Bezdzietność. Perspektywa społeczno-kulturowa

Barbara Dolińska

Czy bezpłodni mężczyźni są mniej sprawni seksualnie? Czy stanie na głowie może pomóc zajść w ciążę? Czy przyczyną niepłodności są blokady psychiczne? Czy adopcja dziecka ma uzdrawiający wpływ na parę? Barbara Dolińska w swojej książce mierzy się również z takimi mitami na temat bezdzietności, które z pewnością nie ułatwiają życia ludziom starającym się o dziecko. Autorka pokazuje przy tym społeczne spostrzeganie bezdzietności, która okazuje się mocno uwikłana w realia zarówno kulturowe oraz religijne, jak i ekonomiczne. Śledząc doniesienia medialne na temat bezdzietności, można odnieść wrażenie, że istnieją tylko dwa niezależne od siebie i wzajemnie się wykluczające sposoby jej doświadczania. Jeden z nich polega na bezdzietności z wyboru, utożsamianej z postawą wykluczającą posiadanie dzieci, traktowanych jako zbędny balast i przeszkoda w korzystaniu z przyjemności życia. Drugi - na desperackiej walce o dziecko, którego mimo usiłowań nie można mieć. Tym samym bezdzietność jest utożsamiana albo ze strategią życiową DINK (double income no kids), albo ze stosowaniem procedury pozaustrojowej po tym, jak inne metody leczenia okazały się nieskuteczne. Jednakże obie te sytuacje ilustrują skrajności w doświadczaniu braku potomstwa stanowią dwa krańce kontinuum bezdzietności. Książka dr Barbary Dolińskiej pt. Bezdzietność. Perspektywa społeczno-kulturowa jest pracą wyjątkową. Przedstawia ona bowiem problem bezdzietności nie tylko w sposób całościowy, rzetelny, ale również, o co wcale nie jest łatwo, bardzo interesujący. Prof. Alicja Kuczyńska Barbara Dolińska - jest adiunktem w Zakładzie Psychologii Klinicznej i Zdrowia na Uniwersytecie Wrocławskim. Jest doktorem nauk medycznych z dziedziny medycyny i psychologii klinicznej. Jej zainteresowania naukowe obejmują psychopatologię, konsekwencje przeżywania kataklizmów i katastrof w wymiarze społecznym i personalnym, pozafarmakologiczne wyznaczniki skuteczności leczenia oraz psychologię prokreacji, ze szczególnym uwzględnieniem bezdzietności i jej percepcji społecznej. Autorka książki Placebo. Dlaczego działa coś, co nie działa? (2011).

Placebo. Dlaczego działa coś, co nie działa?

Barbara Dolińska

Zjawisko placebo od lat fascynuje i zadziwia, stawiając badaczy przed koniecznością odpowiedzi na kłopotliwe pytanie: dlaczego działa coś, co działać nie powinno? Jak wytłumaczyć efektywność placebo w warunkach, w których konwencjonalna medycyna jest bezradna? Czy to prawda, że placebo bywa tylko niewiele mniej skuteczne niż osławiony prozac? I czy istnieją osobowościowe wyznaczniki podatności na to zjawisko? Ta książka adresowana jest do lekarzy, farmaceutów, psychologów i psychoterapeutów ale nie tylko. Przedstawia bowiem wyczerpująco zastosowania placebo zarówno w medycynie i w badaniach psychologicznych, jak i w sporcie, w którym jak się okazuje zjawisko to może odgrywać ważną rolę. Autorka nie unika przy tym tematów trudnych i niejednoznacznych, takich jak etyczne aspekty stosowania placebo. Współczesna nauka odnotowuje działanie placebo w coraz to nowszych obszarach. Próbuje też wyjaśnić mechanizmy, dzięki którym placebo działa. Po okresie, w którym była właściwie bezsilna, jeśli chodzi o wyjaśnienie omawianego tu zjawiska, i ograniczała się do tego, by w mądrze brzmiące słowa ubierać ludową mądrość wiara czyni cuda, przyszedł wreszcie okres mniej wstydliwy. Nauka, zwłaszcza w ostatnich dekadach, zidentyfikowała bowiem mechanizmy, dzięki którym placebo działa, i choć nadal wiele jest niejasności i kontrowersji, placebo przestało być zjawiskiem całkowicie tajemniczym.    (Fragment książki)  Istnieje pewna grupa zjawisk psychologicznych fascynujących i tajemniczych zarazem. Zjawisk, których zrozumienie może mieć nie tylko duże znaczenie praktyczne, ale także wywrzeć ogromny wpływ na wyjaśnienie mechanizmów regulacji zachowania człowieka. Należą do nich między innymi kontrola nad umieraniem, zdrowotne konsekwencje wykształcenia czy skuteczność placebo. Dane empiryczne na ten temat nie pozostawiają żądnych wątpliwości zjawiska te zachodzą często i bywają bardzo efektywne. Materiał dowodowy jest bogaty, materiał anegdotyczny jeszcze bardziej. Tymczasem samo rozumienie mechanizmu tych zjawisk pozostaje daleko w tyle.  (Z recenzji profesora Wiesława Łukaszewskiego)