Konstytucja Rzeczypospolitej z 17 marca 1921 r. W setną rocznicę uchwalenia

Aldona Domańska, Anna Michalak

W 2018 roku minęła setna rocznica odzyskania przez państwo polskie, po 123 latach zaborów, niepodległości. Waga tego wydarzenia, a także jego wymiar symboliczny, jest nie do przecenienia. Był to czas radości i odrodzenia narodowej dumy, ale zarówno dla tworzącego się dopiero ośrodka władzy, jak i całego narodu – czas wyzwań. Trudności, z jakimi musieli zmierzyć się reformatorzy, uwidaczniały się na każdym kroku, we wszystkich dziedzinach życia. Choć państwo polskie powstawało z trzech odmiennych tworów państwowych o diametralnie różnej rzeczywistości gospodarczej, politycznej i prawnej, z których trzeba było utworzyć jedną, to elementem spajającym te części była tożsamość narodowa, wspólna kultura i historia. Odzyskana przez Polskę w 1918 roku suwerenność państwowa dała początek długiej i krętej drodze reform, jaką musieli przebyć Polacy przez kolejne 20 lat. Ich założeniem było odzyskanie wewnętrznej spójności Rzeczypospolitej na wszystkich płaszczyznach, a także zaistnienie na arenie międzynarodowej jako suwerenne państwo. Towarzyszyły tym działaniom z jednej strony brak doświadczenia, a nawet niezbędnej wiedzy, z drugiej – ostra walka polityczna, która niekiedy wpływała na kierunek reform, ich pośpiech, który powodował, że zmiany przebiegały w niewyobrażalnym, na dzisiejsze czasy, tempie. Niemniej, w ciągu zaledwie dwóch dekad, Rzeczpospolita nie tylko odrodziła się jako państwo, lecz także wykonała ogromny skok cywilizacyjny. Oddajemy do Państwa rąk publikację, w której chcieliśmy pokazać, z jak wieloma problemami musieli się zmierzyć się ówcześni reprezentanci organów władzy, podejmując działania mające na celu stworzenie jednolitych struktur organizacyjnych i wspólnego systemu prawnego dla odzyskanego bytu państwowego.

Systemy konstytucyjne wybranych państw Azji Południowo-Wschodniej: Singapur, Malezja, Tajlandia, Timor Wschodni

Anna Michalak

W polskiej nauce prawa konstytucyjnego ustroje krajów Azji Południowo-Wschodniej były dotychczas pomijane. W monografii przedstawiono zarys funkcjonowania systemów konstytucyjnych wybranych demokracji w tym regionie. Podczas dokonywania wyboru państw poddanych badaniom najistotniejsze znaczenie miał wpływ systemu konstytucyjnego państw-kolonizatorów na współczesny kształt państwa. Przeanalizowano więc systemy konstytucyjne Malezji i Singapuru, które przyjęły parlamentarno-gabinetowy system rządów wzorowany na modelu westminsterskim. Z kolei Timor Wschodni, który przyjął konstytucję silnie wzorowaną na ustawie zasadniczej Portugalii, pozostaje istotnym punktem odniesienia dla Singapuru. Tajlandię natomiast wyróżnia to, że nigdy w znaczeniu formalnym nie została skolonizowana, jednak - zarówno przyjmując pierwszą konstytucję w 1932 roku, jak i drugą w 2007 roku - korzystała z modelu westminsterskiego. Zaprezentowane rozważania stanowią wstęp do dalszych badań nad systemami konstytucyjnymi państw Azji Południowo-Wschodniej, a przede wszystkim umożliwiają analizę funkcji parlamentów w omawianych demokracjach.

Zagadnienia prawa konstytucyjnego. Polskie i zagraniczne rozwiązania ustrojowe. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Dariuszowi Góreckiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin

Konrad Składowski

Publikacja powstała z okazji siedemdziesiątej rocznicy urodzin prof. zw. dra hab. Dariusza Góreckiego, wieloletniego kierownika Katedry Prawa Konstytucyjnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego. Przedmiotem badań podjętych przez autorów są zagadnienia związane z historią prawa konstytucyjnego, analizą aktualnych polskich kwestii ustrojowych oraz problematyką konstytucyjnoprawną innych państw. 

Znaczenie zasady dwuizbowości w praktyce ustrojowej wybranych demokracji Azji Południowo-Wschodniej. Malezja, Singapur, Tajlandia, Timor Wschodni

Anna Michalak

Istniejące klasyfikacje parlamentów wskazują, że badacze kręgu atlantyckiego nie sięgają w swych dociekaniach do państw Azji Południowo-Wschodniej i przyjętych tam rozwiązań ustrojowych. Region ten w omawianym zakresie wymaga zatem przeprowadzenia badań prawno-porównawczych, zwłaszcza pod kątem analizy adaptowanych instytucji, ich modyfikacji oraz unikatowych, charakterystycznych rozwiązań. Prezentowana monografia stanowi efekt badań prowadzonych w latach 2014–2017, mających na celu przeanalizowanie funkcjonowania organów władzy ustawodawczej w wybranych demokracjach Azji Południowo-Wschodniej. Autorka ukazuje, jakie znaczenie prawne (sposób unormowania omawianej zasady w aktach normatywnych), funkcjonalne (efektywność procesu legislacyjnego oraz wykonywania innych kompetencji legislatywy), a także polityczne (stabilizacja rządów, hegemonia jednej partii) miało wprowadzenie dwuizbowej struktury parlamentu w państwach tego regionu.