Автор: Maria Wichowa
1
Eлектронна книга

Diabeł Boruta w dawnej kulturze polskiej

Maria Wichowa

Tom oddawany do rąk czytelników powstał w wyniku współpracy Łódzkiego Towarzystwa Naukowego, Uniwersytetu Łódzkiego, Muzeum w Łęczycy, Towarzystwa Naukowego Płockiego i Towarzystwa Miłośników Ziemi Łęczyckiej. Należy żywić nadzieję, że wzbogaci on w sposób znaczący wiedzę o diable Borucie w dawnej kulturze polskiej, rozpatrywanej w różnych aspektach, przede wszystkim zaś w twórczości literackiej autorów XIX stulecia i początku wieku XX. Analizowane tutaj teksty długo czekały na swych badaczy, skupiających uwagę na postaci i sposobie kreacji ich głównego bohatera – Boruty. Maria Wichowa, UŁ Jak wiadomo, czart ten, według znanej legendy, jest mieszkańcem zamku łęczyckiego i bohaterem licznych przygód, w których uczestniczył, włączając się w życie miejscowej społeczności oraz używając w relacjach z ludźmi swej nadprzyrodzonej mocy. W tomie na jego temat wypowiadają się historycy literatury, gdyż w piśmiennictwie polskim jest wiele tekstów z Borutą jako bohaterem, czekających na dogłębne przebadanie przez specjalistów, a także historycy dziejów, penetrujący te obszary kultury, w których bez trudu można wykazać żywotność i zakorzenienie się legendy o Borucie w życiu miejscowej społeczności, m.in. poprzez funkcjonowanie nazwiska Borucki i nazwy miejscowej Borucice. Stanisław Pawlak, przewodniczący Towarzystwa Naukowego Płockiego, Oddział w Łęczycy

2
Eлектронна книга

Jakub Przyłuski (1512-1554). Zarys życia i twórczości literackiej na tle epoki

Michał Kuran, Maria Wichowa

Tom ma charakter monograficznego ujęcia działalności Jakuba Przyłuskiego – pisarza i prawnika z XVI wieku. Autorzy poszczególnych artykułów zebrali dotychczasową wiedzę na jego temat i znacząco ją poszerzyli. Cenne są tłumaczenia łacińskich utworów Przyłuskiego, [...] zostały omówione zachowane listy pisane przez Jeżowitę i kierowane do niego. Rozprawa poświęcona Stanisławowi Orzechowskiemu jest cennym uzupełnieniem badań nad kręgiem kulturowym środowiska zgromadzonego wokół Piotra Kmity, natomiast artykuł opisujący działalność pisarzy grodzkich w Przemyślu w pierwszej połowie XVI wieku pozwala na bliższe przyjrzenie się pracy Przyłuskiego jako prawnika. Ostatni tekst, dotyczący jeżowskich benedyktynów [...] może stanowić znaczące uzupełnienie badań nad dziejami Jeżowa, z którego wywodził się pisarz [...]. Publikacja jest cennym tomem zawierającym aktualnie obowiązujący stan badań nad Jakubem Przyłuskim i jego otoczeniem. Ponadto prezentuje nowe ustalenia dotyczące zarówno działalności poety, jak i materiały odnoszące się do pisarzy grodzkich w Przemyślu oraz do jeżowskich benedyktynów. Z recenzji prof. dr hab. Marioli Jarczykowej Publikacja poświęcona życiu i twórczości szesnastowiecznego prawnika, pisarza i poety Jakuba Przyłuskiego stanowi [...] pozycję zwartą i komplementarną. Rozdziały [...] wzajemnie się dopełniają, korespondując semantycznie w obrębie głównego zagadnienia, jakim jest pełniejsze poznanie życia, kontaktów przyjacielskich i mecenasowskich, a także literackich twórcy z Jeżowa oraz kultury literackiej, prawniczej XVI stulecia. Zaangażowani w to zadanie historycy, historycy literatury polskiej i klasycznej stworzyli wartościowy obraz działalności i dokonań pisarza, rozpoznali tajniki warsztatu, ukazali znaczenie jego dzieł prawniczych, pogłębili rozpoznanie kręgów kulturalnych, mecenasowskich, kancelaryjnych, urzędniczych, w których funkcjonował. Podkreślić należy, że jest to zbiór studiów unikatowych, wypełniających lukę w badaniach nad szesnastowiecznym poetą z Jeżowa, który do tej pory sporadycznie przykuwał uwagę badaczy. Z recenzji dr. hab. Grzegorza Trościńskiego, prof. UR

3
Eлектронна книга

Nowe Ateny ks. Benedykta Chmielowskiego - kompendium wiedzy barokowej. Warsztat pisarski twórcy encyklopedii

Maria Wichowa

Publikacja stanowi wszechstronną prezentację pierwszej polskiej encyklopedii późnobarokowej, czterotomowego dzieła Benedykta Chmielowskiego Nowe Ateny. Ponieważ to kompendium było przyjęte przez współczesnych z uznaniem, zaś przez potomnych, a w szczególności badaczy, oceniane lekceważąco, autorka podjęła próbę pokazania jego rzeczywistej wartości, zaprezentowania go w wielu aspektach, przeprowadzenia jego wielokierunkowej analizy i na tej podstawie przywrócenia mu należnego miejsca na kartach historii literatury polskiej. Autorka pokazuje encyklopedię jako kompendium wiedzy późnobarokowej, a także przedstawia Chmielowskiego jako uczonego rzetelnie prezentującego stan nauki swoich czasów i polihistora. * Książka, będąca swoistym opus vitae autorki, przybliży współczesnemu odbiorcy opus magnum ks. Chmielowskiego. Dotychczas nie powstała monografia, która w sposób pełny prezentowałaby wyjątkowość dzieła ks. Benedykta Chmielowskiego. Nowe Ateny nie należą do tekstów powszechnie znanych, ale dzięki pracy prof. Marii Wichowej wiedza o tej barokowej encyklopedii dotrze do większej liczby jej potencjalnych odbiorców. Z recenzji prof. dr hab. Krystyny Krawiec-Złotkowskiej