Aleja Włókniarek

Marta Madejska

Gdyby Pan Bóg dzisiaj wygnał Ewę z raju, rzuciłby na nią przekleństwo: Będziesz dzieci rodziła jako prządka!. To przekleństwo unosi się nad wszystkimi bohaterkami tej książki i wszystkimi kobietami, które pracowały w łódzkich fabrykach. Szły do pracy, kiedy miały po kilkanaście lat i od tego momentu rytm ich życia wyznaczał tykający zegarek, w takt którego prządka musiała chodzić jak koń w kieracie, a całość żywota dzieliła się na trzy etapy: fabrykę, szpital, cmentarz. Nisko opłacane, wykorzystywane przez majstrów i właścicieli, przedwcześnie postarzałe. Dola łódzkich włókniarek stała się jednak siłą napędową zmian. Praca kobiet spowodowała przewrót, wymuszając wprowadzanie nowych przepisów i wywołując rewolucję obyczajową. Do tej pory jednak nikt nie próbował dowiedzieć się, kim były, skąd przybywały i dlaczego zostawały w mieście, w którym wcale nie odnajdywały szczęścia. Marta Madejska próbuje zrozumieć nie tylko swoje bohaterki, ale także miasto bez historii. Z pytań o przeszłość zrodziła się opowieść o fabrycznych dziewczynach, bez których nie byłoby wielkich fortun, okazałych łódzkich pałaców ani odbudowanego łódzkiego przemysłu po II wojnie światowej. Zmieniali się właściciele fabryk, zmieniał się klimat polityczny, zmieniały się dekoracje, ale jedno pozostawało bez zmian nadludzki wysiłek tysięcy kobiet.

Wielki przemysł, wielka cisza. Łódzkie zakłady przemysłowe 1945-2000

Agata Zysiak, Marcin Szymański, Joanna Kocemba-Żebrowska, Wiesława Różycka-Stasiak, ...

Wydana wspólnymi siłami stowarzyszenia i wydawnictwa, książka "Wielki przemysł, wielka cisza" to historie największych zakładów przemysłowych i łódzkiego świata pracy w okresie PRL oraz transformacji w naszym mieście. Historia gospodarcza i losy poszczególnych fabryk uzupełniają się z głosami pracownic i pracowników. Gromadzone od lat materiały przybliżają losy 30 wybranych fabryk, a fragmenty historii mówionych zabierają nas na hale produkcyjne, do laboratoriów a nawet robotniczych domów. Książka jest bogato ilustrowana zdjęciami, archiwalnymi reklamami zakładów przemysłowych i fotografiami lotniczymi a dodatkowo można w niej znaleźć: słownik terminów produkcyjnych listy adresowe fabryk schematy produkcji włókienniczej mapę wybranych zakładów pracy "Wielki przemysł, wielka cisza" to podsumowanie kilkuletniej pracy zespołu osób związanych z Łódzkim Stowarzyszeniem Inicjatyw Miejskich Topografie, które od dekady tworzy Cyfrowe Archiwum Łodzian Miastograf.pl, gdzie można znaleźć jeszcze więcej materiałów o Łodzi. *** "Zdecydowanie warto sięgnąć po tę książkę. Chętnie sięgną po nią miłośnicy Łodzi, a także historycy społeczni, historycy przemysłu, praktycy historii mówionej. Może przydać się jako pomoc przewodnikom miejskim oraz jako pomoc edukacyjna w szkolnictwie wyższym. (...) O jej unikalnym charakterze świadczy jednak przede wszystkim wykorzystanie historii mówionej, która daje wgląd w doświadczenie i życie codzienne pracownic i pracowników łódzkiego przemysłu w XX wieku." - dr. hab. Joanna Wawrzyniak, Uniwersytet Warszawski