Domy bezdomnych. O badaniach sytuacji kryzysowych

Inga B. Kuźma

Książka zawiera wyniki badań na temat doświadczenia bezdomności i domu osób pozostających w kryzysie bezdomności, żyjących w specjalistycznych placówkach na terenie Łodzi. Autorka publikacji oparła się na swoich wieloletnich badaniach, jakie prowadziła w schroniskach różnego typu (zaliczanych do instytucji totalnych). Są to badania antropologiczne - etnograficzne o rysie action research (badania w działaniu), plasujące się w nurcie antropologii współdziałającej. Autorka przedstawia w książce doświadczenia własne z badań odbywających się w tak specyficznym terenie oraz prezentuje jedenaście historii, jakie zebrała od lokatorów placówek, którzy opowiadali o doświadczeniach związanych z domem i bezdomnością. Zwraca uwagę stereotypowo idealizowany obraz domu, który jednak odsłania w ich opowieściach także „ciemne” oblicze. Dom to typowy społeczny konstrukt, a dla zrozumienia jego kulturowo-społecznego znaczenia ważna jest perspektywa gender, relacja władzy, rodzaj emocji, sens intymności oraz granica między publicznym a prywatnym. Dla autorki było także ważne, w jaki sposób pomoc świadczona w placówkach kształtuje doświadczenie mieszkających tam osób, ich kolejne wyobrażenia domu i samych siebie. Badaczka jest zaangażowana w działalność Łódzkiego Partnerstwa Pomocy Osobom Wykluczonym i Bezdomnym. Grupa ta skupia instytucje, stowarzyszenia i osoby zajmujące się bezdomnością na terenie Łodzi oraz organizuje rozmaite akcje (m.in. edukacyjne, animacyjne). Dzięki temu charakterowi działalności autorki, jej publikacja posiada dodatkowy wymiar: oprócz tego, że jest pracą naukową, można ją potraktować także jako diagnozę obecnego stanu rzeczy. W zakończeniu autorka zawarła rekomendacje dotyczące zmiany istniejącego porządku pomocy.  

Dynamika procesów rewitalizacji na przykładzie Łódzkiego Centrum Wsparcia i Rozwoju. Szanse i ograniczenia realizacji

Andrzej Kacprzak, Małgorzata Kostrzyńska, Inga B. Kuźma, Alicja Piotrowska, ...

W książce przedstawiono podejście interdyscyplinarne, łącząc różne perspektywy naukowe reprezentowane przez pedagogikę społeczną, socjologię i antropologię kulturową. Publikacja jest wynikiem badań prowadzonych na zamówienie Urzędu Miasta Łodzi. Projekt ten dotyczył modelowania nowo powstającej jednostki w Łodzi, mającej świadczyć usługi społeczne na obszarze poddawanym rewitalizacji. Założeniem zespołu badawczego było przyjrzenie się procesom rewitalizacyjnym oraz ich realizacji na przykładzie instytucji opisanej w publikacji. W książce znajdują się więc analizy i interpretacje materiałów po badaniach, w których uwzględnione zostały m.in. warunki przestrzenno-społeczne wpływające na projektowaną jednostkę, a także różnorodność jej przyszłych beneficjentów oraz innych aktorów społecznych. Autorzy podejmują też kwestię innowacyjności w polityce społecznej miasta.

Kobieta - przestrzeń konfliktów, pole walk. Szkice z antropologii politycznej

Inga B. Kuźma, Edyta B. Pietrzak

Autorki, korzystając z wielu różnych teorii oraz metodologii wyrastających z nauk społecznych i humanistycznych, demaskują źródła i mechanizmy opresji ze względu na płeć oraz rolę, jaką w reprodukcji nierówności odgrywa sposób opowiadania historii. W swoich esejach dowodzą, że ów sposób nigdy nie jest niewinny politycznie. Praca Autorek uderza w „czułą strunę” wielu osób zajmujących się formalną i nieformalną edukacją historyczną, którzy chcą opowiadać dzieje ludzkości z uwzględnieniem „wszystkich” aktorów życia społecznego. Autorki na wiele sposobów przekazują osobom czytającym ważny metakomunikat – że przemilczanie obecności i aktywności kobiet i dziewcząt w historii, trywializowanie ich roli w dziejach, deprecjonowanie wartości ich pracy, brak uznania dla ich doświadczenia, twórczości, przeżyć i równocześnie podkreślanie dominacji i władzy mężczyzn, interpretowanie jej jako „naturalnej” – uzasadnia podważanie i łamanie praw kobiet także współcześnie. Z recenzji dr hab. Iwony Chmury-Rutkowskiej, prof. UAM Rozważania prowadzone w formie szkiców skupiają się na refleksji o kondycji rozważań nad płcią biologiczną, płcią kulturową, rolą kobiet w kontekście badań naukowych nad przemocą, w nierozerwalnym związku z dyskursem publicznym. Recenzowana monografia jest pracą oryginalną, która w znacznym stopniu opiera się na wynikach własnych dociekań i badań w obszarze nauk społecznych, subtelnie balansując między dyscyplinami: antropologią kulturową oraz naukami o polityce i administracji. [...] Przyjęty schemat konstrukcyjny książki, charakterystyczny dla traktatów filozoficznych – jakim są szkice krytyczne – pozwala Czytelnikom na swobodną podróż po problematyce kobiet i konfliktów zbrojnych, tematyce wciąż aktualnej i na nowo odkrywanej. Z recenzji dr hab. Aleksandry Gasztold, prof. UW Ta ciągła zażarta i nieracjonalna pielęgnacja emocjonalnej kultury romantycznej w Polsce, lubująca się w martyrologii narodowej i idealizująca cierpienie wspólnoty, objawia się patetycznym patriotyzmem, który wynosi na wyżyny zdefiniowaną w męskich kategoriach ideologię „polskości”, piętnując jakiekolwiek zachowania i praktyki uchodzące za nienormatywne. To z kolei przekłada się na ksenofobiczne zacietrzewienie i brak szacunku dla kobiet i innych mniejszości. Także iw tym kontekście tak kardynalne znaczenie ma praca nad uwzględnianiem perspektywy kobiet i kobiecego doświadczenia w tworzeniu narracji o wspólnotach politycznych i społecznych – zarówno tych dotyczących przeszłości, jak i tych odnoszących się do teraźniejszości. Kompletne i kompleksowe rozumienie przeszłości może przyczynić się bowiem do kreowania bardziej sprawiedliwej i opartej na wartościach równościowych przyszłości. Z Posłowia dr hab. Doroty Golańskiej, prof. UŁ

Kobiety niepokorne. Reformatorki - buntowniczki - rewolucjonistki. Herstorie

Izabela Desperak, Inga B. Kuźma

Książka stawia w centrum historie życia kobiet, które łączy aktywny stosunek do rzeczywistości oraz brak zgody na to, co zastają w swoich czasach i środowiskach, czyli odwaga w obalaniu schematów. To praca interdyscyplinarna. Autorki i autorzy tekstów składających się na książkę podejmują temat braku pokory kobiet, wybierając jako przykłady tego typu postawy - nie tak oczywistej dla kobiet z europejskiego kręgu kulturowego - bohaterki żyjące od XVII wieku do współczesności. Publikacja wpisuje się w nurt herstory, ukazując transformacje wyobrażeń na temat kobiecego losu i biografii. Artykuły ilustrują i analizują, jak owych przemian dokonywały bohaterki tekstów oraz z jaki mi konsekwencjami musiały się liczyć. W książce znajdziemy herstorie o sportsmenkach, badaczkach, kobietach interesu itd. Praca rozwija jeden z nurtów badawczych studiów gender, a mianowicie herstory, w tym dowodzi użyteczności kategorii gender i herstory. Ukazuje ich przydatność w refleksji naukowej wielu dziedzin z zakresu humanistyki i nauk społecznych.

Kobiety wobec dominacji i opresji

Izabela Desperak, Ewa Hyży, Inga B. Kuźma, Edyta Pietrzak

Książka jest kolejną publikacją pokonferencyjną Interdyscyplinarnego Seminarium Gender, tym razem otwierającą przed czytelniczkami i czytelnikami perspektywę globalną. Poświęcona jest nie tylko dominacji i opresji, jakiej doświadczają kobiety na całym świecie, lecz także strategiom oporu podejmowanego przez nie dawniej i teraz, zarówno w Polsce, jak i w sąsiedniej Ukrainie oraz odległej Etiopii, w polityce, mediach, literaturze, teatrze i sztuce. Adresowana jest do badaczek i badaczy, studentek i studentów zainteresowanych problematyką gender. Zawiera różnorodne naukowe opracowania dotyczące problematyki kobiecej w różnych ujęciach, które mogą zainteresować czytelniczki i czytelników także spoza akademii.