Górny Śląsk i Zagłębie Dąbrowskie. Szkice o dwudziestowiecznej kulturze literackiej regionów

Paweł Majerski

Książka zawiera interpretacje utworów ludzi pióra związanych z Górnym Śląskiem i Zagłębiem Dąbrowskim. Znalazły się tutaj szkice poświęcone poezji (m.in. Lecha Piwowara, Stanisława Wygodzkiego, Wacława Stacherskiego, Stanisława Krawczyka), powieści Edwarda Kudelskiego Sosnowiec jest takim miastem jak Londyn, Paryż, Wiedeń..., ale również rozpoznaniom badaczy literatury i - jak w przypadku Jana Pierzchały – mechanizmów funkcjonowania najszerzej pojętej "pamięci miejsc". Autora interesuje poetyka tekstów, ich miejsce w dwudziestowiecznej kulturze literackiej – w ujęciach szczegółowych i panoramicznych uwzględnia więc nie tylko ściśle regionalne konteksty historyczne. Książka może zainteresować tak czytelników związanych z Górnym Śląskiem i Zagłębiem Dąbrowskim, jak i obserwatorów artystycznych wydarzeń z innych "okolic", podejmujących próby scalenia różnych doświadczeń naszej literatury współczesnej.

Lektury w czasie

Paweł Majerski

Czas pojęty fizycznie i filozoficznie (metafizycznie) nie jest głównym bohaterem zebranych tutaj tekstów, właściwie „jest-i-nie jest”. Żywiołowość czasu to zjawisko budujące, radujące dojrzewaniem i mądrością, ale też nadwątlające naszą obecność – cielesną, intelektualną, „tekstualną”; wpisuje się w egzystencję niepokojem i niepewnością, oczywistym prymatem w hierarchii losu. (fragment wstępu)

Nowocześni i nowoczesne. Konstelacje wyobraźni

Paweł Majerski

Autora interesuje stan „nienasycenia” – w ucieczce przed twórczą stabilizacją, więzieniem schematu, w pragnieniu nieustannego bycia „przed”, nigdy w anihilującym indywidualność szeregu. W wymiarze nadrzędnym ów stan oznacza poszukiwanie rozwiązań estetycznych i etycznych w potyczkach ze światem materialnym naszej współczesności, wytyczanie ścieżek w ukrytych pasażach wyobraźni i tworzenie własnych, gotowych do przełamywania, form wyrazu. Wybrani pisarze (Tytus Czyżewski, Tadeusz Peiper, Mila Elin, Stanisław Grędziński, Lech Piwowar, Tadeusz Gajcy, Tymoteusz Karpowicz, Krystyna Miłobędzka, Andrzej Falkiewicz, Józef Bujnowski) chcieli być artystami nowej epoki, którzy podejmują, oczywiście „na własny rachunek”, problemy odwieczne i uniwersalne: pytają o Boga, byt, granice poznania; tworzą nadrealne transkody lub generują ekwiwalenty, poszukują śladów epifanijnych, niekiedy wybierają ścieżki ideologicznego zaangażowania, mierzą się z migotliwością i niepewnością znakowej obecności. Nowocześni i nowoczesne… są opowieścią o wyobraźni, wyborach nie tylko estetycznych, konieczności powoływania do istnienia wiersza, który wciąga słowa w wirówkę mnożonych sensów, znaczeń, semantycznych batalii. Z przekonaniem o wartości eksperymentu.