Lekcja Modzelewskiego

Adam Romaniuk

Karol Modzelewski, z profesji historyk, napisał autobiografię polityczną. Określił ją sucho jako „sprawozdanie z własnych doświadczeń w życiu publicznym połączone z odrobiną autorefleksji”, zastrzegając, że chce uniknąć „aktów skruchy i prawienia morałów”.1 Ale do tego zastrzeżenia też poczynił zastrzeżenie: "Jestem oczywiście świadom kluczowej roli wyborów etycznych, zarówno w życiu publicznym, jak w moim własnym życiu, siłą rzeczy więc także o nich piszę w tej książce." Takie zniuansowane określenie własnej pisarskiej perspektywy, w świetle tego, co w efekcie zostało napisane, utwierdza mnie we wrażeniu, że otrzymaliśmy regularny traktat moralno-polityczny, gdzie historyczna narracja przeplata się z systematyczną analizą rozmaitych kwestii – tekst wytrawny literacko, gęsto przetykany elegancką ironią, przejmujący i mądry. Poniżej zamierzam sporządzić coś w rodzaju wypisów z lektury, opatrując je komentarzami i odniesieniami historycznymi, w których posłużę się pracami historyka Andrzeja Friszkego. Sam nie jestem historykiem. Chcę po prostu odbyć polityczną podróż do PRL, z dobrymi przewodnikami.