Author: Danuta Szajnert
1
Ebook

Literatura prze-pisana II. Od zapomnianych teorii do kryminału

Agnieszka Izdebska, Agnieszka Przybyszewska, Danuta Szajnert

Publikacja stanowi kontynuację refleksji nad różnymi postaciami literackiego, i nie tylko literackiego, recyklingu kanonicznych tekstów kultury, podjętej w tomie I: Literatura prze-pisana. Od Hamleta do slashu, red. A. Izdebska, D. Szajnert, Łódź 2015. Tematyka tomu II dotyczy zatem zagadnień związanych z wielorako rozumianym prze-pisywaniem, ze szczególnym uwzględnieniem przemian, które zaszły w kulturze w ostatnich latach. Autorzy tropią te zagadnienia na rozmaitych obszarach, takich jak: historia literaturoznawstwa, relacje literatura – nauka, biografistyka, formy autobiograficzne i inne gatunki, konwencje i strategie tekstowe, skupiając się na tym, kto, co, kiedy, gdzie, dlaczego i po co prze-pisuje. Tom Literatura prze-pisana II jest pokłosiem drugiej edycji konferencji naukowej zorganizowanej przez Katedrę Teorii Literatury Instytutu Kultury Współczesnej UŁ w maju 2015 r.  

2
Ebook

Literatura prze-pisana. Od "Hamleta" do slashu

Agnieszka Izdebska, Danuta Szajnert

Formuły „literatura prze-pisana” używa się przede wszystkim do określenia tych spośród praktyk intertekstualnych, w których: 1) aktywizowane są inne niż punktowe odniesienia do cudzych wypowiedzi, czyli takie, w których semantycznej i często ideologicznej rewaloryzacji poddawane są większe całości tekstowe; 2) są to odniesienia skonkretyzowane, co wyróżnia je spośród relacji „przyrodzonych” anonimowej przestrzeni dyskursywnej; 3) prze-pisuje się nie tylko teksty literackie, którym przysługuje szczególny status kulturowy; 4) last but not least, jeśli prze-pisane ma coś wspólnego z kopią (z przepisanym), to musi to być tzw. kopia twórcza, rezultat twórczego czytania (odpowiednio oglądania), rezultat odsłaniający (re)kreacyjną rolę kopisty i jego usytuowania względem miejsca i czasu, w którym powstał oryginał. Książka dotyczy prze-pisywania, czyli szczególnej postaci literackiego, i nie tylko literackiego, recyklingu – czytania/interpretowania/pisania od nowa (ale też przekształcania w obrazy, widowiska, gry komputerowe i inne teksty intersemiotyczne funkcjonujące w kulturze cyfrowej) tego, co już zostało napisane. Autorki artykułów starają się w mniejszym lub większym stopniu wyeksponować sprawczą rolę rzeczywistości kulturowej, w której pre-teksty – traktowane jako część innej przestrzeni historycznej – są prze-pisywane. Publikacja stanowi interesującą diagnozę nie tylko szczególnych relacji intertekstualnych, ale też związków literatury ze światem.  

3
Ebook

Mutacje apokryfu

Danuta Szajnert

Książka dotyczy apokryfu literackiego, czyli transrodzajowej i transgatunkowej, wielopostaciowej formy wypowiedzi o szczególnym potencjale krytycznym, opartej na swoistych relacjach intertekstualnych, silniej niż inne angażujących takie kategorie, jak kanon i autentyk (różnie rozumiane) oraz wartość i źródło. Genologicznym intertekstem tej formy jest apokryf biblijny. W rozdziale I, wykorzystując różne użycia nazwy apokryf oraz aktywizując kluczową dla niego relację do rozmaicie rozumianego kanonu, proponuję własne rozumienie oraz wyodrębniam trzy zasadnicze postaci apokryficzności. Rozdział II i III poświęcam jednej z nich – chodzi tu o utwory wyraziście stowarzyszone z kanonem literackim innym niż staro- i nowotestamentowy – i koncentruję się na tym, co bodaj najsilniej stymuluje inwencję apokryfistów w XX i XXI wieku. Jest to niezgoda na aksjologiczno-światopoglądowe uwikłania arcydzielnych pre-tekstów fikcjonalnych, czyli możliwość rewizji kanonu literackiego. W rozdziale IV skupiam się na apokryficzności powieściowych autobiografii, przypisanych przez autorów postaciom rzeczywistym; rolę kanonicznych pre-tekstów odgrywają w tych rzekomych autobiografiach wypowiedzi niefikcjonalne – biografie i inne źródła dokumentarne. Tutaj również szczególną uwagę zwracam na potencjał tej odmiany apokryfu literackiego, dywersyjny względem obrazów utrwalonych w oficjalnych przekazach.