Metody i techniki pobudzania kreatywności w organizacji i zarządzaniu

Anna Kosieradzka, Iwona Głażewska, Urszula Kąkol, Anna Kosieradzka, ...

Każde działanie techniczne, organizatorskie i menedżerskie powstaje z myślą o określonym praktycznym zastosowaniu. Zamierzeniem jest osiągnięcie rezultatów spełniających oczekiwania pragmatyczne oraz wymagania skuteczności i efektywności. Adresat rozwiązania bardzo często ma ambicję, aby to, co otrzyma, było niepospolite, inne niż znane mu podobne rozwiązania. I to oczekiwanie nie musi mieć racjonalnych podstaw, bywa, że jest ambicją czystą. Z kolei autor rozwiązania często ma podobną ambicję, nie chce powielać pomysłów już znanych, szuka satysfakcji zawodowej. Obie postawy są silniejsze niż racjonalność gospodarcza. Są motorem postaw twórczych. Z drugiej strony ambicje twórcze w miarę praktykowania zawodu zostają przytłumione rutyną. Naturalnie innowacyjni są ludzie młodzi - z wiekiem zdolność ta maleje. Ale nie musi to być proces nieodwracalny niczym starzenie się fizyczne. Kreatywność może być zachowana przez całą karierę zawodową.   Książka wspiera tego typu podejście do życia zawodowego inżyniera, organizatora i menedżera, jako zawodów polegających na twórczym rozwiązywaniu bieżących problemów. Zachowania ich mogą być sprawne na poziomie rutyny, ale i głęboko odkrywcze, niekonwencjonalne. Raz skomplikowane i budzące podziw harmonią współdziałania ogromnej liczby elementów jak statek kosmiczny. Innym razem imponujące ascetyczną prostotą funkcjonalności jak wynalazek koła. Dla ludzi zafascynowanych techniką jako wyrafinowanym praktycznym zastosowaniem wiedzy naukowej dzieło techniczne jest równie wielkim dziełem sztuki jak obiekty, które oglądamy w muzeach i na wystawach artystycznych, a konstruktor/wynalazca kreatorem równym malarzom czy pisarzom.   Chcieliśmy też przekazać tę ważną myśl, że twórczy może być każdy z nas w swojej aktywności zawodowej i że istnieje rozległy katalog metod pobudzania kreatywności, które można dobierać do różnych warunków – pracy indywidualnej lub zespołowej, projektowej lub wdrożeniowej, technicznej lub organizatorskiej.  

Model dojrzałości zarządzania ryzykiem w publicznym zarządzaniu kryzysowym

Justyna Smagowicz

Monografia stanowi podsumowanie prac przeprowadzonych przez autorkę w zakresie możliwości badania dojrzałości jednostek administracji publicznej na poziomie gminnym do prowadzenia działalności związanej z zarządzaniem ryzykiem. Efektem tych prac jest autorski model dojrzałości zarządzania ryzykiem w publicznym zarządzaniu kryzysowym, mający zastosowanie do jednostek samorządu terytorialnego.   Istnieją różne modele dojrzałości stosowane w obszarze zarządzania ryzykiem i ciągłością działania kierowane do organizacji biznesowych, brakowało natomiast modelu możliwego do zastosowania w administracji publicznej. Opracowany model dojrzałości zarządzania ryzykiem w obszarze publicznego zarządzania kryzysowego może stanowić pomoc dla jednostek samorządu terytorialnego w ocenie posiadanych kompetencji czy obecnie stosowanych praktyk, a następnie w określeniu kierunków doskonalenia działalności danej jednostki.   Prezentowana monografia została podzielona na cztery rozdziały. Pierwsza część (rozdziały 1 i 2) opiera się na analizie literaturowej, prowadzącej do zdefiniowania istoty publicznego zarządzania kryzysowego i wyzwań stojących przed tym obszarem w najbliższych latach. Stwierdzono, że rozwiązaniem, które usprawni funkcjonowanie systemu zarządzania kryzysowego, jest opracowanie modelu dojrzałości. W związku z tym, analizie poddano również modele dojrzałości stosowane w innych obszarach zarządzania (w organizacjach biznesowych i w administracji publicznej).   W rozdziale pierwszym zdefiniowano istotę publicznego zarządzania kryzysowego. Dokonano przeglądu literatury w celu usystematyzowania pojęcia zarządzanie kryzysowe oraz, ściśle powiązanego z nim, procesu zarządzania ryzykiem – wprowadzonego wraz z rozwojem podejścia procesowego w administracji publicznej. Analizie poddano również kluczowe akty prawne i metodyki stosowane w obszarze zarządzania ryzykiem, a w szczególności w zarządzaniu kryzysowym, co pozwoliło na określenie obecnych rozwiązań stosowanych w zakresie zarządzania kryzysowego w Polsce i na świecie. Zdefiniowano tym samym stan obecny i kluczowe potrzeby jednostek samorządu terytorialnego. Rozdział drugi poświęcono tematyce modeli dojrzałości, dokonując przeglądu definicji stosowanych w literaturze przedmiotu oraz badając strukturę różnych modeli dojrzałości. Dokonano przeglądu modeli dojrzałości z ośmiu obszarów zarządzania takich, jak: zarządzanie strategiczne, zarządzanie procesowe, zarządzanie produkcją, zarządzanie wytwarzaniem oprogramowania, zarządzanie projektami, zarządzanie jakością, zarządzanie ryzykiem i ciągłością działania oraz zarządzanie administracją publiczną. Zidentyfikowane modele dojrzałości poddano analizie porównawczej w trzech perspektywach: struktura modelu, sposób dokonywania oceny oraz wykorzystane koncepcje i metody zarządzania. Pozwoliło to na opracowanie wytycznych do budowy modelu dojrzałości zarządzania ryzykiem w publicznym zarządzaniu kryzysowym.   Druga część pracy (rozdziały 3 i 4) obejmuje działania praktyczne, polegające na opracowaniu autorskiego rozwiązania dla jednostek administracji publicznej na szczeblu gminnym – modelu dojrzałości zarządzania ryzykiem w obszarze zarządzania kryzysowego – oraz jego weryfikacji. W rozdziale trzecim przedstawiono szczegółową charakterystykę autorskiego modelu dojrzałości zarządzania ryzykiem w obszarze zarządzania kryzysowego przeznaczonego dla jednostek administracji publicznej na szczeblu gminnym. W opisie modelu skoncentrowano się na czterech kluczowych elementach składających się na model: obszary procesowe, cele, poziomy dojrzałości oraz repozytorium dobrych praktyk. Przedstawiono również kompleksową budowę modelu dojrzałości wraz z opisem sposobu dokonywania oceny dojrzałości jednostek samorządu terytorialnego. W rozdziale czwartym przedstawiono wnioski wynikające z weryfikacji autorskiego modelu dojrzałości. Badanie przeprowadzono w wybranych gminach województwa mazowieckiego i wielkopolskiego, uwzględniając wszystkie rodzaje gmin (gminę miejską, miejsko-wiejską i wiejską) zgodnie z obowiązującym podziałem terytorialnym w Polsce. Rezultaty uzyskane w ramach przeprowadzonej oceny dojrzałości jednostek umożliwiły wyciągnięcie wniosków dotyczących opracowanego modelu zostały przedstawione w niniejszej publikacji.   Monografia została zakończona wnioskami sformułowanymi na podstawie przeprowadzonych badań i uzyskanych w ich ramach wyników. Wskazano również możliwe kierunki doskonalenia modelu i dalszych badań.

Publiczne zarządzanie kryzysowe. Budowa repozytorium metod i technik

Michał Wiśniewski, Justyna Smagowicz, Anna Uklańska

Podręcznik jest częścią serii wydawniczej podsumowującej projekt badawczo-rozwojowy finansowany ze środków NCBiR pt. „Wysokospecjalistyczna platforma wspomagająca planowanie cywilne i ratownictwo w administracji publicznej Rzeczypospolitej Polskiej oraz w jednostkach organizacyjnych Krajowego Systemu Ratownictwa Gaśniczego”, w skład której wchodzą: „Wprowadzenie do publicznego zarządzania kryzysowego”, „Planowanie cywilne. Budowa planów zarządzania kryzysowego i planów ratowniczych”, „Zarządzanie komunikacją i wiedzą w planowaniu cywilnym oraz zarządzaniu kryzysowym”, „Publiczne zarządzanie kryzysowe. Budowa repozytorium dobrych praktyk”. Seria wydawnicza kierowana jest do praktyków związanych z procesem planowania cywilnego, zarządzania kryzysowego oraz ochrony infrastruktury krytycznej. Może również stanowić podręczniki akademickie dla studentów kierunków: bezpieczeństwo publiczne, bezpieczeństwo narodowe, zarządzanie bezpieczeństwem oraz zarządzanie bezpieczeństwem infrastruktury krytycznej. Celem niniejszego opracowania jest dostarczenie wiedzy na temat generalnego podejścia do projektowania repozytoriów dobrych praktyk oraz zaprezentowanie metody wykorzystania tego typu narzędzi w pracy operacyjnej. Kontynuowane jest tu omówienie zagadnień poruszanych w wcześniejszych pozycjach wspomnianej serii. W szczególności stanowi swoisty atlas metod i technik możliwych do zastosowania na różnych etapach w publicznym zarządzaniu kryzysowym. Jest również propozycją budowy swoistej skrzynki narzędziowej dla procedur budowy planów ratowniczych i planów zarządzania kryzysowego omówionych w pozycji „Planowanie cywilne. Budowa planów zarządzania kryzysowego i planów ratowniczych”.

Zaawansowane metody wykorzystania narzędzi modelowania symulacyjnego w zarządzaniu produkcją

Justyna Smagowicz, Cezary szwed

Skrypt jest przeznaczony do wykorzystania na kierunku Inżynieria Zarządzania w ramach przedmiotów, skupiających się na wykorzystaniu programów do modelowania symulacyjnego w zarządzaniu produkcją. Szczegółowymi celami zajęć są: uzyskanie przez studentów umiejętności korzystania z programów symulacyjnych, nauka metodyki prowadzenia badań dotyczących usprawniania procesów produkcyjnych z wykorzystaniem tych programów oraz utrwalenie pojęć z zakresu zarządzania i organizacji produkcji. Skrypt składa się z sześciu rozdziałów. Rozdział 1 zawiera opis programu Tecnomatix Plant Simulation. Scharakteryzowano w nim podstawowe obiekty, funkcje i moduły programu. Opisano wbudowane narzędzia wykorzystywane w usprawnianiu procesów i systemów produkcyjnych, w tym narzędzia do prowadzenia eksperymentów i optymalizacji badanych modeli. Rozdział 2 zawiera opis programu FlexSim. Omówiono w nim podstawowe obiekty, funkcje i moduły programu. Opisano narzędzia odwzorowujące logikę przetwarzania danych modelu, narzędzia do prezentacji wyników oraz sposób prowadzenia eksperymentów i optymalizacji badanych modeli. Rozdziały 3–6 zawierają ćwiczenia z wykorzystaniem omówionych wcześniej programów, po dwa ćwiczenia z wykorzystaniem każdego programu. Układ każdego ćwiczenia jest identyczny i obejmuje: cel ćwiczenia; opis procesu; zastosowane obiekty/narzędzia; szczegółową instrukcję dotyczącą wykonania ćwiczenia/zadania projektowego; omówienie wyników i pytania kontrolne. Układ treści skryptu, prowadzonych ćwiczeń laboratoryjnych i użytych narzędzi, ma pokazać, jakie różnice metodyczne występują przy wykorzystaniu każdego z programów komputerowych do rozwiązania zbliżonych merytorycznie problemów oraz jakie są różnice w prowadzeniu badań i uzyskiwanych wynikach. Ćwiczenia zostały przygotowane przy założeniu, że każde z nich jest wykonywane indywidualnie przez studenta.

Zarządzanie bezpieczeństwem infrastruktury krytycznej i ciągłością usług kluczowych państwa

Marek Kisilowski, Witold Skomra, Justyna Smagowicz, Krzysztof Szwarc, ...

Sprawność infrastruktury krytycznej państwa i dostępność usług kluczowych warunkują poczucie bezpieczeństwa obywateli, zadowolenie społeczne, suwerenność państwa oraz sprawność działania podmiotów administracji publicznej. Bezpieczeństwo infrastruktury krytycznej i dostępność usług kluczowych w Polsce zapewniane są przy istotnym wparciu administracji publicznej, m.in. w ramach procesów Planowania Cywilnego i Zarządzania Kryzysowego. Warunkiem koniecznym skuteczności podejmowanych działań jest sprawny mechanizm wymiany informacji dotyczących zagrożeń, na które podatne są obiekty infrastruktury krytycznej zapewniające dostępność usług kluczowych dla społeczeństwa. Obecnie obserwuje się:  – brak wspólnego sytemu pojęciowego umożliwiającego efektywną wymianę informacji między podmiotami odpowiedzialnymi za ochronę infrastruktury krytycznej i dostępność usług kluczowych,  – brak metodyki zarządzania bezpieczeństwem infrastruktury krytycznej umożliwiającej określenie charakterystyki dowolnego obiektu infrastruktury krytycznej i podejmowanie działań eliminujących lub łagodzących skutki zdarzeń niekorzystnych,  – brak metodyki modelowania dostępności usług kluczowych,  – brak modelu umożliwiającego ocenę stopnia przygotowania organizacji do realizacji zadań narzuconych przepisami prawnymi,  – mnogość dokumentów, w których określa się wymagania w zakresie ochrony infrastruktury krytycznej.  Autorzy, dostrzegając wymienione problemy oraz uwzględniając dotychczasowy dorobek publikacyjny w tym obszarze, przedstawiają w prezentowanej monografii wyniki prac badawczych prowadzonych w ramach przygotowania rozpraw habilitacyjnych, doktorskich i realizowanych projektów badawczo-rozwojowych, które składają się na nowy obraz metodycznego i pragmatycznego podejścia do zarządzania bezpieczeństwem infrastruktury krytycznej oraz modelowania ciągłości działania usług kluczowych.