Author: Marta Ples-Bęben
1
Ebook

Od epistemologii do krytycznej analizy dziejów. Studium filozofii Léona Brunschvicga

Marta Ples-Bęben

Książka jest próbą syntetycznego ujęcia filozofii Léona Brunschvicga (1869–1944), niegdyś wpływowej, a dziś zapomnianej postaci francuskiej sceny filozoficznej. System Brunschvicga stanowi połączenie namysłu epistemologicznego z refleksją historiozoficzną, co znajduje odzwierciedlenie w układzie niniejszej pracy. W jej kolejnych rozdziałach analizowane są leżące u podstaw badanej koncepcji założenia teoriopoznawcze, rozwiązania metodologiczne wynikające z ich przyjęcia oraz sposoby zastosowania tych rozwiązań do badań nad dziejami zachodniej kultury. Ważnym celem pracy jest odniesienie koncepcji filozoficznej Brunschvicga do kontekstu historycznofilozoficznego i ukazanie jej powiązań między innymi z filozofią krytyczną Immanuela Kanta i z Heglowskim idealizmem. Głównym zamierzeniem książki jest pokazanie związku między poszczególnymi elementami składającymi się na koncepcję filozoficzną Léona Brunschvicga. Prace pochodzące z różnych okresów twórczości francuskiego filozofa, pozornie dotyczące odległych od siebie obszarów problemowych (teorii poznania, form życia duchowego ludzkości, dziejów poszczególnych form ducha), są kolejnymi etapami realizacji jednego projektu, którego punkt wyjścia został określony przez Brunschvicga na samym początku jego drogi filozoficznej. Projekt ten, ufundowany na założeniach wypracowanych w rozprawie La modalité du jugement, to krytyczna refleksja nad historią ludzkiej myśli, mająca umożliwić namysł nad poznaniem i przejawiającym się w dziejach wiedzy rozumem. W ten sposób, w filozofii Brunschvicga transcendentalizm, rozumiany jako krytyczna refleksja nad poznaniem, łączy się z badaniem dziejów rozumu, przejawiającego się we wszelkiej ludzkiej działalności.

2
Ebook

Wyobraźnia i nieświadomość. Nie-psychoanaliza Gastona Bachelarda

Marta Ples-Bęben

Książka stanowi nową interpretację Bachelardowskiego odczytania psychoanalizy, zarówno w kontekście jego epistemologii, jak i filozofii wyobraźni poetyckiej. Autorka, opierając się na materiale źródłowym, a także na klasycznych i nowych komentarzach, rekonstruuje założenia Bachelardowskiej "nie-psychoanalizy", stanowiącej nie tyle kolejną interpretację tez Freuda czy Junga, co autorską metodę, w której psychoanalityczne koncepty zostały wpisane w szersze założenia filozoficzne. Zadając pytanie: czy Bachelard w ogóle był psychoanalitykiem?, autorka bada adekwatność założeń, kluczowych idei i pojęć. Istotną zaletą książki jest wpisanie Bachelardowskiej nie-psychoanalizy w szerszy kontekst wczesnych dziejów francuskiego ruchu psychoanalitycznego.