Łęczyccy współrodowcy Oporowskich herbu Sulima do początku XVI wieku

Tadeusz Nowak, Tomasz Pietras

Książka stanowi drugi etap realizacji pomysłu zaprezentowania rodzin szlacheckich herbu Sulima na obszarze ziemi łęczyckiej w średniowieczu. Jest uzupełnieniem monografii Oporowscy herbu Sulima. Kariera rodziny możnowładczej w późnośredniowiecznej Polsce (2014). Autorzy charakteryzują osoby należące do pięciu rodzin średnio- i drobnoszlacheckich herbu Sulima, piszących się z Oporówka i Woli Oporowskiej, Krzyżanowa, Sławoszewa i Dalikowa, Dobrej oraz Różyc Sulimowych i Trojanowych, w formie szczegółowych biogramów. Na ich przykładzie można się dowiedzieć o sytuacji majątkowej, polityce matrymonialnej i przyczynach pauperyzacji niektórych rodzin szlacheckich. Przedstawienie kontaktów członków tych rodzin z Oporowskimi i między sobą pozwala na ukazanie zjawisk protekcji i współpracy oraz poszerza wiedzę na temat funkcjonowania zasady solidarności rodowej szlachty w Polsce późnośredniowiecznej. Książka dostarcza bogatego materiału porównawczego do dalszych badań nad społeczeństwem szlacheckim tego okresu. Ważnymi częściami publikacji są tablice genealogiczne oraz indeks. Monografia powinna zainteresować zwłaszcza genealogów, mediewistów i historyków - regionalistów.

Oporowscy herbu Sulima. Kariera rodziny możnowładczej w późnośredniowiecznej Polsce

Tomasz Pietras

Rodzina Oporowskich herbu Sulima była jedną z najważniejszych familii możnowładczych działających na obszarze tzw. szerokiej Wielkopolski w późnym średniowieczu. Z jej szeregów rekrutowało się m.in.: dwóch szefów kancelarii królewskiej Jagiellonów ‒ podkanclerzy Władysław z Oporowa oraz Andrzej (jego bratanek), dwaj biskupi, w tym prymas Polski, liczni zasiadający w radzie królewskiej wojewodowie i kasztelanowie, posłowie ziemscy, królewscy dyplomaci oraz prałaci i kanonicy kapituł katedralnych. Oporowscy zaliczali się w XV stuleciu stale do stronnictwa dworskiego oraz często angażowali w różne akcje polityczne królów z dynastii Jagiellonów. Można więc zaliczyć niektórych z przedstawicieli tej rodziny do elity ogólnopolskiej. Początkową cezurą chronologiczną książki jest rok 1339, gdy w źródłach po raz pierwszy pojawił się włodarz łęczycki Stefan, dziedzic Oporowa. Wojewoda łęczycki Mikołaj z Oporowa założył w latach 1399‒1424 miasto i zbudował warownię ‒ fortalicjum. Jego syn ‒ Władysław z Oporowa ‒ arcybiskup gnieźnieński wzniósł w Oporowie obronny zamek, istniejący do dziś oraz ufundował w 1453 klasztor oo. paulinów. Z przyczyn genealogicznych opis dziejów tej rodziny kończy się na latach 1540–1542, kiedy zmarli wojewodowie brzeski kujawski Jan Oporowski (młodszy) oraz łęczycki Andrzej Oporowski, przedstawiciele szóstego już pokolenia dziedziców Oporowa. Zasięg geograficzny książki stanowią miejsca związane z działalnością polityczną i majątkową Oporowskich.