Niezabliźniona rana Narcyza. Dyptyk o nieświadomości i początkach polskiej psychoanalizy

praca zbiorowa

„Realna, a więc emancypująca, transformująca i modernizująca obecność psychoanalizy na polskich ziemiach wydaje się trudna do zauważenia”. Sformułowanie tak mocnego wniosku wymaga bardzo rzetelnego udokumentowania. Z tego obowiązku autor i autorka wywiązali się z nawiązką – książka jest świadectwem głębokiej i rzetelnej pracy na materiałach źródłowych, świetnie odzwierciedlonej w treści, przypisach i bibliografii. W naturalny też sposób podzielili między siebie pracę: Bartłomiej Dobroczyński (…) konstruuje swój wywód na zasadzie zderzenia tez i anty-tez; teza pierwsza powtarza, że „psychoanaliza odegrała wielką rolę w polskim ruchu umysłowym”, anty-teza przyjmuje: „freudyzm nigdy nie miał w Polsce zbyt wielu zwolenników” (…), by doprowadzić do dwóch syntez (…) dla których najbardziej znaczący jest tytuł Interludium II: Zdemaskowany „Żydowin Freud”. Mira Marcinów, autorka drugiej części dyptyku, wychodzi od historii Barbary Ubryk, kobiety więzionej latami w klasztorze z powodu problemów o tle seksualnym, by w Foucaultowskim geście zarysować „genealogię” polskiej psychiatrii (…), zamykając cały wywód codą, czerpiącą tytuł ze znanego wystąpienia Marii Janion: „Naród, który nie umie istnieć bez cierpienia, musi sam sobie je zadawać”. Z recenzji prof. Andrzeja Ledera   Bartłomiej Dobroczyński – psycholog, dr hab., profesor nadzwyczajny w Instytucie Psychologii UJ. Członek Kolegium Interdyscyplinarnego Centrum Etyki Wydziału Filozoficznego UJ oraz zespołu miesięcznika „Znak”. Zajmuje się historią psychologii, psychopatologii i psychoanalizy, irracjonalizmem, a także sztuką i alternatywnymi ruchami kulturowymi. Autor książek m.in. New Age. Il pensiero di una “nuova era” (1997), Idea nieświadomości w polskiej myśli psychologicznej przed Freudem (2005), Kłopoty z duchowością. Szkice z pogranicza psychologii (2009), Historia polskiej myśli psychologicznej (2009, z Teresą Rzepą), Czyje jest nasze życie? (2017, z Olgą Drendą); redaktor antologii Od Jekelsa do Witkacego. Psychoanaliza na ziemiach polskich pod zaborami 1900‒1918 (2016, z Pawłem Dyblem).   Mira Marcinów – adiunkt w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN. Doktor psychologii i filozofka. Laureatka Nagrody Premiera za rozprawę doktorską i Nagrody im. Jerzego Perzanowskiego. Stypendystka m.in. Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Funduszu im. Adama Krzyżanowskiego. Realizuje projekty badawcze poświęcone dziejom psychoanalizy (NPRH), psychopatologii i integracji w kognitywistyce (NCN) oraz psychoanalizie w kontekście niemiecko-polsko-żydowskim (Humboldt-Stiftung). Opublikowała wiele artykułów w języku angielskim, francuskim i niemieckim. Autorka książek: Na krawędzi wolności Szaleństwo jako wybór w filozofii Henryka Struvego (2012) oraz Historia polskiego szaleństwa, t. 1: Słońce wśród czarnego nieba. Studium melancholii (2017).

Niezbędnik elektroinstalatora: przepisy, zachowanie bezpieczeństwa, wyposażenie

Praca Zbiorowa

Publikacja prezentuje najważniejsze przepisy, których musi przestrzegać elektryk, zawiera też rady dotyczące wyposażenia elektroinstalatora, w tym wyposażenia obowiązkowego. Przedstawione przepisy dotyczą przede wszystkim bezpieczeństwa -przeciwporażeniowego i przeciwpożarowego - które musi spełniać instalacja elektryczna. Opisano również zasady ochrony elektromontera przed porażeniem prądem elektrycznym. Publikacja zawiera także rady dotyczące wyposażenia elektroinstalatora, zarówno osobistego, jak i jego warsztatu.

Niezbędnik specjalisty ds. płac

Praca zbiorowa

Publikacja "Niezbędnik specjalisty ds. płac" to zbiór kilkudziesięciu tabel i zestawień przydatnych w codziennym naliczaniu wynagrodzeń i świadczeń pracowniczych. Znajdziesz w niej, opracowane w skondensowanej formie, informacje na temat m.in. zasad naliczania obligatoryjnych i fakultatywnych składników wynagrodzenia, wypłaty zasiłków, rozliczania podróży służbowych, świadczeń z ZFŚS czy naliczania wpłat na PPK. Najważniejsze zasady naliczania płac zawsze pod ręką. Publikacja uwzględnia zmiany wprowadzone nowelizacjami Kodeksu pracy z 2023 r.

Notatnik Literacki 1/2023

Praca zbiorowa

"Notatnik Literacki" to kwartalnik, którego wydawcą jest Wrocławski Domu Literatury, pierwszy numer ukazuje się jesienią 2023. Pismo (a także towarzyszący mu serwis internetowy) ma być przestrzenią, w której będzie się o książkach pisać, w której książki będzie się chwalić i krytykować, spierać o nie i o zawarte w nich idee. Twórcy "Notatnika Literackiego" do współpracy chcą zaprosić możliwie jak najszersze grono osób, reprezentujących różne - niechby i wykluczające się - spojrzenia na literaturę. Docelowo, w czasie krótszym niż dłuższym, chcą stworzyć ważne miejsce zarówno dla znanych i doświadczonych autorek i autorów, recenzentek i recenzentów, aktywistek i aktywistów książki, jak i dla debiutantek i debiutantów. "Notatnik Literacki" ma być miejscem otwartym na różne rodzaje i gatunki literackie, celowo eklektycznym. Znajdziemy w nim wywiady, recenzje, szkice, eseje, ale też formy wypowiedzi literackiej trudne do jednoznacznego zdefiniowania.

Notatnik Literacki 1(2)/2024

Praca zbiorowa

Tematem pierwszego numeru "Notatnika Literackiego" był debiut, tematem drugiego jest pożegnanie. Ale spokojnie, nie oznacza to, że po tak krótkiej przygodzie pismo znika z rynku. Wręcz przeciwnie - plany na przyszłość są, i to całkiem dalekosiężne. Inspiracją dla drugiego numeru "NL" stało się miejsce pamięci o życiu i dziele twórców angielskich, czyli Poets' Corner w opactwie westminsterskim. Kilkaset grobów lub tablic poświęconych twórcom i twórczyniom literatury upamiętnia zarówno te osoby, których dzieła nie wytrzymały próby czasu, jak i tych, którzy pozostaną w literaturze światowej, dopóki ta będzie istnieć. A jak wygląda sytuacja z upamiętnianiem ludzi literatury w Polsce? Między innymi temu przyglądamy się w najnowszym numerze. Pomagają nam w tym Wojciech Bonowicz (perspektywa współczesna) i Łukasz Kozak (perspektywa nieco odleglejsza), teksty o pożegnaniach piszą dla nas Weronika Gogola i Jacek Paśnik, z pewną ideą miłości żegna się Mateusz Górniak (którego przepytuje Emilia Konwerska), i, jakby przewrotnie, wita się z nami debiutująca na łamach "NL" Urszula Honek. Co jeszcze? Oczywiście premierowa proza (piszą dla nas chociażby Edward Pasewicz i Elżbieta Łapczyńska), poezja, nieco krytyki literackiej i dział KLIN, którym zawiaduje Agnieszka Wolny-Hamkało.

Notatnik Literacki 1(6)/2025 NAGRODY

Praca zbiorowa

Najnowszy numer "Notatnika" niemal w całości poświęciliśmy tematowi nagród literackich. O nagrodach rozmawiamy (między innymi z Krzysztofem Siwczykiem), o nagrodach piszą dla nas pisarki i pisarze (między innymi Joanna Mueller i Jul Łyskawa), wreszcie nagrodom się przyglądamy i je liczymy - ile ich mamy, kto i ile na nie wykłada, kim są osoby decydujące o ich przyznawaniu. Czy gremia jurorskie zdominowane przez mężczyzn także mężczyzn nagradzały? I jaka zmiana nastąpiła (jeśli w ogóle nastąpiła), gdy w kapitułach zaczęły liczniej zasiadać kobiety? Mamy podejrzenie graniczące z pewnością, że podobnej analizy pola literackiego w Polsce dotąd nie było. To wszystko może brzmieć dość poważnie, ale też sama sprawa do błahych nie należy. W grze są pieniądze, do tego całkiem duże (trochę ponad 3,5 mln zł), w ogromnej większości publiczne, które na końcu trafiają do całkiem wąskiej grupy osób. I to w wyniku, bardzo często, decyzji ich kolegów i koleżanek po fachu. Brzmi to przecież jak przepis na problem. Jeszcze innym wątkiem tej nagrodowej opowieści są same nominacje, które - gdy wczytać się w część naszych tekstów - uznać można za perwersyjny rodzaj tortur, jaki ktoś dla osób piszących wymyślił. Ktoś bardzo źle im życzący. Ale znajdziecie w tym numerze też sporo rzeczy, które najzwyczajniej w świecie poprawią wam humor, zapewniając czystą frajdę z obcowania ze słowem pisanym. Niech przemówią nazwiska: Bielicki, Górniak, Herman, Janiak, Jarniewicz, Kapusta, Kotas, Murata, Pasewicz, Sołtys, Zano i inne. Miłej lektury!

Notatnik Literacki 2-3 (3-4)/ 2024

Praca zbiorowa

Tematem trzeciego (i zarazem czwartego, bo jest to wydanie podwójne) numeru "Notatnika Literackiego" uczyniliśmy podróż. Jest to też numer wakacyjny, można zatem uznać, że takie wybranie tematu jest wyrazem intelektualnego lenistwa redaktorek i redaktorów tworzących "NL". Ale to jedynie pozór. Jesteśmy przekonani, że lektura najnowszego zeszytu dowiedzie, że staramy się o podróży opowiadać różnorodnie, często dosłownie - i równie często zaskakująco. "Notatnik Literacki" traktujący o podróżach sam w sobie jest podróżą. Otwierający numer wywiad z Andrzejem Stasiukiem to kwintesencja myślenia o podróży jako immanentnej potrzebie człowieka. Rozmowa z Małgorzatą Lebdą - o podróży, która jest misją. Teksty Katarzyny Kasi, Wojciecha Tochmana, Małgorzaty Rejmer, Pawła Sołtysa, Doroty Kotas i Krzysztofa Vargi podróżą zajmują się paradoksalnie, w sposób nieoczywisty i niekiedy bezwzględny. Podobnie czynią wiersze, między innymi Anny Adamowicz, Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego i Joanny Mueller, a także prozy Marii Halber czy Darka Foksa. Autorzy i autorki "Klinu" - czyli tej części naszego pisma, które ma za zadanie rozszczepić "NL" i w jakimś sensie pozbawić dobrze sformatowanego samopoczucia - raczą nas tabletkami. Mamy powody przypuszczać, że jeszcze nigdy tyle twórczyń w jednym miejscu nie pisało o tabletkach. I ich zażywaniu. Agnieszka Wolny-Hamkało, Barbara Klicka czy Małgorzata Lebda dokonują wyznań, które mogą na zawsze odmienić postrzeganie ich twórczości. My tylko ostrzegamy. I życzymy udanej

Notatnik Literacki Nr 4 (5)/2024

Praca zbiorowa

Piąty numer "Notatnika Literackiego" zmaterializował się z początkiem grudnia 2024. Fakt, że udaje nam się z zeszytem (i zeszytem) zakończyć drugi rok z rzędu, napawa nas dumą, radością, trochę niedowierzaniem. Ale grudzień to okres świąteczny, tym samym nieco magiczny, więc kiedy jak nie teraz powinny się rzeczy udawać, prawda? To też czas obdarowywania się prezentami. Uznajmy zatem ten zeszyt za prezent - od nas (ale trochę dla nas też). Piąty numer "Notatnika Literackiego" postanowiliśmy poświęcić figurze matki. Staraliśmy się, by "matczynność" znalazła tutaj maksymalnie wiele odcieni i kontekstów. Próbowaliśmy tu i ówdzie coś "zdematkować". Ale przede wszystkim chcieliśmy w czasie świąt o figurze i różnorodnych rolach matki przypomnieć. I tym sposobem o rodzicielkach wszelakich opowiadają nam, piszą i rysują m.in.: Agnieszka Holland, Dorota Kotas, Anna Marchewka, Eliza Pieciul-Karmińska, Stanisław Obirek, Katarzyna Szaulińska, Ola Szmida. Piąty numer "Notatnika Literackiego" to też dużo dobra po prostu literackiego, jak zawsze. Nowa proza Pawła Sołtysa, kilka poetyckich debiutów, krytyka literacka, jest też stworzony przez nas i masochistycznie pielęgnowany wróg wewnętrzny - Klin, który w tym numerze się przepoczwarza. No i znowu przechodzimy do historii literatury, tym razem publikując po raz pierwszy w Polsce wiersze Roberto Bolano w przekładzie Krzysztofa Katkowskiego. Dobrej lektury!

Notatnik Teatralny 95-96/ 2024 Nowy Teatr

Praca zbiorowa

Najnowszy numer "Notatnika Teatralnego" poświęcony jest Nowemu Teatrowi w Warszawie, który jest fenomenem na gruncie polskim. Stworzony 15 lat temu jest miejscem pracy Krzysztofa Warlikowskiego, jednego z najważniejszych reżyserów teatralnych i przestrzenią, gdzie współistnieją ze sobą, niczym w wielofunkcyjnym centrum kultury, różne dziedziny działalności artystycznej: teatr, taniec, performans, sztuki wizualne. To instytucja skupiająca zespół złożony z wielkich osobowości polskiego aktorstwa, z którymi publikujemy w tym numerze rozmowy, m.in.: z Mają Ostaszewską, Magdaleną Cielecką, Andrzejem Chyrą, Małgorzatą Hajewską-Krzysztofik, Mariuszem Bonaszewskim i Jackiem Poniedziałkiem. To także teatr, który od samego początku podejmował istotne społecznie tematy i stał się ważnym miejscem na europejskiej mapie teatralnej.

Notatnik Teatralny 97/ 2024

Praca zbiorowa

Numer 97/2024 w całości poświęcony jest jednemu z najważniejszych ośrodków teatralnych Łaźni Nowej w Krakowie. Teatr powstał dwadzieścia lat temu i obecnie działa na terenie Nowej Huty. Pracują w nim najważniejsi reżyserzy teatralni: od Krystiana Lupy przez Katarzynę Kalwat, Michała Borczucha czy Mateusza Pakułę. W zeszycie znajdują się teksty opisujące historię i założenia ideowe instytucji stworzonej przez Bartosza i Małgorzatę Szydłowskich. Artykuły analizujące dorobek premierowy, charakterystykę miejsca i liczne wywiady. W rozmowach artyści współpracujący z Łaźnią (aktorzy, reżyserzy) opowiadają o pracy w teatrze bez stałego zespołu, ale otwartego na tematy i metody pracy. W spisie treści rozmowa z Jerzym Stuhrem z czasów jego pracy nad rolą Wałęsy, Janem Peszkiem wspominającym jego wiele teatralnych ról w tym miejscu i unikalny tekst z udziałem Krzysztofa Globisza. Odrębne, ale uzupełniające spojrzenie proponują w szeregu wywiadów pracownicy i aktorzy niezawodowi związani przez lata z teatrem. Numer zamyka dramat "Fuck off. Sceny buntu" Krzysztofa Szekalskiego.

Notatnik Teatralny Nr 88-89/2022

praca zbiorowa

„Notatnik Teatralny” – pismo poświęcone współczesnemu teatrowi, zorientowane na praktykę twórczą. Publikuje manifesty, wywiady, portrety aktorskie i dramaty. Zajmuje się ideami kształtującymi polski teatr i sylwetkami najważniejszych reżyserów, scenografów i dramatopisarzy, opisując wszystkie pokolenia twórców. Numery monograficzne poświęcone są biografii historycznych postaci polskiej sceny teatralnej. Najnowszy, podwójny zeszyt, poświęcony jest teatrowi w Ukrainie i rejestruje sytuację teatrów i artystów podczas wojny. W numerze znalazły się analizy możliwego rozwoju ukraińskiego teatru dramatycznego autorstwa twórców i teoretyków ukraińskich.

NOTATNIK TEATRALNY Nr 90-91/2023

Praca zbiorowa

Najnowszy numer „Notatnika Teatralnego” poświęcony jest reżyserom, którzy właśnie teraz budują przyszłość polskiego teatru. Czasami mają swój język i jasną filozofię twórczą, czasami jej szukają, ale zaznaczyli się już istotnymi premierami i są obecni na tyle mocno, że skutecznie organizują wyobraźnię widzów. Pewnie ten zbiór można powiększyć, nie można jednak znaleźć – jak to bywało wcześniej – łatwo grupujących ich kategorii. Nie będą to kryteria pokoleniowe, cezury historyczne ani odniesienia do poprzedników. Co zatem będzie? Zupełnie nowa rzeczywistość: łączą ich kategorie wspólnotowe, rewolucje etyczne, przegrupowania ról i poszukiwania nowego kontaktu z widzem. Naszymi bohaterami są: Agnieszka Jakimiak, Katarzyna Kalwat, Anna Karasińska, Daria Kopiec, Jędrzej Piaskowski, Oskar Sadowski, Jakub Skrzywanek, Radosław Stępień, Magda Szpecht, Małgorzata Wdowik. Po raz pierwszy nasi bohaterowie są jednocześnie naszymi Autorami. Obserwacja ich autoopisu daje wgląd w sam środek ich twórczości, pewnie też w samo centrum teatru. Zdradza praktyczne narzędzia i syntezuje podejścia. We wstępie do jednego z materiałów piszemy: „Może w ogóle nie ma nowego teatru, są tylko nowe w nim procesy”. Poznajcie tę dziesiątkę osób, które kształtują nasz teatr. To bardzo ciekawy i nie oderwany od tendencji współczesności etap w jego historii. Poznajcie ich, bo właśnie teraz, w tej chwili, kolejni twórcy po debiutach szukają swojego miejsca i bardzo wyraźnie zaczyna się jeszcze nowsza historia.

NOTATNIK TEATRALNY Nr 92/2023 TEATR. REWOLUCJE

Praca zbiorowa

Nowy "Notatnik Teatralny" opisuje najważniejsze kierunki zmian w funkcjonowaniu instytucji teatralnych w ostatnich latach. Autorzy tego zeszytu podsumowują rewolucyjne procesy zachodzące na poziomie instytucjonalnym, ale też w relacjach między twórcami i pracownikami. Oprócz rozmów z osobami zaangażowanymi w przeprowadzanie reform, numer zawiera po raz pierwszy drukowane, nowo powstałe dokumenty, które w praktyczny sposób porządkują etapy powstawania spektakli i mogą być realnym wsparciem dla osób zaczynających pracę.

NOTATNIK TEATRALNY Nr 93/2023 JANDA

Praca zbiorowa

Numer w całości poświęcony jest fenomenowi Krystyny Jandy. Opisujemy postać wybitnej aktorki przez przypomnienie jej legendarnych ról filmowych i teatralnych. Równie ważna jest także próba scharakteryzowania jej charyzmatycznej osobowości jako odważnej osoby publicznej i dyrektorki teatru. Opowieść o Krystynie Jandzie czytelnicy znajdą w rozmowach przeprowadzonych z jej córką Marią Seweryn, z przyjaciółmi i współpracownikami, m.in.: Magdą Umer, Cezarym Żakiem, Markiem Kondratem, Jerzym Stuhrem czy Mają Ostaszewską. Numer zamyka materiał wyjątkowy: po raz pierwszy publikowany tekst biograficznej sztuki aktorki - "My way". Scenariusz Krystyny Jandy jest pełną humoru, nostalgii i ciepłego dystansu opowieścią o jej drodze twórczej i życiu prywatnym.

NOTATNIK TEATRALNY Nr 94/2024. LUDZIE TEATRU

Praca zbiorowa

Numer specjalny z okazji Dnia Teatru poświęcony jest pracownikom pozascenicznym, o których rzadko się mówi w kontekście pracy w teatrze. A to ich dotyka najbardziej kryzys ekonomiczny i to ta grupa potrzebuje szybkich zmian strukturalnych. Publikujemy rozmowy m.in. z kierownikami technicznymi, garderobianą, inspicjentką, fryzjerem, rekwizytorem. To prawdziwi ludzie teatru opowiadający o pasji, niecodziennych zadaniach, atmosferze i silnym związku z teatrem. Oprócz wywiadów w numerze znajdują się teksty apelujące o ochronę pracy rzemieślników teatralnych, przedstawiające pracę kolejnych działów: od pracowni krawieckiej do malarskiej. To numer pełen pasji, niezwykłych historii ludzkich z prawdziwym obrazem teatru od kulis.

Nowele i opowiadania pozytywistyczne. Wybór

Praca zbiorowa

Najsłynniejsi pisarze polskiego pozytywizmu Maria Konopnicka, Eliza Orzeszkowa, Bolesław Prus i Henryk Sienkiewicz mają w swoim dorobku oprócz licznych powieści także setki nowel i opowiadań. Utwory te poruszały aktualne problemy, opisywały życie środowisk zacofanych, nawoływały do poprawy warunków na wsiach. Te zwięzłe, jednowątkowe utwory wypowiadały protesty pisarzy, którzy starali się w ten sposób walczyć z niesprawiedliwością i krzywdą ludzką. Pozytywiści podejmowali próby pracy u podstaw, pragnęli działać na rzecz klas najuboższych. Głoszono również hasła emancypacji kobiet i asymilacji Żydów. Odzwierciedlenie haseł epoki pozytywizmu można było przede wszystkim odnaleźć właśnie w nowelistyce. Utwory typu: Gloria victis, Antek, Sachem, Janko Muzykant czy Nasza szkapa, zebrane w tomie Nowele i opowiadania pozytywistyczne, nie tylko tworzą kanon literatury, lecz także pozwalają zobaczyć, jak bardzo świat zmienił się od drugiej połowy XIX stulecia.