Kraje Unii Europejskiej w globalnych łańcuchach wartości. Analiza empiryczna

Wirginia Doryń, Dorota Wawrzyniak

Powstanie globalnych łańcuchów wartości dodanej (GVC) zmieniło obraz produkcji światowej i procesów globalizacyjnych. W tradycyjnym modelu handlu zakłada się, że dobro wyprodukowane w kraju jest następnie sprzedawane i konsumowane za granicą, a w handel zaangażowane są kraje eksportera i importera. W przypadku handlu w ramach GVC dobra na poszczególnych etapach produkcji wielokrotnie przekraczają granice państw. Fakt ten implikuje większą złożoność zarówno uwarunkowań, jak i konsekwencji takiego handlu. Celem niniejszej pracy jest określenie determinant uczestnictwa krajów Unii Europejskiej w globalnych łańcuchach wartości i włączenie się do dyskusji na temat uwarunkowań integracji gospodarek w ramach GVC. Badanie przeprowadzono, uwzględniając zarówno perspektywę krajów będących odbiorcami zagranicznej wartości dodanej wykorzystywanej do własnego eksportu, jak i będących dostawcami krajowej wartości dodanej zawartej w dobrach będących przedmiotem dalszego przetwarzania. W monografii podjęto także temat potencjalnie różnej roli wydatków na badania i rozwój oraz zasobu napływających bezpośrednich inwestycji zagranicznych w kształtowaniu charakteru uczestnictwa w globalnych łańcuchach wartości w dwóch grupach państw – UE-15 oraz nowych krajach członkowskich. Wnioski płynące z przeprowadzonej analizy mogą pomóc w sformułowaniu zaleceń i wniosków pod adresem polityki gospodarczej, w tym w szczególności nakierowanej na zmianę pozycji kraju z odbiorcy na dostawcę dóbr podlegających dalszemu przetwarzaniu, co może zwiększyć korzyści z uczestnictwa w GVC. Książka może znaleźć także zastosowanie w dydaktyce przedmiotów ekonomicznych uwzględniających problematykę międzynarodową.

Wpływ opodatkowania przedsiębiorstw na lokalizację bezpośrednich inwestycji zagranicznych w krajach Unii Europejskiej

Dorota Wawrzyniak

Dynamiczny wzrost przepływów bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) stanowi cechę charakterystyczną ostatnich dziesięcioleci. Kraje rywalizują między sobą o ich napływ stosując różnego rodzaju zachęty dla kapitału zagranicznego. Jedną z nich stanowi stopa opodatkowania przedsiębiorstw. Niniejsza praca poświęcona jest zależności pomiędzy opodatkowaniem przedsiębiorstw a lokalizacją bezpośrednich inwestycji zagranicznych w krajach Unii Europejskiej. Zagadnienie to nie zostało dotychczas w literaturze przedmiotu wystarczająco rozpoznane, a obecne opracowanie z pewnością wypełni te luki. W odniesieniu do analizowanych w książce państw Unii Europejskiej poruszany problem jest szczególnie aktualny, co jest związane z przyjęciem nowych krajów członkowskich stosujących niższe stawki podatku dochodowego od przedsiębiorstw. Publikacja obejmuje swym zakresem zarówno zagadnienia teoretyczne, odnoszące się do bezpośrednich inwestycji zagranicznych oraz obciążenia podatkowego przedsiębiorstw, jak i badanie empiryczne. Sprawia to, że praca ma walor poznawczy i aplikacyjny. Nie tylko dostarcza wiedzy na podjęty temat, ale wyniki przeprowadzonych analiz mogą mieć zastosowanie przy formułowaniu rekomendacji dotyczących kształtowania polityki wobec inwestorów. Książka jest skierowana do studentów uczelni ekonomicznych, pracowników naukowych, publicystów oraz polityków szczebla krajowego i regionalnego.