Niebezpieczna idea C.S. Lewisa. Filozoficzna obrona argumentu z rozumu

Victor Reppert

Kogo powinno się uważać za autora najbardziej niebezpiecznej idei – Karola Darwina czy C.S. Lewisa? Zdaniem darwinistów teoria ewolucji pozwoliła wyjaśnić istnienie naszego świata i wszystkich jego zjawisk jako efekt niekierowanego, niecelowego systemu oddziaływań fizycznych i chemicznych. Ale czy samo racjonalne wnioskowanie, którym posługują się naukowcy, można rzeczywiście wyjaśnić w kategoriach wyłącznie naturalistycznych? C.S. Lewis twierdził, że nie można, gdyż jeśli próbuje się wytłumaczyć rozumowanie jako produkt uboczny zasadniczo niecelowego systemu, to ostatecznie opisuje się coś, czego w rzeczywistości nie można nazwać rozumowaniem. Victor Reppert w swojej książce przedstawia staranne i umiejętne rozwinięcie tej niebezpiecznej idei C.S. Lewisa, zwanej argumentem z rozumu. Zdaniem autora argumentacja ta była zbyt często odrzucana, tymczasem jest w stanie wytrzymać najpoważniejsze ataki filozoficzne. Tym, których być może dotknął filozoficzny snobizm, Reppert pokazuje, że potężny instynkt filozoficzny C.S. Lewisa pozwala umieszczać go wśród takich myślicieli, jak Sokrates, Platon, Arystoteles i św. Tomasz z Akwinu, którzy według współczesnych im standardów również byli amatorami.   Książka Victora Repperta jest znakomita z dwóch powodów. Po pierwsze, to wyrafinowane i erudycyjne omówienie poświęcone C.S. Lewisowi oraz jego argumentom apologetycznym, obalające niektóre rozpowszechnione mity i pokazujące, że jako filozof C.S. Lewis miał istotne rzeczy do powiedzenia. Po drugie, co być może nawet ważniejsze, Reppert oddaje hołd Lewisowi, broniąc jednego z jego głównych argumentów przeciwko naturalizmowi i rozwijając go w sposób, który jest zarówno zgodny z rygorami naukowymi, jak i ciekawy dla czytelnika. Autor odpowiada nie tylko na zarzuty podniesione przeciwko C.S. Lewisowi przez Elisabeth Anscombe, lecz także nawiązuje do współczesnych debat filozoficznych. To sprawia, że jego książka sama w sobie jest ważnym i oryginalnym wkładem do chrześcijańskiej apologetyki. C. Stephen Evans, profesor filozofii i nauk humanistycznych, autor książki „Dlaczego wiara chrześcijańska wciąż ma sens”   Reppert przedstawia swoim czytelnikom świeżą, klarowną i umiejętną obronę „niebezpiecznej idei C.S. Lewisa” głoszącej, że czysto naturalistyczny opis świata nie może wyjaśnić rzeczywistości ludzkiej racjonalności. I robi to znakomicie – jego książka jest dobrze napisana, charakteryzuje się wciągającym stylem i świadczy o umiejętności wnikliwego myślenia. Jest to prawdziwy postęp w apologetyce, w szczególności w badaniach nad C.S. Lewisem. Bardzo polecam to dzieło wszystkim zainteresowanym. R. Keith Loftin, Christian Scholar's Review   Według standardowego ujęcia rozdział trzeci „Cudów” C.S. Lewisa, zawierający jego argument przeciwko naturalizmowi, jest filozoficzną kompromitacją, czarującym domkiem z kart, który rozpada się pod wpływem rygorystycznej krytyki. Victor Reppert w „Niebezpiecznej idei C.S. Lewisa” z pewnością dowodzi, że to standardowe ujęcie jest błędne. Ale robi coś więcej: pogłębia i rozszerza argumentację Lewisa przeciwko naturalizmowi i sam przedstawia intelektualnie ekscytujący i przekonujący argument. Książka Repperta jest filozoficznym rewizjonizmem w najlepszym wydaniu. Peter J. Kreeft i Ronald K. Tacelli, autorzy „Podstaw apologetyki chrześcijańskiej" Jednym ze znaków wielkiego apologety jest to, że jego główne argumenty są z pożytkiem przyswajane i udoskonalane przez późniejszych myślicieli. Cechą wybitnego chrześcijańskiego filozofa jest umiejętność wykonywania swojej pracy w sposób, który spełnia współczesne wymagania argumentacji filozoficznej. Victor Reppert udowodnił, że opanował tę umiejętność, w swojej jasnej, przekonującej i trafnej obronie argumentu z rozumu. Potraktujmy to jako jeszcze jeden gwóźdź do trumny naturalizmu. Douglas Groothuis, profesor filozofii w seminarium w Denver i autor książki „Truth Decay”   VICTOR REPPERT Profesor filozofii w Glendale Community College w Glendale w Arizonie. Najbardziej znany z rozwinięcia argumentu z rozumu autorstwa C.S. Lewisa. Aktywnie działa w kilku towarzystwach poświęconych jego myśli. Jest autorem artykułów na temat apologetyki C.S. Lewisa, opublikowanych w czasopismach „The Christian Scholar's Review”, „Philosophia Christi” i „International Journal for Philosophy of Religion”.   C. S. Lewis. Rozum i Wiara „Wierzę w chrześcijaństwo tak samo jak we wschodzące słońce - nie tylko dlatego, że je widzę, ale także dlatego, iż dzięki niemu widzę wszystko inne.” (C.S. Lewis) Seria wydawnicza „C. S. Lewis. Rozum i Wiara” to zbiór publikacji dotyczących twórczości i życia Clive’a Staplesa Lewisa, uznawanego za największego współczesnego chrześcijańskiego apologetę. Prezentuje intelektualne walory teizmu oraz argumentację na rzecz tezy o racjonalności przekonań teistycznych, a w szczególności chrześcijaństwa. Choć Lewis zmarł w roku 1963, jego twórczość jest wciąż aktualna. Do jego argumentów i analiz dotyczących moralności oraz społeczeństwa wciąż odwołują się zawodowi filozofowie i teologowie, a także liczni przedstawiciele obu stron filozoficzno-teologicznego sporu ateizmu z teizmem. Na język polski zostało już przełożone wiele prac C.S. Lewisa, które cieszą się niesłabnącą popularnością. Wciąż jednak brakuje opracowań biograficznych i krytycznych oraz pogłębionych analiz jego poglądów. Seria „C. S. Lewis. Rozum i Wiara” ma wypełnić tę lukę. Publikowane w niej teksty odznaczają się naukową wnikliwością, a jednocześnie są przystępne dla szerokiego grona czytelników, tak jak twórczość samego C.S. Lewisa, który przekonywał, że dzięki chrześcijaństwu wszystko inne nabiera sensu.