Magnat

Maria Rodziewiczówna

Powieść o wielkiej sile nadziei i marzeń. Młody charyzmatyczny zarządca majątku generałowej Wojewódzkiej, pochodzący ze zdegradowanej arystokratycznej rodziny, postanawia porzucić dotychczasowe życie. Celem, który już dawno sobie wyznaczył, jest zdobycie własnego kawałka ziemi. Chciałby też, wzorem swoich przodków, znów stać się członkiem elity. Dąży do tego cierpliwą pracowitością i uczciwością. Los nie oszczędzi mu jednak niemiłych niespodzianek i nie uchroni przed... miłością.

Między ustami a brzegiem pucharu

Maria Rodziewiczówna

Berlin, przełom XIX i XX wieku. Hrabia Wentzel młody arystokrata z Prus, w którego żyłach płynie polska krew zakochuje się w dumnej i pięknej dziewczynie z Wielkopolski, Jadwidze Chrząstkowskiej. Zdesperowany mężczyzna wszelkimi sposobami stara się podbić serce pięknej Jadwigi. Na przeszkodzie stoi nie tylko narzeczony panny, lecz także niewygodne pochodzenie. Przypadek zrządza, ze Wentzel ratuje dziewczynę napastowaną na ulicy przez pijanego barona Wertheima. Mimo pomocy Jadwiga nie chce się z nim spotkać. Ale hrabia łatwo nie daje za wygraną... Między ustami a brzegiem pucharu to ciekawa i wciągająca od pierwszego akapitu lektura.

Między ustami a brzegiem pucharu

Maria Rodziewiczówna

Wiele się może zdarzyć między ustami a brzegiem pucharu. Pomiędzy chęcią a spełnieniem; pomiędzy decyzją a jej urzeczywistnieniem rozciąga się obszar niewiadomego, które czasami rozwiewa złudzenia, a czasem daje nadzieję. Akcja rozgrywa się w Berlinie na przełomie XIX i XX wieku. Hrabia Wentzel - młody arystokrata z Prus, w którego żyłach płynie polska krew, zakochuje się w dumnej i pięknej dziewczynie z Wielkopolski - Jadwidze Chrząstkowskiej. Jadwiga to siostra polskiego powstańca, kobieta, jak to u Rodziewiczówny, bez skazy. Zafascynowany kobietą postanawia się do niej zbliżyć. Pewnego dnia ratuje Jadwigę przed brutalnym baronem Wertheimem, który wypomina mu jego polskie pochodzenie. Mimo pomocy Jadwiga nie chce się z nim spotkać. Ale hrabia łatwo nie daje za wygraną. Będzie musiał jednak stawić czoła wielu przeszkodom zanim zdobędzie serce dziewczyny. Jest to też opowieść o powolnej, bolesnej przemianie zakochanego Wentzla w Wacława, sprusaczonego kosmopolity w polskiego patriotę, dowodzi, że nigdy nie jest za późno na zmianę, na wywikłanie się z przeszłości, na nowy początek. Dowodzi też, który to już raz, potęgi i siły miłości. (Wikipedia)

Między ustami a brzegiem pucharu

Maria Rodziewiczówna

Mię­dzy usta­mi a brze­giem pu­cha­ru I Ber­lin spał. Po­ga­sły świa­tła po ma­ga­zy­nach, po te­atrach, po miesz­ka­niach fi­li­strów, po su­te­ry­nach i stry­chach. Gaz tyl­ko mi­go­tał w ulicz­nych la­tar­niach i świe­ci­ły jesz­cze okna klu­bów kar­cia­rzy, re­stau­ra­cji pod­rzęd­nych, sal tań­ca i ap­tek. Dłu­ga li­nia pa­ła­ców Pod Li­pa­mi spa­ła też -- drze­ma­ły ka­ria­ty­dy bal­ko­no­we, za­pa­da­ły i gi­nę­ły w mro­ku or­na­men­ta­cje okien i drzwi. Ruch tej pierw­szo­rzęd­nej ar­te­rii usta­wał. Z rzad­ka za­tur­ko­tał spóź­nio­ny po­wóz lub prze­cho­dzień prze­su­nął się po­śpiesz­nie, wra­ca­jąc z za­ba­wy do do­mu: Ber­lin spał. [...]Maria RodziewiczównaUr. 30 stycznia lub 3 lutego 1864 na Grodzieńszczyźnie Zm. 16 listopada 1944 na folwarku Leonów k. Żelaznej pod Skierniewicami Najważniejsze dzieła: Straszny dziadunio (1887), Pożary i zgliszcza (1888), Dewajtis (1889), Między ustami a brzegiem pucharu (1889), Szary proch (1889), Hrywda (1892), Anima vilis (1893), Macierz (1903), Wrzos (1903), Czahary (1905), Joan. VIII 1-12 (1906), Byli i będą (1908), Lato leśnych ludzi (1920) Autorka powieści popularnych, przekładanych na wiele języków europejskich (Dewajtis było tłumaczone na niemiecki, angielski, francuski, węgierski, litewski, serbski, czeski i słowacki). Umysłowość i system wartości pisarki został ukształtowany przez osobiste doświadczenie przemocy władz zaborczych (jej rodzice zostali skazani na zesłanie i konfiskatę majątku za pomoc powstańcom) oraz kilka lat nauki na pensji niepokalanek w Jazłowcu. Po śmierci ojca, od 1881 r. zarządzała majątkiem ziemskim Hruszowa na Polesiu (w 1887 została formalnie jego właścicielką) i zajmowała się pisarstwem; zmieniła też swój wygląd, obcinając krótko włosy oraz przywdziewając strój na poły męski. Już jako młoda dziewczyna deklarowała, że nie wyjdzie za mąż. Przez ponad pół wieku prowadziła gospodarstwo, w którym początkowo mieszkała ze swoją babką, matką i siostrą Celiną, po ich śmierci w latach 90. z Heleną Weychertówną, a następnie od 1919 r. niemal do końca życia z o 11 lat młodszą Jadwigą Skirmunttówną, z którą, według słów tej ostatniej łączyło ją ,,powinowactwo z wyboru" (Wahlverwandtschaft, termin wzięty z tytułu powieści Goethego). Jadwiga zajmowała się domem, Maria interesami, na zimowe miesiące wyjeżdżała pisarka do Warszawy, gdzie wraz z Heleną kupiły wspólnie mieszkanie na Brackiej, a także niewielki majątek podwarszawski w Falenicy, nazwany przez nie Wyraj. Działała w organizacjach ziemianek (od 1907 r. redagowała też pismo ,,Ziemianka"), pracując na rzecz polepszenia sytuacji bytowej, oświaty i świadomości narodowej ludu. W czasie I wojny światowej i wojny 1920 roku uczestniczyła w akcjach pomocy ofiarom działań wojennych, organizowaniu wyżywienia dla ludności cywilnej itp. W okresie międzywojennym lansowana przez prasę endecką. Po wybuchu II wojny światowej w 1939 roku jej majątek został przejęty przez lokalny komitet ludowy, a Rodziewiczówna wraz ze swą towarzyszką przedostały się przez zieloną granicę do Łodzi, a następnie do Warszawy. Zmarła tuż po klęsce powstania warszawskiego, które przebyła w mieście, otoczona opieką powstańców. Pierwsze próby prozatorskie Rodziewiczówny powstały już pensji; zaczęła publikować pod pseudonimem Maro, stanowiącym skrót pierwszych sylab imienia i nazwiska; drugi pseudonim, Žmogus, po lit. ,,człowiek" (szczególnie człowiek z ludu) można uznać za rodzaj deklaracji ideowej (kwestią dążeń narodowych Litwinów pisarka zajęła się w powieści Szary proch). Istotnym wkroczeniem Rodziewiczówny w dziedzinę literatury była publikacja w odcinkach powieści Straszny dziadunio (1886), a następnie przebojowa powieść Dewajtis (1889). Pod względem stylu pisarskiego Rodziewiczówna to epigonka pozytywizmu; poruszana przez nią tematyka ujmowana jest konwencjonalnie i okraszona łatwym sentymentalizmem. Najczęściej poruszana problematyka w jej powieściach to: bezwzględnie pozytywnie wartościowany patriotyzm, kult pracy fizycznej, walka o zachowanie polskiego stanu posiadania na tzw. kresach wschodnich oraz na ziemiach zachodnich (Poznańskie), religijność katolicka, przywiązanie do ojczystej przyrody. Na tym tle ciekawszym rysem jest kreowanie postaci silnych, przedsiębiorczych kobiet wyznaczających sobie cele życiowe i realizujących je niezłomnie (por. np. Czahary). Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Między ustami a brzegiem pucharu

Maria Rodziewiczówna

Historia wielkiej miłości, która zawładnęła sercami dwojga ludzi z przeciwległych światów. On hrabia Wenzel, nienawidzi wszystkiego, co polskie. Czuje się Prusakiem i gdy ktoś odważy się przypomnieć mu jego polskie korzenie, naraża się na utratę życia. Ona Jadwiga to młoda Polka, siostra powstańca, ceniąca patriotyczne wartości. Jak to możliwe, że Wenzel zakochuje się w niej od pierwszego wejrzenia? Serce nie sługa, jednak hrabia, by zdobyć serce wybranki będzie musiał całkowicie zmienić swoje dotychczasowe życie. Czy będzie gotów na taki gest? Między ustami a brzegiem pucharu wszystko zdarzyć się może...

Między ustami a brzegiem pucharu

Maria Rodziewiczówna

Między ustami a brzegiem pucharu... wiele wydarzyć się może. I wydarzyło się wiele. Pomiędzy chęcią a spełnieniem, pomiędzy decyzją a jej urzeczywistnieniem rozciąga się obszar niewiadomego, które czasami rozwiewa złudzenia, a czasem daje nadzieję. Oto hrabia Wenzel - jak sam o sobie mówi, Prusak z wychowania, języka, poglądów - nienawidzi szczerze Polaków i wszystkiego, co polskie. Kiedy ktoś wypomni mu, że jest półkrwi Polakiem - gotowy jest zabić! Hrabia Wentzel Croy-Dülmen to hulaka, rozkapryszony, próżny, niestały, leniwy człowiek, który nie ma głębszych zasad... do czasu. Pewnego dnia poznaje przypadkiem kobietę, która odmieni jego życie. Zakochuje się od pierwszego wejrzenia w młodej Polce, siostrze powstańca, kobiecie, jak to u Rodziewiczówny, bez skazy. Historia powolnej, bolesnej przemiany zakochanego Wentzla w Wacława, sprusaczonego kosmopolity w polskiego patriotę, dowodzi, że nigdy nie jest za późno na zmianę, na wywikłanie się z przeszłości, na nowy początek. Dowodzi też, który to już raz, potęgi i siły miłości.  

Na fali

Maria Rodziewiczówna

Józef Reni, młody student prawa i utalentowany skrzypek poszukuje niedrogiej stancji, w której mógłby zamieszkać. Kolega proponuje mu lokum u profesorowej, matki pięknej Józefiny, zwanej Pepi. Wrażliwy chłopak stopniowo ulega jej urokowi, wierząc, że uczucie jest odwzajemnione. Pewnego dnia Józef musi wyjechać w poszukiwaniu brata. Pozostawia Pepi na jakiś czas. Po powrocie już nic nie wygląda tak samo. Młody mężczyzna uświadamia sobie, że był tylko zabawką w uroczych rączkach. Decyduje się związać z inną dziewczyną, stanowiącą przeciwieństwo trzpiotowatej Pepi. Jednak serca nie da się oszukać... Na fali to niezwykła opowieść o zniszczonych ideałach.

Na fali

Maria Rodziewiczówna

Przedwojenna Polska, ubogi student akademii muzycznej i nieposkromione uczucie. Poszukując studenckiego lokum, Józef, młody skrzypek, trafia na stancję, gdzie poznaje urzekającą Józefinę. Zakochuje się w niej bez pamięci i jest w stanie zrobić wszystko, by być razem. Niestety, pięknej dziewczynie inne rzeczy w głowie i ani myśli wiązać się na stałe. Czując ogromną presję społeczeństwa, Józef postanawia być z kimś zupełnie innym, nie zaważając na serce płonące uczuciem do Józefiny. Czy Józefowi uda się oszukać własne uczucia w nieszczęśliwej relacji? Być może jest jeszcze szansa na podążenie za prawdziwą miłością? Idealna dla fanek i fanów "Dewajtis"! Maria Rodziewiczówna (1864-1944) - ceniona polska powieściopisarka i nowelistka, której twórczość skupia się na wartościach patriotycznych, kulturze polskiej, naturze i emancypacji kobiet. Znana z aktywizmu społecznego. Zdobyła uznanie dzięki powieściom "Dewajtis" i "Lato leśnych ludzi".

Na fali

Maria Rodziewiczówna

Przedwojenna Polska, ubogi student akademii muzycznej i nieposkromione uczucie. Poszukując studenckiego lokum, Józef, młody skrzypek, trafia na stancję, gdzie poznaje urzekającą Józefinę. Zakochuje się w niej bez pamięci i jest w stanie zrobić wszystko, by być razem. Niestety, pięknej dziewczynie inne rzeczy w głowie i ani myśli wiązać się na stałe. Czując ogromną presję społeczeństwa, Józef postanawia być z kimś zupełnie innym, nie zaważając na serce płonące uczuciem do Józefiny. Czy Józefowi uda się oszukać własne uczucia w nieszczęśliwej relacji? Być może jest jeszcze szansa na podążenie za prawdziwą miłością? Idealna dla fanek i fanów "Dewajtis"! Maria Rodziewiczówna (1864-1944) - ceniona polska powieściopisarka i nowelistka, której twórczość skupia się na wartościach patriotycznych, kulturze polskiej, naturze i emancypacji kobiet. Znana z aktywizmu społecznego. Zdobyła uznanie dzięki powieściom "Dewajtis" i "Lato leśnych ludzi".

Niedobitowski z granicznego bastionu

Maria Rodziewiczówna

Niedobitowski z granicznego bastionu to zbiór opowiadań Marii Rodziewiczówny, zawierający utwory pełne cierpkiej goryczy i ostrej ironii, jakiej nie powstydziłby się niejeden publicysta polityczny. Książka opisuje sytuację, w jakiej znaleźli się Polacy na Kresach (a dokładnie na Polesiu) po odzyskaniu przez Polskę w 1918 r. upragnionej i tyle lat wyczekiwanej niepodległości. Autorka ukazuje rozczarowanie wolnością i nieprzyjaznym wobec ludzi prawem obowiązującym w II Rzeczpospolitej. Kresowi ziemianie zamiast cieszyć się powszechnym szacunkiem słyszą zewsząd uwagi: Chcieliście Polski no to ją macie. Niedobitowski to nazwisko znaczące i symboliczne. Nosi je kilku bohaterów opowiadań zebranych w tym tomie, a opowiadania te zbliżone techniką pisarską do współczesnego reportażu są po prostu niczym z życia wzięte.

Nieoswojone ptaki

Maria Rodziewiczówna

Tola została sierotą jeszcze jako niemowlę. Po śmierci rodziców dziewczynką zaopiekował się stryj, Kazimierz Łużycki. W jego domu Tola wyrasta na piękną młodą kobietę. Na jej drodze pojawia się wreszcie miłość. To przystojny malarz Jan Stankar, który zasypuje Tolę romantycznymi gestami, rozkochując ją w sobie na tyle, że ta decyduje się porzucić dotychczasowe życie. Bez zgody stryja, który od początku sprzeciwia się małżeństwu Toli i Jana, dziewczyna wyjeżdża za wybrankiem do Warszawy. Tam jej wizje szczęśliwego życia szybko niweczy rzeczywistość. Jan okazuje się hulaką, zaciągającym coraz większe długi, który ostatecznie porzuca rodzinę i emigruje z kraju. Dla Toli oznacza to bój o życie dla niej i jej dziecka.

Nieoswojone ptaki

Maria Rodziewiczówna

Bohaterką Nieoswojonych ptaków jest dwudziestodwuletnia Tola. Dziewczyna pochodzi ze wsi, gdzie trafiła po śmierci rodziców jeszcze jako niemowlę. Została tam wychowana przez stryja, Kazimierza Łużyckiego. Opiekun całkowicie odizolował ją od ludzi. Doprowadził do tego, że dziewczynka zwyczajnie boi się obcych. Mijają lata. Tola wyrasta na bardzo piękną młodą kobietę. Pewnego dnia dziewczyna poznaje niesamowicie przystojnego malarza Jana Stankara. Zakochuje się w nim od pierwszego wejrzenia. Tymczasem swojej niechęci w kwestii tej znajomości nie kryje Kazimierz Łużycki. Kiedy Tola oznajmia stryjowi, iż chce wyjść za Jana za mąż, ten po prostu ją wydziedzicza. Młodzi małżonkowie wyjeżdżają do Warszawy. W stolicy Tola przeżywa koszmar. Mąż przestaje być szybko tym ukochanym mężczyzną, za którego wyszła za mąż. Nie ma weny twórczej. Za wszelkie niepowodzenia zawodowe obwinia Tolę. Gdy rodzi im się córka, jest jeszcze gorzej. Małżonkowie żyją na skraju ubóstwa. Ostatecznie Jan, nie mogąc dłużej znieść niekomfortowej dla siebie sytuacji, opuszcza rodzinę. Wyjeżdża do Paryża, gdzie ma nadzieję odnaleźć chęć do pracy. Natomiast Tola coraz częściej zaczyna myśleć o śmierci...

Ona

Maria Rodziewiczówna

Ona to historia wielkiej miłości i ogromnego cierpienia. Tytułowa ona to panienka Konstancja Skowrońska, nazywana Kostusią. Jest sierotą wychowywaną przez wujostwo. W majątku swoich opiekunów mieszka od małego. Od najwcześniejszych lat pracą odwdzięcza się, jak może, za dobroć, jaką otrzymuje od zamożnych krewnych. Z biegiem czasu przejmuje coraz więcej obowiązków. Gdy ją poznajemy, ma osiemnaście lat, a na głowie cały dom. Stara się puszczać mimo uszu uszczypliwości, jakie padają ze strony członków przybranej rodziny. Nie przyjdzie jej też do głowy myśl, że rodzina ją wykorzystuje. Pewnego dnia w życie Kostusi wkracza Sewer Stamierowski. Jest to człowiek tak samo samotny jak ona, mężczyzna ograbiony ze swego dziedzictwa przez zachłannego ojczyma. Młodzi zakochują się w sobie. Los nie jest jednak dla nich łaskawy. Do uszu wuja Kostusi dochodzą plotki kompromitujące młodych. W tym samym czasie ojczym Sewera wykorzystuje wybuch porywczego pasierba i zamyka go w lamusie. Kostusia dopiero po miesiącu dowiaduje się, jaka tragedia spotkała jej ukochanego. Prośby o ratunek dla Sewera nie przynoszą rezultatu. Samotna dziewczyna, która nie może liczyć na nikogo, decyduje się na dramatyczny krok. Razem z wierną mamką odchodzi z dworu, wydostaje wyniszczonego Stamierowskiego z jego więzienia i rusza na poniewierkę po świecie... Ona to wzruszający romans, historia, jakich obecnie się nie spotyka opowieść o bezinteresownym poświęceniu, wierności i stałości uczuć.

Ona

Maria Rodziewiczówna

Życie tytułowej bohaterki, Konstancji Skowrońskiej od dzieciństwa naznaczone było cierpieniem. Kostusia jest sierotą od małego wychowywaną przez wujostwo. Codzienną pracą stara się odwdzięczyć krewnym za opiekę. W wieku osiemnastu lat prowadzi niemal całe gospodarstwo. Stara się nie brać do siebie uszczypliwych słów, padających ze strony rodziny. Kiedy poznaje Sewera Stamierowskiego jej serce przyspiesza. Mężczyzna, podobnie jak Kostusia cierpi na samotność. Jego zachłanny ojczym pozbawił go dziedzictwa. Kostusia ma nadzieję, że wuj pobłogosławi jej związkowi z Sewerem. Staje się jednak inaczej... Na drodze dziewczyny pojawi się wiele przeciwności, które będzie musiała pokonać w imię miłość do ukochanego.

Pleśń. Ryngraf. Farsa panny Heni

Maria Rodziewiczówna

Tom zawiera trzy krótkie powieści: Pleśń, Ryngraf i Farsa panny Heni. Pleśń to opowieść o pracy, niedoli, ale i radosnym trudzie. Historia opowiedziana w Ryngrafie osnuta jest na tle walk napoleońskich w Hiszpanii. Farsa panny Heni to z kolei przezabawna opowieść o uroczej siedemnastolatce Heni Dobrzyńskiej. Dziewczyna marzy o karierze operowej. Nim jednak wystąpi na scenach operowych Europy, musi wyrwać się spod kurateli stryja. Wolność tę może zapewnić młodej śpiewaczce tylko mąż. Ale taki, który małżeństwo potraktuje równie fikcyjnie jak i ona...

Pożary i zgliszcza. Powieść na tle powstania styczniowego

Maria Rodziewiczówna

Aleksander Świda to człowiek dumny, hardy i honorowy, acz porywczy. Dla idei i miłości swojego serca jest gotów poświęcić życie. Pewnego dnia zostaje fałszywie oskarżony przez swego sąsiada, Dominika Czaplica, o podpalenie zabudowań sąsiedzkiego majątku. Aleksander na wiele lat znika z okolicy. Tymczasem wybucha powstanie. Rząd Narodowy wzywa Świdę do udziału w walce. W pierwszej chwili Aleksander odmawia, uznając ten zryw za źle przygotowany i groźny dla Polski. Słucha jednak głosu jedynego człowieka, któremu wierzy bezgranicznie: ukochanej kobiety. Angażuje się w walkę. Los ponownie styka go z Czaplicem, który kolaboruje z wrogiem... Pożary i zgliszcza to ciekawa i wciągająca od pierwszego akapitu lektura.

Ragnarök

Maria Rodziewiczówna

Roman Niemirycz jest osobą małomówną i niezbyt lubianą. Ma niezwykle surowy osąd świata i ludzi, czemu daje wyraz, drukując swoje opinie w Pręgierzu. Przełomowym momentem w jego życiu jest spotkanie z biednym księdzem, który puka do jego drzwi, prosząc o jałmużnę dla upadłych kobiet. Niemirycz ateista i przeciwnik Kościoła zaczyna dostrzegać w biednym księdzu prawdziwego sługę Bożego. Pod wpływem kapłana zaczyna inaczej patrzeć na świat. Jednak jego życie osobiste jest pasmem porażek. Ukochana kobieta okazuje się mężatką, dawny uczeń arystokrata który miał aktywnie działać i pracować, wsiąka w sferę arystokracji, bo nie umiał i nie chciał przeciwstawić się panującym w niej obyczajom. Najboleśniejsza jest jednak śmierć księdza, który zginął z rąk biedaków swoich podopiecznych. Z tego Niemirycz już sam nie może się otrząsnąć. Tymczasem w jego otoczeniu pojawia się Hilda... Ragnarök to ciekawa i wciągająca od pierwszego akapitu lektura.

Rupiecie

Maria Rodziewiczówna

Rupiecie to zbiór nowel Marii Rodziewiczówny, których akcja toczy się na Kresach Wschodnich na przełomie XIX i XX wieku. Dzięki epickiemu talentowi autorki odkrywamy świat już nieistniejący, będący częścią naszej bogatej i złożonej historii. Bohaterowie opowieści są jak zawsze u Rodziewiczówny osobami z krwi i kości. Bywają dobrzy albo źli, kochają albo nienawidzą, często nie potrafiąc znaleźć swego miejsca w świecie. Zbiór zawiera utwory: Rupiecie, Triumfator, Kamienie, Tutejszy, Tak zwani Głupi, Ciotka, Lamus, Jan Borucki, Bajka o głupim Marcinie, Hryc, Bagno, Wołowy czerep i Dobra służba.

Rupiecie. Nowele

Maria Rodziewiczówna

Zbiór nowel znanej polskiej pisarki schyłku XIX wieku i okresu międzywojennego, zawierający utwory: Rupiecie. Triumfator. Kamienie. Tutejszy. Tak zwani Głupi. Ciotka. Lamus. Jan Borucki. Bajka o Głupim. Marcinie. Hryc. Bagno. Wołowy Czerep. Dobra służba.

Straszny dziadunio

Maria Rodziewiczówna

Petersburg, koniec XIX wieku. Polikarp Białopiotrowicz jest właścicielem rozległego majątku Tepeniec w powiecie mozyrskim i osobą niezwykle majętną. Stroni od ludzi. Obaj jego synowie już nie żyją. Straszny dziadunio ma dwóch wnuków: Alberta, zwanego Wojcieszkiem i Hieronima, zwanego Ruciem. Pierwszy z nich prowadzi w Petersburgu rozrzutne życie za pieniądze dziadka. Drugi studiuje na petersburskiej politechnice. Obaj są szpiegowani przez służących Polikarpa Białopiotrowicza, który otrzymuje regularne sprawozdania z tego, co robią wnuki. Niepewny charakteru swoich spadkobierców dziadek poddaje ich najrozmaitszym próbom. Bezwzględne eksperymenty niemal doprowadzają do śmierci Hieronima...

Straszny dziadunio

Maria Rodziewiczówna

Jedna z pierwszych powieści Marii Rodziewiczówny, opublikowana w 1887 roku, miała potem co najmniej kilkanaście wydań. Tytułowy straszny dziadunio Polikarp Białopiotrowicz jest właścicielem rozległego majątku Tepeniec w powiecie mozyrskim, osobą majętną i stroniącą od ludzi. Obaj jego synowie już nie żyją. Ma dwóch wnuków: Alberta, zwanego Wojcieszkiem i Hieronima, zwanego Ruciem. Pierwszy z nich prowadzi w Petersburgu rozrzutne życie za pieniądze dziadka, gardzi każdą pracą, a drugi studiuje na politechnice w tym mieście. Obaj są szpiegowani przez służących Polikarpa Białopiotrowicza, który otrzymuje regularne sprawozdania z tego, co wnuki robią.

Straszny dziadunio

Maria Rodziewiczówna

Strasz­ny dzia­du­nio I. Del­fin -- Hie­ro­nim, sły­szysz? Wsta­waj! A to sen do po­zaz­drosz­cze­nia! Hie­ro­nim, Ru­cio, to ja -- Żab­ba! -- To mi do­pie­ro no­wi­na! -- od­parł spod bur­ki stłu­mio­ny, za­spa­ny głos. -- A cze­go tam chcesz? Pa­li się? -- Wstań, to zo­ba­czysz. -- Ale kie­dy ja nie chcę ani wsta­wać, ani pa­trzeć. -- Ano, to się uto­pisz. -- Coo? Spod bur­ki wyj­rza­ła na świat roz­czo­chra­na, pło­wa czu­pry­na, po­tem rę­ka, po­tem sen­na twarz mło­de­go czło­wie­ka. Ziew­nął prze­cią­gle, pię­ścia­mi prze­tarł oczy i spoj­rzał. -- Bo­go­wie Olim­pu i Wal­hal­li! Co to, po­top? [...]Maria RodziewiczównaUr. 30 stycznia lub 3 lutego 1864 na Grodzieńszczyźnie Zm. 16 listopada 1944 na folwarku Leonów k. Żelaznej pod Skierniewicami Najważniejsze dzieła: Straszny dziadunio (1887), Pożary i zgliszcza (1888), Dewajtis (1889), Między ustami a brzegiem pucharu (1889), Szary proch (1889), Hrywda (1892), Anima vilis (1893), Macierz (1903), Wrzos (1903), Czahary (1905), Joan. VIII 1-12 (1906), Byli i będą (1908), Lato leśnych ludzi (1920) Autorka powieści popularnych, przekładanych na wiele języków europejskich (Dewajtis było tłumaczone na niemiecki, angielski, francuski, węgierski, litewski, serbski, czeski i słowacki). Umysłowość i system wartości pisarki został ukształtowany przez osobiste doświadczenie przemocy władz zaborczych (jej rodzice zostali skazani na zesłanie i konfiskatę majątku za pomoc powstańcom) oraz kilka lat nauki na pensji niepokalanek w Jazłowcu. Po śmierci ojca, od 1881 r. zarządzała majątkiem ziemskim Hruszowa na Polesiu (w 1887 została formalnie jego właścicielką) i zajmowała się pisarstwem; zmieniła też swój wygląd, obcinając krótko włosy oraz przywdziewając strój na poły męski. Już jako młoda dziewczyna deklarowała, że nie wyjdzie za mąż. Przez ponad pół wieku prowadziła gospodarstwo, w którym początkowo mieszkała ze swoją babką, matką i siostrą Celiną, po ich śmierci w latach 90. z Heleną Weychertówną, a następnie od 1919 r. niemal do końca życia z o 11 lat młodszą Jadwigą Skirmunttówną, z którą, według słów tej ostatniej łączyło ją ,,powinowactwo z wyboru" (Wahlverwandtschaft, termin wzięty z tytułu powieści Goethego). Jadwiga zajmowała się domem, Maria interesami, na zimowe miesiące wyjeżdżała pisarka do Warszawy, gdzie wraz z Heleną kupiły wspólnie mieszkanie na Brackiej, a także niewielki majątek podwarszawski w Falenicy, nazwany przez nie Wyraj. Działała w organizacjach ziemianek (od 1907 r. redagowała też pismo ,,Ziemianka"), pracując na rzecz polepszenia sytuacji bytowej, oświaty i świadomości narodowej ludu. W czasie I wojny światowej i wojny 1920 roku uczestniczyła w akcjach pomocy ofiarom działań wojennych, organizowaniu wyżywienia dla ludności cywilnej itp. W okresie międzywojennym lansowana przez prasę endecką. Po wybuchu II wojny światowej w 1939 roku jej majątek został przejęty przez lokalny komitet ludowy, a Rodziewiczówna wraz ze swą towarzyszką przedostały się przez zieloną granicę do Łodzi, a następnie do Warszawy. Zmarła tuż po klęsce powstania warszawskiego, które przebyła w mieście, otoczona opieką powstańców. Pierwsze próby prozatorskie Rodziewiczówny powstały już pensji; zaczęła publikować pod pseudonimem Maro, stanowiącym skrót pierwszych sylab imienia i nazwiska; drugi pseudonim, Žmogus, po lit. ,,człowiek" (szczególnie człowiek z ludu) można uznać za rodzaj deklaracji ideowej (kwestią dążeń narodowych Litwinów pisarka zajęła się w powieści Szary proch). Istotnym wkroczeniem Rodziewiczówny w dziedzinę literatury była publikacja w odcinkach powieści Straszny dziadunio (1886), a następnie przebojowa powieść Dewajtis (1889). Pod względem stylu pisarskiego Rodziewiczówna to epigonka pozytywizmu; poruszana przez nią tematyka ujmowana jest konwencjonalnie i okraszona łatwym sentymentalizmem. Najczęściej poruszana problematyka w jej powieściach to: bezwzględnie pozytywnie wartościowany patriotyzm, kult pracy fizycznej, walka o zachowanie polskiego stanu posiadania na tzw. kresach wschodnich oraz na ziemiach zachodnich (Poznańskie), religijność katolicka, przywiązanie do ojczystej przyrody. Na tym tle ciekawszym rysem jest kreowanie postaci silnych, przedsiębiorczych kobiet wyznaczających sobie cele życiowe i realizujących je niezłomnie (por. np. Czahary). Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Straszny Dziadunio

Maria Rodziewiczówna

Polikarp Białopiotrowicz jest majętnym właścicielem majątku na Polesiu. Z natury stroni od ludzi, za to po śmierci synów czuje się odpowiedzialny za dwóch wnuków: Alberta zwanego Wojcieszkiem i Hieronima zwanego Ruciem. Pierwszy z nich prowadzi hulaszczy tryb życia i gardzi każdą pracą. Drugi natomiast jest prawym studentem politechniki. Tytułowy straszny dziadunio próbuje kontrolować życie młodzieńców, szpiegując ich i wystawiając na liczne próby. Konsekwencje zachowania dziadka mogą okazać się tragiczne, a życie Rucia zagrożone. Czy istnieje szansa, by relacja wnuków z Polikarpem mogła się naprawić? Straszny dziadunio" to jedna z pierwszych powieści autorstwa Marii Rodziewiczówny, która w 1887 roku zdobyła nagrodę w konkursie tygodnika Świt".

Szary proch

Maria Rodziewiczówna

Wawer Karewis, Litwin z pochodzenia, wyjeżdża do niemieckiego wówczas Szczecina, by zrobić karierę. Jego upór i zaangażowanie w pracę owocuje objęciem stanowiska kapitana okrętu. Wawer wiedzie szczęśliwe życie u boku narzeczonej Niemki, jednak coś skłania go do wizyty w rodzinnych stronach. Chce raz na zawsze pożegnać się z rodziną i dawnym życiem. Na miejscu okazuje się, że ostateczne rozstanie nie jest takie łatwe. Odżywają wspomnienia, a ojczysta ziemia znaczy więcej niż budynki i miejsca.