Instytucjonalne determinanty wzrostu gospodarczego

Andrzej Kacprzyk

 Tematyka wzrostu gospodarczego była wielokrotnie podejmowana w literaturze ekonomicznej, zarówno od strony teoretycznej, jak i empirycznej, jednak wciąż pozostaje jednym z najważniejszych przedmiotów zainteresowania ekonomistów. Przyczyną tego niegasnącego zainteresowania jest bez wątpienia fakt, że wzrost gospodarczy jest kluczowym czynnikiem mającym zasadniczy wpływ na poziom i jakość życia ludności. Oryginalność niniejszej książki, jak zauważa w recenzji prof. dr hab. Sławomir Bukowski, wynika z tego, że jest ona jedną z nielicznych w polskim piśmiennictwie ekonomicznym ostatnich lat prac, która w tak szeroki i nowatorski sposób podejmuje problem instytucjonalnych uwarunkowań wzrostu gospodarczego. W książce badany jest związek otoczenia instytucjonalnego ze wzrostem gospodarczym. W części teoretycznej autor swobodnie wykorzystując modele teoretyczne, prezentuje i dokonuje krytycznej analizy tradycyjnych czynników wzrostu gospodarczego oraz ukazuje ewolucję teorii wzrostu, która pociągnęła za sobą zmianę roli poszczególnych czynników wzrostu. Autor ukazuje, jak zainteresowanie badaczy przesunęło się od tego, co Robert Lucas nazwał mechaniką wzrostu, do jego pierwotnych, fundamentalnych przyczyn. Wykorzystując zaproponowany przez Darona Acemoglu podział czynników fundamentalnych na cztery grupy, związane z hipotezami: szczęścia, geografii, kultury i instytucji, pokazane zostały obszary wspólne i rozbieżności wynikające z tych hipotez. Ze względu na problematykę publikacji uwaga skoncentrowana jest na hipotezie instytucjonalnej. Ukazany jest komplementarny charakter teorii instytucjonalnej i teorii neoklasycznej, który umożliwił powiązanie teorii wzrostu gospodarczego z zagadnieniem instytucji i włączenie czynników instytucjonalnych w zakres analizy wzrostu. Opracowanie zawiera również część empiryczną, w której autor podejmuje próbę ekonometrycznego zbadania związku jakości otoczenia instytucjonalnego ze wzrostem gospodarczym dla kilkudziesięciu gospodarek świata w latach 1980–2005, wykorzystując panelowe modele regresji wzrostu.