Cyprian Norwid. Poeta wieku dziewiętnastego

Jacek Lyszczyna

Książka Cyprian Norwid. Poeta wieku dziewiętnastego poświęcona jest przede wszystkim dziełu poetyckiemu Norwida, ponieważ autor bardzo mocno przeciwstawia się traktowaniu go – co w ostatnich czasach stal się dość modne – jako genialnego filozofa czy teologa. Książka podejmuje też kwestię przynależności poezji Norwida do konkretnego okresu - do niedawna dla wszystkich było oczywiste, że Norwid był romantykiem, dopiero w ostatnich latach zostało to jednak przekonująco zakwestionowane. Stąd też tytuł tej książki, w którym chodziło o pokazanie złożoności fenomenu Norwida, którego twórczość nie daje się zamknąć w ramach jednego tylko prądu, i sięgniecie do pojawiającej się w ostatnich latach koncepcji „dziewiętnastowieczności”.

Federico García Lorca - od symbolizmu do surrealizmu

Jacek Lyszczyna

W tomie Federico García Lorca – od symbolizmu do surrealizmu znalazły się dwa zbiory jednego z największych poetów XX wieku – Federico Garcíi Lorki. To Poema del cante jondo, zbiór napisany na początku lat dwudziestych, ale wydany dopiero w roku 1931, oraz zbiór Poeta en Nueva York, napisany w roku 1930 jako poetycki zapis podróży na wykłady do USA i na Kubę, wydany dopiero w roku 1940 w Meksyku, już po śmierci poety. Stąd też pewne kłopoty z wyborem podstawy przedruku, ponieważ pojawiają się różne jej wersje na podstawie autografów poety. Tu oparto się na układzie, zamieszczonym w krytycznej edycji jego wierszy F. García Lorca: Poesía completa 1–3. Ed. M. García‑Posada. Barcelona 2004. Z tomu  Poema del cante jondo przedrukowano wszystkie wiersze, natomiast opuszczono scenę dramatyczną Escena del teniente coronel de la guardia civil i Diálogo del Amargo. Dodano też tłumaczenie polskie zamieszczonych wierszy, dokonane przez autora niniejszej edycji. Tom ten przeznaczony jest dla studentów iberystyki oraz wszystkich zainteresowanych literaturą i kulturą Hiszpanii.

Gustaw Morcinek - w 120‑lecie urodzin

red. Krystyna Heska-Kwaśniewicz, Jacek Lyszczyna

Książka Gustaw Morcinek – w 120-lecie urodzin przynosi osiemnaście artykułów poświęconych utworom pisarza i faktom związanym z jego biografią. Jest ona pokłosiem sesji, zorganizowanej w styczniu 2011 r. na Uniwersytecie Śląskim w 120. rocznicę urodzin pisarza. Pomieszczone tu artykuły dotyczą mniej znanych, trudno dostępnych dziś utworów prozaika. Autorzy tekstów skupili się na związkach jego twórczości z sytuacją na Śląsku w okresie przedwojennym, na wojennych losach pisarza i jego życiu oraz twórczości w Polsce Ludowej. Podjęli w ten sposób próbę wyjaśnienia fenomenu jego pisarstwa i pozycji najwybitniejszego śląskiego prozaika XX wieku. Książka adresowana jest do wszystkich miłośników pisarstwa Gustawa Morcinka zainteresowanych Śląskiem i jego kulturą, uczniów i studentów.

Natura, historia, egzystencja. W poszukiwaniu romantycznego uniwersum

Jacek Lyszczyna

Prezentowana publikacja to zbiór rozpraw, będących efektem wieloletnich studiów nad poezją polskiego romantyzmu. Składają się na nią wybrane teksty drukowane już na łamach czasopism lub książek zbiorowych oraz artykuły nowe, dotychczas niepublikowane. To zbiór 16 studiów poświęconych ważnym problemom polskiego romantyzmu przedlistopadowego oraz krajowego i emigracyjnego lat trzydziestych i czterdziestych XIX wieku. Teksty te przynoszą refleksje nad istotą i tożsamością literatury tej epoki, poczynając m.in. od problemów związków wczesnego romantyzmu z sentymentalizmem, specyfiki realizmu oraz antropologii w pierwszej jego dekadzie, a także kluczowych dla całej kultury tego okresu zagadnień natury i historii. Kolejne artykuły tego tomu poświęcone są m.in. kwestiom genologicznym, tendencjom autobiograficznym i kreacji bohatera w utworach romantycznych, aż po tendencje metafizyczne i mistyczne późnej fazy tej epoki (np. w twórczości Juliusza Słowackiego). Autor zwraca także uwagę na problematykę romantyzmu krajowego i potrzebę przewartościowania literatury tego kręgu. Całość zaś kończy szkic poświęcony kształtowaniu się w pierwszej połowie XIX wieku idei wspólnej Europy. Recenzja książki ukazała się w czasopiśmie „Nowe Książki” nr 6/2012, s. 43.

Relecturas y nuevos horizontes en los estudios hispánicos. Vol. 1: Literatura (poesía y narrativa)

Jacek Lyszczyna

Pierwszy z czterech tomów monografii Relecturas y nuevos horizontes en los estudios hispánicos poświęcony jest literaturze hiszpańskiej i latynoamerykańskiej, obejmującej analizę zarówno tekstów starszych, uznanych już za kanon literatury, jak i najnowszych dzieł powstałych w języku hiszpańskim w XX i XXI wieku. W prezentowanym tomie zostały zebrane artykuły dotyczące poezji, tłumaczenia poetyckiego oraz prozy hiszpańskiej i latynoamerykańskiej. Wszystkie teksty stanowią próbę krytycznego i zarazem nowego odczytania dzieł usankcjonowanych tradycją czy historią; ich autorzy podejmują twórczy dialog z perspektywy pokolenia współczesnych pisarzy, którzy czerpiąc z dziedzictwa wielkich poprzedników wyznaczają nowe perspektywy badawcze i horyzonty. Niekonwencjonalne spojrzenie przeplata się zatem z dobrze znanymi wątkami literackimi, poszerzając tym samym analizę o kontekst historyczno-społeczny, polityczny, geograficzną przestrzeń twórczą, swoistą trans-perspektywę czy mentalny krajobraz literacki. Odnajdujemy tu również szkice poświęcone nowej estetyce poetyckiej, tzw. pustemu podmiotowi, koncepcji wspólnoty powszechnej, grotesce ludycznej i typu esperpento, „ja” sylleptycznemu, autobiograficznej narracji historycznej czy narkopowieści kolumbijskiej.

Romantyczne lektury

Jacek Lyszczyna

Książka Romantyczne lektury przynosi zbiór rozpraw poświęconych głównie utworom poetyckim polskiego romantyzmu. Są one efektem wieloletnich studiów nad poezją tej epoki, stanowiąc plon zarówno wykładów i zajęć uniwersyteckich, jak i różnych sesji i konferencji naukowych. Składają się na nią więc w większości teksty drukowane  już na łamach czasopism lub książek zbiorowych. Jest też kilka artykułów nowych, dotychczas niedrukowanych. Wszystkie one poświęcone są interpretacji konkretnych wierszy czy poematów, ich odczytaniu i rozumieniu przez dzisiejszego czytelnika. Znalazły się tu więc rozprawy dotyczące wczesnego romantyzmu, teksty poświęcone gatunkom uprawianym przez romantyków, choć odziedziczonym po poprzednich pokoleniach, jak hymn czy sonet, a także interpretacje, np. Liryków lozańskich Adama Mickiewicza i genezyjskiej poezji Juliusza Słowackiego.

Wykłady z romantyzmu

Jacek Lyszczyna

Książka adresowana jest do studentów filologii polskiej i wszystkich miłośników literatury. Jest ona swoistym podsumowaniem prawie trzydziestoletniej pracy uniwersyteckiej autora, Porusza m. in. omawiane na wykładach i cieszące się największym zainteresowaniem zagadnienia polskiej literatury epoki romantyzmu, m. in twórczości. Mickiewicza i Słowackiego, poczynając od otwierającego romantyzm w Polsce I tomu Poezji Mickiewicza aż po poezję genezyjską Słowackiego w kontekście ówczesnych przemian kulturowych.