Author: Aldona K. Uziębło
1
Ebook

Petasites kablikianus Tausch ex Berchtold as a pioneer species and its abilities to colonise initial habitats. Petasites kablikianus Tausch ex Berchtold jako gatunek pionierski i jego możliwości kolonizowania siedlisk inicjalnych

Aldona K. Uziębło

W literaturze botanicznej Petasites kablikianus wymieniany jest zazwyczaj jako gatunek pospolity na obszarach górskich, wchodzący głównie w skład zbiorowisk roślinnych porastających aluwia potoków górskich. Dotychczas nie poświęcono mu większej uwagi, poza badaniami taksonomicznymi oraz fitosocjologicznymi. W niniejszej pracy skupiono się na roli, jaką odgrywa on w środowisku przyrodniczym jako gatunek pionierski. Na podstawie dostępnej literatury omówiono cechy przypisywane typowym gatunkom pionierskim, m. in.: światłolubność, dioecję, wczesne zakwitanie i proanthię, wytwarzanie znacznej liczby lekkich, anemochorycznych nasion, kiełkowanie nasion w tym samym sezonie, duże rozmiary, szybki klonalny wzrost wegetatywny, dużą zdolność do szybkiego rozprzestrzeniania się, plastyczność morfologiczną, dużą tolerancję wobec klimatu i gleby, decydowanie o przebiegu inicjalnych faz sukcesji i ustępowanie po osiągnięciu przez fitocenozę względnej stabilności. Udowodniono wstępną hipotezę o pionierskim charakterze Petasites kablikianus, a także określono genezę powstawania fitocenoz z udziałem omawianego gatunku zarówno w piętrze subalpejskim, jak i w reglu dolnym. Na tej podstawie zaproponowano wyróżnienie dwóch form wysokościowych zespołu Petasitetum kablikiani – subalpejskiej i dolnoreglowej. Ponadto na podstawie poznanych cech umożliwiających szybką kolonizację siedlisk inicjalnych wskazano na możliwość wykorzystania Petasites kablikianus w celu łagodzenia skutków powodzi na terenach górskich. Wersja elektroniczna nie zawiera płyty CD.

2
Ebook

The upland mixed fir coniferous forest

Alicja Barć, Andrzej Brzeg, Aldona K. Uziębło, Stanisław Wika

Monografia stanowi wieloaspektowe studium badawcze obejmujące zagadnienia rozmieszczenia, warunków występowania, zmienności, tendencji rozwojowych oraz zagrożeń wyżynnego jodłowego boru mieszanego; cennego, endemicznego zbiorowiska leśnego o ograniczonym na terenie Polski zasięgu. Opracowanie zawiera obszerny przegląd literatury związanej z omawianą tematyką, bogato udokumentowaną geobotaniczną charakterystykę płatów omawianego zbiorowiska na terenie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej  oraz analizę procesów regeneracji drzewostanu jodłowego. Szczególnie cennym elementem pracy są wskazania ochronne zredagowane dla fitocenoz jedlin reprezentujących różne stopnie zachowania i degeneracji. Publikacja jest adresowana do fitosocjologów, leśników, ekologów, fitogeografów i siedliskoznawców. Może stanowić również źródło cennych informacji dla specjalistów przygotowujących plany ochrony (dla rezerwatów, parków narodowych, parków krajobrazowych, obszarów Natura 2000), opracowania ekofizjograficzne i prognozy do planów zagospodarowania przestrzennego, jak również raporty o oddziaływaniu inwestycji na środowisko. Zespół w składzie: dr Alicja Barć, dr hab. prof. nadzw. UAM Andrzej Brzeg, dr hab. Aldona K. Uziębło, prof. dr hab. Stanisław Wika został uhonorowany Medalem im. Profesora Zygmunta Czubińskiego za monografię: “The upland mixed fir coniferous forest Abietetum albae Dziubałtowski 1928 in the central part of the Cracow-Częstochowa Upland – differentiation, regional specificity, structure, dynamics and maintenance”, wydaną przez Wydawnictwo UŚ w Katowicach. Medal zostanie wręczony na posiedzeniu plenarnym na najbliższym Ogólnopolskim Zjeździe PTB w Lublinie, który odbędzie się w dniach: 27.06.2016–3.07.2016.   Medal im. Profesora Zygmunta Czubińskiego – jest wyróżnieniem honorowym, przyznawanym za wybitne prace naukowe mające charakter regionalnych monografii geobotanicznych, których podstawą jest oryginalna koncepcja naukowa. Kapituła, która składa się z 7 osób nadaje Medal raz na 3 lata. Wraz z medalem wręczany jest dyplom. Medal został ustanowiony w 2000 roku podczas Walnego Zebrania Członków Oddziału Poznańskiego Polskiego Towarzystwa Botanicznego. Jego Pomysłodawcą był prof. Janusz Bogdan Faliński. Po raz pierwszy wyróżnienia wręczono w 2001 roku na Ogólnopolskim Zjeździe PTB w Poznaniu.