Literatura prze-pisana II. Od zapomnianych teorii do kryminału

Agnieszka Izdebska, Agnieszka Przybyszewska, Danuta Szajnert

Publikacja stanowi kontynuację refleksji nad różnymi postaciami literackiego, i nie tylko literackiego, recyklingu kanonicznych tekstów kultury, podjętej w tomie I: Literatura prze-pisana. Od Hamleta do slashu, red. A. Izdebska, D. Szajnert, Łódź 2015. Tematyka tomu II dotyczy zatem zagadnień związanych z wielorako rozumianym prze-pisywaniem, ze szczególnym uwzględnieniem przemian, które zaszły w kulturze w ostatnich latach. Autorzy tropią te zagadnienia na rozmaitych obszarach, takich jak: historia literaturoznawstwa, relacje literatura – nauka, biografistyka, formy autobiograficzne i inne gatunki, konwencje i strategie tekstowe, skupiając się na tym, kto, co, kiedy, gdzie, dlaczego i po co prze-pisuje. Tom Literatura prze-pisana II jest pokłosiem drugiej edycji konferencji naukowej zorganizowanej przez Katedrę Teorii Literatury Instytutu Kultury Współczesnej UŁ w maju 2015 r.  

Literatura prze-pisana. Od "Hamleta" do slashu

Agnieszka Izdebska

Formuły „literatura prze-pisana” używa się przede wszystkim do określenia tych spośród praktyk intertekstualnych, w których: 1) aktywizowane są inne niż punktowe odniesienia do cudzych wypowiedzi, czyli takie, w których semantycznej i często ideologicznej rewaloryzacji poddawane są większe całości tekstowe; 2) są to odniesienia skonkretyzowane, co wyróżnia je spośród relacji „przyrodzonych” anonimowej przestrzeni dyskursywnej; 3) prze-pisuje się nie tylko teksty literackie, którym przysługuje szczególny status kulturowy; 4) last but not least, jeśli prze-pisane ma coś wspólnego z kopią (z przepisanym), to musi to być tzw. kopia twórcza, rezultat twórczego czytania (odpowiednio oglądania), rezultat odsłaniający (re)kreacyjną rolę kopisty i jego usytuowania względem miejsca i czasu, w którym powstał oryginał. Książka dotyczy prze-pisywania, czyli szczególnej postaci literackiego, i nie tylko literackiego, recyklingu – czytania/interpretowania/pisania od nowa (ale też przekształcania w obrazy, widowiska, gry komputerowe i inne teksty intersemiotyczne funkcjonujące w kulturze cyfrowej) tego, co już zostało napisane. Autorki artykułów starają się w mniejszym lub większym stopniu wyeksponować sprawczą rolę rzeczywistości kulturowej, w której pre-teksty – traktowane jako część innej przestrzeni historycznej – są prze-pisywane. Publikacja stanowi interesującą diagnozę nie tylko szczególnych relacji intertekstualnych, ale też związków literatury ze światem.  

Wokół gotycyzmów: wyobraźnia, groza, okrucieństwo

Redakcja: Grzegorz Gazda, Agnieszka Izdebska, Jarosław Płuciennik

Wampiry w literaturze i filmie... ...CyberDracula - oblicza wampira w grach komputerowych Groza w reklamie... ...Horror jako gra satysfakcji Demony erotyki... ..."Sacrum wykroczenia" Okrucieństwo u Sade'a...   Gotycyzm współcześnie rozumiany jest bardzo szeroko i przeżywa swoisty renesans zainteresowania. Książka ma wypełnić wyraźną lukę we współczesnej refleksji nad tym zagadnieniem w Polsce. Autorów tekstów interesowały raczej gotyckie inspiracje aniżeli wąsko rozumiane konwencje. Artykuły w tym tomie stanowią owoc dyskusji interdyscyplinarnej, w której brali udział literaturoznawcy, filmoznawcy, antropolodzy, filozofowie i historycy sztuki z Polski, Hiszpanii, Kanady, Szwecji i USA. Wszystkie teksty obcojęzyczne zostały przetłumaczone na język polski. Pierwszą grupę artykułów stanowią szkice poruszające zagadnienia ogólne, dotyczące: gotyckiej przestrzeni, kategorii estetycznych z gotycyzmem tradycyjnie związanych takich jak wzniosłość czy groza. Drugą część książki tworzą szkice poświęcone obecności konwencji gotyckiej w mediach audiowizualnych: filmie, reklamie, grach komputerowych. Na plan pierwszy tych tekstów wybija się analiza takich motywów gotyckich, jak reprezentacja zła w wampiryczno – frankensteinowskim wcieleniu. Na trzecią część tomu składają się teksty poświęcone konkretnym zjawiskom historycznoliterackim i konkretnym tekstom. Książkę zamykają szkice omawiające gotyckie wątki w polskiej literaturze dziewiętnastego i dwudziestego wieku, analizujące angielskie i amerykańskie wcielenia powieści grozy w ciągu ostatnich dwustu lat, oraz ukazujące niektóre aspekty twórczości Sade’a. Zakończenie książki stanowi tekst poświęcony reprezentacji okrucieństwa w ikonografii chrześcijańskiego średniowiecza.