Dr. Murek zredukowany

Tadeusz Dołęga-Mostowicz

Dr. Mu­rek zre­du­ko­wa­ny Roz­dział I Dok­tór Mu­rek sta­now­czym ge­stem zło­żył pa­pie­ry i wstał. Dal­szą roz­mo­wę uwa­żał za stra­tę cza­su, a zresz­tą z tru­dem pa­no­wał nad ner­wa­mi. -- Pan wy­ba­czy -- roz­ło­żył rę­ce -- ale usta­wa o sa­mo­rzą­dzie nie prze­wi­du­je tu naj­mniej­szych wy­jąt­ków. Prze­targ bę­dzie ogło­szo­ny w po­ło­wie paź­dzier­ni­ka i cie­szył­bym się, gdy­by pań­ska ofer­ta zy­ska­ła pierw­sze miej­sce. Mó­wił nie­praw­dę i na­wet nie pró­bo­wał tych kon­wen­cjo­nal­nych słów osło­dzić uprzej­mo­ścią to­nu. Cie­szył­by się wła­śnie z po­raż­ki Ju­no­szy­ca. [...]Tadeusz Dołęga-MostowiczUr. 10 sierpnia 1898 w Okuniewie Zm. 20 września 1939 w Kutach Najważniejsze dzieła: Kariera Nikodema Dyzmy, Prokurator Alicja Horn, Znachor, Profesor Wilczur, Pamiętnik pani Hanki Dziennikarz, prozaik i scenarzysta; autor poczytnych w dwudziestoleciu międzywojennym powieści sensacyjnych, z których wiele było następnie ekranizowanych. ,,Dołęga" nie było członem jego nazwiska rodowego, lecz nazwą herbu rodowego matki pisarza, którą przyjął jako przydomek. Jako bardzo młody człowiek w czasie I wojny światowej był członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej, następnie ochotniczo wstąpił do wojska, brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Po ustaleniu granic II Rzeczpospolitej dobra rodzinne na Witebszczyźnie wraz z miejscowością, w której się urodził, pozostały w Związku Radzieckim. Zrzuciwszy mundur w 1922 roku związał się z chadeckim dziennikiem ,,Rzeczpospolita" o nastawieniu proendeckim i antypiłsudczykowskim, gdzie publikował felietony pod pseudonimem C. hr. Zan. Ostro i krytycznie oceniając porządki wprowadzone przez Piłsudskiego po przewrocie majowym 1926 roku, naraził się władzom sanacyjnym, w wyniku czego jesienią 1927 roku został porwany z ulicy Grójeckiej w Warszawie, wywieziony za miasto, ciężko pobity, wrzucony do dołu i zostawiony w lesie; ślad tego przeżycia odnaleźć można w jego powieści Znachor. Zapatrywania polityczne Dołęgi-Mostowicza nie zmieniły się w wyniku tego zdarzenia, natomiast zamiast dziennikarstwem zajął się pisaniem powieści (powstało ich w sumie 17), co przyniosło mu popularność i znaczny majątek. Zginął w czasie kampanii wrześniowej 1939 roku, jako podoficer wojska polskiego organizując obronę przed inwazją Związku Radzieckiego w granicznym miasteczku Kuty. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Drugie życie doktora Murka

Tadeusz Dołęga-Mostowicz

Kontynuacja opowieści o perypetiach Franciszka Murka, rozpoczętej w książce Doktor Murek zredukowany. Bohater ima się najróżniejszych zajęć, ale nędza nieubłaganie go degraduje. Pewnego dnia ulega namowom kompanów z warszawskiego półświatka i bierze udział w napadzie na willę prezesa Seweryna Czabana. Jednak mimo wszystkich doznanych ze strony społeczeństwa krzywd Murek nie potrafi przeobrazić się w bandytę. Ukrywając się przed policją, wpada na pomysł, że mógłby zarabiać na życie przepowiadaniem przyszłości. Okazuje się, że ma do tego naturalny talent. Przybiera tożsamość cudzoziemca i szybko robi zawrotną karierę w arystokratycznych salonach Warszawy jako mistrz okultyzmu. W pewnym momencie jego głównym klientem staje się prezes Czaban. Zafascynowany możliwościami wróżbity, w które święcie wierzy, wciąga byłego urzędnika w wir nie zawsze uczciwych interesów... Drugie życie doktora Murka to pasjonująca opowieść o człowieku, który zaznawszy nędzy i upodlenia, próbuje wieść podwójne życie, mające mu zapewnić spokój i dostatek.

Drugie życie doktora Murka

Tadeusz Dołęga-Mostowicz

W rezultacie nikt, nie wyłączając pani Heleny, nie wiedział, co i ile ma pan Czaban. Kupował majątki, kamienice, całe fabryki, place, udziały w różnych przedsiębiorstwach, kupował sumy w procesach, przeprowadzał windykacje spadków, pośredniczył w grubych pożyczkach, sprzedawał, zamieniał, wydzierżawiał, grał na giełdzie, robił kokosy lub tracił na stajni wyścigowej, elektryfikował jakieś miasteczka, parcelował jakieś tereny, obracał miljonowemi kwotami i żył w tem, jak w ukropie, nie chcąc, nie umiejąc, wprost nie mogąc odpocząć. (Fragment)

Drugie życie doktora Murka

Tadeusz Dołęga-Mostowicz

Tadeusz Dołęga-Mostowicz Drugie życie doktora Murka ISBN 978-83-288-2208-5 Rozdział I Pan Seweryn Czaban spieszył się. Biła właśnie ósma, a punkt o ósmej miał być na obiedzie u prezesa Bolińskiego. Gotowi mu spóźnienie policzyć na karb nieznajomości form towarzyskich, albo co gorsze lekceważenia. Tymczasem robił przecie, co mógł, by wydążyć. Ale dzisiaj właśnie wszystko się nań sprzysięgło. Nidenberg, łajdak! przyniósł zamiast solidnie obiecanej gotówki całą wal... Tadeusz Dołęga-Mostowicz Ur. 10 sierpnia 1898 w Okuniewie Zm. 20 września 1939 w Kutach Najważniejsze dzieła: Kariera Nikodema Dyzmy, Prokurator Alicja Horn, Znachor, Profesor Wilczur, Pamiętnik pani Hanki Dziennikarz, prozaik i scenarzysta; autor poczytnych w dwudziestoleciu międzywojennym powieści sensacyjnych, z których wiele było następnie ekranizowanych. ,,Dołęga" nie było członem jego nazwiska rodowego, lecz nazwą herbu rodowego matki pisarza, którą przyjął jako przydomek. Jako bardzo młody człowiek w czasie I wojny światowej był członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej, następnie ochotniczo wstąpił do wojska, brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Po ustaleniu granic II Rzeczpospolitej dobra rodzinne na Witebszczyźnie wraz z miejscowością, w której się urodził, pozostały w Związku Radzieckim. Zrzuciwszy mundur w 1922 roku związał się z chadeckim dziennikiem ,,Rzeczpospolita" o nastawieniu proendeckim i antypiłsudczykowskim, gdzie publikował felietony pod pseudonimem C. hr. Zan. Ostro i krytycznie oceniając porządki wprowadzone przez Piłsudskiego po przewrocie majowym 1926 roku, naraził się władzom sanacyjnym, w wyniku czego jesienią 1927 roku został porwany z ulicy Grójeckiej w Warszawie, wywieziony za miasto, ciężko pobity, wrzucony do dołu i zostawiony w lesie; ślad tego przeżycia odnaleźć można w jego powieści Znachor. Zapatrywania polityczne Dołęgi-Mostowicza nie zmieniły się w wyniku tego zdarzenia, natomiast zamiast dziennikarstwem zajął się pisaniem powieści (powstało ich w sumie 17), co przyniosło mu popularność i znaczny majątek. Zginął w czasie kampanii wrześniowej 1939 roku, jako podoficer wojska polskiego organizując obronę przed inwazją Związku Radzieckiego w granicznym miasteczku Kuty. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Drugie życie doktora Murka

Tadeusz Dołęga-Mostowicz

Co zostaje z buntu jednostki przeciwko władzy państwa? Franciszek Murek wstępuje w szeregi partii komunistycznej. Wierzy, że to właśnie ona dokona moralnego uzdrowienia społeczeństwa. Dlatego to dla niej, dla partii poświęca siebie. Wkrótce przekonuje się jak wielki popełnił błąd. Szuka więc nowego sensu, którym staje się okultyzm. Przestaje być Franciszkiem Murkiem, a staje się Franzem von Klemmem. Wróżbitą zarabiającym na ludzkiej naiwności. Murek zamienia więc swoją wiarę w moralność w nienawiść do świata, nie spodziewając się tylko jednego. Nie ma nic bardziej sprawiedliwego od przewrotnego losu... Drugie życie doktora Murka" to dylogia opowiadająca o losach Franciszka Murka, pracownika lokalnego magistratu. Mężczyzna wiedzie z pozoru zwyczajne życie aż do momentu, w którym zostaje niesłusznie oskarżony o przynależność do nielegalnej organizacji politycznej.

Drugie życie doktora Murka

Tadeusz Dołęga-Mostowicz

Co zostaje z buntu jednostki przeciwko władzy państwa? Franciszek Murek wstępuje w szeregi partii komunistycznej. Wierzy, że to właśnie ona dokona moralnego uzdrowienia społeczeństwa. Dlatego to dla niej, dla partii poświęca siebie. Wkrótce przekonuje się jak wielki popełnił błąd. Szuka więc nowego sensu, którym staje się okultyzm. Przestaje być Franciszkiem Murkiem, a staje się Franzem von Klemmem. Wróżbitą zarabiającym na ludzkiej naiwności. Murek zamienia więc swoją wiarę w moralność w nienawiść do świata, nie spodziewając się tylko jednego. Nie ma nic bardziej sprawiedliwego od przewrotnego losu... Drugie życie doktora Murka" to dylogia opowiadająca o losach Franciszka Murka, pracownika lokalnego magistratu. Mężczyzna wiedzie z pozoru zwyczajne życie aż do momentu, w którym zostaje niesłusznie oskarżony o przynależność do nielegalnej organizacji politycznej.

Drugie życie doktora Murka

Tadeusz Dołęga-Mostowicz

„Drugie życie doktora Murka„ to powieść autorstwa Tadeusza Dołęgi-Mostowicza. Polskiego pisarza i scenarzysty, znanego przede wszystkim jako twórca „Kariery Nikodema Dyzmy” oraz „Znachora”. Kontynuacja powieści „Dr. Murek zredukowany”. Główny bohater dochodzi do wniosku, że nie nadaje się na bandytę. Ukrywając się, wpada na pomysł, że mógłby zarabiać na życie przepowiadaniem przyszłości. Okazuje się, że ma do tego naturalny talent i zaczyna robić karierę jako jasnowidz. W pewnym momencie jego głównym klientem staje się Seweryn Czaban, którego dom był celem napadu, w którym wziął udział Murek. Czaban jest zafascynowany możliwościami wróżbity, w które święcie wierzy.

Dwór Polski. Kresy i polityka wewnętrzna. Teksty niewydane

Tadeusz Dołęga-Mostowicz

Tadeusz Dołęga-Mostowicz (1898–1939) – najpoczytniejszy polski autor w dwudziestoleciu międzywojennym. Twórca takich nieprzemijających przebojów czytelniczych, jak Kariera Nikodema Dyzmy czy Znachor, żeby wspomnieć tylko te najbardziej znane. Wbrew powszechnemu mniemaniu powieść Kariera Nikodema Dyzmy, wydana w 1932 roku, nie była jego debiutem jako człowieka pióra. Na przełomie lat 1924/1925 T. Dołęga-Mostowicz został felietonistą dziennika „Rzeczpospolita”.   Czyście zauważyli Państwo, jak wiele rzeczy robią ludzie dla (...) „względów wyższych”? Mówi się kłamstwa, popełnia oszustwa, dokonuje fałszerstw, przemilcza się to, o czym trzeba krzyczeć, i krzyczy się o tym, co powinno się przemilczeć, obrzuca się ludzi błotem (...), robi się każdą podłość prywatną i każde świństwo publiczne dla... względów natury wyższej. Fragment tekstu „Względy wyższe”   Czytając niektóre teksty Tadeusza Dołęgi-Mostowicza (1898–1939), aż trudno uwierzyć, że napisane zostały w XX-leciu międzywojennym. Nie tracą na aktualności, zmuszają do refleksji, śmieszą (choć czasem przez łzy).   „Dwór polski” to piąty tom tekstów niewydanych T. Dołęgi-Mostowicza, który oddajemy w Państwa ręce.  Zawiera on wybór opisów i komentarzy dotyczących przede wszystkim życia na Kresach w XX-leciu. Ponadczasowość i prawdziwość, dla których szczególnie warto czytać stare, choć niestarzejące się felietony autora, widać szczególnie w tekstach, które dotyczą problematyki życia społecznego i politycznego Polaków. To swoisty dokument epoki, który czyta się jednym tchem. O czym świadczą współczesne autorowi recenzje:   Tadeusz Dołęga-Mostowicz jest bezsprzecznie najpoczytniejszym obecnie pisarzem. Tłumaczy się to po prostu: obok wnikliwego wyczucia współczesności, którą Mostowicz czuje jak nikt, zna on świetnie psychikę mas czytelniczych i wie jak do nich trafić. „Echo”

Ich dziecko

Tadeusz Dołęga-Mostowicz

Justyn Kielski i Marek Domaszewicz to młodzi ludzie o krańcowo odmiennych temperamentach, poglądach i zainteresowaniach. Obaj dzielnie walczą na froncie wojny polsko-bolszewickiej. Łączy ich silna więź sympatii i szacunku, a także wzajemne zaufanie. Dzieli ich natomiast miłość do tej samej dziewczyny. Obaj rywalizują o jej względy. Relacje między Justynem i Markiem dramatycznie się komplikują, kiedy Monika dokonuje wreszcie wyboru i poślubia jednego z przyjaciół. Najtrudniejszą próbą ich przyjaźni stają się jednak narodziny syna Moniki, którego biologicznym ojcem nie jest jej mąż, lecz jego rywal. Ich dziecko to poruszająca opowieść o trudnej męskiej przyjaźni zrodzonej na froncie wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku.

Ich dziecko

Tadeusz Dołęga-Mostowicz

Opowieść o szorstkiej męskiej przyjaźni, o wojnie bolszewickiej, o rywalizacji o rękę pięknej kobiety... Tak zaczyna się ta powieść: Było to w owe dni, kiedy linia frontu, jak ognista wstęga gnana wiatrem, od wschodu posuwała się naprzód z nieprawdopodobną szybkością, niczym pożar w wyschniętym stepie. Zwijała się w konwulsyjnych skrętach, naprężała się jak cięciwa łuku, zrywała się i wiązała w supły, lecz wciąż biegła na zachód, pochłaniając coraz to nowe wsie, miasta, ziemie, coraz gwałtowniej, coraz chciwiej wdzierając się w Rzeczypospolitą. W Warszawie, w Sztabie Generalnym, szeleściły złowrogo szare arkusze map, chyliły się nad nimi poorane zmarszczkami czoła generałów, zaczerwienione od bezsenności oczy, liczyły gorączkowo kilometry, i godziny, transporty i oddziały, siły wroga i własne. Przez otwarte okna wlewało się upalne lato, wlewał się gorący oddech miasta, oddech szybki, nierówny, drgający podnieceniem, przerywany przejmującym krzykiem: - Do broni!... Do broni!... Drżało i rozpłomieniało się w tym okrzyku każde serce, budziły się najmniej czułe sumienia, zaczynała pulsować najzimniejsza krew, z niewiarygodną łatwością rozsypywały się w gruzy przemyślne teorie, wątpliwości, obawy, a nawet zwykły egoizm, zwykły strach. () Naród, jak wielki, potężny zwierz, ocknął się i wzbudził gniew w piersiach swoich. Polnymi drogami, pośród zielonych zbóż szli młodzi chłopcy z tobołkami na plecach, z małych cichych miasteczek, z wielkich miast, z ubogich dzielnic robotniczych i z białych pałaców, z ław szkolnych, z biur, z warsztatów i sklepów szli, napływali ochotnicy. A gdy jeden drugiego spotkał, gdy jeden drugiemu w oczy spojrzał, odnajdywał w nim swoje myśli, swoje uczucia, swoje pragnienia i nadzieje, odnajdywał brata, nawet więcej niż brata, bo samego siebie.

Ich dziecko

Tadeusz Dołęga-Mostowicz

„Ich dziecko„ to powieść autorstwa Tadeusza Dołęgi-Mostowicza. Polskiego pisarza i scenarzysty, znanego przede wszystkim jako twórca „Kariery Nikodema Dyzmy” oraz „Znachora”. Justyn i Marek to przyjaciele, których połączyła wspólna walka w wojnie polsko-bolszewickiej. Przyjaźń wystawiona jest jednak na próbę, gdy w ich życiu pojawia się Monika, o której względy zabiegają obaj.

Kariera Nikodema Dyzmy

Tadeusz Dołęga-Mostowicz

Bezrobotny urzędnik pocztowy z prowincji, Nikodem Dyzma, przybywa do Warszawy w poszukiwaniu zarobku. Jedynym jego majątkiem jest frak, który ma mu ułatwić uzyskanie pracy fordansera w jednym z nocnych lokali. Zrządzeniem losu znajduje na ulicy zaproszenie na wytworny raut. Idzie tam, by je oddać. Liczy na sowity napiwek. Wzięty jednak zostaje za jednego z gości. Awantura zrobiona dyrektorowi gabinetu premiera sprawia, że staje się bohaterem wieczoru. Szybko wkupia się w łaski środowiska rządzącej krajem elity. Doradza ministrom w sprawach gospodarczych. Jest ulubieńcem salonów, ma ogromne powodzenie u kobiet. Zostaje mianowany prezesem Państwowego Banku Zbożowego, wkrótce czekają go też inne zaszczyty... Książka Kariera Nikodema Dyzmy stanowi niezwykle odważną i celną satyrę na skorumpowane i cyniczne elity polityczne i gospodarcze końca lat dwudziestych minionego wieku, a jej bohater stał się symbolem prostaka i ignoranta bezwzględnie pnącego się na wyżyny społeczne po szczeblach kariery.

Kariera Nikodema Dyzmy

Tadeusz Dołęga-Mostowicz

 Postać Dyzmy została przedstawiona w powieści w sposób tak wyrazisty, że z czasem nazwisko to stało się symbolem człowieka nieokrzesanego i pozbawionego kwalifikacji, ale jednocześnie sprytnego oszusta i karierowicza.

Kariera Nikodema Dyzmy

Tadeusz Dołęga-Mostowicz

„Kariera Nikodema Dyzmy” to powieść Tadeusza Dołęgi-Mostowicza wydana w 1932 w Warszawie. Bezrobotny Nikodem Dyzma, niespodziewanie dostaje się do warszawskiej śmietanki towarzyskiej i robi polityczną karierę.

Kariera Nikodema Dyzmy

Tadeusz Dołęga-Mostowicz

Nikodem Dyzma, bezrobotny, bez żadnego wykształcenia, manier, ani nawet elementarnej ogłady, drobny urzędnik pocztowy z głuchej prowincji rusza do Warszawy w poszukiwaniu pracy. Ima się różnych zajęć, ale nic mu nie wychodzi. Aż wreszcie przypadek sprawia, iż znajduje na ulicy upuszczone przez doręczyciela zaproszenie na rządowy raut. Jest tak głodny, że postanawia zaryzykować wyrzucenie za drzwi, a może nawet i obicie po pysku, byle napełnić brzuch. Na raucie jednak udaje mu sie poznać wpływowe i majętne osoby. I... powolutku zaczyna się oszałamiająca kariera tego gbura, nieuka i chama. Czytając te książkę chwilami nie możemy wyjść ze zdumienia, jak większość społeczeństwa jest naiwana i łatwowierna i jak łatwo ja podejść i omamić. Książka na nasze czasy - wartka akcja, niesamowite przygody, czyta się ją jednym tchem.

Kariera Nikodema Dyzmy

Tadeusz Dołęga-Mostowicz

Jedna z najsłynniejszych powieści polskich, w której wykreowany został jeden z najsłynniejszych bohaterów popkultury. Nikodema Dyzmę spotykamy w obskurnej spelunie, gdzie próbuje zarobić na chleb, grając na mandolinie. Do Warszawy przybył z Kresów w poszukiwaniu pracy. Wcześniej był urzędnikiem na poczcie, ale w wyniku kryzysu stracił tę pracę, teraz też nie widzie mu się w szukaniu nowego zajęcia. W wyniku przypadkowego zdarzenia w jego ręce trafia zaproszenie na raut dyplomatyczny, który ma się odbyć w Hotelu Europejskim. Dyzma decyduje się tam pójść, mając nadzieję, że wmiesza się w tłum gości i dobrze naje. Na przyjęciu stara się nikomu nie wadzić, jednak w pewnym momencie jakiś gość uderzeniem w łokieć wytrąca mu z ręki talerz z sałatką, Dyzma reaguje na to bardzo ostro, czym niespodziewanie zdobywa podziw oraz spore pieniądze, jako zadatek przyszłej pracy. Powieściowy pierwowzór Kariery Nikodema Dyzmy zrodził się z potrzeby... zemsty. Tadeusz Dołęga Mostowicz, jako młody dziennikarz popełnił artykuł, w którym niezwykle krytycznie odniósł się do rządów Józefa Piłsudskiego. Poirytowany marszałek postanowił oduczyć bezczelnego pismaka nieeleganckiego stylu, nasyłając na niego swoich podwładnych. Skatowany autor wpadł wówczas na pomysł napisania powieści będącej satyrą na polityczny salon dwudziestolecia. Głównym bohaterem uczynił bezrobotnego urzędniczynę z prowincji, który w zawrotnym tempie osiąga sukces na szczytach władzy. 2023 Wydawnictwo Błysk (Audiobook): 9788367739467