Noce romantyków. Literatura - Kultura - Obyczaj

Anna Rej, Dominika Skiba, Marian Ursel

 Chłodny blask nocy, drżąc, cicho spoczywa, Na zżółkłych czołach pochylonych drzew. Jesienny wicher żałośnie wygrywa Po ich gałęziach swój posępny śpiew, I z każdą chwilą zwiędły liść obrywa. O, zawyj wichrze! potężniejszym tchnieniem Rozbudź gwarzący sennym szumem bór! Niech się rozgłośnym ozwie smutku pieniem... Zawyj!... na dziki, niestrojny twój chór Pierś moja zgodnem odpowie ci brzmieniem. (R. Zmorski, Noc jesienna) Noce romantyków to książka dla poszukiwaczy związków między nocą a poezją, człowiekiem, ojczyzną, miłością i śmiercią, którzy pragną odkryć i zrozumieć fascynację romantyków tą ciemną sferą. Opisuje osobliwe przymierze romantyzmu i nocy; przybliża wydarzenia, które – paradoksalnie – właśnie dzięki ciemności widziane były przez romantyków wyraźniej i dokładniej. Noce romantyków to wielka opowieść o wszystkich obliczach nocy zebrana w pracach badaczy literatury i kultury. Spotyka się tutaj to, co ziemskie, z tym, co całkiem odległe; miłość, utracona wolność i historia stoją obok świata duchów, wilkołaków i upiorów. Klamrą łączącą oba te światy jest właśnie noc i jej osobliwe półcienie, które pozwalają swobodnie przekraczać granice między pozornie odległymi pojęciami i wydarzeniami. Różnorodne portrety nocy, nad którymi pochylili się badacze, nie dają się sprowadzić do jednego obrazu, istnieją obok siebie, zazębiając się lub wykluczając. Nie sposób jednoznacznie określić, czym jest romantyczna noc, choć jedno jest pewne – to nie tylko mroczna część doby, ale także sposób widzenia świata, inspiracja dla twórców i sens życia romantycznej duszy ludzkiej.