Paradygmaty ksztalcenia studentow

Sajdak Anna

Książka podejmuje nieobecne w polskiej literaturze rozważania nad ulokowaniem dydaktyki szkoły wyższej na mapie paradygmatów wyróżnianych w pedagogice. Potrzeba napisania pracy podejmującej próbę ukazania specyfiki akademickiego kształcenia, dokonania charakterystyki samej dydaktyki akademickiej oraz w pewien sposób porządkującej jej struktury teoretyczne - wyrosła przede wszystkim z doświadczeń w prowadzeniu zajęć z doktorantami przygotowującymi się do wejścia w rolę dydaktyka i nauczycielami akademickimi a także z własnego namysłu autorki nad zróżnicowaniem teoretycznym tej dyscypliny. Pierwszym celem podjętej pracy jest ukazanie specyfiki akademickiego kształcenia. Przybliżone zostają kolejno wątki związane z myślą o kształceniu uniwersyteckim wzorowanym na tradycji Humboldowskiego uniwersytetu liberalnego, a także nakreślone zostają pola dyskusji decydujące o celach i kształcie edukacji na poziomie wyższym. Podjęta została problematyka zakorzenionego a wywiedzionego z tradycji mitu uczenia się od mistrza w relacji mistrz-uczeń, która z jednej strony intuicyjnie określa sposób kształcenia studentów, z drugiej zaś pokutuje w myśleniu o przygotowywaniu młodej kadry do podjęcia zawodu nauczyciela akademickiego. Kolejny cel pracy, jakim jest ujęcie dyscyplinarne dydaktyki akademickiej wymagał podjęcia badań w określenia związków dydaktyki akademickiej z dydaktyką ogólną, z dydaktykami przedmiotowymi, z naukami pomocniczymi oraz społeczną praktyką kształcenia. Rezultatem badań jest pedagogiczne i jednocześnie multidyscyplinarne ujęcie omawianej dyscypliny. Podjętej pracy postawiony został także cel rekonstrukcji możliwych paradygmatów dydaktyki akademickiej. Wyróżnione zostały cztery paradygmaty dydaktyki akademickiej: behawiorystyczny, humanistyczny, konstruktywistyczny oraz krytyczno-emancypacyjny. Każdy opisywany zarys paradygmatu dydaktyki akademickiej jest traktowany jako pewnego rodzaju konstrukcja teoretyczna łącząca wizję procesu kształcenia studentów oraz wspierania rozwoju nauczycieli akademickich z teoretycznymi podwalinami konstytuującymi rozwiązania praktyczne. Wartością pracy jest zwrócenie uwagi na dwa zasadnicze aspekty procesu kształcenia w uniwersytecie; jednym jest kształcenie studentów, zaś drugim - przygotowanie nauczycieli akademickich do wypełniania ich zadań dydaktycznych. Książka jest pierwszym w Polsce opracowaniem teoretycznych podstaw akademickiego kształcenia oraz wspieranie rozwoju nauczycieli akademickich. Praca podejmuje nieobecne w polskiej pedagogice rozważania nad ulokowaniem dydaktyki szkoły wyższej na mapie paradygmatów wyodrębnianych w pedagogice.