Uwagi o śmierci niechybnej, wierszem wyrażone

Ks. Józef Baka

Uwagi O Śmierci Niechybney Wszystkim Pospolitey Wierszem Wyrażone Przez Xiędza Bakę S. J. Professora Poetyki a sumptem JMC Pana Xawerego Stefaniego Obywatela Miasta J. K. M. Wilna do druku na pożytek Duchowny podane Roku 1766. drugi raz nakładem Amatorow z przedmową Raymunda Korsaka w Wilnie 1807. Roku wydane, a teraz po trzeci raz 1828. Roku przedrukowane; teraz zasię nakładem Wydawnictwa Armoryka w Sandomierzu 2021. Roku wznowione. Uwagi rzeczy ostatecznych i złości grzechowe nie są tekstem jednorodnym. W pierwszej części dominują powaga i nastrój bliski poezji metafizycznej, natomiast część II, najbardziej znana Uwagi śmierci niechybnej emanuje czarnym humorem. Składa się ona ze zbioru kilkunastu wierszy skierowanych do różnych adresatów: do starych, młodych, panów, dam, duchownych, cudzoziemców, innowierców, mieszczan, zabawnych czy zatrudnionym chmielem głów. Baka w sposób żartobliwy i niemalże ocierający się o parodię przywołał średniowieczny motyw tańca śmierci (danse macabre) i przedstawił świat jako sferę dominacji śmierci. (Za Wikipedią).

Uwagi rzeczy ostatecznych i złości grzechowej

Ks. Józef Baka

Józef Baka, SJ, herbu Baka (ur. 18 marca 1707 lub 1706, zm. 2 czerwca 1780 w Warszawie) polski poeta późnego baroku, jezuita, misjonarz, kaznodzieja, panegirysta i hagiograf. Obok Benedykta Chmielowskiego, Elżbiety Drużbackiej i Jędrzeja Kitowicza jeden z bardziej znanych przedstawicieli kultury czasów saskich i wczesnego okresu panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego. Sam tak zachęca do lektury swoich poezji: Do Czytelnika: Jeden grzech, setnych bied swiata, iest przyczyną! Patrz Czytelniku: jak z wielką dusz ruiną! Atrament żaden na karcie nie wyrazi. Nie opisze, jak złość grzechowa nas kazi. O grzechów złości pisząc, pióro tępieje. Na jednę wzmiankę, serce, z ręką martwieje. Umierać, a nie życie ciągnąć potrzeba, Feralną, widząc w grzechu, Postać Ereba!