Niezawodność i bezpieczeństwo

Tadeusz Szopa

Książka jest adresowana do studentów uczelni technicznych, w tym przede wszystkim wydziałów mechanicznych. Przedstawiono w niej podstawowe zagadnienia z zakresu bezpieczeństwa i niezawodności: modelowanie i analizę niezawodności obiektów technicznych i człowieka, modelowanie strat i zagrożeń, metody statystyczne i eksperckie szacowania niezawodności i strat, ilościową i jakościową analizę ryzyka, ryzyko związane z działalnością czynników szkodliwych oraz metody badania wypadków.

Podstawy konstrukcji maszyn. Zbiór zadań. Elementy podatne. Sprzęgła i hamulce. Przekładnie zębate

Tadeusz Szopa

Celem autora prezentowanego zbioru zadań jest wskazanie studentom możliwości zastosowania w praktyce zasad i procedur prowadzenia podstawowych obliczeń inżynerskich wspomagających projektowanie urządzeń mechanicznych oraz typowych modeli obliczeniowych, charakterystycznych dla wybranych zespołów mechanicznych i ich elementów. Pod względem merytorycznym układ zbioru zadań jest w dużej mierze zgodny z układem skryptów teoretycznych tego samego autora, wydawanych pod wspólnym tytułem Podstawy konstrukcji maszyn. Prezentowane opracowanie stanowi drugą część zbioru zadań i zawiera przykłady oraz zadania nawiązujące do obliczeń towarzyszących projektowaniu różnego rodzaju elementów podatnych oraz sprzęgieł, hamulców i przekładni zębatych traktowanych jako części większych całości, czyli układów przenoszenia napędu i innych urządzeń mechanicznych. W opracowaniu dużo miejsca poświęcono zagadnieniom modelowania i podejmowania decyzji dotyczących stopnia zaawansowania modeli, doboru wartości współczynników bezpieczeństwa itp. Na przykładach pokazano sposób uwzględniania czynnika losowego, w tym niezawodności, często pomijanego w innych krajowych publikacjach dydaktycznych. Uwzględnienie tego czynnika zazwyczaj zmniejsza stopień niepewnoći obliczeń.   Przedstawione przykłady są bogato ilustrowane rysunkami (w tym rysunkami technicznymi), schematami i wykresami, co ułatwia zrozumienie stosowanych metod obliczeń.

Probabilistyka dla inżynierów w przykładach i zadaniach

Tadeusz Szopa

W ramach swoich działań każdy inżynier styka się z potrzebą przeprowadzenia eksperymentu. Powinien więc dysponować wiedzą konieczną do zorganizowania, przeprowadzenia eksperymentu, a szczególnie do właściwego zinterpretowania uzyskanych wyników. Wiedza wynikająca z takich potrzeb jest przekazywana studentom uczelni technicznych w ramach kursu probabilistyki i statystyki matematycznej.   Brakuje jednak podręczników lub skryptów, które ułatwiałyby stosowanie zasad tej nauki w praktyce, czyli pozycji o charakterze zbioru przykładów i zadań, zwłaszcza w praktyce inżyniera mechanika. Tę lukę według zamierzeń autorów wypełnia niniejszy skrypt.   Skrypt składa się z 6 rozdziałów. Dwa z nich dotyczą zmiennych losowych, ciągłych i skokowych (dyskretnych). Są w nich przedstawione w przykładach i zadaniach rozkłady prawdopodobieństwa, najczęściej wykorzystywane przez inżyniera mechanika między innymi do opisu rozrzutów losowych właściwości wytrzymałościowych materiałów konstrukcyjnych (np. granicy wytrzymałości Rm, granicy plastyczności Re, granicy zmęczenia Z) i trwałości elementów (trwałości zmęczeniowej, trwałości łożysk tocznych i in.). Jeden z rozdziałów, rozdział 4, jest poświęcony zdarzeniom losowym, także w zastosowaniach inżynierskich (w tym w modelowaniu i analizach niezawodności i ryzyka w systemach technicznych).   W rozdziale 5 są przedstawione zastosowania podstaw statystyki matematycznej do analizowania i właściwego interpretowania danych statystycznych oraz wyników badań eksperymentalnych.   W każdym z rozdziałów zastosowano ten sam układ treści, zawierający: przypomnienie z kursu probabilistyki podstawowych zasad i wzorów; przykłady zadań, głównie z zakresu inżynierii mechanicznej, z rozwiązaniami (80 przykładów); treści zadań bez rozwiązań, do samodzielnego rozwiązania przez studenta (110 zadań).   W ostatnim, krótkim rozdziale dotyczącym procesów stochastycznych, pokazany jest wpływ losowości głównie na przebiegi w czasie pewnych, ważnych w inżynierii mechanicznej, zjawisk. Ma on jedynie charakter informacyjny i nie zawiera zadań obliczeniowych. W końcowej części skryptu są zamieszczone trzy załączniki. Podane są w nich tabele danych liczbowych potrzebnych przy rozwiązywaniu zadań.