na tle mechanizującego się życia. Atanazy Bazakbal, Hela Bertz, Zofia Osłabędzka oraz hrabia Łohoyski powiązani ze sobą skomplikowaną siecią sympatii i animozji tańczą na wulkanie oto wybucha najprawdziwsza rewolucja mas, świat wyrafinowania, nudy i perwersji zostaje zdmuchnięty zawieruchą dziejową jak domek z kart. W 1990 roku Pożegnanie jesieni zekranizował Mariusz Treliński (wystąpili m.in.: Jan Frycz, Maria Pakulnis, Jan Peszek, Henryk Bista, Grażyna Trela, Adam Ferency). Muzykę do filmu napisał Michał Urbaniak. Obraz został nagrodzony na festiwalu filmów polskich w Gdyni za scenografię oraz za kostiumy, zdobył też nagrodę im. Andrzeja Munka za reżyserię i zdjęcia. Witkacy wydawał mi się osobowością bardzo silną, przygniatającą nawet, umysłowością świetną, choć ponurą i niepokojącą, artystą o znakomitych uzdolnieniach, ale jakby dotkniętym perwersją, czy manierą, które czyniły go i w obcowaniu osobistym, i w tym, co pisał, bardziej odstręczającym niż pociągającym. A jednak po latach tak to wygląda, że duch czasu coraz bardziej staje się pokrewny temu duchowi tragicznemu. Trzeba jednak przyznać, że Witkacy wyprzedził czas i że czas teraz dopiero go dosięga. Witold Gombrowicz Stanisław Ignacy Witkiewicz ukończył pisanie Pożegnania jesieni pod koniec sierpnia 1926 roku. W liście do Kazimiery Żuławskiej pisał: Powieść moja jest okropna. Jeden wielki Seitenblick [spojrzenie z ukosa] na ludzkość całą, za plecyma Boga. W styczniu 1927 roku autor oddał do druku książkę, która ukazała się już pod koniec kwietnia nakładem Księgarni Polskiej F. Hoesick  był to jego faktyczny debiut powieściowy, ponieważ pierwsza powieść  622 upadki Bunga, czyli Demoniczna kobieta  napisana w latach 19101911 ukazała się dopiero w 1972 roku (jak pisał sam autor z powodów niezależnych ode mnie nie może być wydana). Kolejne krajowe wydanie Pożegnania jesieni ukazało się dopiero w 1981 roku nakładem Niezależnej Oficyny Wydawniczej (w tzw. drugim obiegu). Następne wydania ukazywały się w latach 1983, 1985, 1990, 1992 (Państwowy Instytut Wydawniczy), 1996 (Wydawnictwo Dolnośląskie), 1997 (Wydawnictwo Literackie), 1998 (Państwowy Instytut Wydawniczy), 2000 (Wydawnictwo Dolnośląskie), 2001 (Państwowy Instytut Wydawniczy), 2004 (Zielona Sowa), 2005 (Wydawnictwo Dolnośląskie). Niniejszą edycję oparto na wydaniu z roku 1998. Stanisław Ignacy Witkiewicz (1885 1939) Jedna z najbardziej oryginalnych i barwnych indywidualności polskiego dwudziestolecia międzywojennego oraz jeden z najwybitniejszych artystów XX wieku malarz, fotografik, pisarz, dramaturg i filozof. Twórca słynnej Firmy Portretowej S.I. Witkiewicz (namalował m.in. Juliana Tuwima, Michała Choromańskiego, Zofię Nałkowską, Brunona Schulza, Stefana Żeromskiego, Karola Szymanowskiego). Syn Stanisława Witkiewicza malarza, pisarza i architekta (twórcy stylu zakopiańskiego). Witkacy zasłynął m.in. jako autor licznych prac literackich powieści: 622 upadki Bunga, czyli Demoniczna kobieta (1911), Pożegnanie jesieni (1927), Nienasycenie (1930), Jedyne wyjście (1932); sztuk teatralnych: W małym dworku (1921), Nadobnisie i koczkodany (1922), Wariat i zakonnica (1923), Sonata Belzebuba (1925), Szewcy (1934) oraz rozpraw filozoficznych i badawczych: Nowe formy w malarstwie i wynikające stąd nieporozumienia (1919), Teatr. Wstęp do teorii Czystej Formy w teatrze (1923), Narkotyki (1932), Niemyte dusze (1936). 18 września 1939 roku, na wieść o wkroczeniu wojsk radzieckich do Polski, popełnił samobójstwo.

Sonata Belzebuba

Stanisław Ignacy Witkiewicz

„Sonata Belzebuba” to dramat Stanisława Ignacego Witkiewicza, powszechnie znanego jako Witkacy, który był wszechstronnie uzdolnionym pisarzem, malarzem, dramaturgiem oraz filozofem. „Sonata Belzebuba” to utwór poruszający problematykę tworzenia dzieła sztuki z perspektywy psychologicznej oraz ideowej. Opowiada historię młodego kompozytora, Istvana, który próbuje osiągnąć sztukę doskonałą w swoim dziele muzycznym.

Sonata Belzebuba, czyli Prawdziwe zdarzenie w Mordowarze. Sztuka w 3 aktach

Stanisław Ignacy Witkiewicz

Dramat Sonata Belzebuba, czyli prawdziwe zdarzenie w Mordowarze stanowi Witkacowską wersję mitu faustowskiego. Autor szuka w nim odpowiedzi na pytania o rolę sztuki i artysty w skazanym na zagładę świecie. Podejmuje temat niezależności artysty i jego wywyższenia ponad społeczeństwo. Sztuka jawi się jako ostatnia szansa ocalenia ludzkiej indywidualności.

Szewcy

Stanisław Ignacy Witkiewicz

Wśród szewców panuje niezadowolenie z trudów wykonywanej pracy. Czują się wykorzystywani przez bogatsze grupy społeczne, których przedstawicielem jest Robert Scurvy i jego poplecznicy. Postawa szewców prowadzi do buntu, a następnie do rewolucji. Konflikty zaczynają się piętrzyć i dotykać także wewnętrzne środowisko buntowników. Tam, gdzie zaczyna się władza, kończą się sojusze i wspólnoty. Stanisław Ignacy Witkiewicz w groteskowym dramacie przedstawia katastroficzną (a jednocześnie proroczą) wizję upadku społeczeństwa. Piętnuje osłabienie relacji międzyludzkich i wykorzystywanie ich do celów jednostki. Dramat Witkacego powstawał w pierwszej połowie lat 30. XX wieku, a ukazał się dopiero pod koniec II wojny światowej w 1948 roku.

Szewcy

Stanisław Ignacy Witkiewicz

Dramat Stanisława Ignacego Witkiewicza czyli Witkacego, "Szewcy" to utwór napisany w latach 1931-1934. Jego pełen tytuł to "Szewcy. Naukowa sztuka ze "śpiewakami" w trzech aktach". Został wydany po raz pierwszy po śmierci autora w 1948 roku w Krakowie, a premierowe wystawienie tego dramatu miało miejsce dopiero 1957 roku w Sopocie. W utworze Witkacy przedstawił obraz przyszłego społeczeństwa, ukazując również swoje katastroficzne przeczucia na jego temat. Dramat zamyka w sobie wyobrażenia pisarza o mechanizacji społeczeństwa i następnie upadku cywilizacji, stanowi krytykę rewolucji, kapitalizmu, komunizmu oraz faszyzmu. „Szewcy” to pierwsza część kolekcji dzieł Witkacego udostępnionych przez wydawnictwo Avia Artis. Zachęcamy do zapoznania się z innymi naszymi propozycjami.

Szewcy. Naukowa sztuka ze śpiewkami w trzech aktach

Stanisław Ignacy Witkiewicz

Dramat Szewcy określany jako groteskowy i modernistyczny powstawał w latach 19311934. Po raz pierwszy został wystawiony w Sopocie w 1957 r. na scenie kameralnej gdańskiego Teatru Wybrzeże. Fabuła utworu opowiada o losach szewców, którzy cierpią z powodu ciężkiej, bezsensowej i bezmyślnej pracy. Są w niej wykorzystywani i upokarzani. Ich ciemiężycielem jest Robert Scurvy. Obawia się on buntu swoich pracowników, postanawia więc wraz z Dziarskimi Chłopcami przeprowadzić zamach stanu i zdobyć pełnię władzy. Szewcy zostają zamknięci w leniwni i skazani na bezczynność. Dramat przedstawia katastroficzny obraz przyszłego społeczeństwa. Przedstawia wyobrażenia pisarza o mechanizacji społeczeństwa, w wyniku której dochodzi do upadku cywilizacji. Sztuka stanowi krytykę rewolucji, kapitalizmu, komunizmu i faszyzmu.

Szkice estetyczne

Stanisław Ignacy Witkiewicz

„Szkice estetyczne” to utwór Stanisława Ignacego Witkiewicza, powszechnie znanego jako Witkacy, który był wszechstronnie uzdolnionym pisarzem, malarzem, dramaturgiem oraz filozofem. „Szkice estetyczne” to utwór poruszający problematykę teorii sztuki i estetyki. Autor dokładnie rozważa zagadnienia piękna i deformacji świata przedstawionego przywołując w tym swoją teorię czystej formy.

Teatr

Stanisław Ignacy Witkiewicz

"Teatr" Stanisława Ignacego Witkiewicza to prawdopodobnie jego najistotniejsze dzieło teoretyczne. Znajduje się tutaj zarówno słynny "Wstęp do Teorji czystej formy w teatrze" jak i przemyślenia dotyczące twórczości reżyserów i aktorów oraz opis walki Witkacego o czystą formę w Teatrze. Znajdziemy tu również dodatek "O naszym futuryźmie". Teoria czystej formy spotkała się w dwudziestoleciu międzywojennym z wieloma krytycznymi ocenami, stała się też przedmiotem licznych polemik. W teorii estetyki polskiej jest jedną z najważniejszych koncepcji XX wieku. "Teatr" to szósta część kolekcji dzieł Witkacego udostępnionych przez wydawnictwo Avia Artis. Zachęcamy do zapoznania się z innymi naszymi propozycjami. Kolekcja dzieł Witkacego: "Szewcy" "Kurka Wodna" "Pożegnanie jesieni" "Nienasycenie" "Narkotyki" "Teatr"

Tumor Mózgowicz

Stanisław Ignacy Witkiewicz

„Tumor Mózgowicz” to dramat Stanisława Ignacego Witkiewicza, powszechnie znanego jako Witkacy, który był wszechstronnie uzdolnionym pisarzem, malarzem, dramaturgiem oraz filozofem. „Tumor Mózgowicz” to dzieło, którego tematyka porusza się wokół ciągłych perypetii z życia sławnego matematyka z niskiej klasy społecznej. Bohater tytułowy przeżywa absurdalne wydarzenia, w których można z łatwością dostrzec groteskowy humor Witkacego.

Wariat i zakonnica

Stanisław Ignacy Witkiewicz

„Wariat i zakonnica” to dramat Stanisława Ignacego Witkiewicza, powszechnie znanego jako Witkacy, który był wszechstronnie uzdolnionym pisarzem, malarzem, dramaturgiem oraz filozofem. Esencją utworu „Wariat i zakonnica” jest groteskowo triumfujące zwycięstwo jednostki nad ogółem. Widoczne zestawienie twórczego umysłu poety i narzuconych mu norm społecznych idealnie oddaje sens podtytułu: „czyli niema złego, coby na jeszcze gorsze nie wyszło”.

W małym dworku. Sztuka w 3 aktach

Stanisław Ignacy Witkiewicz

Akcja dramatu W małym dworku rozgrywa się w fikcyjnym majątku w Kozłowicach. Po śmierci pani domu do dworu przybywa kuzynka, która ma zająć się opieką nad dwoma nastoletnimi córkami gospodarza. Podczas urządzonego przez dziewczęta seansu spirytystycznego ukazuje się ich widmo ich matki. Rozpoczynają się dociekania nad ustaleniem przyczyny śmierci pani domu i jej lojalności wobec męża.