Historia badań źródeł Dniestru

Janusz Gudowski, Jura Nesteruk

"Historia badań źródeł Dniestru. Od Herodota do dzisiejszych badań geografów warszawskich i lwowskich" studium Janusza Gudowskiego i Jury Nesteruka. Zlokalizowanie źródeł Dniestru stało się dla geografów prawdziwym wyzwaniem. Najwcześniejsze wzmianki na ten temat w dziełach Herodota i Jana Długosza przyczyniły się do powstania różnorodnych teorii, pierwsze zaś terenowe badania Wincentego Pola na długie lata utrwaliły błędne przekonania. Dopiero opracowanie map topograficznych oraz szczegółowe badania terenowe w drugiej połowie XIX w. pozwoliły na ustalenie właściwej lokalizacji źródeł tej rzeki, choć nie rozstrzygnęły, czy wcześniejsze wzmianki nie zawierają, jednak prawdziwych informacji. Janusz Gudowski i Jura Nesteruk, autorzy niniejszej publikacji, w latach 2000-2007 przemierzyli kilkaset kilometrów doliną Dniestru: od źródeł rzeki do dawnych krańców II Rzeczypospolitej, u zbiegu Dniestru i Zbrucza. Wynikiem ich pracy, uzupełnionej dzięki pomocy innych geografów polskich i ukraińskich, jest monografia krajobrazowa "Z biegiem Dniestru" wydana przez nasz wydawnictwo w 2007 r. Dalsze studia zwłaszcza kartograficzne i terenowe ukazują w nowym świetle historię poszukiwań źródeł tej rzeki, historię wciąż raczej niezakończoną.

Theoretical and practical aspects of CSR implementation by foreign investors

Janusz Gudowski, Ryszard Piasecki

Monografia to rezultat pracy międzynarodowej grupy naukowców, zainteresowanych badaniem działań inwestorów zagranicznych we wdrażaniu programów społecznej odpowiedzialności biznesu w krajach rozwijających się.  Autorzy starają się zweryfikować główną hipotezę, że gotowość korporacji wielonarodowych do działania na rzecz społeczności lokalnych zależy od dojrzałości krajowych i lokalnych ram prawnych. Im bardziej rozwinięty jest kraj pod względem standardów prawnych, tym bardziej lokalna społeczność czerpie korzyści z CSR. Natomiast w biednych krajach – ze słabymi standardami prawnymi, międzynarodowe firmy nie są zobowiązane do respektowania potrzeb miejscowej ludności. CSR stała się jedną z najważniejszych koncepcji nowoczesnego zarządzania. Odpowiedzialność społeczna biznesu jest często definiowana jako koncepcja, w której firmy integrują elementy społeczne i środowiskowe z działaniami biznesowymi, zarządzaniem i relacjami z interesariuszami. Badania Autorów nad społeczną odpowiedzialnością biznesu ujawniły, że istnieją dwa główne modele: pierwszy to model After Profit Obligation, nawiązujący do piramidy potrzeb Maslowa, opisany przez amerykańskiego ekonomistę A.B. Carrolla. Model ten zakłada, że w obszarze odpowiedzialności ekonomicznej istnieje możliwość wyboru między zyskiem a ryzykiem. Zwolennicy tego podejścia dostrzegają, że trudne warunki rynkowe zmuszają przedsiębiorców do priorytetowego traktowania własnych interesów, co również skutkuje maksymalizacją bogactwa społecznego. Milton Friedman uważał, że wkład danej firmy w ogólny dobrobyt polega na jej wydajnej i efektywnej produkcji dóbr i usług, która trwa tak długo, jak długo społeczeństwo uzna to za użyteczne, pozostawiając kwestie odpowiedzialności społecznej państwu. Drugi model, który został spopularyzowany przede wszystkim w twórczości D.J. Wooda, nosi nazwę Before Obligation Zysk. Pod pewnymi względami model ten jest odwróconą hierarchią. Uważa się, że wartościami najwyższymi i najważniejszymi są wartości moralne, jednak są one podporządkowane wszystkim innym wartościom. Dlatego u podstawy piramidy leży odpowiedzialność moralna, która jest stosowana niezależnie od warunków, w jakich działa organizacja. Zgodnie z tym modelem moralna postawa właścicieli, menedżerów i zwykłych pracowników tworzy wartość dodaną, która wpływa na kształtowanie i pogłębianie relacji z interesariuszami oraz daje firmie przewagę konkurencyjną. Idea wzajemnej solidarności oznacza, że firma dążąca do zysku nie powinna szkodzić społeczeństwu, w którym się znajduje. Społeczną odpowiedzialność biznesu można traktować jako element szerszego obszaru nauk ekonomicznych, który nazywa się ekonomią społeczną. Ekonomię społeczną można też traktować jako odpowiedź na nieprawidłowości w funkcjonowaniu gospodarki narodowej i fiasko modelu neoliberalnego. W latach 2020-2021 byliśmy świadkami bardzo istotnych i fundamentalnych wydarzeń związanych z pandemią COVID-19 i postępowaniem wiodących firm farmaceutycznych produkujących szczepionki przeciwko koronawirusowi (m.in. Pfizer, Moderna, AstraZeneca, Johnson & Johnson, czy opracowane w Rosji, Chinach, Indiach itp.). Pfizer skorzystał z ogromnych dotacji w wysokości 6,5 miliarda euro. Główne pytanie w odniesieniu do tych subsydiów pozostaje otwarte i bez odpowiedzi: czy te przedsiębiorstwa działały głównie w interesie społeczności międzynarodowej, czy po prostu wykorzystały okazję do wzbogacenia się w brutalny sposób (poszukiwanie lepszych cen, nagłe zatrzymanie produkcja szczepionek, odmowa dostarczania szczepionek po niższych cenach do mniej zamożnych krajów itp.).

Ukraińskie Beskidy Wschodnie Tom II. Na beskidzkich szlakach. Część 1

Janusz Gudowski

Przewodnik po Karpatach Wschodnich omawiający: Gorgany, Czarnohorę, ukraińskie Karpaty Marmaroskie i Połoniny Hryniawskie.

Ukraińskie Beskidy Wschodnie Tom II. Na beskidzkich szlakach. Część 2

Janusz Gudowski

Kontynuacja cyklu zapoczątkowanego Monografią krajoznawczą Ukraińskich Beskidów Wschodznich i pierwszą częścią przewodnika. Kolejny tomik zachęca do wędrówek po takich szlakach, jak: Beskidy Pokuckie, Bieszczady Wschodnie, Swidowiec, Połonina Krasna, Borżawa i po beskidzkich szlakach wodnych.

Ukraińskie Beskidy Wschodnie Tom I. Przewodnik - monografia krajoznawcza

Janusz Gudowski

Dwutomowa publikacja. Część pierwsza jest monografią krajoznawczą karpackich rubieży, część druga to przewodnik po beskidzkich szlakach: Gorganach, Czarnohorze, Karpatach Marmaroskich i Połoninach Hryniawskich. Książka ukazuje na podstawie starych, jak i najnowszych źródeł oraz własnych obserwacji autora środowisko przyrodnicze regionu, historię i stosunki ludnościowe.

W poprzek kultur

Janusz Gudowski

Opisane w książce obserwacje z różnych stron świata, ich interpretacje, konkluzje dotyczą prawie wyłącznie tematów, które uznalibyśmy za wrażliwe politycznie. W takiej sytuacji najłatwiej jest wybrać jedną z dwóch dróg: politycznej poprawności albo niepoprawnego skandalu. A jednak... Autor, chcąc pozostać sobie wiernym, wielokrotnie cytuje niepoprawne politycznie myśli, opisuje wydarzenia, które doprowadziły do przewartościowania procesów i ostatecznej interpretacji faktów, których był świadkiem. Pewnie czasem Czytelnik żachnie się, czytając wstęp którejś opowieści, by pod koniec przyznać, że przecież jego droga wyzwalania się z pewnych negatywnych stereotypów też była daleka od politycznej poprawności. Ta jest rezultatem, a nie początkiem szlaku, którym idzie obserwator czy badacz. Wiedza poszerza się z reguły wtedy, gdy pogłębiamy obserwacje, a nie wtedy, gdy je rozszerzamy. Janusz Gudowski ma swoje kraje, swoje miejsca, swoje procesy i swoje obserwacje, które lubi powtarzać, porównywać w czasie, tak aby zamknąć wątek, mówiąc: tak, teraz rozumiem. Czasem trzeba na to dziesięcioleci, ażeby móc powiedzieć: tak, rozumiem więcej. Regionem, gdzie dusza Janusza Gudowskiego zamieszkała od dziesięcioleci, jest Bliski Wschód. Są to także Indie. Serce jednak zostało na Ukrainie. Czytelnicy po przeczytaniu książki w Poprzek Kultur nie będą mieli co do tego wątpliwości. Izabella Łęcka, Zanim to przeczytasz