Wojna w świecie współczesnym. Uczestnicy - cele - modele - teorie

Jacek Reginia-Zacharski

„Każda epoka ma swoje wojny” ‒ również współczesna. Użycie przemocy zbrojnej w wielu rejonach kuli ziemskiej nadal pozostaje jednym z głównych wzorców relacji międzygrupowych, a sama siła lub raczej model organizacji jej użycia określają tożsamość państw, społeczeństw i narodów. Znaczną część sceny międzynarodowej gry zajmują aktorzy, uczestniczący w pokojowej rywalizacji i dążący do pogłębiania współpracy, współzależności i harmonizacji stosunków. Inni są zwolennikami użycia siły zbrojnej, mimo deklarowanej chęci uprawiania polityki opartej na pokojowych zasadach. W dominacji przemocy zbrojnej wojna jest środkiem osiągania celów politycznych. Tworzy to w konsekwencji obraz „świata podzielonego na troje”, przy czym poszczególne jego składniki „nakładają się” na siebie, nierzadkie są również sytuacje przechodzenia pod-miotów pomiędzy „światami”. Ład międzynarodowy pozostaje dynamiczny. Pytania o przyszłość świata są nadal aktualne, w szczególności w zakresie wojen i konfliktów zbrojnych, które nadal powinny być postrzegane jako główne zagrożenie dla trwałości porządku światowego. Tempo zmian we współczesnym świecie nie ominęło również zjawisk związanych z przemocą zbrojną ‒ pojawiają się nowe zagrożenia i wyzwania. Obecnie mamy do dyspozycji tak wiele narzędzi (a ich liczba ciągle rośnie) zarządzania kryzysami i konfliktami. Tworzy to sytuację, w której nawet duża liczba czarnych scenariuszy nie pozostawia współczesnego człowieka bez nadziei na unikanie wojen.